Συνέδριο της Βιέννης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Όλες οι συμφωνίες που συνάφθηκαν σε αυτό το Συνέδριο περιλήφθηκαν σε ένα και μόνο πρωτόκολλο - πράξη που ονομάστηκε επίσημα: '''Τελική Πράξη του Συνεδρίου Βιέννης''', και που συνυπογράφηκε απ΄απ' όλους τους αντιπροσώπους, την ημέρα που έληξαν και οι εργασίες του Συνεδρίου, στις 9 Ιουνίου 1815.

Ο εκπρόσωπος της [[Γαλλική Αυτοκρατορία|Γαλλίας]] Ταλλεϋραντ πέτυχε κατά τις συζητήσεις να επικρατήσει το πνεύμα που ο ίδιος εισηγήθηκε ("«''Αρχή της Νομιμότητας''"»), το οποίο εκφραζόταν δια της παλινόρθωσης των αριστοκρατών, μετά την ήττα του Ναπολέοντα, δια της επικράτησης της επιρροής των ευρωπαίων ηγεμόνων επί των λαών τους και εντέλει με την πλήρη παγίωση της προηγούμενης εξουσίας τους.

* Απόδοση χαρακτήρα "«''ελεύθερης πόλης''"» στην [[Κρακοβία]]

Κατά τη διάρκεια αυτού του συνεδρίου που ήταν και το πρώτο συνέδριο Ηγεμόνων της Ευρώπης, στη Βιέννη, την πρωτεύουσα του τότε ευρωπαϊκού κλασικισμού, διεξάγονταν παράλληλα και μεγάλες περίλαμπρες εορτές και στρατιωτικές τελετές με επιδείξεις και παρελάσεις για τις οποίες η αυστριακή κυβέρνηση δαπάνησε τεράστια ποσά. Μάλιστα λέγεται και το ακόλουθο χαριτωμένο, όταν ρωτήθηκε ένας ηλικιωμένος διπλωμάτης που συμμετείχε στο συνέδριο: "«''Comment marche le Congrès?''» (''Κομάν μάρς λε Κονγκρέ;''";) (= Πώς πάει το Συνέδριο;), εκείνος απάντησε, "«''Le Congrès ne marche pas, il dance!''» (''Λε Κονγκρέ νε μαρς πα, ιλ ντανς!''"!) (= Το Συνέδριο δεν προχωράει, χορεύει!). Και πραγματικά χόρεψε στη χειμερινή σχολή ιππασίας και στις αίθουσες υποδοχής του ανακτόρου Σένμπρουν καθώς και σ΄σ' όλα τα άλλα ανάκτορα της πόλης που οι μουσικές εκδηλώσεις και οι χοροί διαδέχονταν η μία την άλλη. Τότε ο [[Μπετόβεν]] διεύθυνε ένα από τα πανηγυρικά κοντσέρτα του, ενώ ο βιεννέζικος χορός, το [[βαλς]] κυριαρχούσε.

# Η Επτάνησος μετά των εξαρτημάτων αυτής (νησίδων) θα κατέχονται του λοιπού δια παντός και κατ΄κατ' αποκλειστική κυριαρχία, εν ονόματι του Βασιλέως της Αγγλίας.

# Η Αγγλία παρέχει τις υποσχέσεις ότι θα εγκαθιδρύσει σ΄σ' αυτήν μορφή κυβέρνησης ικανής που θα εξασφαλίζει πολιτική ελευθερία κ.λπ.

Στο Συνέδριο της Βιέννης, στη ρωσική αντιπροσωπεία που συνόδευε τον Τσάρο Αλέξανδρο συμμετείχε και ο [[Ιωάννης Καποδίστριας]]. Σε κάποια στιγμή των εργασιών του συνεδρίου θεώρησε ότι ήταν και η καταλληλότερη στιγμή να θέσει υπόψη του συνεδρίου και το ζήτημα των Ελλήνων που παρέμεναν υπό τον τουρκικό ζυγό. Τότε πλησιάζοντας τον Αυτοκράτορα Αλέξανδρο του μίλησε ιδιαιτέρως προκειμένου εκείνος ν΄ν' αναλάβει την πρόνοια υπέρ των Ελλήνων προσθέτοντας μεταξύ άλλων ότι οι "«Έλληνες μετά τον Θεό θεωρούν προστάτη τους μόνο την ομόθρησκη Αυτοκρατορία (Ρωσία)"»<ref name=auto3 />. Τότε ο Τσάρος του έδωσε την άδεια να θέσει το ζήτημα σε μία των συνεδριάσεων και στη συνέχεια θ΄θ' αναλάμβανε εκείνος το βάρος. Πράγματι ο Καποδίστριας στην αμέσως επόμενη συνεδρίαση λαμβάνοντας τον λόγο είπε: "«''Νομίζω πως χρέος των Μεγαλειοτάτων'', (Βασιλέων), ''είναι να λάβετε οποιαδήποτε πρόνοιαν και δια το καταδυναστευόμενον ελληνικόν έθνος παρά της Οθωμανικής εξουσίας, το οποίον υποφέρει τόσους αιώνας τον τυραννικόν οθωμανικόν ζυγόν και το οποίον διακινδυνεύει να πέση εις την τελευταίαν εξόντωσιν και τον μηδενισμόν, όθεν δεν μου φαίνεται δίκαιον το να αδιαφορήσουν οι Βασιλείς.''"»<ref name=auto1>Βλ. Χαραλ. Νικολάου σ.59.</ref><br />

Τότε ο Μέττερνιχ, που καλλιεργούσε αντιλαϊκά πνεύματα,<ref name=auto1 /> σηκώθηκε και απαντώντας στον Καποδίστρια με έντονο και προσβλητικό τρόπο<ref name=auto1 /> είπε: "«''Κύριε Κόμη! Η Ευρώπη δεν γνωρίζει Έλληνας, γνωρίζει την Οθωμανικήν Αυτοκρατορίαν υπό της οποίας την εξουσίαν είναι οι κατοικούντες σ΄σ' αυτήν Έλληνες. Δια τούτο φαίνεται, Κύριε Κόμη, υποστήριξες τόσον, και άφησες εκτός Συνδέσμου της Ιεράς Συμμαχίας, το απέραντον Οθωμανικόν Κράτος, αλλά δεν θα επιτύχεις τις ελπίδες σου περί τούτων"».<ref name=auto1 /><ref name=auto4>Βλ. Αμβρ. Φρατζή τ.1ος, σ.73-74</ref><br />''

Τότε ο Αυτοκράτορας Αλέξανδρος θεωρώντας ότι η προσβολή αυτή του αντιπροσώπου του στρέφεται και εναντίον του προσώπου του, εγέρθηκε και με έντονη φωνή διέκοψε τον Μέττερνιχ<ref name=auto1 /> λέγοντάς του: "«''Οι Έλληνες δια της Θείας Πρόνοιας και της Ευρωπαϊκής αιχμής ενόπλου βοήθειας θέλουν ελευθερωθούν ταχέως και συμφώνως προς τα αρχαία πατρογονικά των δίκαια, θα μείνουν ελεύθεροι, αυτόνομοι και ανεξάρτητοι."»<ref name=auto1 /><ref name=auto4 /><br /> ''

Κατόπιν αυτών ο μεν Καποδίστριας δεν συνέχισε την ομιλία του αλλά και ούτε ο Μέττερνιχ τόλμησε ν΄ν' απαντήσει<ref name=auto1 />, στη δε δημιουργηθείσα εκείνη ένταση που φαίνεται πως μάλλον επέφερε κάποια διακοπή, ανέλαβε στη συνέχεια ο αρχηγός της ρωσικής αντιπροσωπίας Νεσελρόντε να θέσει αντιπρόταση επί της εισήγησης του Καποδίστρια της οποίας ακολούθησαν διάφορες ανταλλαγές απόψεων που εκλήφθηκαν τελικά μόνο ως βολιδοσκοπήσεις των άλλων Ηγεμόνων, επί του ελληνικού ζητήματος, χωρίς να ληφθεί σχετική απόφαση.

# Η <u>αρχή των αντισταθμισμάτων</u>: δηλαδή της παραχώρησης εδαφών στις νικήτριες Δυνάμεις στις περιπτώσεις που δεν ήταν δυνατή η πλήρης αποκατάσταση, (επ΄επ' αυτής στηρίχθηκε και το προαναφερόμενο αγγλικό προσχέδιο περί των Επτανήσων).

* Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι αν και οι διάφοροι κανονισμοί που συνομολογήθηκαν στο Συνέδριο της Βιέννης υπαγορεύονταν από τις αντιλήψεις της εποχής (πρώιμες) περί "«ισορροπίας Δυνάμεων"», εντούτοις δεν περιελήφθη σ΄σ' αυτές καμία ρήτρα οικονομικής φύσεως.

* Επίσης δεν εξετάσθηκε το θέμα περί της "«ελευθερίας των θαλασσών"» με συνέπεια να διαιωνίζεται ακόμη η αναρχία στις θάλασσες, ανεξάρτητα ότι επ΄επ' αυτού στηρίχθηκε μόλις έξι χρόνια μετά ο κατά θάλασσα αγώνας ανεξαρτησίας των Ελλήνων.

* Martens "«Recueil de Traites"», τ.2

* Klauber "«Akten der Wiener Kongresses"», τ.9, (1815-1839)

* Poselt "«Europaische Annalen, Codex Diplomaticus"», 1815-1817

* Flasan "«Histoire du congress de Vienne"», 1829.

* Φραντζής Αμβρ. "«Επιτομή της Ιστορίας της Αναγεννηθείσης Ελλάδος"» τ.4 - Αθήναι 1839.

* Lagarde "«Fetes et souvenir du congress de Vienne"», 1843

* Graf d' Angeberg "«Le congress de Vienne et les traites de 1815"», 1864

* Καρολίδου "«Ιστορία του ΙΘ΄ αιώνα"», Αθήναι 1892

* "«Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη"»

* "«Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα"»

* Ζιμπουλάκη Α. "«Διεθνές Δίκαιο"» - Αθήνα 1979

* Νικολάου Χαραλ. "«Διεθνείς Συνθήκες"» - Αθήνα 1996