आन्ध्रप्रदेश: Difference between revisions
Content deleted Content added
m [r2.6.4] robot Modifying: bn:অন্ধ্রপ্রদেশ |
Removing Andhra_Pradesh_new_Montage1.png, it has been deleted from Commons by Túrelio because: Copyright violation: Derivative work of files deleted for copyright violation. |
||
| (३७ intermediate revisions by २० users not shown) | |||
| Line १: | Line १: | ||
{{Infobox state |
|||
<!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> |
|||
| name = आन्ध्रप्रदेश |
|||
| native_name = {{lang|te|ఆంధ్రప్రదేశ్}} |
|||
| type = [[भारतया राज्य|राज्य]] |
|||
| image_skyline = |
|||
| image_alt = |
|||
| image_caption = आन्ध्रप्रदेश |
|||
| image_flag = |
|||
| image_seal = Seal_of_Andhra_Pradesh.svg |
|||
| seal_alt = |
|||
| image_map = India Seemandhra locator map.svg |
|||
| map_alt = |
|||
| map_caption = भारतय् आन्ध्रप्रदेश |
|||
| image_map1 = |
|||
| map_caption1 = |
|||
| latd = 16.5 |
|||
| longd = 80.6 |
|||
| coor_pinpoint = हैदराबाद |
|||
| coordinates_type = region:IN-AP_type:adm1st |
|||
| coordinates_display = inline,title |
|||
| coordinates_footnotes = |
|||
| coordinates_region = IN-AP |
|||
| subdivision_type = देय् |
|||
| subdivision_name = {{flag|India}} |
|||
| established_title = Established |
|||
| established_date = {{Start date and years ago|df=yes|1956|11|1}} |
|||
| parts_type = जिल्ला |
|||
| parts_style = para |
|||
| p1 = [[List of districts of Andhra Pradesh|13 total]] |
|||
| seat_type = राजधानी |
|||
| seat = हैदराबाद |
|||
| seat1_type = तःधंगु नगर |
|||
| seat1 = हैदराबाद |
|||
| government_footnotes = |
|||
| governing_body = [[Government of India]], [[Government of Andhra Pradesh]] |
|||
| leader_title = [[Governors of Andhra Pradesh|Governor]] |
|||
| leader_name = [[E. S. L. Narasimhan]] |
|||
| leader_title1 = [[Chief Ministers of Andhra Pradesh|Chief Minister]] |
|||
| leader_name1 = |
|||
| leader_title2 = [[Legislature of Andhra Pradesh|Legislature]] |
|||
| leader_name2 = [[Bicameral]] (294 + 90 seats) |
|||
| leader_title3 = [[Deputy Chief Minister]] |
|||
| leader_name3 = |
|||
| leader_title4 = [[High Courts of India|High Court]] |
|||
| leader_name4 = [[Andhra Pradesh High Court]] |
|||
| unit_pref = Metric<!-- or US or UK --> |
|||
| area_footnotes = {{ref|area|†}} |
|||
| area_total_km2 = 160205 |
|||
| area_note = |
|||
| area_rank = 8th |
|||
| elevation_footnotes = |
|||
| elevation_m = |
|||
| population_footnotes = <ref name="GOI_2001">{{Cite web|title = census of india|url = http://www.censusindia.gov.in/|work=[[Census of India 2001]]|publisher=[[Government of India]]|date = 27 May 2002|accessdate = 14 April 2007}}</ref> |
|||
| population_total = 49,665,533 |
|||
| population_as_of = 2011 |
|||
| population_rank = 10th |
|||
| population_density_km2 = auto |
|||
| population_note = |
|||
| timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] |
|||
| utc_offset1 = +05:30 |
|||
| iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-AP]] |
|||
| blank_name_sec1 = [[Human Development Index|HDI]] |
|||
| blank_info_sec1 = {{increase}} 0.572 (<span style="color:#fc0">medium</span>) |
|||
| blank1_name_sec1 = HDI rank |
|||
| blank1_info_sec1 = 20th (2005) |
|||
| blank_name_sec2 = [[Literacy in India|Literacy]] |
|||
| blank_info_sec2 = 67.77% (2011) |
|||
| blank1_name_sec2 = Official language |
|||
| blank1_info_sec2 = [[तेलुगु भाषा|Telugu]]<ref name=Index/> |
|||
| area_code_type = [[UN/LOCODE]] |
|||
| area_code = |
|||
| registration_plate = |
|||
| website = [http://www.ap.gov.in ap.gov.in] |
|||
| footnotes = |
|||
}} |
|||
'''{{PAGENAME}}''' [[भारत]]या छगु राज्य ख। थ्व राज्यया राजधानी [[हैदराबाद]] ख। थ्व राज्य भारतया दक्षिण-पूर्वय् ला । |
'''{{PAGENAME}}''' [[भारत]]या छगु राज्य ख। थ्व राज्यया राजधानी [[हैदराबाद]] ख। थ्व राज्य भारतया दक्षिण-पूर्वय् ला । |
||
== भूगोल == |
== भूगोल == |
||
थ्व राज्यया पूर्वय् बंगाल खाडी, उत्तरय् महाराष्ट्र व छत्तीसगढ, उत्तर पूर्वय् उडिसा, पश्चिमय् कर्नाटक व दक्षिणय् तमिलनाडू राज्य ला। |
थ्व राज्यया पूर्वय् बंगाल खाडी, उत्तरय् महाराष्ट्र व छत्तीसगढ, उत्तर पूर्वय् उडिसा, पश्चिमय् कर्नाटक व दक्षिणय् तमिलनाडू राज्य ला। थ्व राज्यया मू झ्वालाय् [[कैलाशकोना झ्वाला]], [[कुंतल|कुंतल झ्वाला]], [[पोचेरा|पोचेरा झ्वाला]], [[रामपचोदवरम]], [[एथिपोथला झ्वाला]], [[कपिल तीर्थम]], [[तलाकोना]] 270 फुट, [[उब्बलमदुगु झ्वाला]], [[मल्लेला तीर्थम झ्वाला]], [[थातिगुदा झ्वाला]] आदि ला। |
||
==प्रशासनिक विभाजन== |
|||
आंध्र प्रदेशयात २गु क्षेत्रय् विभाजित यानातःगु दु। [[तटीय आंध्र]] व [[रायलसीमा]]। <ref>[http://www.blonnet.com/2007/05/17/stories/2007051704252100.htm आं.प्र मंत्रिमंडल द्वारा चार क्षेत्रीय योजना मंडलों को मंजूरी]</ref> |
|||
थ्व राज्ययात निम्नलिखित जिल्लाय् विभक्त यानातःगु दु- |
|||
*[[श्रीकाकुलम् जिल्ला]] |
|||
*[[विजयनगरम् जिल्ला]] |
|||
*[[विशाखपट्टणम् जिल्ला]] |
|||
*[[पूर्व गोदावरी जिल्ला]] |
|||
*[[पश्चिम गोदावरी जिल्ला]] |
|||
*[[कृष्णा जिल्ला]] |
|||
*[[गुंटूरु जिल्ला]] |
|||
*[[प्रकाशम् जिल्ला]] |
|||
*[[श्री पोट्टि श्रीरामुलु नेल्लूरु जिल्ला|नेल्लूरु जिल्ला]] |
|||
*[[चित्तूरु जिल्ला]] |
|||
*[[कडप जिल्ला]] |
|||
*[[अनन्तपुरम् जिल्ला]] |
|||
*[[कुर्नूल जिल्ला|कर्नूलु जिल्ला]] |
|||
*[[रंगारेड्डि जिल्ला]] |
|||
== संस्कृति == |
== संस्कृति == |
||
थ्व राज्यया राज्य भाषा तेलुगु ख। थ्व राज्यया आपा मनुतेसं [[हिन्दू धर्म]] हनि। थ्व राज्यया नसाय् हैदराबादी नसा व आन्ध्र नसा ला। हैदराबादी नसाय् पाया नाहरी, मलाई कबाब, काबूली, अंडा कोरमा, खट्टी अरबी का सालन, लहसुनी गोश्त, कीमा पुलाव, चांदी कोरमा, झींगे टमाटर, हैदराबादी कोरमा, दीवानी हांडी, नीलगिरी कोरमा, अमृतफल, कच्ची बिरयानी, दम का मुर्ग, बघारे बैंगन, बिरयानी नवाबी, मुर्ग बादामी, दालचा, गज़ाला, टंगड़ी कबाब, मुर्ग हैदराबादी आदि मू नसा खः धाःसा आंध्र नसाय् चाकुगुलि अरिसेलु, बोबातलू, जलेबी, जांगिरी, गुलाब जामिन, कर्गीकाया, लड्डू, पायसम, मीठा पोंगल, सुन्नुंडालु, मसालेदारय् चेगोडिलु, करापुसा, निप्पट्टू, कुडुमुलु, मनगुपूवू, करापु अप्पम, जंतिकालु, रसम पावडर, सांभर पावडर, इडली पावडर, अल्पाहारय् आटुकुला उपमा, मसाला यम वड़ा, इडली, दोसा, मिर्ची भाजी, मसाला दोसा, पुरी, सेमियां उपमा, टमाटार भात, पकौड़ी, चावल: पुलिहोरा, कैरट राइस, दही भात, बघारा अण्णम, कोकोनट राइस, जीरा राइस, मैंगो राइस, चिंटा चिंगुरु राइस, पोटैटो राइस, मटर पुलाव आदि मू नसा ख। |
|||
थ्व राज्यया राज्य भाषा तेलुगु ख। थ्व राज्यया आपा मनुतेसं [[हिन्दू धर्म]] हनि। |
|||
थनया मू लोकप्याखँय् [[वीधि नाटकं]], [[बुर्रकथ]], [[गंटमर्धाल]], [[कोलाटं]], [[पेरिणि]], [[तोलुबॊम्मलाट]], [[धिंसा नृत्यं]], [[चिंदु नृत्यं]] आदि ला। |
|||
== स्वयादिसँ == |
== स्वयादिसँ == |
||
| Line १४: | Line ११३: | ||
{{भारत}} |
{{भारत}} |
||
{{आन्ध्रप्रदेशया जिल्ला}} |
|||
{{Commonscat|Andhra Pradesh}} |
|||
[[पुचः:भारत]] |
[[पुचः:भारत]] |
||
[[ace:Andhra Pradesh]] |
|||
[[an:Andhra Pradesh]] |
|||
[[ar:أندرا برديش]] |
|||
[[az:Andhra Pradeş]] |
|||
[[be:Андхра-Прадэш]] |
|||
[[be-x-old:Андхра-Прадэш]] |
|||
[[bg:Андхра Прадеш]] |
|||
[[bh:आंध्र प्रदेश]] |
|||
[[bn:অন্ধ্রপ্রদেশ]] |
|||
[[bo:ཨཱན་དྷ་ར་མངའ་སྡེ།]] |
|||
[[bpy:অন্ধ্র প্রদেশ]] |
|||
[[br:Andhra Pradesh]] |
|||
[[ca:Andhra Pradesh]] |
|||
[[cs:Ándhrapradéš]] |
|||
[[cy:Andhra Pradesh]] |
|||
[[da:Andhra Pradesh]] |
|||
[[de:Andhra Pradesh]] |
|||
[[dv:އަންދްރަ ޕްރަދޭޝް]] |
|||
[[el:Άντρα Πραντές]] |
|||
[[en:Andhra Pradesh]] |
|||
[[eo:Andra-Pradeŝo]] |
|||
[[es:Andhra Pradesh]] |
|||
[[et:Andhra Pradesh]] |
|||
[[eu:Andhra Pradesh]] |
|||
[[fa:آندرا پرادش]] |
|||
[[fi:Andhra Pradesh]] |
|||
[[fj:Andra Pradesh]] |
|||
[[fr:Andhra Pradesh]] |
|||
[[gl:Andra Pradex]] |
|||
[[gu:આંધ્ર પ્રદેશ]] |
|||
[[he:אנדרה פראדש]] |
|||
[[hi:आन्ध्र प्रदेश]] |
|||
[[hif:Andhra Pradesh]] |
|||
[[hr:Andhra Pradesh]] |
|||
[[hsb:Andra Pradeš]] |
|||
[[hu:Ándhra Pradés]] |
|||
[[id:Andhra Pradesh]] |
|||
[[it:Andhra Pradesh]] |
|||
[[ja:アーンドラ・プラデーシュ州]] |
|||
[[ka:ანდჰრა-პრადეში]] |
|||
[[kn:ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ]] |
|||
[[ko:안드라프라데시 주]] |
|||
[[la:Andhra Pradesh]] |
|||
[[lt:Andhra Pradešas]] |
|||
[[lv:Āndhra Pradēša]] |
|||
[[mk:Андра Прадеш]] |
|||
[[ml:ആന്ധ്രാപ്രദേശ്]] |
|||
[[mn:Андра Прадеш]] |
|||
[[mr:आंध्र प्रदेश]] |
|||
[[ms:Andhra Pradesh]] |
|||
[[ne:आंध्र प्रदेश]] |
|||
[[nl:Andhra Pradesh]] |
|||
[[nn:Andhra Pradesh]] |
|||
[[no:Andhra Pradesh]] |
|||
[[or:ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶ]] |
|||
[[pa:ਆਂਦਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼]] |
|||
[[pam:Andhra Pradesh]] |
|||
[[pl:Andhra Pradesh]] |
|||
[[pnb:آندھراپردیش]] |
|||
[[pt:Andhra Pradesh]] |
|||
[[qu:Andhra Pradesh]] |
|||
[[ro:Andhra Pradesh]] |
|||
[[ru:Андхра-Прадеш]] |
|||
[[sh:Andhra Pradesh]] |
|||
[[si:ආන්ද්ර ප්රදේශ්]] |
|||
[[simple:Andhra Pradesh]] |
|||
[[sk:Ándhrapradéš]] |
|||
[[sr:Андра Прадеш]] |
|||
[[sv:Andhra Pradesh]] |
|||
[[sw:Andhra Pradesh]] |
|||
[[ta:ஆந்திரப் பிரதேசம்]] |
|||
[[te:ఆంధ్ర ప్రదేశ్]] |
|||
[[tg:Ондра Прадиш]] |
|||
[[th:รัฐอานธรประเทศ]] |
|||
[[tl:Andhra Pradesh]] |
|||
[[tr:Andhra Pradeş]] |
|||
[[uk:Андхра-Прадеш]] |
|||
[[ur:آندھرا پردیش]] |
|||
[[vi:Andhra Pradesh]] |
|||
[[war:Andhra Pradesh]] |
|||
[[yo:Andhra Pradesh]] |
|||
[[zh:安得拉邦]] |
|||
[[zh-min-nan:Andhra Pradesh]] |
|||
Latest revision as of १३:१९, २१ सेप्टेम्बर २०१८
| आन्ध्रप्रदेश ఆంధ్రప్రదేశ్ |
|||
|---|---|---|---|
| — राज्य — | |||
|
|||
 |
|||
| Coordinates (हैदराबाद): 16°30′N 80°36′E / 16.5°N 80.6°ECoordinates: 16°30′N 80°36′E / 16.5°N 80.6°E | |||
| देय् |  India |
||
| Established | 1 नोभेम्बर 1956 | ||
| राजधानी | हैदराबाद | ||
| तःधंगु नगर | हैदराबाद | ||
| जिल्ला | 13 total | ||
| Government | |||
| - Body | Government of India, Government of Andhra Pradesh | ||
| - Governor | E. S. L. Narasimhan | ||
| - Chief Minister | |||
| - Legislature | Bicameral (294 + 90 seats) | ||
| - Deputy Chief Minister | |||
| - High Court | Andhra Pradesh High Court | ||
| Area† | |||
| - Total | १६०,२०५ km2 (६१,८५५.५ sq mi) | ||
| Area rank | 8th | ||
| Population (2011)[१] | |||
| - Total | ४९,६६५,५३३ | ||
| - Rank | 10th | ||
| - Density | ३१०/km2 (८०२.९/sq mi) | ||
| Time zone | IST (UTC+05:30) | ||
| ISO 3166 code | IN-AP | ||
| HDI |  0.572 (medium) |
||
| HDI rank | 20th (2005) | ||
| Literacy | 67.77% (2011) | ||
| Official language | Telugu[२] | ||
| Website | ap.gov.in | ||
आन्ध्रप्रदेश भारतया छगु राज्य ख। थ्व राज्यया राजधानी हैदराबाद ख। थ्व राज्य भारतया दक्षिण-पूर्वय् ला ।
भूगोल[सम्पादन]
थ्व राज्यया पूर्वय् बंगाल खाडी, उत्तरय् महाराष्ट्र व छत्तीसगढ, उत्तर पूर्वय् उडिसा, पश्चिमय् कर्नाटक व दक्षिणय् तमिलनाडू राज्य ला। थ्व राज्यया मू झ्वालाय् कैलाशकोना झ्वाला, कुंतल झ्वाला, पोचेरा झ्वाला, रामपचोदवरम, एथिपोथला झ्वाला, कपिल तीर्थम, तलाकोना 270 फुट, उब्बलमदुगु झ्वाला, मल्लेला तीर्थम झ्वाला, थातिगुदा झ्वाला आदि ला।
प्रशासनिक विभाजन[सम्पादन]
आंध्र प्रदेशयात २गु क्षेत्रय् विभाजित यानातःगु दु। तटीय आंध्र व रायलसीमा। [३]
थ्व राज्ययात निम्नलिखित जिल्लाय् विभक्त यानातःगु दु-
- श्रीकाकुलम् जिल्ला
- विजयनगरम् जिल्ला
- विशाखपट्टणम् जिल्ला
- पूर्व गोदावरी जिल्ला
- पश्चिम गोदावरी जिल्ला
- कृष्णा जिल्ला
- गुंटूरु जिल्ला
- प्रकाशम् जिल्ला
- नेल्लूरु जिल्ला
- चित्तूरु जिल्ला
- कडप जिल्ला
- अनन्तपुरम् जिल्ला
- कर्नूलु जिल्ला
- रंगारेड्डि जिल्ला
संस्कृति[सम्पादन]
थ्व राज्यया राज्य भाषा तेलुगु ख। थ्व राज्यया आपा मनुतेसं हिन्दू धर्म हनि। थ्व राज्यया नसाय् हैदराबादी नसा व आन्ध्र नसा ला। हैदराबादी नसाय् पाया नाहरी, मलाई कबाब, काबूली, अंडा कोरमा, खट्टी अरबी का सालन, लहसुनी गोश्त, कीमा पुलाव, चांदी कोरमा, झींगे टमाटर, हैदराबादी कोरमा, दीवानी हांडी, नीलगिरी कोरमा, अमृतफल, कच्ची बिरयानी, दम का मुर्ग, बघारे बैंगन, बिरयानी नवाबी, मुर्ग बादामी, दालचा, गज़ाला, टंगड़ी कबाब, मुर्ग हैदराबादी आदि मू नसा खः धाःसा आंध्र नसाय् चाकुगुलि अरिसेलु, बोबातलू, जलेबी, जांगिरी, गुलाब जामिन, कर्गीकाया, लड्डू, पायसम, मीठा पोंगल, सुन्नुंडालु, मसालेदारय् चेगोडिलु, करापुसा, निप्पट्टू, कुडुमुलु, मनगुपूवू, करापु अप्पम, जंतिकालु, रसम पावडर, सांभर पावडर, इडली पावडर, अल्पाहारय् आटुकुला उपमा, मसाला यम वड़ा, इडली, दोसा, मिर्ची भाजी, मसाला दोसा, पुरी, सेमियां उपमा, टमाटार भात, पकौड़ी, चावल: पुलिहोरा, कैरट राइस, दही भात, बघारा अण्णम, कोकोनट राइस, जीरा राइस, मैंगो राइस, चिंटा चिंगुरु राइस, पोटैटो राइस, मटर पुलाव आदि मू नसा ख।
थनया मू लोकप्याखँय् वीधि नाटकं, बुर्रकथ, गंटमर्धाल, कोलाटं, पेरिणि, तोलुबॊम्मलाट, धिंसा नृत्यं, चिंदु नृत्यं आदि ला।
स्वयादिसँ[सम्पादन]
लिधंसा[सम्पादन]
- ↑ census of india. Census of India 2001. Government of India (27 May 2002). 14 April 2007 कथं।
- ↑ Cite error: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedIndex - ↑ आं.प्र मंत्रिमंडल द्वारा चार क्षेत्रीय योजना मंडलों को मंजूरी
| ||||||||||
 |
विकिमिडिया मंका य् थ्व विषय नाप स्वापु दुगु मिडिया दु: Andhra Pradesh |