სოფელი: განსხვავება გადახედვებს შორის
[შეუმოწმებელი ვერსია] | [შემოწმებული ვერსია] |
Superpes15 (განხილვა | წვლილი) მ Reverted edits by 78.40.106.110 (talk) to last version by InternetArchiveBot: purely nonsense content იარლიყები: სწრაფი გაუქმება SWViewer [1.4] |
|||
(არ არის ნაჩვენები 16 მომხმარებელთა 12 შუალედ ვერსიებში) | |||
ხაზი 1: | ხაზი 1: | ||
[[ფაილი:Dartlo (2).jpg|მინი|[[დართლო]], [[თუშეთი]], [[საქართველო]].]] |
|||
⚫ | '''სოფელი''' — დასახლების ერთ-ერთი უძველესი და საყოველთაოდ გავრცელებული ფორმა. ხალხმრავლობის მიხედვით არჩევენ პატარასა (რამდენიმე კაცი ან კომლი) და დიდ (რამდენიმე ათასი) სოფლებს. სოფლების გარეგნული იერსახე განსხვავებულია ქვეყნის ბუნებრივი პირობებისა და საწარმოო მიმართულების გამო, მაგრამ მათი საერთო დამახასიათებელი ნიშანია ინდივიდუალური საცხოვრებელი სახლებით განაშენიანებისა და სასოფლო-სამეურნეო წარმოების უპირატესი გავრცელება. |
||
[[ფაილი:Ourika berbere village.jpg|მინი|[[ბერბერები]]ს სოფელი [[მაროკო]]ში]] |
|||
[[ფაილი:Rougon Alpes de Haute Provence France.jpg|მინი|სოფელი საფრანგეთში, [[ზემო პროვანსის ალპები]]ს დეპარტამენტში]] |
|||
[[ფაილი:masouleh.jpg|მინი|[[მასულე]], [[გილანი (ოსტანი)|გილანის პროვინცია]], [[ირანი]]]] |
|||
⚫ | '''სოფელი''' — [[დასახლება|დასახლების]] ერთ-ერთი უძველესი და საყოველთაოდ გავრცელებული ფორმა. ხალხმრავლობის მიხედვით არჩევენ პატარასა (რამდენიმე კაცი ან კომლი) და დიდ (რამდენიმე ათასი) სოფლებს. სოფლების გარეგნული იერსახე განსხვავებულია [[ქვეყანა|ქვეყნის]] ბუნებრივი პირობებისა და საწარმოო მიმართულების გამო, მაგრამ მათი საერთო დამახასიათებელი ნიშანია ინდივიდუალური საცხოვრებელი [[სახლი|სახლებით]] განაშენიანებისა და სასოფლო-სამეურნეო წარმოების უპირატესი გავრცელება. |
||
ისტორიულად ჩამოყალიბდა სასოფლო დასახლების რამდენიმე ფორმა: |
[[ისტორია|ისტორიულად]] ჩამოყალიბდა სასოფლო დასახლების რამდენიმე ფორმა: |
||
* ''გრძივი განაშენიანება'' — როდესაც სახლები განლაგებული არიან ერთი გზის (ქუჩის) გასწვრივ. |
* ''გრძივი განაშენიანება'' — როდესაც სახლები განლაგებული არიან ერთი გზის (ქუჩის) გასწვრივ. |
||
* ''წრიული განაშენიანება'' — როდესაც სახლები განლაგებული არიან ცენტრალური საერთო მოედნის ირგვლივ წრიულად. |
* ''წრიული განაშენიანება'' — როდესაც სახლები განლაგებული არიან ცენტრალური საერთო მოედნის ირგვლივ წრიულად. |
||
ეს ორი ფორმა არქაულია, ამჟამად იშვიათად გვხვდება, რადგან სოფლად მოსახლეობის ზრდამ მათი ტრანსფორმაცია გამოიწვია. |
ეს ორი ფორმა არქაულია, ამჟამად იშვიათად გვხვდება, რადგან სოფლად მოსახლეობის ზრდამ მათი ტრანსფორმაცია გამოიწვია. |
||
[[ურბანიზაცია|ურბანიზაციის]] საყოველთაო გაძლიერებას თან სდევს სოფლების საერთო რაოდენობისა და მოსახლეობის შემცირების ტენდენცია. |
|||
== სოფლები საქართველოში == |
== სოფლები საქართველოში == |
||
[[საქართველო]]ში სოფელი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დაყოფის ძირეული ერთეულია. სოფელში ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოა სოფლის [[საკრებულო]]. მცირე ზომის სოფლები გაერთიანებული არიან [[თემი]]ს საკრებულოში. კონფლიქტური რეგიონების გაუთვალისწინებლად საქართველოში 3668 სოფელია, რომლებიც მოსახლეობის რიცხოვნობის მიხედვით შემდეგნაირად ჯგუფდებიან: |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
! bgcolor="#efefef" | ჯგუფი |
! bgcolor="#efefef" | ჯგუფი |
||
! bgcolor="#efefef" | ქვედა ზღვარი |
! bgcolor="#efefef" | ქვედა ზღვარი |
||
ხაზი 42: | ხაზი 45: | ||
|} |
|} |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* [[საქართველოს დიდი სოფლები]] |
* [[საქართველოს დიდი სოფლები]] |
||
ხაზი 53: | ხაზი 54: | ||
* [[დაბა]] |
* [[დაბა]] |
||
==ლიტერატურა== |
|||
⚫ | |||
{{ქსე|9|477}} |
|||
==რესურსები ინტერნეტში== |
|||
{{Commons category|Villages}} |
|||
* [http://www.ecotope.org/anthromes/v1/guide/villages/ სოფლების ტიპები] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090814030136/http://www.ecotope.org/anthromes/v1/guide/villages/ |date=2009-08-14 }} |
|||
⚫ | |||
[[ar:قرية]] |
|||
[[an:Lugar]] |
|||
[[frp:Vilâjo]] |
|||
[[bn:গ্রাম]] |
|||
[[be:Вёска]] |
|||
[[be-x-old:Вёска]] |
|||
[[bg:Село]] |
|||
[[ca:Poble (localitat)]] |
|||
[[cv:Ял]] |
|||
[[cs:Vesnice]] |
|||
[[cy:Pentref]] |
|||
[[da:Landsby]] |
|||
[[pdc:Schtettel]] |
|||
[[de:Dorf]] |
|||
[[et:Küla]] |
|||
[[es:Pueblo (población rural)]] |
|||
[[eo:Vilaĝo]] |
|||
[[en:Village]] |
|||
[[fa:روستا]] |
|||
[[fr:Village]] |
|||
[[fy:Doarp]] |
|||
[[gd:Clachan]] |
|||
[[ko:리 (행정 구역)]] |
[[ko:리 (행정 구역)]] |
||
[[hr:Selo]] |
|||
[[id:Desa]] |
|||
[[os:Хъæу]] |
|||
[[it:Villaggio]] |
|||
[[he:כפר]] |
|||
[[jv:Désa]] |
|||
[[kk:Ауыл]] |
|||
[[kv:Грезд]] |
[[kv:Грезд]] |
||
[[ku:Gund]] |
|||
[[lv:Ciems]] |
|||
[[lt:Kaimas]] |
|||
[[li:Dörp]] |
|||
[[hu:Falu]] |
|||
[[mk:Село]] |
|||
[[ms:Kampung]] |
|||
[[nl:Dorp]] |
|||
[[ig:Ogbè]] |
|||
[[ja:村]] |
|||
[[no:Landsby]] |
|||
[[mhr:Ял]] |
|||
[[pl:Wieś]] |
|||
[[pt:Aldeia]] |
|||
[[ro:Sat]] |
|||
[[rmy:Gav]] |
|||
[[qu:Uchuy llaqta]] |
|||
[[ru:Село]] |
|||
[[sq:Fshati]] |
|||
[[simple:Village]] |
|||
[[sk:Dedina]] |
[[sk:Dedina]] |
||
[[sl:Vas]] |
|||
[[szl:Wjeś]] |
|||
[[sr:Село]] |
|||
[[su:Désa]] |
|||
[[fi:Kylä]] |
|||
[[sv:By]] |
|||
[[te:గ్రామం]] |
|||
[[th:หมู่บ้าน]] |
|||
[[tg:Деҳа]] |
|||
[[tr:Türkiye'nin köyleri]] |
[[tr:Türkiye'nin köyleri]] |
||
[[uk:Село]] |
|||
[[vi:Làng]] |
|||
[[wa:Viyaedje]] |
|||
[[wuu:村]] |
|||
[[zh-yue:村]] |
|||
[[bat-smg:Suoda]] |
|||
[[zh:村]] |
უკანასკნელი რედაქცია 22:48, 6 თებერვალი 2022-ის მდგომარეობით
სოფელი — დასახლების ერთ-ერთი უძველესი და საყოველთაოდ გავრცელებული ფორმა. ხალხმრავლობის მიხედვით არჩევენ პატარასა (რამდენიმე კაცი ან კომლი) და დიდ (რამდენიმე ათასი) სოფლებს. სოფლების გარეგნული იერსახე განსხვავებულია ქვეყნის ბუნებრივი პირობებისა და საწარმოო მიმართულების გამო, მაგრამ მათი საერთო დამახასიათებელი ნიშანია ინდივიდუალური საცხოვრებელი სახლებით განაშენიანებისა და სასოფლო-სამეურნეო წარმოების უპირატესი გავრცელება.
ისტორიულად ჩამოყალიბდა სასოფლო დასახლების რამდენიმე ფორმა:
- გრძივი განაშენიანება — როდესაც სახლები განლაგებული არიან ერთი გზის (ქუჩის) გასწვრივ.
- წრიული განაშენიანება — როდესაც სახლები განლაგებული არიან ცენტრალური საერთო მოედნის ირგვლივ წრიულად.
ეს ორი ფორმა არქაულია, ამჟამად იშვიათად გვხვდება, რადგან სოფლად მოსახლეობის ზრდამ მათი ტრანსფორმაცია გამოიწვია.
ურბანიზაციის საყოველთაო გაძლიერებას თან სდევს სოფლების საერთო რაოდენობისა და მოსახლეობის შემცირების ტენდენცია.
სოფლები საქართველოში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
საქართველოში სოფელი ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული დაყოფის ძირეული ერთეულია. სოფელში ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოა სოფლის საკრებულო. მცირე ზომის სოფლები გაერთიანებული არიან თემის საკრებულოში. კონფლიქტური რეგიონების გაუთვალისწინებლად საქართველოში 3668 სოფელია, რომლებიც მოსახლეობის რიცხოვნობის მიხედვით შემდეგნაირად ჯგუფდებიან:
ჯგუფი | ქვედა ზღვარი | ზედა ზღვარი | რაოდენობა |
---|---|---|---|
1 | < | 10 | 312 |
2 | 11 | 50 | 393 |
3 | 51 | 100 | 360 |
4 | 101 | 200 | 480 |
5 | 201 | 500 | 911 |
6 | 501 | 1000 | 621 |
7 | 1001 | 2000 | 373 |
8 | 2001 | 3000 | 124 |
8 | 3001 | 5000 | 64 |
9 | 5001 | > | 28 |
ეს სტატისტიკა არ ითვალისწინებს აფხაზეთისა და სამაჩაბლოს სასოფლო დასახლებებს, რადგან მათ შესახებ სარწმუნო ინფორმაცია არ არსებობს.
იხილეთ აგრეთვე[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
ლიტერატურა[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 9, თბ., 1985. — გვ. 477.
რესურსები ინტერნეტში[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]
- სოფლების ტიპები დაარქივებული 2009-08-14 საიტზე Wayback Machine.