Hindıstan: Ferqê çımraviyarnayışan
No edit summary Etiketi: Peyser gêriya Vurriyayışê Vurnayoğê asayeyi |
m Vırnayışê hesabê 529898 ke terefê 216.53.201.2 ra peyser gêriyayo. Etiket: Peyser gırotış |
||
Line 1: | Line 1: | ||
{{Dewlete}} |
{{Dewlete}} |
||
⚫ | '''Hindıstan''', yew dewleta. Cayê xo verocê [[Asya]] dero. Dewleta Hindıstani zaf gırda; dınya de hewtına (7). Zımeyê Hindıstani de [[Nepal]], [[Tibet]], [[Çin]] û [[Buhutan]]; verocê cı de [[Okyanuso Hind]] û [[Sri Lanka]]; rocvetış de [[Bengladeş]] û [[Burma]]; rocawan de [[Pakıstan]] û [[Deryayê Erebi]] ca gêno. Paytextê Hindıstani [[Newê Delhi]]yo. Hindıstan 28 eyaletan ra yeno pêra (mıteşekkılo). Hindıstan ezayê [[Mıletê Yewbiyayey|Mıletanê Yewbiyayeyan]] û G20iyo. Sistemê idareyi demokrasiya. |
||
⚫ | |||
== Tarix == |
== Tarix == |
||
Tarixê Hindıstani dewlemendiyo. Tewr verên de [[Medeniyetê Hindus Valey]] Hindıstan de ronışte bi. Feqet wextê İsayi ra ravêr (İ.R.) 1500 de eşirê [[Aryan]]an ameyi Hindıstan. Dıme ra Yunanan, İranıcan, [[Ereban]] û Moğalan Hindıstan işğal kerdo. Şarê Hindıstani zaf isyani kerdê; feqet [[Britanya Gırde|Britanya]] semedê dinanê [[Hinduizm]] û [[İslam]] ra kontrolê xo ard. Feqet dewleta Hindıstani biye leteyi, [[Pakıstan]] niyayo ro. Semedê [[Keşmır]]i ra, beyntarê [[Pakıstan]] û Hindıstani hewl niyo. |
Tarixê Hindıstani dewlemendiyo. Tewr verên de [[Medeniyetê Hindus Valey]] Hindıstan de ronışte bi. Feqet wextê İsayi ra ravêr (İ.R.) 1500 de eşirê [[Aryan]]an ameyi Hindıstan. Dıme ra Yunanan, İranıcan, [[Ereban]] û Moğalan Hindıstan işğal kerdo. Seserra 18ıne de şarê [[Ewropa]] (Portekizi, Fransızi, İngilizi) ameyi Hindıstan. Feqet serra 1861ıne de Hindıstan pêro biyo koloniyê/mıstemera [[Britanya Gırde|Britanya]]. Şarê Hindıstani zaf isyani kerdê; feqet [[Britanya Gırde|Britanya]] semedê dinanê [[Hinduizm]] û [[İslam]] ra kontrolê xo ard. Serra 1947ıne de [[Mahatma Gandhi]] eskerê [[Britanya Gırde|Britanya]] fetelna. Feqet dewleta Hindıstani biye leteyi, [[Pakıstan]] niyayo ro. Semedê [[Keşmır]]i ra, beyntarê [[Pakıstan]] û Hindıstani hewl niyo. |
||
== İklım û sûki == |
== İklım û sûki == |
21:13, 6 Gulane 2024 ra tepiya weziyeta pela
Hindıstan | |
---|---|
Desmal û Arma | |
Melumat | |
Ware | Dewlete |
Mıntıqa | Asyaya Veroci |
Embıryani | Nepal, Bengladeş, Butan, Myanmar, Pakıstan, Cumhuriyetê Şariê Çini, İndonezya û Sri Lanka |
İdare | Executive branch of the government of IndiaParliament of India |
Erd | 3 287 263 km2 |
Nıfus | 1 326 093 247 |
Hıkumet | Cumhuriyeto federal |
Serdar | Droupadi Murmu |
Kodê telefoni | +91 |
Leteyê saete | Indian Standard Time |
Kodê interneti | .in |
Zıwano resmi | Hindki û İngılızki |
Merş | Jana Gana Mana |
Cayo tewr berz | Kanchenjunga |
Cayo tewr nızm | Kuttanad |
Pere | Indian rupee |
Ravêrşiyayışê heqa merdıman | 0,63 |
Xerita | |
Hindıstan, yew dewleta. Cayê xo verocê Asya dero. Dewleta Hindıstani zaf gırda; dınya de hewtına (7). Zımeyê Hindıstani de Nepal, Tibet, Çin û Buhutan; verocê cı de Okyanuso Hind û Sri Lanka; rocvetış de Bengladeş û Burma; rocawan de Pakıstan û Deryayê Erebi ca gêno. Paytextê Hindıstani Newê Delhiyo. Hindıstan 28 eyaletan ra yeno pêra (mıteşekkılo). Hindıstan ezayê Mıletanê Yewbiyayeyan û G20iyo. Sistemê idareyi demokrasiya.
Tarix[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Tarixê Hindıstani dewlemendiyo. Tewr verên de Medeniyetê Hindus Valey Hindıstan de ronışte bi. Feqet wextê İsayi ra ravêr (İ.R.) 1500 de eşirê Aryanan ameyi Hindıstan. Dıme ra Yunanan, İranıcan, Ereban û Moğalan Hindıstan işğal kerdo. Seserra 18ıne de şarê Ewropa (Portekizi, Fransızi, İngilizi) ameyi Hindıstan. Feqet serra 1861ıne de Hindıstan pêro biyo koloniyê/mıstemera Britanya. Şarê Hindıstani zaf isyani kerdê; feqet Britanya semedê dinanê Hinduizm û İslam ra kontrolê xo ard. Serra 1947ıne de Mahatma Gandhi eskerê Britanya fetelna. Feqet dewleta Hindıstani biye leteyi, Pakıstan niyayo ro. Semedê Keşmıri ra, beyntarê Pakıstan û Hindıstani hewl niyo.
İklım û sûki[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Erdê Hindıstani zaf hira û gırdo. Aye ra iklımê Hindıstani zaf vuriyeno. Zımeyê Hindıstani hem germo, hem zi honıko. Labelê verocê xo zaf germıno, zaf varan vareno. Lasêri zaf zerar danê.
Sûkê gırdi:
- 1. Mumbai, Nıfuse: 12,883,645
- 2. Delhi Newe, Nıfuse: 11,215,130
- 3. Bangalore, Nıfuse: 5,104,047
- 4. Kolkata, Nıfuse: 4,638,350
- 5. Chennai, Nıfuse: 4,352,932
Sûka Mumbai zaf ravêr şiya. Mumbai de bina û banê xeylê berzi estê, sûka doviziyo, paytextê borsayo, merkezê iqtısadê Hindıstaniyo. Mumbai merkezê film û xeceliyayışiyo. Bollywood Mumbai ra zaf nezdiyo.
Nıfus[bıvurne | çımeyi bıvurne]
Nıfusê Hindıstani 1,1 milyaro; dınya de dıyıno (2). % 70 şarê Hindıstani dewıco. Nuşkar û wendoğê xo zaf niyê (%65). Nêweşiya AIDSi Hindıstan de yew problemo gırdo. 5.8 milyoni şarê Hindıstani kewtê nêweşiya AIDSi. Hindıstan de mıxtelıf dini estê: Hinduism, İslam, Musewiye, Xırıstiyaniye, Zerduştiye û Bahai. Zıwanê resmiyi zafê; Hindki, İngilizki û xeylê zıwanê bini.
İqtısad[bıvurne | çımeyi bıvurne]
İqtısadê Hindıstan beno gırd. Her serre iqtısadê Hindıstani % 8 beno pil. Hindıstan zaf idxalat (eksport) keno. Semedê ercaniya karkerano ra, şırketê Dewletanê Amerikayê Yewbiyayiyan zaf fabrikan vırazenê. Endustriya komunikasyon, komputer û tıbi Hindıstan de raver şiya.
Çımeyi[bıvurne | çımeyi bıvurne]
- Siteyê Dewleta Hindıstani
- CIA World Factbook - Hindıstan Archived 2005-05-07 at the Wayback Machine
|
|
|