Eùropejskô Ùnijô - rozeszłoscë midzë wersjama
AvocatoBot (diskùsëjô | wkłôd) D r2.7.1) (robot pòprôwiô: tg:Иттиҳодияи Аврупо |
D Reverted 1 edit by BąkWBębenku (talk) to last revision by InternetArchiveBot (Twinkle) Znakòwnik: Anulowanie edycji |
||
(Nie wëskrzëniono 30 wersëjiùsôdzonych przez 22 brëkòwników) | |||
Linijô 4: | Linijô 4: | ||
| align="center" colspan="2" style="background:#f9f9f9;" | [[Òbrôzk:Flag_of_Europe.svg|250px|]] |
| align="center" colspan="2" style="background:#f9f9f9;" | [[Òbrôzk:Flag_of_Europe.svg|250px|]] |
||
|- |
|- |
||
| align="center" colspan="2" style="background:#f9f9f9;" | [[Òbrôzk: |
| align="center" colspan="2" style="background:#f9f9f9;" | [[Òbrôzk:European Union main map.svg|280px|]] |
||
|- |
|- |
||
|align="center" colspan="2" | |
|align="center" colspan="2" | |
||
|} |
|} |
||
'''Eùropejskô Ùnijô''' je zrzeszą 27 [[Eùropa|eùropejsczich]] państwów. |
'''Eùropejskô Ùnijô''' je zrzeszą 27 [[Eùropa|eùropejsczich]] państwów. |
||
(skrodzena w pòlsczim jãzëkù: EÙ) - gòspòdarczo-pòliticzne sparłãczenié [[demokracja|demokraticznéch]] państwów europejsczich pòwstałich 1 lëstopadnika 1993 rokù na mocë ugòdë z [[Maastricht]].Òd 1 |
(skrodzena w pòlsczim jãzëkù: EÙ) - gòspòdarczo-pòliticzne sparłãczenié [[demokracja|demokraticznéch]] państwów europejsczich pòwstałich 1 lëstopadnika 1993 rokù na mocë ugòdë z [[Maastricht]]. Òd 1 gromicznika 2020 rokù je to zrzëszenk 27 państwów. Jakno organizacëja midzënôrodnô funkcjonëje òd 1 gòdnika 2009 rokù. |
||
Pòczątkã pòwòjnowi jintegracji europejsczi bëło pòwstanié Europejsczi Wspólnotë Wãgla i Stalë. W 1958 r. pòwstała Europejskô Wspólnota Gòspòdarczô i to ji bezpòstrzédną nôstãpczënią je Europejskô Ùniô. |
Pòczątkã pòwòjnowi jintegracji europejsczi bëło pòwstanié Europejsczi Wspólnotë Wãgla i Stalë. W 1958 r. pòwstała Europejskô Wspólnota Gòspòdarczô i to ji bezpòstrzédną nôstãpczënią je Europejskô Ùniô. |
||
Òd czasu weńscô w żëcé Traktatu Lësbòsczégò, tj. 1 gòdnika 2009, pòdstawą prawną funksnérowaniô je: [[Traktat ò Europejsczi Ùnii]], [[Traktat ò funksnérowanim Europejsczi Ùnii]]. Wiôldżé znaczenié dlô ùnijnégò pòrządkù prawnégò mô téż [[Kôrta Prôw Pòdstawòwich]]. Traktat z Lizbonë dôwô mòżlëwòta przëjãcô przez EÙ [[Europejsczi Kónwencji Prôw Człowieka]]. Samò przëstąpienié do Kónwencji nie òznôczô bëcô członkã Ùnii w Radzëznie Europë. |
Òd czasu weńscô w żëcé Traktatu Lësbòsczégò, tj. 1 gòdnika 2009, pòdstawą prawną funksnérowaniô je: [[Traktat ò Europejsczi Ùnii]], [[Traktat ò funksnérowanim Europejsczi Ùnii]]. Wiôldżé znaczenié dlô ùnijnégò pòrządkù prawnégò mô téż [[Kôrta Prôw Pòdstawòwich]]. Traktat z Lizbonë dôwô mòżlëwòta przëjãcô przez EÙ [[Europejsczi Kónwencji Prôw Człowieka]]. Samò przëstąpienié do Kónwencji nie òznôczô bëcô członkã Ùnii w Radzëznie Europë. |
||
== Pòdôwczi == |
== Pòdôwczi == |
||
Linijô 23: | Linijô 20: | ||
* Krajewô Wërobizna Brutto na mieszkańca: 22 911 mld USD (PPP) |
* Krajewô Wërobizna Brutto na mieszkańca: 22 911 mld USD (PPP) |
||
[[Himn Eùropejsczi Ùniji]] |
[[Himn Eùropejsczi Ùniji]], ''Òda do redotë'', na [[kaszëbsczi jãzëk|kaszëbsczi]] przedolmaczëł [[Zbigniéw Jankòwsczi]]. |
||
== Krôje Eùropejsczi Ùniji == |
== Krôje Eùropejsczi Ùniji == |
||
[[ |
[[File:EC-EU-enlargement animation.gif|framed|right|[[Eùropa]] ë Eùropejskô Ùnijô]] |
||
[[File:Supranational European Bodies-pl.svg|thumb|400px|right|[[Eùropa]]]] |
|||
# [[Aùstrëjackô]] - ([[1995]]) |
# [[Aùstrëjackô]] - ([[1995]]) |
||
# [[Belgijskô]] - ([[1958]]) |
# [[Belgijskô]] - ([[1958]]) |
||
# [[Bùlgarskô]] - ([[2007]]) |
# [[Bùlgarskô]] - ([[2007]]) |
||
# [[Chòrwackô]] - ([[2013]]) |
|||
# [[Cyper]] - ([[2004]]) |
# [[Cyper]] - ([[2004]]) |
||
# [[Czeskô]] - ([[2004]]) |
# [[Czeskô]] - ([[2004]]) |
||
Linijô 53: | Linijô 52: | ||
# [[Szpańskô]] - ([[1986]]) |
# [[Szpańskô]] - ([[1986]]) |
||
# [[Szwedzkô]] - ([[1995]]) |
# [[Szwedzkô]] - ([[1995]]) |
||
# [[Wiôlgô Britanijô]] - ([[1973]]) |
|||
Eùropejsczé stolëce: [[Brusel]], [[Sztrasbùrg]]. |
Eùropejsczé stolëce: [[Brusel]], [[Sztrasbùrg]]. |
||
Òd 1973 do 2020 rokù w Uniji bëła téż [[Wiôlgô Britanijô]]. |
|||
Państwa-kandidatë do Eùropejsczi Ùniji: |
Państwa-kandidatë do Eùropejsczi Ùniji: |
||
Linijô 63: | Linijô 63: | ||
* [[Jãzëczi Eùropejsczi Ùniji]] |
* [[Jãzëczi Eùropejsczi Ùniji]] |
||
* [[Eùropa]] |
* [[Eùropa]] |
||
* [[Eùropejskô Radzëzna]][https://web.archive.org/web/20140909142901/http://european-council.europa.eu/home-page.aspx?lang=pl (pl)] |
|||
== Bùtnowé lënczi == |
== Bùtnowé lënczi == |
||
* [http:// |
* [http://europa.eu/ Eùropejskô Ùnijô] |
||
* [http://www.europarl.europa.eu/news/pl/news-room/content/20130322STO06743/html/Zagro%C5%BCone-j%C4%99zyki-co-zrobi%C4%87-by-uratowa%C4%87-je-przed-zapomnieniem m.jin. kaszëbsczi] |
|||
<gallery> |
<gallery> |
||
Linijô 71: | Linijô 73: | ||
Image:Eurotower in Frankfurt.jpg|Eùropejsczi Centralny Bank |
Image:Eurotower in Frankfurt.jpg|Eùropejsczi Centralny Bank |
||
Òbrôzk:Polska ePaszport.jpg|Òbkłôdka pasu |
Òbrôzk:Polska ePaszport.jpg|Òbkłôdka pasu |
||
File:Belgique - Bruxelles - Schuman - Berlaymont - 01.jpg|European Commission |
|||
</gallery> |
</gallery> |
||
Linijô 76: | Linijô 79: | ||
[[Kategòrëjô:Eùropa]] |
[[Kategòrëjô:Eùropa]] |
||
[[ab:Европатәи Аидгыла]] |
|||
[[af:Europese Unie]] |
|||
[[als:Europäische Union]] |
|||
[[am:አውሮፓ ህብረት]] |
|||
[[an:Unión Europea]] |
|||
[[ang:Europisce Gesamnung]] |
|||
[[ar:الاتحاد الأوروبي]] |
|||
[[arc:ܚܘܝܕܐ ܐܘܪܘܦܝܐ]] |
|||
[[arz:اتحاد اوروبى]] |
|||
[[ast:Xunión Europea]] |
|||
[[az:Avropa İttifaqı]] |
|||
[[ba:Европа Берләшмәһе]] |
|||
[[bar:Eiropäische Union]] |
|||
[[bat-smg:Euruopas Sājonga]] |
|||
[[be:Еўрапейскі Саюз]] |
|||
[[be-x-old:Эўрапейскі Зьвяз]] |
|||
[[bg:Европейски съюз]] |
|||
[[bm:Eropa Jɛkulu]] |
|||
[[bn:ইউরোপীয় ইউনিয়ন]] |
|||
[[br:Unaniezh Europa]] |
|||
[[bs:Evropska unija]] |
|||
[[ca:Unió Europea]] |
|||
[[cbk-zam:Unión Europea]] |
|||
[[ce:ЕБ]] |
|||
[[ceb:Unyong Uropeyo]] |
|||
[[ckb:یەکێتیی ئەورووپا]] |
|||
[[co:Unioni Auropea]] |
|||
[[crh:Avropa Birligi]] |
|||
[[cs:Evropská unie]] |
|||
[[cv:Европа Пĕрлешĕвĕ]] |
|||
[[cy:Undeb Ewropeaidd]] |
|||
[[da:Den Europæiske Union]] |
|||
[[de:Europäische Union]] |
|||
[[diq:Yewina Ewropa]] |
|||
[[dsb:Europska unija]] |
|||
[[el:Ευρωπαϊκή Ένωση]] |
|||
[[en:European Union]] |
|||
[[eo:Eŭropa Unio]] |
|||
[[es:Unión Europea]] |
|||
[[et:Euroopa Liit]] |
|||
[[eu:Europar Batasuna]] |
|||
[[ext:Unión Uropea]] |
|||
[[fa:اتحادیه اروپا]] |
|||
[[fi:Euroopan unioni]] |
|||
[[fiu-vro:Õuruupa Liit]] |
|||
[[fo:ES]] |
|||
[[fr:Union européenne]] |
|||
[[frp:Union eropèèna]] |
|||
[[frr:Europäisch Unjoon]] |
|||
[[fur:Union Europeane]] |
|||
[[fy:Jeropeeske Uny]] |
|||
[[ga:An tAontas Eorpach]] |
|||
[[gag:Evropa Birlii]] |
|||
[[gd:An t-Aonadh Eòrpach]] |
|||
[[gl:Unión Europea]] |
|||
[[got:𐌰𐌹𐍅𐍂𐍉𐍀𐌰𐌹𐍃𐌺𐌰 𐌿𐌽𐌹𐍉]] |
|||
[[gv:Yn Unnaneys Oarpagh]] |
|||
[[hak:Êu-chû Lièn-mèn]] |
|||
[[he:האיחוד האירופי]] |
|||
[[hi:यूरोपीय संघ]] |
|||
[[hif:European Union]] |
|||
[[hr:Europska unija]] |
|||
[[hsb:Europska unija]] |
|||
[[ht:Inyon Ewopeyèn]] |
|||
[[hu:Európai Unió]] |
|||
[[hy:Եվրոպական Միություն]] |
|||
[[ia:Union Europee]] |
|||
[[id:Uni Eropa]] |
|||
[[ie:Europan Union]] |
|||
[[ilo:Kappon ti Europa]] |
|||
[[io:Europana Uniono]] |
|||
[[is:Evrópusambandið]] |
|||
[[it:Unione europea]] |
|||
[[ja:欧州連合]] |
|||
[[jbo:ropno gunma]] |
|||
[[jv:Uni Éropah]] |
|||
[[ka:ევროპის კავშირი]] |
|||
[[kk:Еуропалық одақ]] |
|||
[[kl:EU]] |
|||
[[km:សហភាពអឺរ៉ុប]] |
|||
[[kn:ಯುರೋಪಿನ ಒಕ್ಕೂಟ]] |
|||
[[ko:유럽 연합]] |
|||
[[koi:Ӧтласа Европа]] |
|||
[[krc:Европа бирлик]] |
|||
[[ku:Yekîtiya Ewropayê]] |
|||
[[kv:Европаса Союз]] |
|||
[[kw:Unyans Europek]] |
|||
[[la:Unio Europaea]] |
|||
[[lad:אוניון איברופיה]] |
|||
[[lb:Europäesch Unioun]] |
|||
[[lez:Европадин ГалкӀ]] |
|||
[[li:Europese Unie]] |
|||
[[lij:Comunitæ Europea]] |
|||
[[lmo:Üniun Eurupea]] |
|||
[[lt:Europos Sąjunga]] |
|||
[[lv:Eiropas Savienība]] |
|||
[[mdf:Явропонь Соткс]] |
|||
[[mg:Vondrona Eoropeana]] |
|||
[[mi:Kotahitanga o Ūropi]] |
|||
[[mk:Европска Унија]] |
|||
[[ml:യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ]] |
|||
[[mn:Европын Холбоо]] |
|||
[[mr:युरोपियन संघ]] |
|||
[[ms:Kesatuan Eropah]] |
|||
[[mt:Unjoni Ewropea]] |
|||
[[mwl:Ounion Ouropeia]] |
|||
[[my:ဥရောပ သမဂ္ဂ]] |
|||
[[mzn:اتحادیه اروپا]] |
|||
[[nah:Europan Cētiliztli]] |
|||
[[nds:Europääsche Union]] |
|||
[[nds-nl:Europese Unie]] |
|||
[[ne:युरोपेली संघ]] |
|||
[[new:युरोपियन युनियन]] |
|||
[[nl:Europese Unie]] |
|||
[[nn:Den europeiske unionen]] |
|||
[[no:Den europeiske union]] |
|||
[[nov:Europan Unione]] |
|||
[[nrm:Unnion Ûropéenne]] |
|||
[[oc:Union Europèa]] |
|||
[[os:Европæйы Цæдис]] |
|||
[[pap:Union Oropeo]] |
|||
[[pcd:Union Uropéyènne]] |
|||
[[pdc:Eiropeeische Union]] |
|||
[[pl:Unia Europejska]] |
|||
[[pms:Union Europenga]] |
|||
[[pnb:یورپی یونین]] |
|||
[[ps:اروپايي اتحاديه]] |
|||
[[pt:União Europeia]] |
|||
[[qu:Iwrupa Huñu]] |
|||
[[rmy:Europikano Ekipen]] |
|||
[[ro:Uniunea Europeană]] |
|||
[[roa-rup:Unia europeanã]] |
|||
[[roa-tara:Aunìone europèe]] |
|||
[[ru:Европейский союз]] |
|||
[[rue:Европска унія]] |
|||
[[rw:Umuryango w’Ubumwe bw’Ibihugu by’i Burayi]] |
|||
[[sah:Эуропа Холбоhуга]] |
|||
[[scn:Unioni Europea]] |
|||
[[sco:European Union]] |
|||
[[se:Eurohpá Uniovdna]] |
|||
[[sh:Evropska unija]] |
|||
[[simple:European Union]] |
|||
[[sk:Európska únia]] |
|||
[[sl:Evropska unija]] |
|||
[[sq:Bashkimi Evropian]] |
|||
[[sr:Европска унија]] |
|||
[[stq:Europäiske Union]] |
|||
[[su:Uni Éropa]] |
|||
[[sv:Europeiska unionen]] |
|||
[[sw:Umoja wa Ulaya]] |
|||
[[szl:Ojropejsko Uńijo]] |
|||
[[ta:ஐரோப்பிய ஒன்றியம்]] |
|||
[[te:ఐరోపా సమాఖ్య]] |
|||
[[tet:Uniaun Europeia]] |
|||
[[tg:Иттиҳодияи Аврупо]] |
|||
[[th:สหภาพยุโรป]] |
|||
[[tl:Unyong Europeo]] |
|||
[[tr:Avrupa Birliği]] |
|||
[[tt:Awrupa Berlege]] |
|||
[[uk:Європейський Союз]] |
|||
[[ur:یورپی اتحاد]] |
|||
[[uz:Yevropa Ittifoqi]] |
|||
[[vec:Union Eoropea]] |
|||
[[vep:EÜ]] |
|||
[[vi:Liên minh châu Âu]] |
|||
[[vls:Europese Unie]] |
|||
[[wa:Union Uropeyinne]] |
|||
[[war:Unyon Europea]] |
|||
[[wuu:欧洲国家联盟]] |
|||
[[yi:אייראפעישער פארבאנד]] |
|||
[[yo:Ìṣọ̀kan Europe]] |
|||
[[zea:EU]] |
|||
[[zh:欧洲联盟]] |
|||
[[zh-classical:歐羅巴聯盟]] |
|||
[[zh-min-nan:Europa Liân-bêng]] |
|||
[[zh-yue:歐洲聯盟]] |
Aktualnô wersëjô na dzéń 17:26, 9 stë 2024
Eùropejskô Ùnijô je zrzeszą 27 eùropejsczich państwów. (skrodzena w pòlsczim jãzëkù: EÙ) - gòspòdarczo-pòliticzne sparłãczenié demokraticznéch państwów europejsczich pòwstałich 1 lëstopadnika 1993 rokù na mocë ugòdë z Maastricht. Òd 1 gromicznika 2020 rokù je to zrzëszenk 27 państwów. Jakno organizacëja midzënôrodnô funkcjonëje òd 1 gòdnika 2009 rokù.
Pòczątkã pòwòjnowi jintegracji europejsczi bëło pòwstanié Europejsczi Wspólnotë Wãgla i Stalë. W 1958 r. pòwstała Europejskô Wspólnota Gòspòdarczô i to ji bezpòstrzédną nôstãpczënią je Europejskô Ùniô. Òd czasu weńscô w żëcé Traktatu Lësbòsczégò, tj. 1 gòdnika 2009, pòdstawą prawną funksnérowaniô je: Traktat ò Europejsczi Ùnii, Traktat ò funksnérowanim Europejsczi Ùnii. Wiôldżé znaczenié dlô ùnijnégò pòrządkù prawnégò mô téż Kôrta Prôw Pòdstawòwich. Traktat z Lizbonë dôwô mòżlëwòta przëjãcô przez EÙ Europejsczi Kónwencji Prôw Człowieka. Samò przëstąpienié do Kónwencji nie òznôczô bëcô członkã Ùnii w Radzëznie Europë.
Pòdôwczi[edicëjô | editëjë zdrój]
- lëdztwò: 454.9 mln mieszkańców
- wiéchrzëzna: 3 976 952 km²
- Krajewô Wërobizna Brutto: 10 422 mld USD
- Krajewô Wërobizna Brutto na mieszkańca: 22 911 mld USD (PPP)
Himn Eùropejsczi Ùniji, Òda do redotë, na kaszëbsczi przedolmaczëł Zbigniéw Jankòwsczi.
Krôje Eùropejsczi Ùniji[edicëjô | editëjë zdrój]
- Aùstrëjackô - (1995)
- Belgijskô - (1958)
- Bùlgarskô - (2007)
- Chòrwackô - (2013)
- Cyper - (2004)
- Czeskô - (2004)
- Dëńskô - (1973)
- Estóńskô - (2004)
- Fińskô - (1995)
- Frańcëskô - (1958)
- Greckô - (1981)
- Irlandëjô - (1973)
- Italskô - (1958)
- Lëtewskô - (2004)
- Luksembùrskô - (1958)
- Łotewskô - (2004)
- Madżarskô - (2004)
- Malta - (2004)
- Miemieckô - (1958)
- Néderlandzkô - (1958)
- Pòlskô - (2004)
- Pòrtugalskô - (1986)
- Rumùńskô - (2007)
- Słowackô - (2004)
- Sloweńskô - (2004)
- Szpańskô - (1986)
- Szwedzkô - (1995)
Eùropejsczé stolëce: Brusel, Sztrasbùrg.
Òd 1973 do 2020 rokù w Uniji bëła téż Wiôlgô Britanijô.
Państwa-kandidatë do Eùropejsczi Ùniji:
- Tëreckô - niżódné negocjacëjé
Òbaczë téż[edicëjô | editëjë zdrój]
Bùtnowé lënczi[edicëjô | editëjë zdrój]
-
Eùropejsczi Centralny Bank
-
Òbkłôdka pasu
-
European Commission