زبان استونیایی: تفاوت میان نسخه‌ها

استونیایی
استونیایی
eesti keel
زبان بومی در	استونی; جامعه مهاجرین استونی (نگاه کنید: استونیایی‌ها)
منطقه	اروپای شمالی
شمار گویشوران	۱٫۰۸ میلیون (۲۰۱۳)
تبار	زبان‌های اورالی فینو-اوگری فینی فینی جنوبی استونیایی; ; ; ;
سامانه نوشتاری	لاتین (الفبای استونیایی)
وضعیت رسمی
زبان رسمی در	استونی; اتحادیه اروپا
تنظیم‌شده توسط	انستیتوی زبان استونی / Eesti Keele Instituut, Emakeele Selts (نیمه رسمی)
کدهای زبان
ایزو ۱–۶۳۹	et
ایزو ۲–۶۳۹	est
ایزو ۳–۶۳۹	est – کد همگانی; کدهای اختصاصی:; ; ekk – استونیایی استاندارد; ; vro – Võro language
	این نوشتار شامل نمادهای آوایی آی‌پی‌ای است. بدون پشتیبانی مناسب تفسیر، ممکن است علامت‌های سوال، جعبه یا دیگر نمادها را جای نویسه‌های یونی‌کد ببینید.

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی

→ تفاوت قدیمی‌تر

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده

دیداریویکی‌متن

درخط

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۹

اِستونیایی (به استونیایی: eesti keel، ایس‌تی کیل) نام زبان رسمی کشور استونی است. حدود ۱ میلیون تن در درون استونی و ۱۰۰ هزار تن مهاجر استونیایی در بیرون از این کشور به استونیایی سخن می‌گویند. استونیایی از خانواده زبان‌های فینو-اوگری و در پیوند نزدیک با زبان فنلاندی است.

چیزی که استونیایی را برای زبانشناسان جذاب کرده دارا بودن سه گونه واکه کوتاه، بلند و بسیار بلند در این زبان است. همچنان ویژگی دارابودن آوای‏ (ɤ) با (õ) استونیایی را از بسیاری زبان‌ها متمایز می‌سازد.

دسته‌بندی[ویرایش]

استونیایی در شاخه زبان‌های فینیک از خانواده زبان‌های فینو-اوگری جای دارد. این زبان با فنلاندی پیوندهای نزدیکی دارد. این دو زبان در دو سوی خلیج فنلاند گویشورانی دارند و از کم‌شمار زبان‌های ناهندواروپایی اروپایند. با وجود وامگیری از دیگر زبان‌ها، استونیایی پیوندی با نزدیکترین زبان‌های همسایه خود-سوئدی، روسی و لاتویایی-که همه از خانواده هندواروپایی هستند ندارد.

استونیایی همچنین پیوندهای نه چندان نزدیک با زبان مجاری دارد. زبان‌های آلمانی و پس از آن روسی، سوئدی و لاتویایی بر این زبان اثرهایی گذارده‌اند.

استونیایی همانند فنلاندی و مجاری یک زبان پیوندی‌ست، اگرچه هماهنگی آوایی زبان نیافین‌واوگری را ازدست‌داده‌است. البته در نوشته‌های کهن این زبان هماهنگی آوایی هنوز دیده‌می‌شود. از این گذشته وقف‌های گسترده‌ای که در پایان واژگان این زبان دیده می‌شود سبب انحراف این زبان از یک زبان پیوندی به سوی زبانی صرفی شده‌است. ساختمان کلی دستوری این زبان به این ترتیب است:نهاد فعل مفعول.

الفبا[ویرایش]

همانند فنلاندی، استونیایی نیز از الفبای لاتین بهره‌می‌برد. در این سامانه نوشتاری حرف‌های š, ž, ä, ö, ü، و õ افزوده شده و واج‌های c, q, w, x و y برای نام‌های ویژه با ریشه بیگانه کاربرد دارند. همچنین f, z, š، و ž تنها برای جاینام‌ها و وام‌واژگان سودبرده می‌شوند. حرف õ با آوای /ɤ/ یا /o/ ِ ناپُر یک آوای نیمه، پشتی و ناپُر است و با حرف همریخت با آن در زبان پرتغالی همانندی ندارد و بیشتر همانند با آوای ı در ترکی استانبولی و ы در روسی و ơ در زبان ویتنامی است.

الفبای استونیایی به این شرح هستند: A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, ÛŒØŒ Z, Ž, T, U, V, W, Õ, Ä, Ö, Ü, X, Y

منابع[ویرایش]

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Estonian language». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲ آوریل ۲۰۱۲.

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{Infobox language
-'''اِستونیایی''' (به استونیایی: eesti keel، ایس‌تی کیل) نام زبان رسمی کشور [[استونی]] است. ۱.۱میلیون‌تن در درون استونی و ۱۰هزارتن کوچنده استونیایی در بیرون از این کشور به استونیایی سخن می‌گویند. استونیایی از خانواده [[زبان‌های فین‌واوگری]] و در پیوند نزدیک با [[زبان فنلاندی]] است.
+|name=استونیایی
+|nativename=eesti keel
+|states={{EST}}{{سخ}}جامعه مهاجرین استونی (نگاه کنید: [[استونی|استونیایی‌ها]])
+|region=[[اروپای شمالی]]
+|speakers=۱٫۰۸ میلیون
+|date=۲۰۱۳
+|familycolor=[[زبان‌های اورالی]]
+|fam2=[[زبان‌های فینو-اوگری|فینو-اوگری]]
+|fam3=[[زبان‌های فینی|فینی]]
+|fam4=فینی جنوبی
+|script=[[الفبای لاتین|لاتین]] ([[الفبای استونیایی]])
+|nation={{EST}}{{سخ}}{{EU}}
+|agency=<small>[[انستیتوی زبان استونی]] / Eesti Keele Instituut, Emakeele Selts</small> (نیمه رسمی)
+|iso1=et
+|iso2=est
+|iso3=est
+|lc1=ekk|ld1=استونیایی استاندارد
+|lc2=vro|ld2= Võro language|Võro
+|notice=IPA
+|map=Idioma estonio.PNG}}
+'''اِستونیایی''' {{استونیایی|eesti keel، ایس‌تی کیل}} نام زبان رسمی کشور [[استونی]] است. حدود ۱ میلیون تن در درون استونی و ۱۰۰ هزار تن مهاجر استونیایی در بیرون از این کشور به استونیایی سخن می‌گویند. استونیایی از خانواده [[زبان‌های فینو-اوگری]] و در پیوند نزدیک با [[زبان فنلاندی]] است.
-چیزی که استونیایی را برای زبانشناسان جذاب کرده دارا بودن سه گونه واکه کوتاه، بلند و بسیار بلند در این زبان است. همچنان ویژگی دارابودن آوای{{چر}} õ ([ɤ]) استونیایی را از بسیاری زبان‌ها جدا می‌سازد.
+چیزی که استونیایی را برای زبانشناسان جذاب کرده دارا بودن سه گونه [[واکه]] کوتاه، بلند و بسیار بلند در این زبان است. همچنان ویژگی دارابودن آوای{{رچ}} (ɤ) با (õ) استونیایی را از بسیاری زبان‌ها متمایز می‌سازد.
 == دسته‌بندی ==
-استونیایی در شاخه [[زبان‌های فینی]] از خانواده [[زبان‌های فین‌واوگری]] جای دارد. این زبان با فنلاندی پیوندهای نزدیکی دارد. این دو زبان در دو سوی [[خلیج فنلاند]] گویشورانی دارند و از کم‌شمار زبان‌های ناهندواروپایی [[اروپا|اروپایند]]. با وجود وامگیری از دیگر زبان‌ها، استونیایی پیوندی با نزدیکترین زبان‌های همسایه خود-[[سوئدی]]، [[روسی]] و [[زبان لاتویایی|لاتویایی]]-که همه از [[زبان‌های هند و اروپایی|خانواده هندواروپاییند]] ندارد.
+استونیایی در شاخه [[زبان‌های فینی|زبان‌های فینیک]] از خانواده [[زبان‌های فینو-اوگری]] جای دارد. این زبان با فنلاندی پیوندهای نزدیکی دارد. این دو زبان در دو سوی [[خلیج فنلاند]] گویشورانی دارند و از کم‌شمار زبان‌های ناهندواروپایی [[اروپا|اروپایند]]. با وجود وامگیری از دیگر زبان‌ها، استونیایی پیوندی با نزدیکترین زبان‌های همسایه خود-[[زبان سوئدی|سوئدی]]، [[زبان روسی|روسی]] و [[زبان لاتویایی|لاتویایی]]-که همه از [[زبان‌های هندواروپایی|خانواده هندواروپایی]] هستند ندارد.
-استونیایی همچنین پیوندهای نه چندان نزدیک با [[زبان مجاری]] دارد. زبان‌های [[زبان آلمانی|آلمانی]] و پس از آن [[روسی]]، [[سوئدی]] و لاتویایی بر این زبان اثرهایی گذارده‌اند.
+استونیایی همچنین پیوندهای نه چندان نزدیک با [[زبان مجاری]] دارد. زبان‌های [[زبان آلمانی|آلمانی]] و پس از آن [[زبان روسی|روسی]]، [[زبان سوئدی|سوئدی]] و لاتویایی بر این زبان اثرهایی گذارده‌اند.
-استونیایی همانند فنلاندی و مجاری یک [[زبان پیوندی]]‌ست، اگرچه هماهنگی آوایی [[زبان نیافین‌واوگری]] را ازدست‌داده‌است. البته در نوشته‌های کهن این زبان هماهنگی آوایی هنوز دیده‌می‌شود. از این گذشته وقف‌های گسترده‌ای که در پایان واژگان این زبان دیده می‌شود سبب انحراف این زبان از یک زبان پیوندی به سوی [[زبان صرفی|زبانی صرفی]] شده‌است. ساختمان کلی دستوری این زبان به این ترتیب است:[[نهاد فعل مفعول]].
+استونیایی همانند فنلاندی و مجاری یک [[زبان پیوندی|زبان پیوندی‌ست]]، اگرچه هماهنگی آوایی [[زبان نیافین‌واوگری]] را ازدست‌داده‌است. البته در نوشته‌های کهن این زبان هماهنگی آوایی هنوز دیده‌می‌شود. از این گذشته وقف‌های گسترده‌ای که در پایان واژگان این زبان دیده می‌شود سبب انحراف این زبان از یک زبان پیوندی به سوی [[زبان صرفی|زبانی صرفی]] شده‌است. ساختمان کلی دستوری این زبان به این ترتیب است:[[نهاد فعل مفعول]].
 == الفبا ==
-همانند فنلاندی، استونیایی نیز از [[الفبای لاتین]] بهره‌می‌برد. در این سامانه نوشتاری حرف‌های š, ž, ä, ö, ü، و õ افزوده شده و واج‌های c, q, w, x و y   برای نام‌های ویژه با ریشه بیگانه کاربرد دارند. همچنین  f, z, š، و ž تنها برای جاینام‌ها و وام‌واژگان سودبرده می‌شوند. حرف õ با آوای /ɤ/ یا /o/ ِ ناپُر یک آوای نیمه، پشتی و ناپُر است و با حرف همریخت با آن در [[زبان پرتغالی]] همانندی ندارد و بیشتر همانند با آوای ı در [[ترکی استانبولی]] و ы در روسی و  ơ در [[زبان ویتنامی]] است.
+همانند فنلاندی، استونیایی نیز از [[الفبای لاتین]] بهره‌می‌برد. در این سامانه نوشتاری حرف‌های š, ž, ä, ö, ü، و õ افزوده شده و واج‌های c, q, w, x و y برای نام‌های ویژه با ریشه بیگانه کاربرد دارند. همچنین f, z, š، و ž تنها برای جاینام‌ها و وام‌واژگان سودبرده می‌شوند. حرف õ با آوای /ɤ/ یا /o/ ِ ناپُر یک آوای نیمه، پشتی و ناپُر است و با حرف همریخت با آن در [[زبان پرتغالی]] همانندی ندارد و بیشتر همانند با آوای ı در [[ترکی استانبولی]] و ы در روسی و ơ در [[زبان ویتنامی]] است.
-الفبای استونیایی این‌هایند:A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, Š, Z, Ž, T, U, V, W, Õ, Ä, Ö, Ü, X, Y
+الفبای استونیایی به این شرح هستند: A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, ÛŒØŒ Z, Ž, T, U, V, W, Õ, Ä, Ö, Ü, X, Y
-== منبع ==
-Wikipedia contributors, "Estonian language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Estonian_language&oldid=183587422 (accessed January 17, 2008).
+== منابع ==
+{{پانویس}}
+* {{یادکرد ویکی
+|عنوان =Estonian language
+|پیوند =http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Estonian_language&oldid=483869581
+|زبان = انگلیسی
+|بازیابی =۲ آوریل ۲۰۱۲
+}}
+{{زبان‌های استونی}}
 {{زبان‌های رسمی اتحادیه اروپا}}
-{{زبان‌های فین‌واوگری}}
+{{زبان‌های اورالی}}
+{{ویکی‌انبار-رده|Estonian language}}
+{{کد زبان‌های معرفی‌شده در ایزو ۶۳۹–۳ که حرف اول عنوان بین‌المللی آنها حرف E است}}
+{{زبان‌های لتونی}}
+[[رده:زبان استونیایی| ]]
+[[رده:زبان‌ها|استونیایی]]
+[[رده:زبان‌های اروپا|استونیایی]]
+[[رده:زبان‌های استونی]]
+[[رده:زبان‌های اورالی|استونیایی]]
+[[رده:زبان‌های ایزو ۶۳۹–۱]]
 [[رده:زبان‌های پیوندی]]
+[[رده:زبان‌های دارای کد ایزو ۶۳۹–۲]]
 [[رده:زبان‌های روسیه]]
-[[رده:زبان‌ها|استونیایی]]
+[[رده:زبان‌های فنلاند]]
-[[رده:زبان‌های اورالی|استونیایی]]
 [[رده:زبان‌های فین و اوگری|استونیایی]]
-[[رده:زبان‌های اروپا|استونیایی]]
+[[رده:زبان‌های لتونی]]
+[[رده:زبان‌های نهاد-فعل-مفعول]]
-[[af:Estnies]]
-[[als:Estnische Sprache]]
-[[an:Idioma estón]]
-[[ar:لغة إستونية]]
-[[az:Eston dili]]
-[[ba:Эстон теле]]
-[[bat-smg:Estu kalba]]
-[[be:Эстонская мова]]
-[[be-x-old:Эстонская мова]]
-[[bg:Естонски език]]
-[[bn:এস্তোনীয় ভাষা]]
-[[br:Estoneg]]
-[[bs:Estonski jezik]]
-[[ca:Estonià]]
-[[ce:Éstonhoyn mott]]
-[[ceb:Pinulongang Estonyo]]
-[[cs:Estonština]]
-[[cv:Эстон чĕлхи]]
-[[da:Estisk (sprog)]]
-[[de:Estnische Sprache]]
-[[dsb:Estnišćina]]
-[[el:Εσθονική γλώσσα]]
-[[en:Estonian language]]
-[[eo:Estona lingvo]]
-[[es:Idioma estonio]]
-[[et:Eesti keel]]
-[[eu:Estoniera]]
-[[ext:Luenga estónia]]
-[[fi:Viron kieli]]
-[[fiu-vro:Eesti kiil]]
-[[fr:Estonien]]
-[[fy:Estlânsk]]
-[[ga:An Eastóinis]]
-[[gl:Lingua estoniana]]
-[[gv:Estoinish]]
-[[he:אסטונית]]
-[[hi:एस्टोनियाई भाषा]]
-[[hr:Estonski jezik]]
-[[hsb:Estišćina]]
-[[hu:Észt nyelv]]
-[[hy:Էստոներեն]]
-[[id:Bahasa Esti]]
-[[io:Estoniana linguo]]
-[[is:Eistneska]]
-[[it:Lingua estone]]
-[[ja:エストニア語]]
-[[ka:ესტონური ენა]]
-[[kab:Tisṭunit]]
-[[kl:Estlandimiutut]]
-[[km:ភាសាអេស្តូនី]]
-[[ko:에스토니아어]]
-[[koi:Эст кыв]]
-[[krc:Эстон тил]]
-[[ku:Zimanê estonî]]
-[[kv:Эст кыв]]
-[[kw:Estonek]]
-[[ky:Эстон тили]]
-[[la:Lingua Estonica]]
-[[li:Estisch]]
-[[lmo:Estun]]
-[[lt:Estų kalba]]
-[[ltg:Igauņu volūda]]
-[[lv:Igauņu valoda]]
-[[mdf:Эстинь кяль]]
-[[mhr:Эстон йылме]]
-[[mk:Естонски јазик]]
-[[mr:एस्टोनियन भाषा]]
-[[ms:Bahasa Estonia]]
-[[myv:Эстэнь кель]]
-[[nds:Eestnisch]]
-[[new:एस्तोनियन भाषा]]
-[[nl:Estisch]]
-[[nn:Estisk]]
-[[no:Estisk]]
-[[os:Эстойнаг æвзаг]]
-[[pl:Język estoński]]
-[[pms:Lenga Estonian]]
-[[pnb:اسٹونی]]
-[[pt:Língua estónia]]
-[[qu:Istunya simi]]
-[[ro:Limba estonă]]
-[[ru:Эстонский язык]]
-[[rw:Icyesitoniya]]
-[[sco:Estonian leid]]
-[[se:Esttegiella]]
-[[sh:Estonski jezik]]
-[[simple:Estonian language]]
-[[sk:Estónčina]]
-[[sl:Estonščina]]
-[[sq:Gjuha estoneze]]
-[[sr:Естонски језик]]
-[[sv:Estniska]]
-[[ta:எசுத்தோனிய மொழி]]
-[[tg:Забони эстонӣ]]
-[[th:ภาษาเอสโตเนีย]]
-[[tr:Estonca]]
-[[tt:Эстон теле]]
-[[udm:Эстон кыл]]
-[[ug:ئېستون تىلى]]
-[[uk:Естонська мова]]
-[[vec:Lengua estona]]
-[[vep:Estin kel']]
-[[vi:Tiếng Estonia]]
-[[zh:爱沙尼亚语]]

ن ب و زبان‌های استونی
زبان رسمی	استونیایی
زبان‌های محلی	استونیایی جنوبی ستو وورو
زبان‌های اقلیت	آلمانی روسی سوئدی
زبان‌های اشاره	زبان اشاره استونیایی زبان اشاره روسی

ن ب و زبان‌های لتونی
زبان رسمی	لتونیایی
زبان‌های محلی	لاتگالی لیوونیایی
زبان‌های اقلیت	بلاروسی استونیایی آلمانی لیتوانیایی لهستانی رومانی روسی اوکراینی ییدیش
زبان‌های اشاره	زبان اشاره لتونیایی زبان اشاره روسی
همچنین ببینید: سیاست زبان در لتونی