Libya: Ferqê çımraviyarnayışan
Content deleted Content added
m r2.7.2) (robot serzêde kirin: or:ଲିବିଆ |
mNo edit summary |
||
| (Terefê 17 karberan ra 34 revizyonê miyanêni nêmocnê) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{Dewlete}} |
|||
{{Template:Dewlet |
|||
'''Libya''', mıntıqa ra zımey qıtay [[Afrika]] dera. Zımey Libya de [[Deryao Sıpê]], (Deryao Miyanên); veroc de [[Nicer]] u [[Çad]]; rocvetış de [[Mısır]] u [[Sudan]]; rocawan de [[Tunıs]] u [[Cezayir]] estê. Paytextê Libya [[Tripoli]]yo. Libya ezay [[Mıletê Yewbiyayey]] u [[Yewiya Erebi]]a. |
|||
|native_name = Cumhuriyetê Erebiê Libya |
|||
|common_name = |
|||
|conventional_long_name = ''الجماهيرية العربية الليبية الشعبية الإشتراكية'' |
|||
|image_flag = Flag_of_Libya.svg |
|||
|image_coat = Coat_of_arms_of_Libya.svg |
|||
|image_map = LocationLibya.png |
|||
|capital = [[Tripoli]] |
|||
|largest_city = [[Tripoli|Paytext]] |
|||
|official_languages = [[Erebki]] |
|||
|government_type = Cumhuriyet |
|||
|area = 1,759,540 |
|||
|percent_water = (%) 0.1 |
|||
|population_estimate = 5,853,000 |
|||
|population_density = 3 |
|||
|currency = [[Dinarê Libya|Dinar]] |
|||
|currency_code = LYD |
|||
|time_zone = +1 |
|||
|cctld = [[.ly]] |
|||
|calling_code = 218 |
|||
}} |
|||
'''Libya''' mıntıqa ra zımey (şımalê) qıtay [[Afrika]] dera. Zımey (Şımalê) Libya de [[Deryao Sıpê]], (Deryao Miyanên); veroc (cenub) de [[Nicer]] u [[Çad]]; (rocvetış, şerq) de [[Mısır]] u [[Sudan]]; rocawan (ğerb) de [[Tunıs]] u [[Cezayir]] estê. Paytextê Libya [[Tripoli]]yo. Libya ezaê [[Mılliyetanê Yewbiyaiyan]] u [[Yewina Erebi]]a. |
|||
Serra 1969ıne ra nat [[Mıemmer Qeddafi]] liderê Libya bi. Serra 2011 dı şarê Libya [[Mıemer Qedafi]] ardo cêr, eskeran nezdiyê [[Sirta]] dı o tepışto u kerdo [[Linçkerdış|linç]], kışto. O taw ra nat Libya dı cumhuriyet ameyo pêhesnayış. |
|||
Serra 1969ine ra nat [[Mıemmer Qeddafi]] liderê Libyao. |
|||
== Tarix == |
== Tarix == |
||
Erdê Libya zaf işğali diy. Verênde ra [[Berber]]i ronıştey bi. Feqet bênatey seseranê 200-800 ra [[ |
Erdê Libya zaf işğali diy. Verênde ra [[Berber]]i ronıştey bi. Feqet bênatey seseranê 200-800 ra [[İmperatoriya Roma]] u [[İmperatoriya Bizansi]] erde Libya işğal kerd. Seserra 8. de [[Ereb]]anê [[Emewi]]yan hıkum kerd u [[Berber]]an pêro [[İslam]]iyet qebul kerd. Seserra 15. de [[İmperatoriya Usmanıcan]] Libya işğal kerde. Bênatey seserranê 15.-19. de Libya gırêdiye be İmperatoriya Usmanıcan ra. Feqet Libya otonom biye. |
||
Serra |
Serra 1911ıne de [[İtalya]] Libya işğal kerde u Libya biye koloniya/mıstemera [[İtalya]]. Eskerê İtalya zaf terteley u dızdiya erdê şarê Libya kerdi. Bênateyê serranê 1954-1962 şarê Libya eskerê İtalya u Ewropa fetelna. Serra 1951ıne de Libya xoseriya xo gırewte. |
||
== |
== İklım u sûki == |
||
İklımê Libya vıriyeno. Zımeyê Libya de iklım weşo. Mıntıqa ra [[Deryao Sıpê|Deryayê Sıpêy]] (Deryao Miyanên) de hewa zaf honıko. Feqet verocê Libya zaf germıno; tici zaf erzena. Verocê Libya çolan ra vıraziyao. |
|||
Bacarê gırdi: |
|||
* 1. [[Tripoli]], |
* 1. [[Tripoli]], nıfus: 1,682,000 |
||
* 2. [[Bınğazi]], |
* 2. [[Bınğazi]], nıfus: 660,147 |
||
* 3. [[El Beyda]] |
* 3. [[El Beyda]] |
||
* 4. [[Mısrate]] |
* 4. [[Mısrate]] |
||
| Line 40: | Line 20: | ||
* 6. [[Sebha]] |
* 6. [[Sebha]] |
||
Sûka [[Tripoli]] merkezê [[iqtısad]] u siyasetê Libyaya. Banê tarixki zafê. Tripoli zaf cêngi diyê. |
|||
[[ |
[[Dosya:Ly--map.png|195px|thumbnail|left|Xeritaya Libya]] |
||
== Nıfus == |
== Nıfus == |
||
Nıfusê Libya 5,1 milyono. % 90 (se ra neway) şarê cı |
Nıfusê Libya 5,1 milyono. % 90 (se ra neway) şarê cı zımeyê Libya de ronıştiyayo. % 99 (se ra neway u new) şarê Libra [[Ereb]] u [[Berber]]an rayo. % 99 şarê Libya [[İslam|mısılmano]]. Merdumê ğeribi senıkê. [[Zıwan]]o resmi [[Erebki]]yo; feqet tayê merdumi [[Berberki]] qısey kenê. Nuskar u wendoğê xo zaf niyê. |
||
== |
== İqtısad == |
||
[[ |
[[İqtısadê]] Libya qewetın niyo. Endustriya petrol u qazi zaf muhıma. |
||
Standardê heyati hewl niyo. Seba ke Libya destek da era teror. No ri ra dewletanê Ewropa u [[Dewletê |
Standardê heyati hewl niyo. Seba ke Libya destek da era teror. No ri ra dewletanê Ewropa u [[Dewletê Amerikayê Yewbiyayey|Dewletanê Amerikayê Yewbiyayeyan]] ambargo nao ro. Serra 1989ıne de [[Dewletê Amerikayê Yewbiyayey|DAY]] roketi şawıti u Libya kerde xırabe. Ambargoy iqtısadê Libya rê zaf zerar da. |
||
== Çımey == |
== Çımey == |
||
* [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/ly.html Kıtabê melumatê CIAyê dınya — Libya] |
* [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/ly.html Kıtabê melumatê CIAyê dınya — Libya] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060607034753/http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/ly.html |date=2006-06-07}} |
||
{{Dewletê Afrika}} |
{{Dewletê Afrika}} |
||
[[ |
[[Kategoriye:Libya]] |
||
[[Kategoriye:Dewletê Afrika]] |
|||
[[Kategoriye:Dewletê Yewiya Afrika]] |
|||
[[ace:Libya]] |
|||
[[Kategoriye:Dewletê Liga Ereban]] |
|||
[[af:Libië]] |
|||
[[als:Libyen]] |
|||
[[am:ሊቢያ]] |
|||
[[an:Libia]] |
|||
[[ang:Libia]] |
|||
[[ar:ليبيا]] |
|||
[[arc:ܠܘܒܐ]] |
|||
[[arz:ليبيا]] |
|||
[[ast:Libia]] |
|||
[[az:Liviya]] |
|||
[[ba:Ливия]] |
|||
[[bar:Libyen]] |
|||
[[bat-smg:Lėbėjė]] |
|||
[[bcl:Libya]] |
|||
[[be:Лівія]] |
|||
[[be-x-old:Лібія]] |
|||
[[bg:Либия]] |
|||
[[bjn:Libya]] |
|||
[[bm:Libya]] |
|||
[[bn:লিবিয়া]] |
|||
[[bo:ལི་པི་ཡ།]] |
|||
[[bpy:লিবিয়া]] |
|||
[[br:Libia]] |
|||
[[bs:Libija]] |
|||
[[bug:Libya]] |
|||
[[ca:Líbia]] |
|||
[[cbk-zam:Libya]] |
|||
[[ceb:Libya]] |
|||
[[ckb:لیبیا]] |
|||
[[crh:Libiya]] |
|||
[[cs:Libye]] |
|||
[[cv:Ливи]] |
|||
[[cy:Libya]] |
|||
[[da:Libyen]] |
|||
[[de:Libyen]] |
|||
[[dsb:Libyska]] |
|||
[[dv:ލީބިޔާ]] |
|||
[[ee:Libya]] |
|||
[[el:Λιβύη]] |
|||
[[en:Libya]] |
|||
[[eo:Libio]] |
|||
[[es:Libia]] |
|||
[[et:Liibüa]] |
|||
[[eu:Libia]] |
|||
[[ext:Líbia]] |
|||
[[fa:لیبی]] |
|||
[[fi:Libya]] |
|||
[[fiu-vro:Liibüä]] |
|||
[[fr:Libye]] |
|||
[[frp:Libie]] |
|||
[[fy:Lybje]] |
|||
[[ga:An Libia]] |
|||
[[gag:Liviya]] |
|||
[[gd:Libia]] |
|||
[[gl:Libia - ليبيا]] |
|||
[[gv:Yn Leeb]] |
|||
[[ha:Libya]] |
|||
[[he:לוב]] |
|||
[[hi:लीबिया]] |
|||
[[hif:Libya]] |
|||
[[hr:Libija]] |
|||
[[hsb:Libyska]] |
|||
[[ht:Libi]] |
|||
[[hu:Líbia]] |
|||
[[hy:Լիբիա]] |
|||
[[ia:Libya]] |
|||
[[id:Libya]] |
|||
[[ie:Libya]] |
|||
[[ilo:Libya]] |
|||
[[io:Libia]] |
|||
[[is:Líbýa]] |
|||
[[it:Libia]] |
|||
[[ja:リビア]] |
|||
[[jbo:libgu'e]] |
|||
[[jv:Libya]] |
|||
[[ka:ლიბია]] |
|||
[[kab:Libya]] |
|||
[[kg:Libia]] |
|||
[[kk:Ливия]] |
|||
[[kn:ಲಿಬ್ಯಾ]] |
|||
[[ko:리비아]] |
|||
[[ku:Lîbya]] |
|||
[[kw:Libi]] |
|||
[[ky:Ливия]] |
|||
[[la:Libya]] |
|||
[[lad:Libya]] |
|||
[[lb:Libyen]] |
|||
[[li:Libië]] |
|||
[[lij:Libia]] |
|||
[[lmo:Libia]] |
|||
[[ln:Libîya]] |
|||
[[lt:Libija]] |
|||
[[lv:Lībija]] |
|||
[[mdf:Ливие]] |
|||
[[mg:Libia]] |
|||
[[mk:Либија]] |
|||
[[ml:ലിബിയ]] |
|||
[[mn:Ливи]] |
|||
[[mr:लिबिया]] |
|||
[[mrj:Ливи]] |
|||
[[ms:Libya]] |
|||
[[mt:Libja]] |
|||
[[my:လစ်ဗျားနိုင်ငံ]] |
|||
[[mzn:لیبی]] |
|||
[[nah:Libia]] |
|||
[[nap:Libbia]] |
|||
[[nds:Libyen]] |
|||
[[nds-nl:Libië]] |
|||
[[ne:लिबिया]] |
|||
[[nl:Libië]] |
|||
[[nn:Libya]] |
|||
[[no:Libya]] |
|||
[[nov:Libia]] |
|||
[[nso:Libya]] |
|||
[[nv:Łíbya]] |
|||
[[oc:Libia]] |
|||
[[or:ଲିବିଆ]] |
|||
[[os:Ливи]] |
|||
[[pam:Libya]] |
|||
[[pap:Libia]] |
|||
[[pfl:Libye]] |
|||
[[pih:Libiia]] |
|||
[[pl:Libia]] |
|||
[[pms:Libia]] |
|||
[[pnb:لبیا]] |
|||
[[ps:لېبیا]] |
|||
[[pt:Líbia]] |
|||
[[qu:Libya]] |
|||
[[ro:Libia]] |
|||
[[roa-rup:Libia]] |
|||
[[ru:Ливия]] |
|||
[[rw:Libiya]] |
|||
[[sa:लिबिया]] |
|||
[[sah:Лиибийэ]] |
|||
[[sc:Lìbia]] |
|||
[[scn:Libbia]] |
|||
[[sco:Libie]] |
|||
[[se:Libya]] |
|||
[[sg:Libïi]] |
|||
[[sh:Libija]] |
|||
[[si:ලිබියාව]] |
|||
[[simple:Libya]] |
|||
[[sk:Líbya]] |
|||
[[sl:Libija]] |
|||
[[sm:Libya]] |
|||
[[so:Libiya]] |
|||
[[sq:Libia]] |
|||
[[sr:Либија]] |
|||
[[ss:ILibhiya]] |
|||
[[stq:Lybien]] |
|||
[[su:Libya]] |
|||
[[sv:Libyen]] |
|||
[[sw:Libya]] |
|||
[[szl:Libijo]] |
|||
[[ta:லிபியா]] |
|||
[[te:లిబియా]] |
|||
[[tg:Либия]] |
|||
[[th:ประเทศลิเบีย]] |
|||
[[ti:ሊቢያ]] |
|||
[[tk:Liwiýa]] |
|||
[[tl:Libya]] |
|||
[[tr:Libya]] |
|||
[[ts:Libya]] |
|||
[[tt:Ливия]] |
|||
[[ug:لىۋىيە]] |
|||
[[uk:Лівія]] |
|||
[[ur:لیبیا]] |
|||
[[uz:Liviya]] |
|||
[[vec:Łibia]] |
|||
[[vi:Libya]] |
|||
[[vls:Libië]] |
|||
[[vo:Lübän]] |
|||
[[wa:Libeye]] |
|||
[[war:Libya]] |
|||
[[wo:Libi]] |
|||
[[xal:Либудин Аһу Социгализмин Араб Улс Орн]] |
|||
[[yi:ליביע]] |
|||
[[yo:Líbyà]] |
|||
[[zea:Libië]] |
|||
[[zh:利比亚]] |
|||
[[zh-classical:利比亞]] |
|||
[[zh-min-nan:Libya]] |
|||
[[zh-yue:利比亞]] |
|||
20:44, 2 Şıbat 2022 ra tepiya weziyeta pela
| Libya | |
|---|---|
| Desmal û Arma | |
  | |
| Melumat | |
| Ware | Dewleta hegemonyal |
| Mıntıqa | Afrikaya Zımey |
| Embıryani | Mısır, Sudan, Tunıs, Cezayir, Çad, Nicer û Rocakewtena Miyani |
| İdare | House of Representatives |
| Erd | 1 759 541 km2 |
| Nıfus | 6 678 567 |
| Hıkumet | Cumhuriyet |
| Serdar | Mohamed al-Menfi |
| Kodê telefoni | +218 |
| Leteyê saete | UTC+02.00 |
| Kodê interneti | .ly |
| Zıwano resmi | Erebki |
| Merş | Libya, Libya, Libya |
| Cayo tewr berz | Bikku Bitti |
| Cayo tewr nızm | Sabkhat Ghuzayyil |
| Pere | Libyan dinar |
| Ravêrşiyayışê heqa merdıman | 0,72 |
| Xerita | |
 | |
Libya, mıntıqa ra zımey qıtay Afrika dera. Zımey Libya de Deryao Sıpê, (Deryao Miyanên); veroc de Nicer u Çad; rocvetış de Mısır u Sudan; rocawan de Tunıs u Cezayir estê. Paytextê Libya Tripoliyo. Libya ezay Mıletê Yewbiyayey u Yewiya Erebia.
Serra 1969ıne ra nat Mıemmer Qeddafi liderê Libya bi. Serra 2011 dı şarê Libya Mıemer Qedafi ardo cêr, eskeran nezdiyê Sirta dı o tepışto u kerdo linç, kışto. O taw ra nat Libya dı cumhuriyet ameyo pêhesnayış.
Tarix[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Erdê Libya zaf işğali diy. Verênde ra Berberi ronıştey bi. Feqet bênatey seseranê 200-800 ra İmperatoriya Roma u İmperatoriya Bizansi erde Libya işğal kerd. Seserra 8. de Erebanê Emewiyan hıkum kerd u Berberan pêro İslamiyet qebul kerd. Seserra 15. de İmperatoriya Usmanıcan Libya işğal kerde. Bênatey seserranê 15.-19. de Libya gırêdiye be İmperatoriya Usmanıcan ra. Feqet Libya otonom biye.
Serra 1911ıne de İtalya Libya işğal kerde u Libya biye koloniya/mıstemera İtalya. Eskerê İtalya zaf terteley u dızdiya erdê şarê Libya kerdi. Bênateyê serranê 1954-1962 şarê Libya eskerê İtalya u Ewropa fetelna. Serra 1951ıne de Libya xoseriya xo gırewte.
İklım u sûki[bıvurne | çımeyi bıvurne]
İklımê Libya vıriyeno. Zımeyê Libya de iklım weşo. Mıntıqa ra Deryayê Sıpêy (Deryao Miyanên) de hewa zaf honıko. Feqet verocê Libya zaf germıno; tici zaf erzena. Verocê Libya çolan ra vıraziyao.
Bacarê gırdi:
Sûka Tripoli merkezê iqtısad u siyasetê Libyaya. Banê tarixki zafê. Tripoli zaf cêngi diyê.
Nıfus[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Nıfusê Libya 5,1 milyono. % 90 (se ra neway) şarê cı zımeyê Libya de ronıştiyayo. % 99 (se ra neway u new) şarê Libra Ereb u Berberan rayo. % 99 şarê Libya mısılmano. Merdumê ğeribi senıkê. Zıwano resmi Erebkiyo; feqet tayê merdumi Berberki qısey kenê. Nuskar u wendoğê xo zaf niyê.
İqtısad[bıvurne | çımeyi bıvurne]
İqtısadê Libya qewetın niyo. Endustriya petrol u qazi zaf muhıma. Standardê heyati hewl niyo. Seba ke Libya destek da era teror. No ri ra dewletanê Ewropa u Dewletanê Amerikayê Yewbiyayeyan ambargo nao ro. Serra 1989ıne de DAY roketi şawıti u Libya kerde xırabe. Ambargoy iqtısadê Libya rê zaf zerar da.
Çımey[bıvurne | çımeyi bıvurne]
- Kıtabê melumatê CIAyê dınya — Libya Archived 2006-06-07 at the Wayback Machine
| |||||||||||
