Δισπηλιό Καστοριάς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
αφαίρεση καταργημένης παραμέτρου Special:Permalink/10534413
προσθήκη κειμένου, παραπομπών, συνδέσμων
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{χωρίς παραπομπές}}
{{WikidataCoord}}
{{WikidataCoord}}
{{Κωμόπολη χωριό
{{Κωμόπολη χωριό
Γραμμή 10: Γραμμή 9:
| νομός =
| νομός =
}}
}}
Το '''Δισπηλιό''' είναι οικισμός της [[Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας|Δυτικής Μακεδονίας]] στην [[Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς]].<ref name=":1">{{Cite book|title=Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα|first=|last=|publisher=Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος|year=1996|volume=21|location=|page=186}}</ref><ref>{{Cite book|title=Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή|first=|last=|publisher=Τεγόπουλος - Μανιατέας|year=1996|volume=10|location=Αθήνα|page=197}}</ref>
Το '''Δισπηλιό''' είναι μεγάλος οικισμός στην [[Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς]] της [[Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)|Μακεδονίας]]. Διοικητικά ανήκει στη [[Δημοτική Ενότητα Μακεδνών]] του [[Δήμος Καστοριάς|Δήμου Καστοριάς]].<ref>{{Cite web|url=https://buk.gr/el/poli-perioxi/dispilio|title=Δισπηλιό ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ, Δήμος ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ|website=buk.gr|accessdate=2022-09-26}}</ref> Βρίσκεται περίπου στο 4χλμ του δρόμου [[Καστοριά]]ς – [[Άργος Ορεστικό|Άργους Ορεστικού]]. Είναι ένα όμορφο,ιστορικό χωριό δίπλα στην λίμνη της Κατοριάς. Στο Δισπηλιό ανακαλύφθηκε τυχαία το 1932 ο πρώτος [[Νεολιθικός Λιμναίος Οικισμός Δισπηλιού|λιμναίος οικισμός]] του 5.000 π.Χ. περίπου, που δείχνει ότι η [[Καστοριά]] είχε κατοικηθεί από τους Νεολιθικούς χρόνους.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://users.sch.gr/organopoulos/nea%20anakoinoseis/dispilio_nostimo_n_kastorias.htm|title=Ο Προϊστορικός Λιμναίος Οικισμός στο Δισπηλιό της Καστοριάς|last=Οργανόπουλος|first=Γιάννης|website=users.sch.gr|accessdate=2022-09-26}}</ref>


== Γενικά στοιχεία ==
Στον χώρο των ανασκαφών, που άρχισαν το 1992, δημιουργήθηκε το πρώτο Ελληνικό Οικομουσείο και διαμορφώθηκε μία αναπαράσταση του προϊστορικού Λιμναίου Οικισμού, με καλύβες, πάνω σε ξύλινες πλατφόρμες μέσα στη [[Λίμνη Ορεστιάδα|λίμνη]], οι οποίες διαθέτουν σκεύη οικιακής χρήσης και εργαλεία της εποχής.<ref name=":0" /> Έχουν ανασκαφεί [[Νεολιθική περίοδος|νεολιθικά]] ευρήματα, ανάμεσα στα οποία και η [[Πινακίδα του Δισπηλιού]] η οποία χρονολογήθηκε επακριβώς με τη μέθοδο του άνθρακα-14 στον «Δημόκριτο», στο 5260 π.Χ., δηλαδή στο τέλος της [[Μέση νεολιθική περιόδος|μέσης νεολιθικής περιόδου]]. Οι συστηματικές ανασκαφές ([[1992]] και εξής) αποκαλύπτουν τα λείψανα ενός εκτεταμένου λιμναίου οικισμού της Μέσης και Νεότερης Νεολιθικής, από τους σημαντικότερους και παλαιότερους του είδους στην [[Ευρώπη]].
Το Δισπηλιό βρίσκεται δίπλα στις νότιες όχθες της [[Λίμνη Ορεστιάδα|Λίμνης Καστοριάς]] Ορεστιάδας) σε υψόμετρο 640 μέτρα.<ref name=":1" /> Το χωριό απέχει περίπου 7 [[Χιλιόμετρο|χλμ.]] ΝΑ. από το κέντρο της πόλης ενώ μέσα από αυτό περνάει ο δρόμος Καστοριάς – [[Άργος Ορεστικό|Άργους Ορεστικού]]. Βορειοανατολικά του χωριού, δίπλα στη λίμνη ανακαλύφθηκε τυχαία το 1932 ο πρώτος [[Νεολιθικός Λιμναίος Οικισμός Δισπηλιού|λιμναίος οικισμός]] του 5.000 π.Χ. περίπου, που δείχνει ότι η [[Καστοριά]] είχε κατοικηθεί από τους [[Νεολιθική περίοδος|Νεολιθικούς χρόνους]].<ref name=":0">{{Cite web|url=https://users.sch.gr/organopoulos/nea%20anakoinoseis/dispilio_nostimo_n_kastorias.htm|title=Ο Προϊστορικός Λιμναίος Οικισμός στο Δισπηλιό της Καστοριάς|last=Οργανόπουλος|first=Γιάννης|website=users.sch.gr|accessdate=2022-09-26}}</ref>

Στον χώρο των ανασκαφών, που άρχισαν το 1992, δημιουργήθηκε το πρώτο Ελληνικό Οικομουσείο και διαμορφώθηκε μία αναπαράσταση του προϊστορικού Λιμναίου Οικισμού, με καλύβες, πάνω σε ξύλινες πλατφόρμες μέσα στη [[Λίμνη Ορεστιάδα|λίμνη]], οι οποίες διαθέτουν σκεύη οικιακής χρήσης και εργαλεία της εποχής.<ref name=":0" /> Έχουν ανασκαφεί [[Νεολιθική περίοδος|νεολιθικά]] ευρήματα (όστρακα χειροποίητων αγγείων, λίθινα εργαλεία, κεραμική) ανάμεσα στα οποία και η [[Πινακίδα του Δισπηλιού]] η οποία χρονολογήθηκε επακριβώς με τη μέθοδο του άνθρακα-14 στον «Δημόκριτο», στο 5260 π.Χ., δηλαδή στο τέλος της [[Μέση νεολιθική περιόδος|μέσης νεολιθικής περιόδου]]. Οι συστηματικές ανασκαφές ([[1992]] και εξής) αποκαλύπτουν τα λείψανα ενός εκτεταμένου λιμναίου οικισμού της Μέσης και Νεότερης Νεολιθικής, από τους σημαντικότερους και παλαιότερους του είδους στην [[Ευρώπη]].

== Διοικητικά στοιχεία ==
Αναφέρεται επίσημα, μετά την απελευθέρωση, το [[1918]] στο ΦΕΚ 259Α - 29/12/1918 με την παλιά του ονομασία από την Τουρκοκρατία ως ''Δοκωνάκοι'' (''Δουπιάκοι'') να προσαρτώνται στην τότε κοινότητα Σδράλτσης (σημ. [[Αμπελόκηποι Καστοριάς|Αμπελόκηποι]]) Το 1926 με το ΦΕΚ 413Α - 22/11/1926 μετονομάστηκε σε Δισπήλιον.<ref name=":02">{{ΕΕΤΑΑ|κωδικός=16440|όνομα=Δισπήλιον Καστοριάς|ημερομηνία=10 Μαΐου 2024}}</ref> Σύμφωνα με το [[Πρόγραμμα «Καλλικράτης»|σχέδιο Καλλικράτης]] αποτελεί κοινότητα που υπάγεται στη [[Δήμος Μακεδνών|δημοτική ενότητα Μακεδνών]] του [[Δήμος Καστοριάς|Δήμου Καστοριάς]] και σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2011|απογραφή 2011]] έχει πληθυσμό 976 κατοίκους.<ref name=":03">«[http://www.statistics.gr/documents/20181/1210503/FEK_monimos_rev.pdf/125204a0-726f-46fe-a141-302d9e7a38dc ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Απογραφής 2011]», σελ. 10554 (σελ. 80 του pdf)</ref>


== Φωτογραφίες από το Δισπηλιό ==
== Φωτογραφίες από το Δισπηλιό ==
<gallery>
<gallery>
Αρχείο:Νηπιαγωγείο Δισπηλιού.jpg|Το Νηπιαγωγείο του Δισπηλιού.
Dispilio3.jpg|Αναπαράσταση του λιμναίου νεολιθικού οικισμού
Dispilio4 (cropped).jpg|Αναπαράσταση του λιμναίου νεολιθικού οικισμού
Αρχείο:Dispilio3.jpg|Αναπαράσταση του λιμναίου νεολιθικού οικισμού
Αρχείο:Dispilio4 (cropped).jpg|Αναπαράσταση του λιμναίου νεολιθικού οικισμού
Dispilio Lakeside Neolithic Settlement (cropped).JPG|Τα θεμέλια του οικισμού μέσα στη λίμνη
Νηπιαγωγείο Δισπηλιού.jpg|Νηπιαγωγείο Δισπηλιού
</gallery>
</gallery>



Έκδοση από την 05:08, 11 Μαΐου 2024

Συντεταγμένες: 40°28′50″N 21°17′15″E / 40.48056°N 21.28750°E / 40.48056; 21.28750

Δισπηλιό
Δισπηλιό is located in Greece
Δισπηλιό
Δισπηλιό
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτική Μακεδονία
Περιφερειακή ΕνότηταΚαστοριάς
ΔήμοςΚαστοριάς
Δημοτική ΕνότηταΜακεδνών
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονία
Υψόμετρο620 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος944
Έτος απογραφής2021

Το Δισπηλιό είναι οικισμός της Δυτικής Μακεδονίας στην Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς.[1][2]

Γενικά στοιχεία

Το Δισπηλιό βρίσκεται δίπλα στις νότιες όχθες της Λίμνης Καστοριάς (ή Ορεστιάδας) σε υψόμετρο 640 μέτρα.[1] Το χωριό απέχει περίπου 7 χλμ. ΝΑ. από το κέντρο της πόλης ενώ μέσα από αυτό περνάει ο δρόμος Καστοριάς – Άργους Ορεστικού. Βορειοανατολικά του χωριού, δίπλα στη λίμνη ανακαλύφθηκε τυχαία το 1932 ο πρώτος λιμναίος οικισμός του 5.000 π.Χ. περίπου, που δείχνει ότι η Καστοριά είχε κατοικηθεί από τους Νεολιθικούς χρόνους.[3]

Στον χώρο των ανασκαφών, που άρχισαν το 1992, δημιουργήθηκε το πρώτο Ελληνικό Οικομουσείο και διαμορφώθηκε μία αναπαράσταση του προϊστορικού Λιμναίου Οικισμού, με καλύβες, πάνω σε ξύλινες πλατφόρμες μέσα στη λίμνη, οι οποίες διαθέτουν σκεύη οικιακής χρήσης και εργαλεία της εποχής.[3] Έχουν ανασκαφεί νεολιθικά ευρήματα (όστρακα χειροποίητων αγγείων, λίθινα εργαλεία, κεραμική) ανάμεσα στα οποία και η Πινακίδα του Δισπηλιού η οποία χρονολογήθηκε επακριβώς με τη μέθοδο του άνθρακα-14 στον «Δημόκριτο», στο 5260 π.Χ., δηλαδή στο τέλος της μέσης νεολιθικής περιόδου. Οι συστηματικές ανασκαφές (1992 και εξής) αποκαλύπτουν τα λείψανα ενός εκτεταμένου λιμναίου οικισμού της Μέσης και Νεότερης Νεολιθικής, από τους σημαντικότερους και παλαιότερους του είδους στην Ευρώπη.

Διοικητικά στοιχεία

Αναφέρεται επίσημα, μετά την απελευθέρωση, το 1918 στο ΦΕΚ 259Α - 29/12/1918 με την παλιά του ονομασία από την Τουρκοκρατία ως Δοκωνάκοι (Δουπιάκοι) να προσαρτώνται στην τότε κοινότητα Σδράλτσης (σημ. Αμπελόκηποι) Το 1926 με το ΦΕΚ 413Α - 22/11/1926 μετονομάστηκε σε Δισπήλιον.[4] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης αποτελεί κοινότητα που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Μακεδνών του Δήμου Καστοριάς και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει πληθυσμό 976 κατοίκους.[5]

Φωτογραφίες από το Δισπηλιό

Βιβλιογραφία

  • «Δισπηλιό: Επιστροφή στο 6.000 π.Χ.», ειδικό αφιέρωμα περιοδικού Γεωτρόπιο, τεύχος 60 (Ιούν. 2001), σ. 76-79
  • Ανασκαφικό περιοδικό [anaskamma.wordpress.com Ανάσκαμμα]
  • Γ. Χ. Χουρμουζιάδης, επιστ. επιμ., Δισπηλιό, 7500 Χρόνια Μετά, Θεσσαλονίκη, University Studio Press, 2002.
  • Γ. Χ. Χουρμουζιάδης, Ανασκαφής Εγκόλπιον, Αθήνα, Εκδόσεις Καπόν, 2006.
  • Γ. Χ. Χουρμουζιάδης, Δισπηλιό: Σημειώσεις για τον επισκέπτη, Εκδόσεις Καπόν, 2008.
  • Γ. Χ. Χουρμουζιάδης, Το Δισπηλιό Καστοριάς. Ένας λιμναίος προϊστορικός οικισμός, Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Κώδικας, 1996.

Δείτε επίσης

Παραπομπές

  1. 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 21. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 186. 
  2. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 10. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 197. 
  3. 3,0 3,1 Οργανόπουλος, Γιάννης. «Ο Προϊστορικός Λιμναίος Οικισμός στο Δισπηλιό της Καστοριάς». users.sch.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου 2022. 
  4. «Δισπήλιον Καστοριάς». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2024. 
  5. «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Απογραφής 2011», σελ. 10554 (σελ. 80 του pdf)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι