(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

پرکاری تیروئید: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Hojatebrahiminik (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: برگردانده‌شده ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
جز اصلاح خطای جعبه اطلاعات با استفاده از AWB
برچسب: ویرایش توسط ویرایشگر خودکار
 
(۲۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱:
{{بهبود منبع}}
{{ارجاع نادرست}}
{{جعبه بیماری |
Namename =پرکاری تیروئید{{سخ}}Hyperthyroidism |
Imageimage = Triiodothyronine.svg |
Captioncaption = [[تری‌یدوتیرونین]] (T<sub>3</sub>, pictured) and [[thyroxine]] (T<sub>4</sub>) are both forms of [[thyroid hormone]]. |
DiseasesDB = 6348۶۳۴۸ |
ICD10 = {{ICD10|E|05||e|00}} |
ICD9 = {{ICD9|242.9}} |
ICDO = |
OMIM = |
MedlinePlus = 000356۰۰۰۳۵۶ |
eMedicineSubj = med |
eMedicineTopic = 1109۱۱۰۹ |
MeshID = D006980 |}}
'''پرکاری [[تیرویید|تیروئید]] (هیپرتیروئیدیسم)''' {{انگلیسی|Hyperthyroidism}} (که تلفظ'''هایپرتیروئیدی''' درست:هم هایپرتایرویدیزمنامیده می‌شود، )نوعی بیماری غدّهٔ [[تیروئید]] است که در آن تیروئید بیش از مقدار طبیعی، هورمون ترشّح می‌کند.
 
[[هورمون تیروئید|هورمون‌های مترشحه از غدّهٔ تیروئید]] T4 (تیروکسین) و T3 ([[تری‌یدوتیرونین]]) هستند که توسط TSH ([[هورمون محرکه تیروئید]]) تنظیم می شوندمی‌شوند.
در پرکاری تیروئید علائمی از جمله [[تپش قلب|تپش تند قلب]]، کاهش وزن، [[تعریق]]، عدم تحمّل گرما، لرزش و بیقراری نمایان می‌شود. از جمله بیماری‌هایی که موجب پرکاری تیروئید می‌شوند [[بیماری گریوز]] یا [[بیماری بازدو]] است.
 
تشخیص با اندازه‌گیری سطح خونی T4 و T3 صورت می‌گیرد و در موارد خاص از طریق تست ید رادیواکتیو. هم‌چنین اغلب به‌دلیل بازخورد منفی T4 و T3 بر TSH افزایش آن دو باعث کاهش دیگری می شودمی‌شود و بر عکس.
[[هورمون تیروئید|هورمون‌های مترشحه از غدّهٔ تیروئید]] T4 (تیروکسین) و T3 ([[تری‌یدوتیرونین]])هستند که توسط TSH ([[هورمون محرکه تیروئید]]) تنظیم می شوند.
در پرکاری تیروئید علائمی از جمله [[تپش|تپش تند قلب]]، کاهش وزن، [[تعریق]]، عدم تحمّل گرما، لرزش و بیقراری نمایان می‌شود. از جمله بیماری‌هایی که موجب پرکاری تیروئید می‌شوند [[بیماری گریوز]] یا [[بیماری بازدو]] است.
 
تیروتوکسیکوزپرکاری تیروئید یک بیماری مزمن است و یادرمان آن نیز زمانبر و معمولاً مادام العمر است. اما حالت حاد آن [[طوفان تیروئیدی]] درحالتنام حاد این بیماری استدارد که اگر [[مقیاس بورچ-وارتفسکی]] بیش از 45۴۵ شود، احتمال کما و مرگ نیز هست.
تشخیص با اندازه‌گیری سطح خونی T4 و T3 صورت می‌گیرد و در موارد خاص از طریق تست ید رادیواکتیو. هم‌چنین اغلب به‌دلیل بازخورد منفی T4 و T3 بر TSH افزایش آن دو باعث کاهش دیگری می شود و بر عکس.
 
پرکاری تیروئید یک بیماری مزمن است و درمان آن نیز بسته به علت ایجاد بیماری ممکن است مدت زمان زیادی به طول انجامد، عدم درمان پرکاری تیروئید خطرات جدی را به دنبال دارد که ممکن است جان بیمار را تهدید کند.
 
تیروتوکسیکوز و یا [[طوفان تیروئیدی]] درحالت حاد این بیماری است که اگر [[مقیاس بورچ-وارتفسکی]] بیش از 45 شود، احتمال کما و مرگ نیز هست.
<ref>{{عنوان=خطرات پرکاری تیروئید|https://tiradsono.com/hyperthyroid/}}</ref>
 
== تشخیص و علائم ==
بیماری علائم مختلفی دارد البته امکان دارد بیمار در آزمایش‌های بالینی همه علائم را نشان ندهد
 
۱.# افزایش تعداد ضربان قلب به دنبال انجام کارهای معمول
۲.# افزایش خفیف فشار خون
 
۳.# تحریک پذیر بودن و بی قراریبی‌قراری و تحریک پذیری شدید
۲. افزایش خفیف فشار خون
۴.# افزایش تعریق و حساس شدن به گرما
 
۵.# ضعف عضلات به خصوص در ناحیه شانه، لگن و ران‌ها
۳. تحریک پذیر بودن و بی قراری و تحریک پذیری شدید
۶.# لرزش و تنش‌های غیرارادی [[ترمور]] (خصوصاً در دستان و انگشتان)
 
۷.# [[کاهش وزن]] برغم اشتهای خوب
۴. افزایش تعریق و حساس شدن به گرما
۸.# شدت ریزش مو
 
۹.# جدا شدن ناخن
۵. ضعف عضلات به خصوص در ناحیه شانه، لگن و ران‌ها
۱۰.# تورم نوک انگشتان (چماقی شدن)
 
۱۱.# گود افتادن چشم هاچشم‌ها
۶. لرزش و تنش‌های غیرارادی [[ترمور]] (خصوصاً در دستان و انگشتان)
۱۲.# تغییر در ضخامت پوست
 
۱۳.# افزایش حرکات دستگاه گوارش
۷. کاهش وزن برغم اشتهای خوب
۱۴.# گواتر یا بزرگی تیروئید
 
۱۵.# کاهش تعداد دفعات قاعدگی یا کاهش حجم خونریزی
۸. شدت ریزش مو
۱۶.# بزرگ شدن پستان در آقایان
 
۱۷.# ضخیم شدن پوست در جلوی استخوان ساق پا
۹. جدا شدن ناخن
۱۸.# برجسته شدن چشم‌ها
 
۱۰. تورم نوک انگشتان (چماقی شدن)
 
۱۱. گود افتادن چشم ها
 
۱۲. تغییر در ضخامت پوست
 
۱۳. افزایش حرکات دستگاه گوارش
 
۱۴. گواتر یا بزرگی تیروئید
 
۱۵. کاهش تعداد دفعات قاعدگی یا کاهش حجم خونریزی
 
۱۶. بزرگ شدن پستان در آقایان
 
۱۷. ضخیم شدن پوست در جلوی استخوان ساق پا
 
۱۸. برجسته شدن چشم‌ها
 
۱۹.برآمدگی غده تیروئید
 
۲۰.دیرخوابی و ریزش مو
 
بیشتر این علائم با درمان پرکاری تیروئید طبیعی می‌شوند و سایر نشانه‌ها به درمان جداگانه نیاز دارند.
 
سطر ۷۳ ⟵ ۴۹:
۱. تاریخچه بیماری و معاینه بالینی برهمه مقدم است.
 
۲. اندازه‌گیری هورمون تیروئید، تیروتروپین و آنتی بادی‌هایآنتی‌بادی‌های تحریک‌کننده تیروئید موجود در خون برای تأیید تشخیص بکار می‌رود برای نمونه TSH - T4 – T3 – FTI –T3 – T3Uptake ; آزمایش FTI اطلاعات دقیق تری در زمانی که بیمار در حال استفاده از داروهای ضد تیروئیدی است به پزشک می‌دهد.
 
۳. ارزیابی ساختمان و عملکرد غده تیروئید با استفاده از تجویز مقدار کم ید رادیواکتیو.
 
۴. اندازه‌گیری تیروتروپین یا هورمون تحریک‌کننده تیروئید (TSH) که از هیپوفیز ترشح می‌شود و کنترل‌کننده کار تیروئید است. در پرکاری تیروئید مقدار این هورمون در خون به شدت کم می‌شود.
 
۳.# ارزیابی ساختمان و عملکرد غده تیروئید با استفاده از تجویز مقدار کم ید رادیواکتیو.
۴.# اندازه‌گیری تیروتروپین یا هورمون تحریک‌کننده تیروئید (TSH) که از [[هیپوفیز]] ترشح می‌شود و کنترل‌کننده کار تیروئید است. در پرکاری تیروئید مقدار این هورمون در خون به شدت کم می‌شود.
بهتر است که آزمایش‌ها خونی هر ماه یک بار تکرار شود و در صورتی که در حال کنترل بودن بیماری با دارو تشخیص داده شد هر ۳ ماه یک بار تکرار شود.
 
== رابطه با گواتر ==
[[گواتر]] آن‌طور که عموم مردم تصور می‌کنند به معنی [[کم‌کاری تیروئید]] نیست، بلکه تنها معنی بزرگ‌شدن غده تیروئید را می‌دهد. گواتر از نظر شکلی به دو نوع منتشر و ندولر تقسیم می‌شود، در نوع منتشر تمام غده تیروئید به میزان تقریباً یکسان رشد می‌کند و بزرگ می‌شود، درحالی‌که در نوع ندولر، تیروئید هم در نگاه و هم در لمس توسط پزشک به صورت غده، غده درمی‌آید.
 
از نظر کارکرد، گواتر به سه نوع کم‌کار، پرکار و ساده تقسیم می‌شود:
سطر ۹۵ ⟵ ۶۹:
هدف از درمان طبیعی کردن سطح هورمون‌های تیروئید است. در بیمارانی که علت پرکاری تیروئید مصرف زیاد هورمون است باید دوز دارو تنظیم شود. در کسانی که علت بیماری التهاب تیروئید است چون بیماری خود محدود شونده است نیاز به درمان اضافه ندارد. در مواردی که علت پرکاری تیروئید بیماری گریوز یا گواتر مولتی ندولر یا گواتر گره‌ای منفرد سمی باشد درمان شامل یکی از موارد زیر است:
 
۱. داروهای ضد تیروئید خوراکی شامل [[متی مازول]] و [[پروپیل تیواوراسیل]] که برای بیماران با بیماری گریوز به مدت طولانی و برای علل دیگر پرکاری تیروئید به مدت کوتاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. بامقدار مناسب دارو کنترل پرکاری تیروئید در عرض چند هفته میسر است. این داروها عوارض جانبی نیز دارند از جمله بثورات پوستی، خارش،[[خارش]]، تب و به ندرت التهاب کبد یا کاهش گلبول‌های سفید خون. بیماران باید جهت شناخت این عوارض آموزش داده شوند و اگر دچار زردی پوست و کهیر یا خارش شدید، تب بالا یا [[گلودرد|گلو درد]] شدید شدند، باید از داروها را قطع نموده به پزشک خود مراجعه کنند.
 
با قطع داروی ضد تیروئید احتمال برگشت پرکاری تیروئید وجود دارد همچنین به دلیل آنکه متی مازول تعداد گلبول‌های سفید خون را کاهش می‌دهد و MCV , MCH خون را تحت تأثیر قرار داده و امکان ساپرس مغز استخوان وجود دارد باید از مکمل‌های کلسیم و ویتامین D، گروه B به خصوص B12 را در طول درمان دریافت کند (رژیم غذایی در پرکاری تیروئید) به همین منظور در موارد مصرف متی مازول باید CBC بیمار نیز باید ماهانه تحت بررسی قرار گیرد.
سطر ۱۰۶ ⟵ ۸۰:
۳. جراحی تیروئید یک درمان دائمی دیگر بر ای پرکاری تیروئید است. امروزه این درمان کمتر توصیه می‌شود زیرا نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد و ایجاد مشکلات پس از جراحی از جمله ایجاد بدشکلی در گردن می‌شود. بعلاوه در موارد نادری ممکن است باعث صدمه به ساختمان‌های نزدیک به تیروئید در گردن شود. عارضه دیگر کم‌کاری تیروئید است که این عارضه به راحتی با قرص لووتیروکسین که عارضه جانبی ندارد برای تمام عمر قابل کنترل است.
 
در صورتی که گواتر بیمار بزرگ نباشد جراحی و برداشتن غده تیروئید لازم نیست و با ید رادیواکتیو می‌توان فعالیت غده را غیرفعال کرد.
 
۵۴. داروهایی مانند [[پروپرانولول]] برای تسکین علائم پرکاری تیروئید به کار می‌رود تا سایر درمان‌ها اثر خود را بگذارند.
۴. در مواردی که پرکاری تیروئید ناشی از ندول های سمی باشد و بافت پارانشیم تیروئید درگیر در پرکاری نشده باشد می توان از طریق درمان ندول سمی با کمک روش های کمتر تهاجمی مانند آر اف تیروئید و یا استفاده از ماکرویو به درمان توده پرداخت و در نتیجه پرکاری ناشی از آن از بین می رود.
 
۶۵. در مواردی که خاص است بیمار ممکن است دچار بیماری‌ها روانی شده باشد که [[پزشک معالج]] می‌تواند با طرح ۶۰ سؤال عمق بیماری را تشخیص داده و برای درمان تخصصی به روان پزشکروان‌پزشک ارجاع دهد.{{مدرک}}
۵. داروهایی مانند [[پروپرانولول]] برای تسکین علائم پرکاری تیروئید به کار می‌رود تا سایر درمان‌ها اثر خود را بگذارند.
 
۶. در مواردی پرکاری تیروئید ناشی از ندول‌های سمی در تیروئید است در اینصورت و در صورتی که بافت پارانشیم تیروئید درگیر در پرکاری تیروئید نباشد می‌توان با درمان ندول سمی به درمان پرکاری تیروئید پرداخت. روش‌های امروزی مانند [[آر اف تیروئید]] می‌تواند به درمان تیروئید منجر شود.
۶. در مواردی که خاص است بیمار ممکن است دچار بیماری‌ها روانی شده باشد که [[پزشک معالج]] می‌تواند با طرح ۶۰ سؤال عمق بیماری را تشخیص داده و برای درمان تخصصی به روان پزشک ارجاع دهد.{{مدرک}}
 
== رژیم غذایی در پرکاری تیروئید ==
سطر ۱۲۳ ⟵ ۹۷:
به نظر می‌آید مقادیر زیاد ویتامین A باعث مهار عملکرد غدهٔ تیروئید و بهبود علائم بیماری گریو می‌شود. مکمل ویتامین C نیز برای بهبود علائم و شرایط متابولیکی مفید است. اثر دریافت غیرضروری ویتامین‌ها در بدن مانند اثر دارو، خواهدبود و می‌تواند اثرات جانبی متعددی بر سلامت فرد داشته‌باشد.
 
۴-# از مصرف زیاد ید پرهیز شود. لازم است ذکر شود از آن‌جا که بعضی از مکمل‌های ویتامینی و مواد معدنی، دارای مقادیری ید نیز هستند، مبتلایان به پرکاری تیروئید، باید از مصرف این قبیل مکمل‌ها و هرگونه مکمل ید پرهیزکنندپرهیز کنند. در ضمن از مصرف برخی غذاهای دریایی، علف‌ها و جلبک‌های دریایی هم که غنی از ید هستند، باید اجتناب نمایند.
۵-# مصرف کلیهٔ غذاها و نوشیدنی‌های تحریک‌کننده مانند شکلات، نوشیدنی‌های کافئین‌دار (مانند چای، قهوه، کولا) و کشیدن سیگار در این بیماران، باید محدود شود.
 
۶-# از [[غمبادآور|گواتروژن‌گواتروژن]]های طبیعی استفاده شود. منظور از گواتروژن‌ها ترکیباتی هستند که باعث کاهش عملکرد غدهٔ تیروئید می‌شوند؛ بنابراین استفاده از آن‌ها به هنگام پرکاری تیروئید مؤثر خواهدبود. منابع عمدهٔ گواتروژن‌ها عبارتندازعبارتند از: سبزیجات خانوادهٔ کلم (از قبیل کلم، گل کلم، کلم قمری، کلم بروکلی و بروکسل)، اسفناج، شلغم، گلابی، هلو، بادام‌زمینی و سویا. جالب است بدانید ترکیبات گواتروژن به دنبال حرارت ازبین‌می‌روند.
۵- مصرف کلیهٔ غذاها و نوشیدنی‌های تحریک‌کننده مانند شکلات، نوشیدنی‌های کافئین‌دار (مانند چای، قهوه، کولا) و کشیدن سیگار در این بیماران، باید محدود شود.
نسبت به دریافت توأم گواتروژن‌های طبیعی با داروهای ضدتیروئیدضد تیروئید باید کاملاً احتیاط نمود، زیرا این ترکیبات می‌توانند باعث افزایش عوارض جانبی داروها شوند. البته همان‌طور که اشاره شد پخت مواد غذایی فوق می‌تواند این اثرات را کاهش‌دهد.
 
۶- از [[غمبادآور|گواتروژن‌]]های طبیعی استفاده شود. منظور از گواتروژن‌ها ترکیباتی هستند که باعث کاهش عملکرد غدهٔ تیروئید می‌شوند؛ بنابراین استفاده از آن‌ها به هنگام پرکاری تیروئید مؤثر خواهدبود. منابع عمدهٔ گواتروژن‌ها عبارتنداز: سبزیجات خانوادهٔ کلم (از قبیل کلم، گل کلم، کلم قمری، کلم بروکلی و بروکسل)، اسفناج، شلغم، گلابی، هلو، بادام‌زمینی و سویا. جالب است بدانید ترکیبات گواتروژن به دنبال حرارت ازبین‌می‌روند.
 
نسبت به دریافت توأم گواتروژن‌های طبیعی با داروهای ضدتیروئید باید کاملاً احتیاط نمود، زیرا این ترکیبات می‌توانند باعث افزایش عوارض جانبی داروها شوند. البته همان‌طور که اشاره شد پخت مواد غذایی فوق می‌تواند این اثرات را کاهش‌دهد.
 
سایر سبزیجات مفید در هیپرتیروئیدیسم عبارتند از: هویج، کرفس، فلفل سبز، جعفری، تره‌آبی، زردآلو، سیب، زغال‌اخته، گریپ‌فورت و آناناس.
سطر ۱۴۶ ⟵ ۱۱۷:
{{پانویس}}
* دورلند، فرهنگ لغات پزشکی
* [https://web.archive.org/web/20160731192446/http://community.vetswiki.com/vets-articles/article/7-پرکاری-تیروئید] دانشنامه دامپزشکان
* [https://tiradsono.com/hyperthyroid/] خطرات پرکاری تیروئید
 
{{بیماری تیروئیدی}}
 
[[رده:بیماری‌های پوستی مرتبط با دستگاه درون‌ریز]]
[[رده:بیماری‌های تیروئید]]
[[رده:بیماری‌های سگ]]
[[رده:بیماری‌های غددغده‌های داخلیدرون‌ریز]]
[[رده:بیماری‌های گربه]]
[[رده:تیروئید]]
[[رده:دستگاه درون‌ریز]]
[[رده:سر و گردن]]
[[رده:غده تیروئید]]
[[رده:غده‌ها]]