1921
1921 waor e gewoen jaor wat begós op 'ne zaoterdag op de Gregoriaanse kalender.
Gebäörtenisse
bewirkleijer van eine sjtaatsgreep in Perzië.
- 6 jannewarie - 't Besjtuur in 't Brits Mandaat Mesopotamië rich t Iraaks leger op.
- 18 miert - Nao ein hauf jaor óngerhanjele sjloete Pole en de Sovjet-Unie de Vrede van Riga. Zie verdeile daobiej de Oekraïne.
- 16 april - Oprichting van de (Liberaal Sjtaatspartiej) "De Vriejheidsbóndj".
- 21 juli - Riffijnse opsjtanjelinge ónger leijing van Mohammed Abdelkrim El Khattabi versjlaon Sjpaanse troepe in de Sjlaag óm Anwal in Noord-Marokko.
- 25 juli - Belsj en 't Groathertogdóm Luxemburg sjloete ein douane-unie veur vieftig jaor. De Belzje frang en de Luxemburgse frang waere gekoppeld.
- 29 juli - In Duutsjland wirt Adolf Hitler gekaoze es leijer van de Nationaal Socialistische Partiej.
- 19 september - Mohammed Abdelkrim El Khattabi reup de Confederale Republiek van de Sjtamme van de Rif oet.
- 1 oktober - 't Katholieke vakbóndjsblaad De Volkskrant wirt ein daagblaad.
- 9 oktober - D'n ierste Klassieker oets weurt gespäöld tösse Feyenoord en Ajax. D'n oetslaag is 2-2.
- 15 oktober - Biej wèt van de socialistische minister Jules Destrée wirt 't 'Fonds des mieux doués' in 't laeve gerope, ein sjtudiefónds veur hoagbegaafde oet minder draagkrachtige milieus.
- 20 oktober - Frankriek en Turkse revolutionaire sjloete 't Verdraag van Ankara.
- 31 oktober In Nederlandj rope de metaalbunj ein algemein sjtaking oet óm ein aangekondigde loansverleëging van 15 % aaf te wènje.
- 9 november - Ónger 't verblief in de have van Colombo vundj d'r ein explosie plaatsj in de veursjte batterieopsjlaag van de K IV. Biej dees explosie kómme eine kok en eine kwarteermeister óm ’t laeve en eine angere kwarteermeister raak zjwaorgewóndj.
- 6 december - 't Anglo-Iers Verdraag wirt gesjlaote.
- zónger datum
- 1921-1922 - Hóngersjnoad in de Sovjet-Unie.
- 't Privébezit wirt in ènnige maote toegesjtaon door eine nuje economische poletiek in de Sovjet-Unie.
- Reza Khan leijt eine gesjlaagde sjtaatsgreep in Perzië.
- Aanlègk van de Westerbegraafplaatsj op 9,8 ha. in Enschede.
- 't Hormoon insuline wirt óntdèk wodoor diabetici neet langer hove te sjterve.
- Amsterdam wirt oetgebreijd mèt de gemeintes Sloten, Nieuwendam, Watergraafsmeer, Buiksloot, Ransdorp en deile van Ouder-Amstel, Nieuwer-Amstel, Oostzaan, Zaandam, en Diemen.
- In Belsj richte de radicaal socialiste communistische partiej op mèt succes in Brussel en Wallonië.
Nobelprieze
bewirk- Natuurkunde: Albert Einstein "veur zien deenste aon de theoretische natuurkunde, in 't bezunder veur zie oontdèkking vaan de wèt vaan 't foto-èllentrik effek."
- Sjemie: Frederick Soddy "um zien bijdrage aon eus kinnes vaan de sjemie vaan radioactief materiaole, en zien oonderzeuk nao d'n oersprunk en de aard vaan isotope."
- Geneeskunde: neet touwgekind
- Literatuur: Anatole France "es erkinning veur zien briljante literair prestaties, gekinsjets wie ze zien door hunnen edele stijl, 'n depe minseleke minseleke sumpatie en ech Gallisch temperamint."
- Vrei:
- Hjalmar Branting "um zie werk in de Volkerboond."
- Christian Lange, "d'n ierste secretair vaan 't Noors Nobelcomité en de secretair-egenraol vaan de Interparlementair Unie."
Gebore
bewirkgebaore 5 jannewarie 1921.
- 5 jannewarie - Groathertog Jan van Luxemburg (gesjtorve 2019)
- 31 jannewarie - Carol Channing, Amerikaanse musicalactries (gestorve 2019)
- 31 jannewarie - Mario Lanza, Amerikaanse tenor (gesjtorve 1959)
- 4 fibberwarie - Betty Friedan, Amerikaanse feministe, sjriefster en activiste (gesjtorve 2006)
- 6 fibberwarie - Arie Kleijwegt, Nederlandse journalist en presentator (gesjtorve 2001)
- 24 fibberwarie - Gaston Reiff, Belzje atleet en Olympisch kampioen (1948) (gesjtorve 1992)
- 26 fibberwarie - Betty Hutton, Amerikaanse actrice en zangeres (gesjtorve 2007)
- 19 miert - Tommy Cooper, Britse komiek (gesjtorve 1984)
- 22 miert - Norbert Schmelzer, Nederlandse politicus (gesjtorve 2008)
- 28 miert - Lucien Acou, Belzje fitserenner
- 28 miert - Dirk Bogarde, Britse acteur (gesjtorve 1999)
- 25 april - Karel Appel, Nederlandse kunssjilder en beeldhouwer (gesjtorve 2006)
- 2 mei - Satyajit Ray, 'ne Indase Filmrezjiseur (gesjtorve 1992)
- 4 mei - John van Kesteren, Nederlandse tenor (gesjtorve 2008)
- 12 mei - Ton van Duinhoven, Nederlandse acteur en journalist
- 17 mei - Pete Felleman, (eësjte) Nederlandse diskjockey (gesjtorve 2000)
- 19 mei - Karel van het Reve, Nederlandse sjriever (gesjtorve 1999)
- 27 mei - Joop Bakker, Nederlandse politicus en burgemeester (gesjtorve 2003)
- 27 mei - Jetty Paerl, Nederlandse zangeres
- 3 juni - Jan van Gemert, Nederlandse sjilder (gesjtorve 1991)
- 8 juni - Soeharto, Indonesische generaal en politicus (o.a. president 1967-1998) (gesjtorve 2008)
- 10 juni - Prins Philip, Hertog van Edinburgh en prins van Groat-Brittannië
- 10 juni - Teddy Schaank, Nederlandse actrice (gesjtorve 1988)
- 12 juni - Johan Witteveen, Nederlandse politicus (gestorve 2019)
- 17 juni - Tony Scott, Amerikaanse jazzklarinettis (gesjtorve 2007)
- 21 juni - Jane Russell, Amerikaanse actrice
- 6 juli - Nancy Reagan, Amerikaanse First lady, echtgenote van Ronald Reagan
- 8 juli - Jan Brusse, Nederlandse journalist (gesjtorve 1996)
- 12 juli - Hans Koning, Nederlandse-Amerikaanse journalist, publicist en sjriever (gesjtorve 2007)
- 18 juli - John Glenn, Amerikaanse astronaut
- 21 juli - Joop Middelink, Nederlandse fitserenner en wielercoach (gesjtorve 1986)
- 24 juli - Giuseppe di Stefano, Italiaanse operatenor (gesjtorve 2008)
- 25 juli - Harry Radhakishun, Surinaams politicus
- 30 juli - George Lampe, Nederlandse sjilder en graficus (gesjtorve 1982)
- 28 augustus - Joop Doderer, Nederlandse acteur (gesjtorve 2005)
- 1 september - Willem Frederik Hermans, Nederlandse sjriever (gesjtorve 1995)
- 1 september - Gerhard Wendland, Duutsje schlagerzenger (gesjtorve 1996)
- 3 september - Cab Kaye - Jazzmusicus, bandleider, entertainer, drummer, gitarist, pianist, songwriter en zenger (gesjtorve 2000)
- 17 september - Bob Verstraete, Nederlandse acteur (gesjtorve 1993)
- 21 september - Piet Ekel, Nederlandse acteur
- 27 september - Heinrich Boere, Nederlandse aorlogsmisdadiger en Nazi-collaborateur
- 30 september - Deborah Kerr, Amerikaanse actrice (gesjtorve 2007)
- 1 oktober - James Whitmore, Amerikaanse acteur (gesjtorve 2009)
- 7 oktober - Raymond Goethals, Belzje voetbalcoach (gesjtorve 2004)
- 13 oktober - Yves Montand, Franse acteur en zenger (gesjtorve 1992)
- 22 oktober - Arie Klapwijk, Nederlandse revalidatiearts, initiatiefnemer van Het Dorp (gesjtorve 2008)
- 24 oktober - Tom Manders, Nederlandse teikenaer en cabaretier (gesjtorve 1972)
- 30 oktober - Bram Appel, Nederlandse voetballer (gesjtorve 1997)
- 3 november - Charles Bronson, Amerikaanse filmacteur (gesjtorve 2003)
- 13 november - Egidius Joosten, Nederlandse sportbestuurder (gesjtorve 1993)
Gesjtorve
bewirkgesjtorve 3 meërt 1921.
gesjtorve 16 december 1921.
- 2 miert - Nikola Petrović Njegoš (79), Montenegrijns keuning
- 3 miert - Pierre Cuypers (93), Nederlandse architect
- 23 miert - Aernout Philip Theodoor Eyssell (83), Nederlandse rechtsgeleerde
- 24 miert - Déodat de Séverac (48), Franse componist
- 5 april - Alphons Diepenbrock (58), Nederlandse componist
- 7 april - Karel Antonie Godin de Beaufort (71), Nederlandse politicus
- 12 juni - Franz Schmid (80), Boheems componist en dirigent
- 29 juli - Herman Bavinck (66), Nederlandse predikant, theoloog en politicus
- 2 augustus - Enrico Caruso (48), Italiaanse operazenger
- 26 augustus - Peter I Karađorđević (77), keuning van Joegoslavië
- 18 oktober - Lodewijk III van Beiere (76), de lètste keuning van Beiere
- 16 december - Camille Saint-Saëns (86), Franse componist
Trivia
bewirkDe Èngelsje rockband The Who zunk euver 't jaor 1921, in 't nummer 1921.