Mesopotamia: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Inter-aktibo nga agbasabasa iti pakasaritaan

Content deleted Content added

Inline

Kinaudi a rebision manipud idi 20:47, 17 Septiembre 2020

Mapa a mangipakpakita ti kadakkel ti Mesopotamia

Ti Mesopotamia (manipud ti Taga-ugma a Griego: Μεσοποταμία: "[daga] a nagbaetan ti karkarayan"; Arabiko: بلاد الرافدين‎ (bilād al-rāfidayn); Siriako: ܒܝܬ ܢܗܪܝܢ‎ (beth nahrain): "daga ti karkarayan") ket isu ti nagan para iti lugara ti Tigris–Euprates a sistema ti karayan, nga isu tattan ti moderno nga aldaw nga Irak ken ti basbassit a pannakaibaga ti amianan a daya ti Siria, abagatan a daya ti Turkia ken dagiti babbabassit a paset ti abagatan a laud ti Iran.

Daytoy kaaduan a naipanpanunotan idiay Laud a kas ti duyan ti sibilisasion, ti Gambang a Panawen a Mesopotamia ketnairaman ti Sumer ken dagiti imperio ti Akadio, Babiloniko ken Asiriano, nga amin ket patneng ti teritorio ti moderno nga aldaw nga Irak. Iti Landok a Panawen, daytoy ket tinengtengngel idi dagiti imperio ti Neo-Asiriano ken Neo-Babiloniko. Dagiti patneng nga Sumerio ken Akadia (a mairaman dagiti Asiria ken Babiloniko) ket nagturturayda ti Mesopotamia manipud idi ununa ti naisursurat a pakasaritaan (c. 3100 BC) aginggana ti panakatnag ti Babilonia idi 539 BC, nga idi daytoy ket pinarukma baba ti Akemenida nga Imperio. Daytoy ket natnag kenni Alejandro ti Natan-ok idi 332 BC ken, kalpasan ti ipupusayna, daytoy ket nagbalin a paset ti Griego a Seleusida nga Imperio.

Idi agarup a 150 BC, ti Mesopotamia ket tinengtengngel idi babaen dagiti Partiano. Ti Mesopotamia ket nagbalin a lugar ti pakigubgubatan a nagbaetan dagiti Romano ken Partiano, nga add dagiti paset ti Mesopotamia a nabiit a tinengtengngel ti Romano. Idi AD 226, daytoy ket natnag kadagiti Sasanida a Persiano, ken nagtultuly a tinurturayan dagiti Persiano aginggana idi maika-7 a siglo nga Arabo nga Islamiko a panagrukma ti Sasanida nga Imperio. Adda dagiti bilang ti nangruna a neo Asiriano ken Kristiano a patneng nga estado ti Mesopotamian nga adda idi nagbaetan ti Umuna a siglo BC ken maika-3 a siglo AD, a mairaman ti Adiabene, Osroene ken Hatra.

Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy.

Dagiti nagibasaran[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti akinruar a silpo[urnosen | urnosen ti taudan]

Dagiti midia a mainaig iti Mesopotamia iti Wikimedia Commons

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 [[Papeles:Karte Mesopotamien.png|320px|thumb|right|Mapa a mangipakpakita ti kadakkel ti Mesopotamia]]
-Ti '''Mesopotamia''' (manipud ti {{lang-grc|Μεσοποταμία}}: "[daga] a nagbaetan ti karkarayan"; {{lang-ar|بلاد الرافدين}} (''bilād al-rāfidayn''); {{lang-syr|ܒܝܬ ܢܗܪܝܢ}} (''beth nahrain''): "daga ti karkarayan") ket isu ti nagan para iti lugara ti [[Tigris–Euprates a sistema ti karayan]], nga isu tattan ti moderno nga aldaw nga [[Irak]] ken ti basbassit a panakaibaga ti amianan a daya ti [[Siria]], abagatn a daya ti [[Turkia]] ken dagiti babbabassit a paset ti abagatan a laud ti [[Iran]].
+Ti '''Mesopotamia''' (manipud ti {{lang-grc|Μεσοποταμία}}: "[daga] a nagbaetan ti karkarayan"; {{lang-ar|بلاد الرافدين}} (''bilād al-rāfidayn''); {{lang-syr|ܒܝܬ ܢܗܪܝܢ}} (''beth nahrain''): "daga ti karkarayan") ket isu ti nagan para iti lugara ti [[Tigris–Euprates a sistema ti karayan]], nga isu tattan ti moderno nga aldaw nga [[Irak]] ken ti basbassit a pannakaibaga ti amianan a daya ti [[Siria]], abagatan a daya ti [[Turkia]] ken dagiti babbabassit a paset ti abagatan a laud ti [[Iran]].
 Daytoy kaaduan a naipanpanunotan idiay Laud a kas ti [[duyan ti sibilisasion]], ti [[Gambang a Panawen]] a Mesopotamia ketnairaman ti [[Sumer]] ken dagiti imperio ti [[Akadio nga Imperio|Akadio]], [[Babilonia|Babiloniko]] ken [[Asiria]]no, nga amin ket patneng ti teritorio ti moderno nga aldaw nga [[Irak]]. Iti [[Landok a Panawen]], daytoy ket tinengtengngel idi dagiti imperio ti [[Neo-Asiria nga Imperio|Neo-Asiriano]] ken [[Neo-Babiloniko nga Imperio|Neo-Babiloniko]]. Dagiti patneng nga Sumerio ken Akadia (a mairaman dagiti Asiria ken Babiloniko) ket nagturturayda ti Mesopotamia manipud idi ununa ti naisursurat a pakasaritaan (c. 3100 BC) aginggana ti panakatnag ti Babilonia idi 539 BC, nga idi daytoy ket pinarukma baba ti [[Akemenida nga Imperio]]. Daytoy ket natnag kenni Alejandro ti Natan-ok idi 332 BC ken, kalpasan ti ipupusayna, daytoy ket nagbalin a paset ti Griego a [[Seleusida nga Imperio]].
-Idi agarup a 150 BC, ti Mesopotamia ket tinengtengngel idi babaen dagiti [[Parto nga Imperio|Partiano]]. Ti Mesopotamia ket nagbalin a lugar ti pakigubgubatan a nagbaetan dagiti Romano ken Partiano, nga add dagiti paset ti Mesopotamia a nabiit a tinengtengngel ti Romano. Idi AD 226, daytoy ket natnag kadagiti Sasanida a Persiano, ken nagtultuly a tinurturayan dagiti Persiano aginggan idi maika-7 a siglo nga Arabo nga [[Islamiko a panagrukma ti Persia|Islamiko a panagrukma]] ti [[Sasanida nga Imperio]]. Adda dagit ibilang ti nangruna a neo Asiriano ken Kristiano a patneng nga estado ti Mesopotamian nga adda idi nagbaetan ti Umuna a siglo BC ken maiak-3 a siglo AD, a mairaman ti [[Adiabene]], [[Osroene]] ken [[Hatra]].
+Idi agarup a 150 BC, ti Mesopotamia ket tinengtengngel idi babaen dagiti [[Parto nga Imperio|Partiano]]. Ti Mesopotamia ket nagbalin a lugar ti pakigubgubatan a nagbaetan dagiti Romano ken Partiano, nga add dagiti paset ti Mesopotamia a nabiit a tinengtengngel ti Romano. Idi AD 226, daytoy ket natnag kadagiti Sasanida a Persiano, ken nagtultuly a tinurturayan dagiti Persiano aginggana idi maika-7 a siglo nga Arabo nga [[Islamiko a panagrukma ti Persia|Islamiko a panagrukma]] ti [[Sasanida nga Imperio]]. Adda dagiti bilang ti nangruna a neo Asiriano ken Kristiano a patneng nga estado ti Mesopotamian nga adda idi nagbaetan ti Umuna a siglo BC ken maika-3 a siglo AD, a mairaman ti [[Adiabene]], [[Osroene]] ken [[Hatra]].
 {{pungol-nangruna}}
-==Dagiti nagibasaran==
+== Dagiti nagibasaran ==
-{{Reflist|colwidth=30em}}
+{{Reflist}}
-==Dagiti silpo ti ruar==
+== Dagiti akinruar a silpo ==
 {{Commonscat-inline}}
@@ Linia 17: / Linia 17: @@
 [[Kategoria:Taga-ugma nga Asideg a Daya]]
 [[Kategoria:Dagiti sibilisasion]]
-[[Kategoria:Nalames nga Immindayon]]
 [[Kategoria:Heograpia ti Irak]]
 [[Kategoria:Heograpia ti Siria]]
@@ Linia 24: / Linia 23: @@
 [[Kategoria:Mediteraneo]]
 [[Kategoria:Asideg a Daya]]
-[[Kategoria:Lumaud nga Asia]]
+[[Kategoria:Akinlaud nga Asia]]