(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

Saltu al enhavo

Akcio: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
TXiKiBoT (diskuto | kontribuoj)
e r2.7.2) (robota aldono de: eu:Akzio
eNeniu resumo de redakto
 
(20 mezaj versioj de 17 uzantoj ne montriĝas)
Linio 1: Linio 1:
[[Dosiero:BMW_SB_Aktie.JPG|eta|[[Atestilo|Posedatestilo]] por akcioj en [[BMW]] de [[1922]]]]
'''Akcio''' estas [[valorpapero]], kiu montras, atestas la proporcion je la grundkapitalo. ĝi estas emisiita je aĉeto ĉe la fondo aŭ altigo de la grundkapitalo. La posedanto de la akcioj, aŭ '''ackiulo''', rajtas pri proporcia parto de la profito aŭ [[dividendo]]. En multaj landoj oni nomas tiajn firmaojn [[Akcia Kompanio]] (mallonge AK).
'''Akcio''' estas [[valorpapero]], kiu montras, atestas la proporcion je la grundkapitalo. Ĝi estas emisiita je aĉeto ĉe la fondo aŭ altigo de la grundkapitalo. La posedanto de la akcioj, aŭ '''akciulo''', rajtas pri proporcia parto de la profito aŭ [[dividendo]]. En multaj landoj oni nomas tiajn firmaojn [[Akcia Kompanio]] (mallonge AK).


La propocio de la akcio estas donita ĉe la [[entrepreno]]j kiel [[nominala valoro]], ekz. „50 €“. Ĝi valoras 50 € el la [[fundamenta kapitalo]]. Ekzistas ankaŭ akcio kun nenominala valoro ('''kvotoakcio''' aŭ '''pecoakcio'''), kiu egalas al akcia proporcio je grundkapitalo. Ekz. ĉe 1.000 akcioj kaj 100.000 € grundkapitalo valoras unu akcio la proporcion de 1/1.000 je grundkapitalo kaj tiel je la entrepreno. La teoria nominala valoro ĉikaze estus 100 €.
La proporcio de la akcio estas donita ĉe la [[entrepreno]]j kiel [[nominala valoro]], ekz. „50 €“. Ĝi valoras 50 € el la [[fundamenta kapitalo]]. Ekzistas ankaŭ akcio kun nenominala valoro ('''kvotoakcio''' aŭ '''pecoakcio'''), kiu egalas al akcia proporcio je grundkapitalo. Ekz. ĉe 1.000 akcioj kaj 100.000 € grundkapitalo valoras unu akcio la proporcion de 1/1.000 je grundkapitalo kaj tiel je la entrepreno. La teoria nominala valoro ĉikaze estas 100 €.


La '''librotena valoro de la akcio''' estas kalkulata:
La '''laŭlibra valoro de la akcio''' estas kalkulata:
librotena valoro je akcio = ([[propra kapitalo]]/akcia kapitalo) * nomianal valoro je akcio
laŭlibra valoro je akcio = ([[propra kapitalo]]/akcia kapitalo) * nominala valoro je akcio


La entrepreno rajtas doni al la akciuloj profiton per [[dividendo]]. La dividendo estas akcioligita pago al la posedantoj de la akcioj. Pri grandeco de la dividendo decidas la [[ĉefa kunveno]] de la entrepreno. La akcio gravas kiel investaĵo ne nur pro dividendo, sed la [[kurzo]]altiĝoj de la akcio donas ofte pli grandan profiton. La kurzo kompreneble povas ne nur altuĝi, sed sinki, falegi, tiel la investaĵo je akcioj estas ĉiam rizikoplena kaj povas signifi la tutan perdon de la investita kapitalo.
La entrepreno rajtas doni al la akciuloj profiton per [[dividendo]]. La dividendo estas akcioligita pago al la posedantoj de la akcioj. Pri grandeco de la dividendo decidas la [[ĉefa kunveno]] de la entrepreno. La akcio gravas kiel investaĵo ne nur pro dividendo, sed la [[kurzo]]altiĝoj de la akcio donas ofte pli grandan profiton. La kurzo kompreneble povas ne nur altiĝi, sed sinki, falegi, tiel la investado je akcioj estas ĉiam riskoplena kaj povas signifi la tutan perdon de la investita kapitalo.


Oni en multaj landoj, la ŝtato detiras iom el la profito, kiam oni vendas siajn akciojn dum la jaro en formo de spekulada [[imposto]].
Oni en multaj landoj, la ŝtato detiras iom el la profito, kiam oni vendas siajn akciojn dum la jaro en formo de spekulada [[imposto]].
Linio 12: Linio 13:
== Akciotipoj ==
== Akciotipoj ==


Oni distingas je, '''ordinaraj akcioj''' (fondintaj) kaj '''privilegiaj akcioj''' (preferaj). La plej oftaj privilegiaj akcioj, privilegia akcio je dividendo ne certigas voĉdonrajtojn, male al la ordinaarj akcioj. Sed ili havas „preferon“, je pli alta [[dividendo]].
Oni distingas je, '''ordinaraj akcioj''' (fondintaj) kaj '''privilegiaj akcioj''' (preferaj). La plej oftaj privilegiaj akcioj, privilegia akcio je dividendo ne certigas voĉdonrajtojn, male al la ordinaraj akcioj. Sed ili havas „preferon“, je pli alta [[dividendo]].


Pliaj akcioj estas la '''unuopaj akcioj''' (posedula akcio), '''akcioj je nomo''' (nomumitaj akcioj) kaj '''ŝlositaj nomumitaj akcioj'''. Male al la unuopaj akcioj, la posedantoj de nomumitaj akcioj estas enskribitaj en [[akcia libro|akcian libron]]. La entrepreno tiel konas la akciulojn kaj ties proporciojn. Oni ofte devige antaŭskribas uzon de numumitaj akcioj kiel ekz. en Germanio ĉe la aviadil-trafikaj kompanioj. (ekz. [[Lufthansa]] AG).
Pliaj akcioj estas la '''unuopaj akcioj''' (posedula akcio), '''akcioj je nomo''' (nomumitaj akcioj) kaj '''ŝlositaj nomumitaj akcioj'''. Male al la unuopaj akcioj, la posedantoj de nomumitaj akcioj estas enskribitaj en [[akcia libro|akcian libron]]. La entrepreno tiel konas la akciulojn kaj ties proporciojn. Oni ofte devige antaŭskribas uzon de nomumitaj akcioj kiel ekz. en Germanio ĉe la aviadil-trafikaj kompanioj. (ekz. [[Lufthansa]] AG).


La uzo de ''ŝlositaj nomumitaj akcioj'' celas eviton de aĉeto de nedeziritaj personoj (ekz. aĉeton de konkurantoj aŭ eksterfamiliuloj). La aĉeto (kaj vendo) de tiuj akcioj povas okazi nur dum certaj kondiĉoj, kiel kunsento de la entrepreno. Tiajn akciojn estas iom komplika aperigi, vendi sur la [[borso]], ĉar la publika komerco staras en antagonismo al la kontrolo de la akciuloj.
La uzo de ''ŝlositaj nomumitaj akcioj'' celas eviton de aĉeto age de nedeziritaj personoj (ekz. aĉeton de konkurantoj aŭ eksterfamilianoj). La aĉeto (kaj vendo) de tiuj akcioj povas okazi nur dum certaj kondiĉoj, kiel kunsento de la entrepreno. Tiajn akciojn estas iom komplike aperigi, vendi sur la [[borso]], ĉar la publika komerco staras en antagonismo al la kontrolo de la akciuloj.


Oni elpensis ankaŭ multajn tipojn de akcioj, kiuj celas ĉiam la pli grandan potencon je malpli granda kapitala proporcio. En Hungario ekzistas t.n. [[ora akcio]], kiu certigis por la posedanto (ĉiam la ŝtato) bloki ĉiun vendon kaj aĉeton de la akcioj.
Oni elpensis ankaŭ multajn tipojn de akcioj, kiuj celas ĉiam la pli grandan potencon je malpli granda kapitala proporcio. En Hungario kaj en kelkaj aliaj landoj ekzistis t.n. ora akcio, kiu certigis por la posedanto (ĉiam la ŝtato) fortan influon tra la akcioj. Tiu estis kontraŭ principoj de EU, decidis la [[Justica Kortumo de Eŭropaj Komunumoj]] en 2003 [https://www.origo.hu/gazdasag/20030513jogellenesek.html].


La komercado de la akcioj okazas sur borsoj, je kurzoprezo.
La komercado de la akcioj okazas per borsoj, je kurzoprezo.


== Merkataj partoprenantoj ==
Partoprenantoj de la akcia merkato povas esti akciaj posedantoj, investantoj (instituciaj aŭ privataj, eldonantoj de [[valorpapero]]j, [[banko]]j kaj borsokomercistoj. Kialoj de tiuj merkataj partoprenantoj povas esti [[investado]] de [[mono]], servo de banko nome de siaj klientoj, [[arbitraĝo]] aŭ [[spekulado]].


== Historio ==
== Historio ==
[[kupono]], [[talono]],
[[kupono]], [[talono]],


Lenin: en la imperialismo la kapitalistoj iĝis parazitoj, kupon-detranĉistoj (oni ricevas la dividendon per detranĉo de la al la akcio ligita kupono). Tiun diron dementis la vivo, ĉar en la 1990-aj jaroj multaj homoj eĉ en Eŭropo kapablis aĉeti akcion, sed ili fakte neniam povas influi la decidojn, ili iĝis t.n. etakciuloj, etkapitalistoj.
Lenin: en la imperialismo la kapitalistoj iĝis parazitoj, kupon-detranĉistoj (oni ricevas la dividendon per detranĉo de la akcio ligita kupono).


== Eksteraj ligiloj ==
* http://www.theyrule.net <!-- ms:untuk contoh). Setiap saham mewakili satu undian (kecuali dalam satu koperasi dimana setiap ahli mendapat hanya satu undi walaupun dia mungkin memegang lebih daripada satu saham), mereka boleh mengundi keluar sesiapapun. Oleh itu, mereka mempunyai kawalan keatas syarikat tersebut. ms->eo:_untuk_ _contoh_). _Setiap_ akcio _mewakili_ _satu_ _undian_ (_kecuali_ _dalam_ _satu_ _koperasi_ _dimana_ _setiap_ _ahli_ _mendapat_ _hanya_ _satu_ _undi_ _walaupun_ _dia_ _mungkin_ _memegang_ _lebih_ _daripada_ _satu_ akcio), _mereka_ _boleh_ _mengundi_ _keluar_ _sesiapapun_. _Oleh_ _itu_, _mereka_ _mempunyai_ _kawalan_ _keatas_ _syarikat_ _tersebut_. -->
* http://www.thirdavenuefunds.com/4Q04.pdf {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20050417065501/http://www.thirdavenuefunds.com/4Q04.pdf |date=2005-04-17 }} <!-- en:Third Avenue Value Fund en->eo:Tria (Avenuo, Aleo) Valoro Fonduso -->
* http://www.worldsoldestshare.com/ <!-- en:oldest share en->eo:plej Malnova (kotizo, kvoto, akcio) -->
* [http://www.boersenlexikon.de/aktie.htm FAZ-Börsenlexikon/Borsa leksikono germane]


{{projektoj|n=Kategorio:Akcioj}}

== rete ==
{{el}} http://www.theyrule.net <!-- ms:untuk contoh). Setiap saham mewakili satu undian (kecuali dalam satu koperasi dimana setiap ahli mendapat hanya satu undi walaupun dia mungkin memegang lebih daripada satu saham), mereka boleh mengundi keluar sesiapapun. Oleh itu, mereka mempunyai kawalan keatas syarikat tersebut. ms->eo:_untuk_ _contoh_). _Setiap_ akcio _mewakili_ _satu_ _undian_ (_kecuali_ _dalam_ _satu_ _koperasi_ _dimana_ _setiap_ _ahli_ _mendapat_ _hanya_ _satu_ _undi_ _walaupun_ _dia_ _mungkin_ _memegang_ _lebih_ _daripada_ _satu_ akcio), _mereka_ _boleh_ _mengundi_ _keluar_ _sesiapapun_. _Oleh_ _itu_, _mereka_ _mempunyai_ _kawalan_ _keatas_ _syarikat_ _tersebut_. -->
{{el}} http://www.thirdavenuefunds.com/4Q04.pdf <!-- en:Third Avenue Value Fund en->eo:Tria (Avenuo, Aleo) Valoro Fonduso -->
{{el}} http://www.worldsoldestshare.com/ <!-- en:oldest share en->eo:plej Malnova (kotizo, kvoto, akcio) -->
* [http://www.boersenlexikon.de/aktie.htm FAZ-Börsenlexikon/Borsa leksikono germane]


[[Kategorio:Ekonomiko]]
[[Kategorio:Ekonomiko]]

[[af:Aandeel]]
[[ar:سهم (تجارة)]]
[[bat-smg:Akcėjė]]
[[be:Акцыя, фінансы]]
[[be-x-old:Акцыя]]
[[bg:Акция]]
[[bn:অংশপত্র]]
[[ca:Acció]]
[[cs:Akcie]]
[[cy:Cyfranddaliad]]
[[da:Aktie]]
[[de:Aktie]]
[[en:Share (finance)]]
[[es:Acción (finanzas)]]
[[et:Aktsia]]
[[eu:Akzio]]
[[fa:سهم]]
[[fi:Osake]]
[[fr:Action (finance)]]
[[gl:Acción (finanzas)]]
[[he:מניה]]
[[hi:प्रतिभूति]]
[[hr:Dionica]]
[[hu:Részvény]]
[[hy:Բաժնետոմս]]
[[id:Saham]]
[[io:Aciono]]
[[it:Azione (finanza)]]
[[ja:株式]]
[[jv:Saham]]
[[kaa:Aktsiya]]
[[kk:Акция]]
[[ko:주식]]
[[la:Sors pecuniaria]]
[[lb:Aktie]]
[[lt:Akcija]]
[[mk:Акција (финансии)]]
[[mr:समभाग]]
[[ms:Saham]]
[[nl:Aandeel]]
[[nn:Aksje]]
[[no:Aksje]]
[[pl:Akcja (prawo)]]
[[pt:Ação (finanças)]]
[[ro:Acțiune (economie)]]
[[ru:Акция (финансы)]]
[[sh:Dionica]]
[[simple:Share (finance)]]
[[sk:Akcia (cenný papier)]]
[[sl:Delnica]]
[[sq:Aksioni]]
[[sr:Дионица]]
[[sv:Aktie]]
[[sw:Hisa]]
[[tr:Hisse senedi]]
[[uk:Акція]]
[[vi:Cổ phần]]
[[yi:אקציע (פינאנץ)]]
[[zh:股票]]
[[zh-min-nan:Kó͘-phiò]]
[[zh-yue:股票]]

Nuna versio ekde 07:42, 24 mar. 2022

Posedatestilo por akcioj en BMW de 1922

Akcio estas valorpapero, kiu montras, atestas la proporcion je la grundkapitalo. Ĝi estas emisiita je aĉeto ĉe la fondo aŭ altigo de la grundkapitalo. La posedanto de la akcioj, aŭ akciulo, rajtas pri proporcia parto de la profito aŭ dividendo. En multaj landoj oni nomas tiajn firmaojn Akcia Kompanio (mallonge AK).

La proporcio de la akcio estas donita ĉe la entreprenoj kiel nominala valoro, ekz. „50 €“. Ĝi valoras 50 € el la fundamenta kapitalo. Ekzistas ankaŭ akcio kun nenominala valoro (kvotoakciopecoakcio), kiu egalas al akcia proporcio je grundkapitalo. Ekz. ĉe 1.000 akcioj kaj 100.000 € grundkapitalo valoras unu akcio la proporcion de 1/1.000 je grundkapitalo kaj tiel je la entrepreno. La teoria nominala valoro ĉikaze estas 100 €.

La laŭlibra valoro de la akcio estas kalkulata: laŭlibra valoro je akcio = (propra kapitalo/akcia kapitalo) * nominala valoro je akcio

La entrepreno rajtas doni al la akciuloj profiton per dividendo. La dividendo estas akcioligita pago al la posedantoj de la akcioj. Pri grandeco de la dividendo decidas la ĉefa kunveno de la entrepreno. La akcio gravas kiel investaĵo ne nur pro dividendo, sed la kurzoaltiĝoj de la akcio donas ofte pli grandan profiton. La kurzo kompreneble povas ne nur altiĝi, sed sinki, falegi, tiel la investado je akcioj estas ĉiam riskoplena kaj povas signifi la tutan perdon de la investita kapitalo.

Oni en multaj landoj, la ŝtato detiras iom el la profito, kiam oni vendas siajn akciojn dum la jaro en formo de spekulada imposto.

Akciotipoj[redakti | redakti fonton]

Oni distingas je, ordinaraj akcioj (fondintaj) kaj privilegiaj akcioj (preferaj). La plej oftaj privilegiaj akcioj, privilegia akcio je dividendo ne certigas voĉdonrajtojn, male al la ordinaraj akcioj. Sed ili havas „preferon“, je pli alta dividendo.

Pliaj akcioj estas la unuopaj akcioj (posedula akcio), akcioj je nomo (nomumitaj akcioj) kaj ŝlositaj nomumitaj akcioj. Male al la unuopaj akcioj, la posedantoj de nomumitaj akcioj estas enskribitaj en akcian libron. La entrepreno tiel konas la akciulojn kaj ties proporciojn. Oni ofte devige antaŭskribas uzon de nomumitaj akcioj kiel ekz. en Germanio ĉe la aviadil-trafikaj kompanioj. (ekz. Lufthansa AG).

La uzo de ŝlositaj nomumitaj akcioj celas eviton de aĉeto age de nedeziritaj personoj (ekz. aĉeton de konkurantoj aŭ eksterfamilianoj). La aĉeto (kaj vendo) de tiuj akcioj povas okazi nur dum certaj kondiĉoj, kiel kunsento de la entrepreno. Tiajn akciojn estas iom komplike aperigi, vendi sur la borso, ĉar la publika komerco staras en antagonismo al la kontrolo de la akciuloj.

Oni elpensis ankaŭ multajn tipojn de akcioj, kiuj celas ĉiam la pli grandan potencon je malpli granda kapitala proporcio. En Hungario kaj en kelkaj aliaj landoj ekzistis t.n. ora akcio, kiu certigis por la posedanto (ĉiam la ŝtato) fortan influon tra la akcioj. Tiu estis kontraŭ principoj de EU, decidis la Justica Kortumo de Eŭropaj Komunumoj en 2003 [1].

La komercado de la akcioj okazas per borsoj, je kurzoprezo.

Merkataj partoprenantoj[redakti | redakti fonton]

Partoprenantoj de la akcia merkato povas esti akciaj posedantoj, investantoj (instituciaj aŭ privataj, eldonantoj de valorpaperoj, bankoj kaj borsokomercistoj. Kialoj de tiuj merkataj partoprenantoj povas esti investado de mono, servo de banko nome de siaj klientoj, arbitraĝospekulado.

Historio[redakti | redakti fonton]

kupono, talono,

Lenin: en la imperialismo la kapitalistoj iĝis parazitoj, kupon-detranĉistoj (oni ricevas la dividendon per detranĉo de la akcio ligita kupono).

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]