(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)
Idi na sadržaj

Razlika između verzija stranice "Decembar"

Uredi veze
S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Pregled historije
[pregledana izmjena][pregledana izmjena]
← Starija izmjena
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
m Bot: premještanje 1 međuwiki linkova koji su sada dostupni na stranici d:q126 na Wikidati
No edit summary
oznake: mobilno uređivanje mobilno veb-uređivanje napredna mobilna izmjena
 
(Nije prikazana 9 međuverzija 7 korisnika)
Red 1: Red 1:
{{Mjesec zaglavlje}}
{{DecembarKalendar}}
{{DecembarKalendar}}
⚫
'''Decembar''' je dvanaeseti i posljednji mjesec u godini po [[Julijanski kalendar|julijanskom]] i [[gregorijanski kalendar|gregorijanskom kalendaru]] i ujedno je posljednji od sedam mjeseci koji ima dužinu 31 dan.


Decembar je dobio ime po latinskoj riječi ''decem'' (što znači deset) jer je prvobitno bio deseti mjesec u godini u kalendaru Romula c. 750 p. n. e. koja je počela u martu.<ref>{{Cite web|url=https://www.britannica.com/topic/December|title=December {{!}} month {{!}} Britannica|date=30. 11. 2023|website=www.britannica.com|language=en|access-date=27. 1. 2024}}</ref> Zimski dani nakon decembra nisu bili uključeni ni u jedan mjesec. Kasnije su od bezmjesečnog perioda stvoreni mjeseci januar i februar i dodani na početak kalendara, ali je decembar zadržao ime.<ref name="Macrobius">[[Macrobius]], ''[[Saturnalia]]'', tr. Percival Vaughan Davies (New York: Columbia University Press, 1969), knjiga I, poglavlja 12–13, str. 89–95.</ref>
⚫
'''Decembar''' je dvanaeseti mjesec godine po [[gregorijanski kalendar|gregorijanskom kalendaru]]. On ima 31 dan.


Decembar je ''deseti'', a '''prosinac''' je slavenski naziv u [[Bosanski jezik|bosanskom jeziku]] prema glagolu ''prosinuti'', jer se poslije zimskog [[solisticij]]a dani duže i bivaju svjetliji.
'''Prosinac''' je slavenski naziv u [[Bosanski jezik|bosanskom jeziku]] prema glagolu ''prosinuti'', jer se poslije zimskog [[solisticij]]a dani duže i bivaju svjetliji.

U Starom Rimu, kao jedna od četiri ''Agonalije'', ovaj dan u čast ''Sol Indigesa'' održan je 11. decembra, kao i ''Septimontium''. ''Dies natalis'' (rođendan) održan je u hramu ''Tellus'' 13. decembra, ''Consualia'' je održana 15. decembra, ''Saturnalia'' je održana 17.–23. decembra, ''Opiconsivia'' je održana 19. decembra, ''Divalia'' je održana 21. decembra, ''Larentalia'' je održana 1. decembra 23., a ''dies natalis Sol Invictus'' održan je 25. decembra. Ovi datumi ne odgovaraju modernom [[Gregorijanski kalendar|gregorijanskom kalendaru]].

[[Anglosaksonci]] su decembar–januar nazivali ''Ġēolamonaþ'' (moderni engleski: "Yule month"). Francuski republikanski kalendar sadržavao je decembar unutar mjeseci ''Frimaire'' i ''Nivôse''.

Decembar sadrži [[zimski solsticij]] na [[Sjeverna hemisfera|sjevernoj hemisferi]], dan sa najmanje dnevnih sati, i ljetni solsticij na [[Južna hemisfera|južnoj hemisferi]], dan sa najviše dnevnih sati (isključujući polarne regije u oba slučaja). Decembar na [[Sjeverna hemisfera|sjevernoj hemisferi]] je sezonski ekvivalent [[Juni|junu]] na [[Južna hemisfera|južnoj hemisferi]] i obrnuto. Na [[Sjeverna hemisfera|sjevernoj hemisferi]] početak astronomske [[Zima|zime]] je tradicionalno 21. decembar ili dan solsticija.

[[Meteorski pljuskovi|Kiše meteora]] koje se javljaju u decembru su ''Andromedidi'' (25. septembar – 6. decembar, vrhunac oko 9. novembra), ''Canis-Minoridi'' (4. decembar – 15. decembar, vrhunac oko 10. – 11. decembra), ''Berenicidi Koma'' (12. decembar – 23. decembar, sa vrhuncem oko 16. decembra), ''Delta Cancrids'' (14. decembra do 14. februara, glavni pljusak od 1. januara do 24. januara, vrhunac 17. januara), ''Geminidi'' (13.–14. decembra), ''Monocerotida'' (7. decembra do 20. decembra, vrhunac 9. decembra. Ovaj pljusak takođe može početi u novembru), ''Fenicidi'' (od 29. novembra do 9. decembra, sa vrhuncem oko 5./6. decembra), ''Kvadrantidi'' (obično januarski pljusak, ali može početi i u decembru), ''Sigma hidridi'' (4-15. decembar) i ''Ursidi'' (od 17. decembra do 25./26. decembra, sa vrhuncem oko 22. decembra).

[[Horoskop|Horoskopski znakovi]] za mjesec decembar su Strijelac (do 21. decembra) i Jarac (od 22. decembra nadalje).<ref name=astrology>{{citation |title=Astrology Calendar |url=https://www.yourzodiacsign.com/calendar/ |website=yourzodiacsign}}. Signs in UT/GMT for 1950–2030.</ref>

== Reference ==
{{Refspisak}}


{{Mjeseci}}
{{Mjeseci}}
Red 9: Red 24:
{{Commonscat|December}}
{{Commonscat|December}}


[[Kategorija:Decembar|*]]
[[Kategorija:Decembar| ]]

Trenutna verzija na dan 27 januar 2024 u 18:18

1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31

Decembar je dvanaeseti i posljednji mjesec u godini po julijanskom i gregorijanskom kalendaru i ujedno je posljednji od sedam mjeseci koji ima dužinu 31 dan.

Decembar je dobio ime po latinskoj riječi decem (što znači deset) jer je prvobitno bio deseti mjesec u godini u kalendaru Romula c. 750 p. n. e. koja je počela u martu.[1] Zimski dani nakon decembra nisu bili uključeni ni u jedan mjesec. Kasnije su od bezmjesečnog perioda stvoreni mjeseci januar i februar i dodani na početak kalendara, ali je decembar zadržao ime.[2]

Prosinac je slavenski naziv u bosanskom jeziku prema glagolu prosinuti, jer se poslije zimskog solisticija dani duže i bivaju svjetliji.

U Starom Rimu, kao jedna od četiri Agonalije, ovaj dan u čast Sol Indigesa održan je 11. decembra, kao i Septimontium. Dies natalis (rođendan) održan je u hramu Tellus 13. decembra, Consualia je održana 15. decembra, Saturnalia je održana 17.–23. decembra, Opiconsivia je održana 19. decembra, Divalia je održana 21. decembra, Larentalia je održana 1. decembra 23., a dies natalis Sol Invictus održan je 25. decembra. Ovi datumi ne odgovaraju modernom gregorijanskom kalendaru.

Anglosaksonci su decembar–januar nazivali Ġēolamonaþ (moderni engleski: "Yule month"). Francuski republikanski kalendar sadržavao je decembar unutar mjeseci Frimaire i Nivôse.

Decembar sadrži zimski solsticij na sjevernoj hemisferi, dan sa najmanje dnevnih sati, i ljetni solsticij na južnoj hemisferi, dan sa najviše dnevnih sati (isključujući polarne regije u oba slučaja). Decembar na sjevernoj hemisferi je sezonski ekvivalent junu na južnoj hemisferi i obrnuto. Na sjevernoj hemisferi početak astronomske zime je tradicionalno 21. decembar ili dan solsticija.

Kiše meteora koje se javljaju u decembru su Andromedidi (25. septembar – 6. decembar, vrhunac oko 9. novembra), Canis-Minoridi (4. decembar – 15. decembar, vrhunac oko 10. – 11. decembra), Berenicidi Koma (12. decembar – 23. decembar, sa vrhuncem oko 16. decembra), Delta Cancrids (14. decembra do 14. februara, glavni pljusak od 1. januara do 24. januara, vrhunac 17. januara), Geminidi (13.–14. decembra), Monocerotida (7. decembra do 20. decembra, vrhunac 9. decembra. Ovaj pljusak takođe može početi u novembru), Fenicidi (od 29. novembra do 9. decembra, sa vrhuncem oko 5./6. decembra), Kvadrantidi (obično januarski pljusak, ali može početi i u decembru), Sigma hidridi (4-15. decembar) i Ursidi (od 17. decembra do 25./26. decembra, sa vrhuncem oko 22. decembra).

Horoskopski znakovi za mjesec decembar su Strijelac (do 21. decembra) i Jarac (od 22. decembra nadalje).[3]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ "December | month | Britannica". www.britannica.com (jezik: engleski). 30. 11. 2023. Pristupljeno 27. 1. 2024.
  2. ^ Macrobius, Saturnalia, tr. Percival Vaughan Davies (New York: Columbia University Press, 1969), knjiga I, poglavlja 12–13, str. 89–95.
  3. ^ "Astrology Calendar", yourzodiacsign. Signs in UT/GMT for 1950–2030.


Commons logo
Commons logo
Commons ima datoteke na temu: Decembar
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Decembar&oldid=3568921"