3 сарын 13: Засвар хоорондын ялгаа
Content deleted Content added
б r2.6.5) (робот Өөрчилж байна: sh:13. 3. |
Link suggestions feature: 2 links added. |
||
| (19 дундын хувилбарууд 10 хэрэглэгчид харагдахгүй) | |||
Мөр 1:
{{Жилийн өдрүүд|3 сарын}}
'''3 сарын 13''' нь [[Григорийн тоолол|Григорийн тооллын]] жилийн 72 дахь ([[өндөр жил]] бол 73 дэх) өдөр юм. Мөн он дуустал 293 өдөр үлдэж байна.
== Онцлох үйл явдал ==
* 624 - Арабын хаан Мухаммад болон Меккагын Кураишийн шинэ дагагчдын хооронд болсон тулаанд Арабчууд ялжээ. Ингэснээр Баруун Араб бүхэлдээ арабчуудын мэдэлд шилжсэн юм.
* 874 - Константинополь хотын Ариун дагагчдын сүмд Гэгээн Ницефорын ясыг байршуулж, онголжээ.
* 1567 - Англи Францын нэгдсэн хүч болон Испанийн хооронд өрнөсөн 80 жилийн дайн Оостервийлийн тулаанаар эхлэв.
* 1639 - Харвардын коллеж Английн санваартан Жон Харвардын нэрээр нэрлэгджээ.
* 1697 - Маяачуудын мэдлийн сүүлийн хот Нойпетен Испанийн эзлэн түрэмгийлэгчдэд ялагдав.
* 1781 - Аугаа одон оронч Уиллиам Хершель Уранус гарагыг нээжээ.
* 1809 - Шведийн хаан IV Густаф Адольф төрийн эргэлтийн улмаас эрх мэдлээсээ татгалзав.
* 1845 - Германы хөгжмийн зохиолч Феликс Менделссоны туурвисан хийлийн концерт Лайпцик хотын тайзнаа тоглогдов. Түүний концертыг Фердинанд Давид гоцложээ.
* 1862 - [[Америкийн иргэний дайн]]: АНУ-ын холбооны засгийн газар холбооны армийн оффицеруудад нийт нутаг дэвсгэрийн хэмжээнд боолын худалдаанд хяналт тавих шийдвэр гаргажээ.
* 1865 - [[Америкийн иргэний дайн]]: Эх газрын Америк цэрэгт хар арьстануудыг татахыг зөвшөөрөв.
* 1881 - Оросын хаан II Александер ордныхоо ойролцоо алагджээ.
* 1884 - Хартумын бүслэлт эхлэв.
* 1921 - Хиагт хотноо Монголын цэрэг, ардын төлөөлөгчдийн их хурал хуралдаж Ардын түр засгийн газрыг байгуулахаар болжээ. Хурлын төлөөлөгчид "Монгол ардын засгийн хэргийг бүгд түр захиран шийтгэх газар" гэж нэрийдхээр болсон байна.
** Оросын цэргийн жанжин Барон Роман фон Унгерн-Штернбергийн удирдлаган доор Монголд нэвтэрсэн гамингуудыг хөөн гаргав. Ингэснээр Монгол Улс дахин тусгаар тогтножээ.
* 1930 - Харвардын коллежийн одон орон судлалын төв Плутон гарагыг нээсэн талаар мэдээлэв.
* 1933 - [[Их хямрал]]: АНУ-ын Ерөнхийлөгч Франклин Д.Рүүзвельтийн зарлигаар шаардлага хангасан банкууд эргэн үүдээ нээжээ.
* 1940 - Орос-Финландын хооронд өрнөсөн өвлийн дайн өндөрлөв.
* 1943 - Германы цэргүүд Краков хотын еврей хорооллыг хэсэгчлэн хаажээ.
* 1954 - Хятад, ЗХУ-АНУ-ын өдөөн хатгасан Индохятадын нэгдүгээр дайн дэгдэв.
* 1957 - [[Куба|Кубын]] удирдагч Фулгенсио Батистагын засгийг түлхэн унагаах төрийн эргэлт бүтэлгүйтжээ.
* 1969 - Аполло сансрын хөтөлбөр: Аполло 9 сансрын хөлөг сансарт амжилттай даалгавраа биелүүлж, эх дэлхийдээ газардав.
* 1979 - Гренада улсад Морис Бишопын удирдсан төрийн эргэлт амжилттай болж, Эрик Гейриг түлхэн унагаажээ.
* 1988 - Японы Аомори болоон Хакодате хотуудыг усан доогуур холбосон "Сейканы нүхэн гарц" ашиглалтад оров. Ингэснээр усан доогуурх хамгийн урт хонгил болсон юм.
* 1991 - Аляск орчмын усан Эксон газрын тосны компанийн асгасан газрын тосыг цэвэрлүүлэхэд нэг тэрбум ам.доллар гаргахыг АНУ-ын Хууль зүйн яамнаас шийдвэрлэжээ.
*[[1993 он|1993]] - Монголын Спорт Аяллын Холбооны анхдугаар их хурал болов.
* 1996 - Шотландын Данблейны сургуульд Томас Ватт Хамилтон гэгч гал нээж 16 сурагч, нэг багш амиа алдав. Хэрэгтэн гэмт хэргээ үйлдсэнийхээ дараа амиа хорлосон байна.
* 1997 - Тереза эх нас нөгцсөний дараа түүнийг гэлэнмаа Нирмала орлохоор болжээ.
** АНУ-ын Аризона мужийн Финикс хотод үл мэдэгдэл гэрэл тэнгэрт үзэгдэж, тус мужийн телевиз энэ үйл явдлыг шууд дамжуулжээ.
* 2003 - Алдарт "Nature" сэтгүүлд 350,000 жилийн настай хөлийн мөр Италиас илэрсэн талаар нийтлэгдэв.
* 2008 - Дэлхийн зах зээл дээр нэг унци алтны үнэ 1,000 ам.долларт хүрчээ.
* 2013 - Ромын католик сүмийн папын зөвлөл хуралдаж католик шашны 266 дахь папаар Френцисийг сонгов.
* 2016 - Туркийн нийслэл Анкара хотод хэд, хэдэн дэлбэрэлт болж 37 хүн амиа алдан, 127 хүн гэмтэж, бэртжээ.
* 2020 - АНУ-ын Ерөнхийлөгч Доналд Трамп ковид-19 цар тахал дэгдсэнтэй холбогдуулан улс орон даяар онц байдал зарлав.
== Мэндэлсэн алдартнууд ==
* 1479 - Германы төрийн дууллыг зохиосон Лазарус Спенглер (1534 онд нас барсан)
* 1615 - Ромын пап XII Инносент (1700 онд нас барсан)
* 1741 - Ариун Ромын эзэнт гүрний захирагч II Жозеф (1790 онд нас барсан)
* 1764 - Их Британийн Ерөнхий сайд Чарльз Грей (1845 онд нас барсан)
* 1798 - АНУ-ын тэргүүн хатагтай Абигейл Филлмор (1853 он днас барсан)
* 1871 - Богд хаант Монгол улсын цэргийн жанжин [[Манлайбаатар Дамдинсүрэн]] (1921 онд нас барсан)
* 1874 - Анхдугаар олимпын урт болон өндрийн харайлтын аварга Америкийн хөнгөн атлетикч Эллери Хардинг (1949 онд нас барсан)
* 1899 - Нобелийн шагналт Америкийн физикч Жон Хасбрук ван Виек (1980 онд нас барсан)
* [[1900]] - Нобелийн шагналт Грекын яруу найрагч Гиоргос Сеферис (1971 онд нас барсан)
* [[1913]] - Оросын нэрт зохиолч Сергей Михалков (2009 онд нас барсан)
* 1920 - "Комкаст" компанийг үндэслэгч Ральф Ж.Робертс (2015 онд нас барсан)
* 1926 - Гондурас улсын Ерөнхийлөгч Карлос Роберто Рейна (2003 онд нас барсан)
* 1929 - Польш улсын ес дэх Ерөнхий сайд Жбигнев Месснер (2014 онд нас барсан)
* 1938 - Японы мэргэжлийн сүмо бөхийн 49 дэх их аварга Теруёши Точиноуми
* 1950 - "Ерин галавын цэцэрлэг", "Ногоон зурвас", "Фарго" киноны од жүжигчин Уиллиам Х.Мейси
* 1955 - Олимпын мөнгөн медальт Зөвлөлтийн таван төрөлтийн тамирчин Ольга Рукавишникова
* 1956 - "Цогцостой ярилцагч" киноны од Дана Делани
* 1973 - Голландын хөлбөмбөгч Эдгар Давидс
* 1989 - Германы хөлбөмбөгч Ольгер Бадштюбер
** Германы хөлбөмбөгч Марко Марин
* 1994 - Испанийн хөлбөмбөгч Жерард Делуфу
== Нас барсан алдартнууд ==
* 1516 - Унгар, Бохемын хаан II Владислав (1456 онд төрсөн)
* 1808 - Данийн хаан VII Кристиан (1749 онд төрсөн)
* 1854 - Францын зургаа дахь Ерөнхий сайд Жеан-Баптист де Виллель (1773 онд төрсөн)
* 1881 - Оросын хаан II Александер (1818 онд төрсөн)
* 1901 - АНУ-ын 23 дахь Ерөнхийлөгч Бенжамин Харрисон (1833 онд төрсөн)
* 1936 - Шинэ Зеландын 20 дахь Ерөнхий сайд Френцис Белл (1851 онд төрсөн)
* 1965 - Албанийн 14 дэх Ерөнхий сайд Фан С.Ноли (1882 онд төрсөн)
* 1975 - Нобелийн шагналт Югославын зохиолч Иво Андрич (1892 онд төрсөн)
* 1989 - Туркийн Ерөнхий сайд Фахреттин Өзбилек (1898 онд төрсөн)
* 2014 - Сьерра-Леон улсын гурав дахь Ерөнхийлөгч Ахмад Тежан Кабба (1932 онд төрсөн)
==
* {{VAT}} Ромын пап Френцис папын ширээнд суусан өдөр
* {{JPN}} Касүга Мацүри (Нара муж, Касүгагын их сүм)
* {{THA}} Үндэсний зааны өдөр
----
{{Commonscat|13 March|3 сарын 13}}
[[Ангилал:
[[Ангилал:Гуравдугаар сарын өдөр|#13]]
| |||