Kiel registrite je 11:12, 1 jul. 2024 redakti Alifono (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Patrolantoj, Kontrolantoj 20 483 redaktoj →‎Filmografio (elekto) Etikedo: Vida redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 12:18, 1 jul. 2024 redakti malfari Alifono (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Patrolantoj, Kontrolantoj 20 483 redaktoj →‎Referencoj Etikedo: Vida redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: {{Informkesto homo}} '''Chantal Anne Akerman''' (naskita la 6-an de junio 1950 en Bruselo – mortita la 5-an de oktobro 2015 en [[Parizo]]) estis [[Belgio\|belga]], [[Filmreĝisoro\|filmdirektorino]], aktorino, verkistino, komponistino kaj profesoro ĉe la [[Urba Kolegio de Novjorko]]. Ŝia plej fama filmo estis ''Jeanne Dielman, Quai du Commerce 23, 1080 Bruxelles'' (1975). Ĝi estas ofte citita per sia mallonga titolo ~~'''~~''Jeanne Dielman'''.''''' La filmo estas konsiderita unu el la plej bonegaj ekzemploj de feminisma filmproduktado kaj igis ŝin tuj mondfama'''''.''''' En 2022, tiu filmo estis elektita kiel la plej bona filmo de ĉiuj tempoj<ref>(en) ''[https://www.bbc.com/culture/article/20181029-the-100-greatest-foreign-language-films The 100 greatest foreign-language films BBC Culture],'' BBC, la 30-an de oktobro 2018. </ref> en la dekjara rangotabelo ellaborita de [[Sight & Sound]], la revuo de la Brita Filminstituto. Ŝia verkaro grave influis feminismajn produktorojn kaj la [[Eksperimenta kinarto\|eksperimentan kinarton]] ĝenerale. Ŝi estis ankaŭ influita de artkino (''[[Arthouse]]''), eksperimentaj kaj nekomercaj filmoj. Foje Akerman ĉefrolis en siaj propraj filmoj, same kiel en filmoj de aliaj reĝisoroj. Meze de la 1990-aj jaroj ŝiChantal Akerman ankaŭ faris ~~videaĵajn~~artajn instalaĵojn en kiu ŝi proksime kombinas filmkreadon kaj videaĵojn. == Biografio == Ŝi devenis de [[Judoj\|juda]] familio el [[Pollando]] kiu elmigris al Belgio. La patrino kaj ŝiaj parencoj estis deportitaj al [[Aŭŝvico (koncentreja komplekso)\|Auschwitz]], nur la patrino revenis. Akerman kaj ŝia patrino estis escepte proksimaj de frua aĝo; tiu ligo kaj la milithistorio de la familio ludis gravan rolon en ŝia laboro. En 2013, ŝia patrino (Natalia Akerman) estis mortanta kaj Akerman flugis de Novjorko al [[Bruselo]] por zorgi pri ŝi. Inter zorgaj respondecoj, ŝi verkis ''Ma mère rit'', libron pri sia infanaĝo kaj la fuĝo de ŝia patrino el la [[Aŭŝvico (koncentreja komplekso)\|koncentreja komplekso Aŭŝvico.]] Kiam 15-jara, post kiam ŝi vidis la filmon ''Pierrot le fou'' (1965) de [[Jean-Luc Godard\|Jean-Luc Godar]]<nowiki/>d, ŝi decidis fariĝi kinreĝisoro. En 1967 ŝi enskribiĝis ĉe INSAS, altlernejo pri kinarto en Belgio kaj frekventis la Internacian Teatran Universitaton en Parizo, kiun ŝi baldaŭ forlasis por eklabori fojfoje kiel kelnerino. Kiam 18-jara (en 1968) ŝi sukcesis fari ŝian unuan mallongan filmon ''Saute ma ville'', dank' al kiu ŝi baldaŭ ricevis atenton de kritikistoj kaj la subtenon de la belga kinreĝisoro André Delvaux. Alia grava faktoro estas usona [[eksperimenta kinarto]], kaj ĉefe la filmoj de Michael Snow. La decida faktoro kiu ludis rolon por okupiĝi pri filmreĝisorado estis la filmo kiun Akerman vidis de Godard: "''Pierot the Fool''" (1965 ). Alia grava faktoro estas usona [[eksperimenta kinarto]], kaj ĉefe la filmoj de Michael Snow. Ŝia unua mallonga filmo, ''My City Close-Up'' (1968), ricevis la aprobon de la belga filmreĝisoro Andre Delvaux. Ŝi estis membro de la ĵurio de la ĉefkonkurso de la 43-a [[Internacia Filmfestivalo de Venecio]] (1986 ) kaj membro de la ĵurio de la ĉefkonkurso de la 41-a [[Berlina Internacia Filmfestivalo]] (1991). Linio 42: Ŝi estis [[samseksemulino]]<ref>[http://brightlightsfilm.com/rare-docs-french-filmmakers-bresson-akerman-vhs/ Rare docs on French filmmakers]</ref> kaj juddevena<ref>(en) [https://www.theguardian.com/film/2015/oct/08/chantal-akerman Guardian obituary]</ref>. ''[[Le Monde]]'' raportis ke ŝi mortis pro [[sinmortigo]] pro [[depresio]] kiam ŝi estis 65-jara<ref>{{cite news\|last1=Donadio\|first1=Rachel\|last2=Buckley\|first2=Clara\|title=Chantal Akerman, Pioneering Belgian Filmmaker, Dies at 65\|url=https://www.nytimes.com/2015/10/07/arts/chantal-akerman-belgian-filmmaker-dies-65.html?_r=0\|date=6 October 2015\|access-date=6 October 2015\|publisher="The New York Times"}}</ref>. Kvankam Akerman ofte troviĝas ene de feminisma kaj stranga pensado, la produktoro mem ne parolis pri tio. Ŝi rezistis etikedojn pri ŝia identeco kiel "ina", " juda " aŭ "[[lesbanino]]". == ~~Bibliografio~~Publikaĵoj == * 1995: ''D'est: à bord du fiction'' (libro okaze de la ~~videaĵa~~arta instalaĵo) * 1997 : ''Hall de Nuit'', Paris, L'Arche Éditeur * 1998 : ''Une famille à Bruxelles'', Paris, L'Arche Éditeur * 2004 : ''Autoportrait en cinéaste,'' Paris, Cahiers du cinéma/Centre Pompidou * 2013 : ''Ma mère rit.'', Paris, Mercure de France == Referencoj == {{Referencoj}} == Eksteraj ligiloj == (en) [http://www.chantal-akerman.foundation Fondumo Chantal Akerman] [[Kategorio:Artistoj de la 21-a jarcento]] [[Kategorio:Artistoj de la 20-a jarcento]]

Chantal Akerman: Malsamoj inter versioj