ازگیل: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
|binomial_authority = [[کارل لینه]] |
|binomial_authority = [[کارل لینه]] |
||
}} |
}} |
||
'''اِزگیل''' {{نام علمی|Mespilus germanica}} که در [[زبان گیلکی]] به آن "'''کونوس"''', "'''کُنوس"''' ؛ در [[زبان مازندرانی]] به آن "'''کِنِس'''" و "'''کندس'''" و در [[زبان تالشی]] به آن "''' |
'''اِزگیل''' {{نام علمی|Mespilus germanica}} که در [[زبان گیلکی]] به آن "'''کونوس"''', "'''کُنوس"''' ؛ در [[زبان مازندرانی]] به آن "'''کِنِس'''" و "'''کندس'''" و در [[زبان تالشی]] به آن "'''فَتَر'''" می گویند، نام درخت و میوهای است از خانواده [[گلسرخیان]] از سرده [[ازگیل (سرده)]]، هم خانواده با [[سیب]]، [[گلابی]]، [[به]]، [[زالزالک]] و [[گلابی وحشی]].<ref name="Dehkhoda">{{یادکرد وب |نشانی=http://parsi.wiki/dehkhodaworddetail-c0028c4a7f0248e18fe7fc3813f6421a-fa.html |عنوان=لغتنامه دهخدا |بازبینی=2 سپتامبر 2016 |archive-date=11 مارس 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160311081344/http://parsi.wiki/dehkhodaworddetail-c0028c4a7f0248e18fe7fc3813f6421a-fa.html }}</ref>در [[نزهت نامه علایی]] هم آن را '''کندس''' خواندهاند. |
||
[[پرونده:Medlar pome among leaves.jpg|بندانگشتی|چپ|میوه کروی شکل و قهوهای رنگ درخت ازگیل]] |
[[پرونده:Medlar pome among leaves.jpg|بندانگشتی|چپ|میوه کروی شکل و قهوهای رنگ درخت ازگیل]] |
||
[[میوه]] ازگیل بسیار سخت و اسیدی است و تا زمانی که خوب رسیده نشود قابل خوردن نیست. گوشت ازگیل پس از رسیدن از رنگ سفید به قهوهای تغییر مییابد و کاملاً نرم و شیرین میشود. ازگیل را به صورت خام به عنوان میوهای لذیذ، مطبوع و تقویتکننده مصرف میکنند. از ازگیل جهت تهیه شربت و [[کنسروسازی|کنسرو]] ازگیل نیز استفاده میشود.<ref name="b"/>{{سخ}} |
[[میوه]] ازگیل بسیار سخت و اسیدی است و تا زمانی که خوب رسیده نشود قابل خوردن نیست. گوشت ازگیل پس از رسیدن از رنگ سفید به قهوهای تغییر مییابد و کاملاً نرم و شیرین میشود. ازگیل را به صورت خام به عنوان میوهای لذیذ، مطبوع و تقویتکننده مصرف میکنند. از ازگیل جهت تهیه شربت و [[کنسروسازی|کنسرو]] ازگیل نیز استفاده میشود.<ref name="b"/>{{سخ}} |
نسخهٔ ۷ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۰۶
ازگیل | |
---|---|
Foliage and fruit | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | گیاه |
(طبقهبندینشده): | گیاهان گلدار |
(طبقهبندینشده): | دولپهایهای نو |
(طبقهبندینشده): | رزیدها |
راسته: | گلسرخسانان |
تیره: | گلسرخیان |
سرده: | ازگیل (سرده) |
گونه: | M. germanica |
نام دوبخشی | |
Mespilus germanica |
اِزگیل (نام علمی: Mespilus germanica) که در زبان گیلکی به آن "کونوس", "کُنوس" ؛ در زبان مازندرانی به آن "کِنِس" و "کندس" و در زبان تالشی به آن "فَتَر" می گویند، نام درخت و میوهای است از خانواده گلسرخیان از سرده ازگیل (سرده)، هم خانواده با سیب، گلابی، به، زالزالک و گلابی وحشی.[۱]در نزهت نامه علایی هم آن را کندس خواندهاند.
میوه ازگیل بسیار سخت و اسیدی است و تا زمانی که خوب رسیده نشود قابل خوردن نیست. گوشت ازگیل پس از رسیدن از رنگ سفید به قهوهای تغییر مییابد و کاملاً نرم و شیرین میشود. ازگیل را به صورت خام به عنوان میوهای لذیذ، مطبوع و تقویتکننده مصرف میکنند. از ازگیل جهت تهیه شربت و کنسرو ازگیل نیز استفاده میشود.[۲]
ازگیل در مکانی سایه روشن در جنگلهای آفتابگیر رشد میکند و خاک مرطوب، سبک و شنی با خاک برگ یا خاک سنگین رسی و به خوبی زهکشی شده برای کشت آن مناسب است[۳]
تاریخچه
ازگیل ده هزار سال پیش در جنوب دریای کاسپین در مناطق گیلان و مازندران و قزوین در ایران کشت میشد. ۷۰۰ سال پیش از میلاد به یونان و در ۲۰۰ پ. م به روم رسید. کاشت این میوه از طریق رومیها در بقیه اروپا گسترش یافت. در حال حاضر ازگیل در همهٔ جنگلهای شمال ایران از ارسباران تا چناران (بجنورد) و در همهٔ بلندیهای کرانههای دریا در دامنه جنوبی البرز و مناطق استپی میروید.[۴]
خواص
ازگیل سرشار از ویتامینهای «ب» و «ث» است. خواص دارویی ازگیل نیز از روزگاران بسیار دور مورد توجه بوده. بقراط ازگیل را برای مبتلایان به ترشی معده و مدفوع سوزان و عوارض تب نافع میپنداشت. ازگیل برای فشار خون و چربی خون و قند خون مفید است. درمان آبسه دهان و گلو با جوشانده برگ ازگیل -درمان آنژین با جوشانده برگ آن -درمان برفک با برگ آن-منظم کردن قاعدگی -درمان سالک با جوشانده برگ -درمان اسهال بچهها با جوشانده برگ -منظمکننده کار رودهها -جوشاندهٔ برگ ازگیل ورم گلو و ناراحتیهای حلق را از میان میبرد. همچنین بهطور سنتی در گیلان و قزوین از «آب کونوس» برای درمان دهان درد استفاده میشدهاست.[۳] در درمان اسهال ساده-خونریزی داخلی -ورم روده-زخم دهان -تورم مخاط گلو با غرغره (پزشکی) کردن آب برگ درخت ازگیل سودمند است.
ترکیبات شیمیایی
ازگیل شامل آب، قند ٬اسیدهای آلی (اسید مالیک -اسید سیتریک - اسید تارتاریک)، تانن، لعاب، اسید بوریک است.[۲]
هستهٔ ازگیل به علت داشتن اسید سیانیدریک (Acid cianhidric)، عنصری سمی است و باید از خوردن آن اجتناب کرد.[۲]
نگارخانه
-
درخت ازگیل
-
مراحل رشد ازگیل
-
بوته ازگیل
-
ازگیل رسیده
-
ازگیل
-
شکوفه ازگیل
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ «لغتنامه دهخدا». بایگانیشده از اصلی در ۱۱ مارس ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲ سپتامبر ۲۰۱۶.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «ازگیل و خواص آن». تبیان.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «ازگیل میوهای از گیلان». گیلان نیوز. بایگانیشده از اصلی در ۲۵ ژوئن ۲۰۱۲. دریافتشده در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۲.
- ↑ «لغتنامه دهخدا». بایگانیشده از اصلی در ۱۱ مارس ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲ سپتامبر ۲۰۱۶.
منابع
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Mespilus germanica». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱ سپتامبر ۲۰۱۶.
- روزنامه شرق، پنجشنبه ۲۶ مرداد ۱۳۸۵.