خاندان اسپهبد: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خنثی‌سازی نسخهٔ 35711204 از شاهزاده پارسی (بحث) برچسب‌ها: خنثی‌سازی ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۹ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
| surname = خاندان اسپهبدان |
| surname = خاندان اسپهبدان |
||
| estate = [[طبرستان]]، [[گرگان]]، [[گیلان]] |
| estate = [[طبرستان]]، [[گرگان]]، [[گیلان]] |
||
| image = [[File:Ispahbod Xurshid's face.svg|220px]] |
| image = [[File:Ispahbod Xurshid's face.svg|220px]]{{سخ}}نشان [[ماه و ستاره]] به عنوان نماد سلطنتی اسپهبدان عمل می‌کرد |
||
| caption = |
| caption = [[ماه و ستاره]] به عنوان نماد سلطنتی اسپهبدان عمل می‌کردند |
||
| country = [[شاهنشاهی اشکانی]]، [[شاهنشاهی ساسانی]] |
| country = [[شاهنشاهی اشکانی]]، [[شاهنشاهی ساسانی]] |
||
| parent house = [[شاهنشاهی اشکانی|خاندان اشکانی]] |
| parent house = [[شاهنشاهی اشکانی|خاندان اشکانی]] |
||
| titles = ''[[اسپهبد]]'' |
| titles = ''[[اسپهبد]]'' |
||
| members = [[فرخ هرمز]]، [[رستم فرخ‌هرمز]]، [[فرخزاد هرمز]] |
| members = [[فرخ هرمز]]، [[رستم فرخ‌هرمز]]، [[فرخزاد هرمز]] |
||
| founder = |
| founder = |
||
| final ruler = [[اسپهبد خورشید]] |
| final ruler = [[اسپهبد خورشید]] |
||
| current head = |
| current head = |
||
| founding year = |
| founding year = |
||
|religion |
|religion = [[مزدیسنا]] |
||
| cadet branches = [[گاوباریان]]، [[باوندیان]]، [[پادوسبانیان]] |
| cadet branches = [[گاوباریان]]، [[باوندیان]]، [[پادوسبانیان]] |
||
}} |
}} |
||
'''خاندان اسپهبد''' یا '''خاندان اسپاهبذ پَهلَوْ''' یا '''خاندان اسپهپت پَهلَوْ'''، به معنای ''افسر سپاه''، یکی از خاندان‌های بزرگ پارتی در زمان [[اشکانیان]] و [[ساسانیان]] بودند. خاندان اسپاهبذ پهلو، در [[طبرستان]] اقامت داشتند.<ref name="EI">{{یادکرد دانشنامه |نام خانوادگی= Bosworth|نام= C. |پیوند نویسنده= |مقاله= {{unicode|Ispahbad}} |نشانی= |دانشنامه= [[دانشنامه اسلام|Encyclopaedia of Islam]] |ویرایش= |ویراستاران= |ناشر= |سال= ۱۹۸۶ |زبان=en}}</ref><ref>{{پک|کریستن سن|۱۳۶۷|ک=ایران در زمان ساسانیان|ص= ۱۲۵}}</ref> خاندان اسپاهبذ از نژاد اشکانیان بودند و لقب پهلو یعنی [[پارت]] داشتند. در دوره ساسانی انتساب به سلسلهٔ اشکانی امتیاز دانسته می‌شد.<ref>{{پک|کریستن سن|۱۳۶۷|ک=ایران در زمان ساسانیان|ص= ۱۲۴}}</ref><ref name="EI">{{یادکرد دانشنامه |نام خانوادگی= Bosworth|نام= C. |پیوند نویسنده= |مقاله= {{unicode|Ispahbad}} |نشانی= |دانشنامه= [[دانشنامه اسلام|Encyclopaedia of Islam]] |ویرایش= |ویراستاران= |ناشر= |سال= ۱۹۸۶ |زبان=en}}</ref> |
'''خاندان اسپهبد''' یا '''خاندان اسپاهبذ پَهلَوْ''' یا '''خاندان اسپهپت پَهلَوْ'''، به معنای ''افسر سپاه''، یکی از خاندان‌های بزرگ پارتی در زمان [[ اشکانیان ]] و [[ساسانیان]] بودند. خاندان اسپاهبذ پهلو، در [[ طبرستان ]] و [[ سیستان ]] اقامت داشتند.<ref name="EI">{{یادکرد دانشنامه |نام خانوادگی= Bosworth|نام= C. |پیوند نویسنده= |مقاله= {{unicode|Ispahbad}} |نشانی= |دانشنامه= [[دانشنامه اسلام|Encyclopaedia of Islam]] |ویرایش= |ویراستاران= |ناشر= |سال= ۱۹۸۶ |زبان=en}}</ref><ref>{{پک|کریستن سن|۱۳۶۷|ک=ایران در زمان ساسانیان|ص= ۱۲۵}}</ref> خاندان اسپاهبذ از نژاد اشکانیان بودند و لقب پهلو یعنی [[پارت]] داشتند. در دوره ساسانی انتساب به سلسلهٔ اشکانی امتیاز دانسته می‌شد.<ref>{{پک|کریستن سن|۱۳۶۷|ک=ایران در زمان ساسانیان|ص= ۱۲۴}}</ref><ref name="EI">{{یادکرد دانشنامه |نام خانوادگی= Bosworth|نام= C. |پیوند نویسنده= |مقاله= {{unicode|Ispahbad}} |نشانی= |دانشنامه= [[دانشنامه اسلام|Encyclopaedia of Islam]] |ویرایش= |ویراستاران= |ناشر= |سال= ۱۹۸۶ |زبان=en}}</ref> |
||
بنا به روایت [[موسس خورناتسی]] شاه اشکانی [[فرهاد چهارم]] سه پسر داشت: اردشس، کارن، سورن و دختری به نام کشم یا کومش. پسر بزرگ فرهاد چهارم به نام [[فرهاد پنجم]] بر تخت نشست و دو پسر دیگر او سرسلسلهٔ دودمان‌هایی شدند که به همین نام معروف‌است. دختر او به همسری ارشویر (سردار کل ایرانیان) درآمد و اعقاب این زن و شوهر اسپهپت پهلو نام گرفتند. اسپهپت همان اسپاذپتی قدیم است، که به [[زبان پهلوی]] سپاهبذ (تلفظ اسپاهبذ) می‌شود.<ref>{{پک|کریستن سن|۱۳۶۷|ک=ایران در زمان ساسانیان|ص= قسمت پانویس ۱۲۴}}</ref> |
بنا به روایت [[موسس خورناتسی]] شاه اشکانی [[فرهاد چهارم]] سه پسر داشت: اردشس، کارن، سورن (پدر سپهبد گودرز سورن پهلو نیای خاندان سرابندی در سیستان) و دختری به نام کشم یا کومش. پسر بزرگ فرهاد چهارم به نام [[فرهاد پنجم]] بر تخت نشست و دو پسر دیگر او سرسلسلهٔ دودمان‌هایی شدند که به همین نام معروف‌است. دختر او به همسری ارشویر (سردار کل ایرانیان) درآمد و اعقاب این زن و شوهر اسپهپت پهلو نام گرفتند. اسپهپت همان اسپاذپتی قدیم است، که به [[زبان پهلوی]] سپاهبذ (تلفظ اسپاهبذ) می‌شود.<ref>{{پک|کریستن سن|۱۳۶۷|ک=ایران در زمان ساسانیان|ص= قسمت پانویس ۱۲۴}}</ref> |
||
== تبارنامه == |
|||
{{آغاز تبار}} |
|||
{{تبار| | | | | | | | | | | | | | | | | | |}} |
|||
{{تبار| | | | | | | | | | | BAW | | | | | | | | | | |BAW=[[باوی (سپهبد)|باوی]] }} |
|||
{{تبار| | | | | | | | | | | |!| | | | | | | | |}} |
|||
{{تبار| | | | | | | | | | | SHA | | | | | | | | | |SHA=[[شاپور (پسر باوی)|شاپور]]}} |
|||
{{تبار| | | | | | | |,|-|-|-|^|-|-|-|.| | | | |}} |
|||
{{تبار| | | | | | | VIN | | | | | | VIS | | | |VIS=[[ویستهم]]|VIN=[[وندوی]]}} |
|||
{{تبار| | | | | | | |!| | | | | | | |!| | | | |}} |
|||
{{تبار| | | | | | | |!| | | | |,|-|-|^|-|-|.| |}} |
|||
{{تبار| | | | | | | FAR | | | TIR | | | | VI2 | | |TIR=تیرویه |VI2=ویندویه|FAR=[[فرخ‌هرمز]]}} |
|||
{{تبار| | | | | | | |!| | | | | | | | |}} |
|||
{{تبار| | | | | |,|-|^|-|.| | | | |}} |
|||
{{تبار| | | | | ROS | | KHU | | | | | |ROS=[[رستم فرخزاد]]|KHU=[[فرخزاد هرمز]]}} |
|||
{{تبار| | | | | | | | | |!| | | | | | | | | | |}} |
|||
{{تبار| |,|-|-|-|v|-|-|-|+|-|-|-|v|-|-|-|.| |}} |
|||
{{تبار| SHA | | SUH | | ISF | | BAR | | FAR | | |ISF=[[اسفندیاذ]] |BAR= بهرام |FAR=فرخان |SUH=[[سهراب یکم]]{{سخ}}[[دودمان باوندیان|سردودمان باوندیان]] |SHA=شهرام}} |
|||
{{پایان تبار}} |
|||
== جستارهای وابسته == |
== جستارهای وابسته == |
||
* [[هفت خاندان ممتاز ایران باستان]] |
* [[هفت خاندان ممتاز ایران باستان]] |
||
* [[باوندیان|اسپهبدان باوندی طبرستان]] |
* [[باوندیان|اسپهبدان باوندی طبرستان]] |
||
* |
* اسپهبدان پادوسبانی طبرستان |
||
* [[اسپهبدان گیلان]] |
* [[اسپهبدان گیلان]] |
||
| خط ۵۷: | خط ۳۸: | ||
{{باوندیان}} |
{{باوندیان}} |
||
{{شاهنشاهی اشکانی}} |
{{شاهنشاهی اشکانی}} |
||
[[رده:خاندان اسپهبد]] |
[[رده:خاندان اسپهبد| ]] |
||
[[رده:خاندان‌های اشکانی|اسپهبد]] |
[[رده:خاندان‌های اشکانی|اسپهبد]] |
||
[[رده:خاندان‌های ایرانی|اسپهبد]] |
[[رده:خاندان‌های ایرانی|اسپهبد]] |
||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۴۰
| بخشی از مجموعه مقالات تاریخ طبرستان و دیلم |
 |
 گرگان •  طبرستان •  گیلان •  تالش |
| خاندان اسپهبدان | |
|---|---|
 نشان ماه و ستاره به عنوان نماد سلطنتی اسپهبدان عمل می‌کرد | |
| خاندان مادر | خاندان اشکانی |
| کشور | شاهنشاهی اشکانی، شاهنشاهی ساسانی |
| آخرین حاکم | اسپهبد خورشید |
| عنوان‌ها | اسپهبد |
| اعضاء | فرخ هرمز، رستم فرخ‌هرمز، فرخزاد هرمز |
| دارایی(ها) | طبرستان، گرگان، گیلان |
| شاخه(های) فرعی | گاوباریان، باوندیان، پادوسبانیان |
خاندان اسپهبد یا خاندان اسپاهبذ پَهلَوْ یا خاندان اسپهپت پَهلَوْ، به معنای افسر سپاه، یکی از خاندان‌های بزرگ پارتی در زمان اشکانیان و ساسانیان بودند. خاندان اسپاهبذ پهلو، در طبرستان و سیستان اقامت داشتند.[۱][۲] خاندان اسپاهبذ از نژاد اشکانیان بودند و لقب پهلو یعنی پارت داشتند. در دوره ساسانی انتساب به سلسلهٔ اشکانی امتیاز دانسته می‌شد.[۳][۱]
بنا به روایت موسس خورناتسی شاه اشکانی فرهاد چهارم سه پسر داشت: اردشس، کارن، سورن (پدر سپهبد گودرز سورن پهلو نیای خاندان سرابندی در سیستان) و دختری به نام کشم یا کومش. پسر بزرگ فرهاد چهارم به نام فرهاد پنجم بر تخت نشست و دو پسر دیگر او سرسلسلهٔ دودمان‌هایی شدند که به همین نام معروف‌است. دختر او به همسری ارشویر (سردار کل ایرانیان) درآمد و اعقاب این زن و شوهر اسپهپت پهلو نام گرفتند. اسپهپت همان اسپاذپتی قدیم است، که به زبان پهلوی سپاهبذ (تلفظ اسپاهبذ) می‌شود.[۴]
جستارهای وابسته[ویرایش]
- هفت خاندان ممتاز ایران باستان
- اسپهبدان باوندی طبرستان
- اسپهبدان پادوسبانی طبرستان
- اسپهبدان گیلان
پانویس[ویرایش]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Bosworth, C. (1986). "Ispahbad". Encyclopaedia of Islam (به انگلیسی).
- ↑ کریستن سن، ایران در زمان ساسانیان، ۱۲۵.
- ↑ کریستن سن، ایران در زمان ساسانیان، ۱۲۴.
- ↑ کریستن سن، ایران در زمان ساسانیان، قسمت پانویس ۱۲۴.
منابع[ویرایش]
- کریستن سن، آرتور (۱۳۶۷). ایران در زمان ساسانیان. ترجمهٔ رشید یاسمی. تهران: مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر.
- Bosworth, C. (1986). "Ispahbad". Encyclopaedia of Islam (به انگلیسی).
- Pourshariati، Parvaneh (۲۰۰۸). Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian–Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran. New York: I.B.TAURIS. شابک ۹۷۸-۱-۸۴۵۱۱-۶۴۵-۳.
| شاخهٔ کیوسیه (۶۵۱–۱۰۷۴) |
|    |
|---|---|---|
| شاخهٔ اسپهبدیه (۱۰۷۴–۱۲۱۰) |
| |
| شاخهٔ کینخاریه (۱۲۳۸–۱۳۴۹) |
| |
| اتحاد ملی طبرستان (۱۹۱۷) | ||
| جستارهای وابسته | ||
