Eùropejskô Ùnijô - rozeszłoscë midzë wersjama

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Aktualnô wersëjô na dzéń 17:26, 9 stë 2024

**Eùropejskô Ùnijô**

Eùropejskô Ùnijô je zrzeszą 27 eùropejsczich państwów. (skrodzena w pòlsczim jãzëkù: EÙ) - gòspòdarczo-pòliticzne sparłãczenié demokraticznéch państwów europejsczich pòwstałich 1 lëstopadnika 1993 rokù na mocë ugòdë z Maastricht. Òd 1 gromicznika 2020 rokù je to zrzëszenk 27 państwów. Jakno organizacëja midzënôrodnô funkcjonëje òd 1 gòdnika 2009 rokù.

Pòczątkã pòwòjnowi jintegracji europejsczi bëło pòwstanié Europejsczi Wspólnotë Wãgla i Stalë. W 1958 r. pòwstała Europejskô Wspólnota Gòspòdarczô i to ji bezpòstrzédną nôstãpczënią je Europejskô Ùniô. Òd czasu weńscô w żëcé Traktatu Lësbòsczégò, tj. 1 gòdnika 2009, pòdstawą prawną funksnérowaniô je: Traktat ò Europejsczi Ùnii, Traktat ò funksnérowanim Europejsczi Ùnii. Wiôldżé znaczenié dlô ùnijnégò pòrządkù prawnégò mô téż Kôrta Prôw Pòdstawòwich. Traktat z Lizbonë dôwô mòżlëwòta przëjãcô przez EÙ Europejsczi Kónwencji Prôw Człowieka. Samò przëstąpienié do Kónwencji nie òznôczô bëcô członkã Ùnii w Radzëznie Europë.

Pòdôwczi[edicëjô | editëjë zdrój]

lëdztwò: 454.9 mln mieszkańców
wiéchrzëzna: 3 976 952 km²
Krajewô Wërobizna Brutto: 10 422 mld USD
Krajewô Wërobizna Brutto na mieszkańca: 22 911 mld USD (PPP)

Himn Eùropejsczi Ùniji, Òda do redotë, na kaszëbsczi przedolmaczëł Zbigniéw Jankòwsczi.

Krôje Eùropejsczi Ùniji[edicëjô | editëjë zdrój]

Eùropejsczé stolëce: Brusel, Sztrasbùrg.

Òd 1973 do 2020 rokù w Uniji bëła téż Wiôlgô Britanijô.

Państwa-kandidatë do Eùropejsczi Ùniji:

Tëreckô - niżódné negocjacëjé

Òbaczë téż[edicëjô | editëjë zdrój]

Bùtnowé lënczi[edicëjô | editëjë zdrój]

Eùropejsczi Centralny Bank
Òbkłôdka pasu
European Commission

Commons

Òbôcz galerëjã na Wikimedia Commons:
Eùropejskô Ùnijô

@@ Linijô 4: / Linijô 4: @@
 | align="center" colspan="2" style="background:#f9f9f9;" | [[Òbrôzk:Flag_of_Europe.svg|250px|]]
 |-
-| align="center" colspan="2" style="background:#f9f9f9;" | [[Òbrôzk:EU27 as a single entity in the world.svg|280px|]]
+| align="center" colspan="2" style="background:#f9f9f9;" | [[Òbrôzk:European Union main map.svg|280px|]]
 |-
 |align="center" colspan="2" |
 |}
-'''Eùropejskô Ùnijô''' je zrzeszą 28 [[Eùropa|eùropejsczich]] państwów.
+'''Eùropejskô Ùnijô''' je zrzeszą 27 [[Eùropa|eùropejsczich]] państwów.
-(skrodzena w pòlsczim jãzëkù: EÙ) - gòspòdarczo-pòliticzne sparłãczenié [[demokracja|demokraticznéch]] państwów europejsczich pòwstałich 1 lëstopadnika 1993 rokù na mocë ugòdë z [[Maastricht]].Òd 1 stëcznika 2007 rokù je to zrzëszenk 28 państwów.Jakno organizacëja midzënôrodnô funkcjonëje òd 1 gòdnika 2009 rokù.
+(skrodzena w pòlsczim jãzëkù: EÙ) - gòspòdarczo-pòliticzne sparłãczenié [[demokracja|demokraticznéch]] państwów europejsczich pòwstałich 1 lëstopadnika 1993 rokù na mocë ugòdë z [[Maastricht]]. Òd 1 gromicznika 2020 rokù je to zrzëszenk 27 państwów. Jakno organizacëja midzënôrodnô funkcjonëje òd 1 gòdnika 2009 rokù.
 Pòczątkã pòwòjnowi jintegracji europejsczi bëło pòwstanié Europejsczi Wspólnotë Wãgla i Stalë. W 1958 r. pòwstała Europejskô Wspólnota Gòspòdarczô i to ji bezpòstrzédną nôstãpczënią je Europejskô Ùniô.
 Òd czasu weńscô w żëcé Traktatu Lësbòsczégò, tj. 1 gòdnika 2009, pòdstawą prawną funksnérowaniô je: [[Traktat ò Europejsczi Ùnii]], [[Traktat ò funksnérowanim Europejsczi Ùnii]]. Wiôldżé znaczenié dlô ùnijnégò pòrządkù prawnégò mô téż [[Kôrta Prôw Pòdstawòwich]]. Traktat z Lizbonë dôwô mòżlëwòta przëjãcô przez EÙ [[Europejsczi Kónwencji Prôw Człowieka]]. Samò przëstąpienié do Kónwencji nie òznôczô bëcô członkã Ùnii w Radzëznie Europë.
 == Pòdôwczi ==
@@ Linijô 23: / Linijô 20: @@
 * Krajewô Wërobizna Brutto na mieszkańca: 22 911 mld USD (PPP)
-[[Himn Eùropejsczi Ùniji]] , ''Òda do redotë'', na [[kaszëbsczi jãzëk|kaszëbsczi]] przedolmaczëł [[Zbigniéw Jankòwsczi]].
+[[Himn Eùropejsczi Ùniji]], ''Òda do redotë'', na [[kaszëbsczi jãzëk|kaszëbsczi]] przedolmaczëł [[Zbigniéw Jankòwsczi]].
 == Krôje Eùropejsczi Ùniji ==
-[[Òbrôzk:Europejsko Unijo CBS ubt2.png|framed|right|[[Eùropa]] ë Eùropejskô Ùnijô]]
+[[File:EC-EU-enlargement animation.gif|framed|right|[[Eùropa]] ë Eùropejskô Ùnijô]]
+[[File:Supranational European Bodies-pl.svg|thumb|400px|right|[[Eùropa]]]]
 # [[Aùstrëjackô]] - ([[1995]])
 # [[Belgijskô]] - ([[1958]])
@@ Linijô 54: / Linijô 52: @@
 # [[Szpańskô]] - ([[1986]])
 # [[Szwedzkô]] - ([[1995]])
-# [[Wiôlgô Britanijô]] - ([[1973]])
 Eùropejsczé stolëce: [[Brusel]], [[Sztrasbùrg]].
+Òd 1973 do 2020 rokù w Uniji bëła téż [[Wiôlgô Britanijô]].
 Państwa-kandidatë do Eùropejsczi Ùniji:
@@ Linijô 64: / Linijô 63: @@
 * [[Jãzëczi Eùropejsczi Ùniji]]
 * [[Eùropa]]
+* [[Eùropejskô Radzëzna]][https://web.archive.org/web/20140909142901/http://european-council.europa.eu/home-page.aspx?lang=pl (pl)]
 == Bùtnowé lënczi ==
-* [http://uniaeuropejska.org/unia/ UniaEuropejska.org]
+* [http://europa.eu/ Eùropejskô Ùnijô]
+* [http://www.europarl.europa.eu/news/pl/news-room/content/20130322STO06743/html/Zagro%C5%BCone-j%C4%99zyki-co-zrobi%C4%87-by-uratowa%C4%87-je-przed-zapomnieniem m.jin. kaszëbsczi]
 <gallery>
@@ Linijô 72: / Linijô 73: @@
 Image:Eurotower in Frankfurt.jpg|Eùropejsczi Centralny Bank
 Òbrôzk:Polska ePaszport.jpg|Òbkłôdka pasu
+File:Belgique - Bruxelles - Schuman - Berlaymont - 01.jpg|European Commission
 </gallery>