Eglwys Gadeiriol Tyddewi: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Eglwys Gadeiriol Tyddewi
Math	cadeirlan Anglicanaidd
Enwyd ar ôl	Dewi Sant
Sefydlwyd	12 g ;
Daearyddiaeth
Ardal warchodol	Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro
Lleoliad	Tyddewi a Chlos y Gadeirlan
Sir	Sir Benfro
Gwlad	Cymru
Uwch y môr	28.8 metr, 30 metr
Cyfesurynnau	51.8819°N 5.2678°W
Arddull pensaernïol	pensaernïaeth Gothig
Statws treftadaeth	adeilad rhestredig Gradd I
Cysegrwyd i	Dewi Sant
Manylion
Deunydd	tywodfaen
Esgobaeth	Esgobaeth Tyddewi
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Pori'r hanes yn rhyngweithiol

← Cymharer â'r fersiwn gynt

Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu

GweledolCystrawen wici

Mewn-lein

Golygiad diweddaraf yn ôl 11:11, 8 Chwefror 2022

Eglwys gadeiriol Anglicanaidd yn ninas fechan Tyddewi, Sir Benfro, Cymru, yw Eglwys Gadeiriol Tyddewi. Mae'n canolfan Esgobaeth Tyddewi a phrif sedd Esgob Tyddewi

Saif yr eglwys gadeiriol ar y safle lle yn ôl traddodiad y sefydlwyd cymuned o fynachod gan Dewi ei hun yn y 6g. Rhwng 645 a 1097, ymosodwyd ar y fynachlog lawer gwaith, yn arbennig gan y Llychlynwyr, ond enillodd gymaint o fri fel canolfan dysg gel mai oddi yma y gofynnodd Alfred, brenin Wessex, am gymorth i adfywio dysg yn Wessex. Lladdwyd nifer o'r esgobion gan yr ymosodwyr yn y cyfnod yma, yn cynnwys yr Esgob Morgeneu yn 999, a'r Esgob Abraham yn 1080.

Yn 1081, ymwelodd Gwilym Goncwerwr a'r fangre. Yn 1090, ysgrifennodd yr ysgolhaig Rhygyfarch ap Sulien fuchedd Dewi yn Lladin, gan gynyddu enwogrwydd Tyddewi. Daeth yr ardal i ddwylo'r Normaniaid, ac yn 1115 apwyntiodd Harri I, brenin Lloegr yr Esgob Bernard yn Esgob Tyddewi, a dechreuodd ef adeiladu eglwys gadeiriol newydd. Yn 1123, ar gais yr Esgob Bernard, cyhoeddodd y Pab Calistus II fod Tyddewi yn gyrchfan i bererinion, gyda dwy bererindod i Dyddewi cystal ag un i Rufain, a thair cystal ag un i Jeriwsalem.

Dechreuwyd adeiladu'r eglwys gaderiol bresennol yn 1181. Ychwanegwyd llawer ati ers hynny, er enghraifft y talcen gorllewinol gan John Nash yn niwedd y 18g. Ymhlith y bobl enwog a gladdwyd yn yr eglwys mae Rhys ap Gruffudd ("Yr Arglwydd Rhys").

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Oriel[golygu | golygu cod]

Golygfa o'r de
Y tŵr canolog
Yng nghorff yr eglwys
Y nenfwd

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

Dolen allanol[golygu | golygu cod]

Gwefan swyddogol

@@ Llinell 1: / Llinell 1: @@
+{{Gwybodlen lle
-[[Image:StDavidsCathedral.jpg|300px|bawd|Eglwys Gadeiriol Tyddewi]]
+| suppressfields = cylchfa
-[[Image:StDavidsCathedral Nave.JPG|300px|bawd|Tu mewn i'r eglwys]]
+| ynganiad  = {{wikidata|property|P443}}
-'''Eglwys Gadeiriol Tyddewi''', yn ninas fechan [[Tyddewi]] yn [[Sir Benfro]], yw canolfan [[Esgobaeth Tyddewi]] a phrif sedd [[Esgob Tyddewi]]
+| gwlad = {{banergwlad|Cymru}}
+}}
+[[Eglwys gadeiriol]] [[Yr Eglwys yng Nghymru|Anglicanaidd]] yn ninas fechan [[Tyddewi]], [[Sir Benfro]], [[Cymru]], yw '''Eglwys Gadeiriol Tyddewi'''. Mae'n canolfan [[Esgobaeth Tyddewi]] a phrif sedd [[Esgob Tyddewi]]
-Saif yr eglwys gadeiriol ar y safle lle yn ôl traddodiad y sefydlwyd cymuned o fynachod gan [[Dewi]] ei hun yn y [[6ed ganrif]]. Rhwng [[645]] a [[1097]], ymosodwyd ar y fynachlog lawer gwaith, yn arbennig gan [[y Llychlynwyr]], ond enillodd gymaint o fri fel canolfan dysg gel mai oddi yma y gofynnodd [[Alfred Fawr|Alfred]], brenin [[Wessex]], am gymorth i adfywio dysg yn Wessex. Lladdwyd nifer o'r esgobion gan yr ymosodwyr yn y cyfnod yma, yn cynnwys yr Esgob [[Morgeneu]]  yn [[999]], a'r Esgob [[Abraham, Esgob Tyddewi|Abraham]] yn [[1080]].
+Saif yr eglwys gadeiriol ar y safle lle yn ôl traddodiad y sefydlwyd cymuned o fynachod gan [[Dewi]] ei hun yn y [[6g]]. Rhwng [[645]] a [[1097]], ymosodwyd ar y fynachlog lawer gwaith, yn arbennig gan [[y Llychlynwyr]], ond enillodd gymaint o fri fel canolfan dysg gel mai oddi yma y gofynnodd [[Alfred Fawr|Alfred]], brenin [[Wessex]], am gymorth i adfywio dysg yn Wessex. Lladdwyd nifer o'r esgobion gan yr ymosodwyr yn y cyfnod yma, yn cynnwys yr Esgob [[Morgeneu]]  yn [[999]], a'r Esgob [[Abraham, Esgob Tyddewi|Abraham]] yn [[1080]].
-Yn [[1081]], ymwelodd [[Gwilym Goncwerwr]] a'r fangre. Yn [[1090]], ysgrifennodd yr ysgolhaig [[Rhygyfarch ap Sulien]] fuchedd Dewi yn [[Lladin]], gan gynyddu enwogrwydd Tyddewi. Daeth yr ardal i ddwylo'r [[Normaniaid]], ac yn [[1115]] apwyntiodd [[Harri I, brenin Lloegr]] yr Esgob Bernard yn Esgob Tyddewi, a dechreuodd ef adeiladu eglwys gadeiriol newydd. Yn [[1123]], ar gais yr Esgob Bernard, cyhoeddodd y [[Pab Calixtus II]] fod Tyddewi yn gyrchfan i bererinion, gyda dwy bererindod i Dyddewi cystal ag un i [[Rhufain|Rufain]], a thair cystal ag un i [[Jeriwsalem]].
+Yn [[1081]], ymwelodd [[Gwilym Goncwerwr]] a'r fangre. Yn [[1090]], ysgrifennodd yr ysgolhaig [[Rhygyfarch ap Sulien]] fuchedd Dewi yn [[Lladin]], gan gynyddu enwogrwydd Tyddewi. Daeth yr ardal i ddwylo'r [[Normaniaid]], ac yn [[1115]] apwyntiodd [[Harri I, brenin Lloegr]] yr Esgob Bernard yn Esgob Tyddewi, a dechreuodd ef adeiladu eglwys gadeiriol newydd. Yn [[1123]], ar gais yr Esgob Bernard, cyhoeddodd y [[Pab Calistus II]] fod Tyddewi yn gyrchfan i bererinion, gyda dwy bererindod i Dyddewi cystal ag un i [[Rhufain|Rufain]], a thair cystal ag un i [[Jeriwsalem]].
-Dechreuwyd adeiladu'r eglwys gaderiol bresennol yn [[1181]]. Ychwanegwyd llawer ati ers hynny, er enghraifft y talcen gorllewinol gan [[John Nash]] yn niwedd y [[18fed ganrif]]. Ymhlith y bobl enwog a gladdwyd yn yr eglwys mae [[Rhys ap Gruffudd]] ("Yr Arglwydd Rhys").
+Dechreuwyd adeiladu'r eglwys gaderiol bresennol yn [[1181]]. Ychwanegwyd llawer ati ers hynny, er enghraifft y talcen gorllewinol gan [[John Nash]] yn niwedd y [[18g]]. Ymhlith y bobl enwog a gladdwyd yn yr eglwys mae [[Rhys ap Gruffudd]] ("Yr Arglwydd Rhys").
 ==Gweler hefyd==
@@ Llinell 14: / Llinell 18: @@
 *[[Esgobaeth Tyddewi]]
+{{-}}
+==Oriel==
+<gallery heights="180px" mode="packed">
+St. David's Cathedral - Eglwys Gadeiriol Tyddewi - geograph.org.uk - 1502519.jpg|Golygfa o'r de
+St David's Cathedral - geograph.org.uk - 417310.jpg|Y tŵr canolog
+St David's Cathedral (8214).jpg|Yng nghorff yr eglwys
+St David's Cathedral J03.jpg|Y nenfwd
+</gallery>
+==Cyfeiriadau==
-[[Categori:Adeiladau ac adeiladwaith yn Sir Benfro]]
+{{cyfeiriadau}}
-[[Categori:Eglwysi cadeiriol Cymru|Tyddewi]]
-[[Categori:Hanes Sir Benfro]]
+==Dolen allanol==
-{{eginyn Sir Benfro}}
+* {{Gwefan Swyddogol|https://www.stdavidscathedral.org.uk/cy}}
+[[Categori:Adeiladau rhestredig Gradd I Sir Benfro]]
-[[de:Kathedrale von St Davids]]
+[[Categori:Eglwysi rhestredig Gradd I yng Nghymru|Tyddewi]]
-[[en:St David's Cathedral]]
+[[Categori:Eglwysi cadeiriol Cymru|Tyddewi]]
-[[eu:San Daviden katedrala]]
+[[Categori:Hanes Sir Benfro]]
-[[fr:Cathédrale de Saint David's]]
+[[Categori:Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro]]
-[[it:Cattedrale di St David's]]
+[[Categori:Pensaernïaeth Romanésg]]
-[[pt:Catedral de São David]]
+[[Categori:Tyddewi]]
-[[ru:Собор Святого Давида]]