Registaro: Malsamoj inter versioj

===Aristokratio===

{{Ĉefartikolo|Aristokratio}}

Aristokratio (el greka ἀριστοκρατία, aristokratía, el greka ἄριστος, aristos, "elstara", kaj el greka κράτος, kratos, "povo") estas formo de regado kiu metas la povon en la manoj de malgranda, [[elito|elita]] [[reganta klaso]], kiel hereda [[nobelaro]] aŭ [[privilegio|privilegiita]] [[kasto]]. Tiu klaso plenumas [[minoritato|minoritatan regadon]], ofte kiel [[terposedanto|terposeda]] [[timokratio]], riĉa [[plutokratio]], aŭ [[oligarkio]]. Historie aristokratio trudis sian regadon simple perforte kaj kun la ekskuzo, ke temas pri heredo kaj di-volo; en pli modernaj tempoj aristokratio justigis sin kiel klaso klera kaj preparita por la regado, dum la malaltaj klaso ne povus regi pro preparmanko.

 

===Demokratio===

{{Ĉefartikolo|Demokratio}}

Demokratio estas sistemo de regado en kiu [[civitano]]j plenumas povon per [[voĉdonado]]. En sistemo de [[rekta demokratio]], la civitanaro kiel tuto rekte formas [[Partoprena demokratio|partoprenan]] registaran korpuson kaj rekte voĉdonas pri ĉiu afero en malfermaj asembleoj; tiel ke ne ekzistas diferenco inter registaro kaj regitaro. En [[Reprezenta demokratio|nerekta demokratio]], la civitanaro regas nerekte pere de la elektado de [[Reprezenta demokratio|reprezentantoj]] aŭ delegitoj el inter ili mem, tipe per [[Voĉdono|elektado]] aŭ, malpli ofte, per [[sorto|sortado]]. Tiuj elektitaj civitanoj poste kunsidas por formi registaran korpuson, kiel povas esti leĝodona asembleo aŭ [[ĵurio]].

 

==== Respublikoj ====

{{Ĉefartikolo|Respubliko}}

Respubliko estas formo de regado en kiu la lando estas konsiderata "publika afero" ({{lang-la|res publica}}), ne privata koncerno aŭ propraĵo de la regantoj, kaj en kiu oficoj, postenoj kaj registoj de ŝtatoj estas konsekvence rekte aŭ nerekte elektitaj aŭ nomumitaj anstataŭ hereditaj. La popolo, aŭ iom grava parto el tiu, havas supreman kontrolon super la registaro kaj super ki kaj kiel la oficoj de ŝtato estas elektitaj definitive aŭ elektitaj de elektitaj personoj.{{sfn|Montesquieu|1748|loc=book 2, chapters 1}}<ref name="Britannica">{{cite encyclopedia|title=Republic|encyclopedia=Encyclopædia Britannica}}</ref>

 

{{Div col end}}

 

{{Referencoj|2}}

 

* American Heritage Dictionary of the English Language (4th ed.). 222 Berkeley Street, Boston, MA 02116: Houghton Mifflin Company. ISBN 0-395-82517-2

* Ulrich von Alemann, Politisches System der Bundesrepublik, in: ders., Grundlagen der Politikwissenschaft, Opladen 1952, 89-98

* Ziai, A., ''Zwischen Global Governance und Post-Development. Entwicklungspolitik aus diskursanalytischer Perspektive'', Münster 2006.

* Zürn, M., ''Gesellschaftliche Denationalisierung und Regieren in der OECD-Welt'', in: Kohler-Koch, B. (Hg.), Regieren in entgrenzten Räumen (= PVS-SH 29/1998), Opladen, Wiesbaden 1998, 91-120.

 

{{Leginda|2023|4|11}}