Sandhi : diforc'h etre ar stummoù

Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet

Inline

Stumm red eus an 13 C'hwe 2022 da 09:17

Graet e vez sandhi (diwar ar sañskriteg संधि 'saṃdhi'; "liamm") gant ar yezhadurourien (da heul re India) eus kemmadurioù fonetikel a c'hoarvez gant ar soniadoù e degouezhioù 'zo. Arabat kemmeskañ ar c'hemmadurioù a c'hoarvez e brezhoneg hag e yezhoù all diwar abegoù yezhadurel hag ar sandhioù a c'hoarvez diwar abegoù fonetikel.

Pa c'hoarvez ar sandhioù e penn kentañ pe e dibenn ar gerioù e vez graet diavaez anezho ha pa c'hoarvezont e diabarzh ar gerioù e vez graet diabarzh anezho.

Sandhioù sañskritek[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Renablet ha studiet pizh e oa bet ar sandhioù sañskritek hag ar reolennoù a ren anezho abaoe ouzhpenn 2500 vloaz zo en oberenn ar yezhadurour sanskritek Pānini (560-480 kent JK), an astādhyāyī. Lod anezho a zo heñvel e brezhoneg hag e sañskriteg.

Sandhioù brezhonek[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Sandhioù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Pa vez heuliet kensonenn dibenn ur ger gant ur vogalenn e teu, dre vras, ar gensonenn-se da vezañ mouezhiet:

"Ramp eo" a vez distaget "ramb eo";
"Mat eo" a vez distaget "Mad eo";
"Plijus eo" a vez distaget "Plijuz eo".

Nemedennoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Ar gerioù a echu gant "s" + kensonenn a chom divouezh:

"Prest eo" a vez distaget prest eo
"Fresk int" a vez distaget fresk int.

Kaletadur[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

A-wechoù, war-lerc'h ur gensonenn-dibenn, e c'hell ur gensonenn deroù-ger kaletaat ha dont da vezañ divouezh:

b deroù-ger a vo neuze distaget p, ha "pemp bloaz" a vez distaget "pemp ploaz"; heñvel e-barzh hent bras, mab-bihan, paotr bihan, bep bloaz ha plac'h pihan (e-lec'h plac'h vihan)
d deroù-ger a vo neuze distaget t, hag "ed-du" a vez distaget "etu"; heñvel e-barzh miz Du, lagad du, gwinizh du, ed-du, a-hed-da-hed, 'gav din, me 'gred din;
- "Me gav din" a vez distaget "Me gaf tin".
- pemzek dez hag eizh dez a skriver pemzektez, eizhtez, hervez an distagadur.
g deroù-ger a vo neuze distaget k, evel e pet gwech, dek gwech, kant gwech, miz Genver, dek gwenneg
z deroù-ger a vo distaget s en troiennoù tud zo, patatez zo.

Sandhioù diabarzh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Gallout a reer kavout sandhioù diabarzh e brezhoneg pa vez savet gerioù diwar meur a elfenn, ur rakger hag ur wrizienn da skouer.
Skouerioù:

"en" + "penn" a ro "empenn". Dirak ar gensonenn-weuz p eo deuet ar gensonenn-dant n da vezañ ar gensonenn-weuz m.
"pred" + "ti" a ro "preti". Dirak ar gensonenn zivouezh t eo deuet ar gensonenn mouezhiet d da vezañ divouezh t, ha kendeuzet eo bet an daou t.
addont, addozv

Sandhi tonennel[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Sandhioù a c'hell c'hoarvezout gant tonennoù daou c'her kichen-ha-kichen. Graet e vez sandhioù tonennel anezho ^{(Daveoù a vank)}.

Gwelit ivez:[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Sandhi tonennel

@@ Linenn 4: / Linenn 4: @@
 == Sandhioù sañskritek ==
-Renablet ha studiet pizh e oa bet ar sandhioù [[sañskriteg|sañskritek]] hag ar reolennoù a ren anezho abaoe ouzhpenn 2500 vloaz 'zo e yezhadur '''Pānini''' ''(astādhyāyī)''. Lod anezho a zo heñvel e brezhoneg hag e sañskriteg.
+Renablet ha studiet pizh e oa bet ar sandhioù [[sañskriteg|sañskritek]] hag ar reolennoù a ren anezho abaoe ouzhpenn 2500 vloaz zo en oberenn ar yezhadurour sanskritek [[Pānini]] (560-480 kent JK), an [[astādhyāyī]]. Lod anezho a zo heñvel e brezhoneg hag e sañskriteg.
 == Sandhioù brezhonek ==
 === Sandhioù diavaez ===
-* Pa vez heuliet kensonenn dibenn ur ger gant ur vogalenn e teu, dre vras, ar gensonenn-se da vezañ [[mouezhiet]]:<br />
+Pa vez heuliet kensonenn dibenn ur ger gant ur vogalenn e teu, dre vras, ar gensonenn-se da vezañ [[mouezhiet]]:<br />
-** "Ramp eo" a vez distaget "ram'''b''' eo";<br />
+*"Ramp eo" a vez distaget "ram'''b''' eo";<br />
-** "Mat eo" a vez distaget "Ma'''d''' eo";<br />
+*"Mat eo" a vez distaget "Ma'''d''' eo";<br />
-** "Plijus eo" a vez distaget "Pliju'''z''' eo".
+*"Plijus eo" a vez distaget "Pliju'''z''' eo".
-Nemedennoù:
-* Ar gerioù a echu gant "s" + kensonenn a chom divouezh:
-** "Prest eo" a vez distaget ''pres'''t''' eo''
-** "Fresk int" a vez distaget ''fres'''k''' int''.
+====Nemedennoù====
+Ar gerioù a echu gant ''"s" + kensonenn'' a chom divouezh:
+* "Prest eo" a vez distaget ''pres'''t''' eo''
+* "Fresk int" a vez distaget ''fres'''k''' int''.
+===Kaletadur===
-* E degouezhioù 'zo e c'hell div gensonenn kichen-ha-kichen kaletaat (dont da vezañ [[divouezh]]):<br />
+A-wechoù, war-lerc'h ur gensonenn-dibenn, e c'hell ur gensonenn deroù-ger kaletaat ha dont da vezañ [[divouezh]]:<br />
-** "Pemp bloaz" a vez distaget "Pemp '''p'''loaz";
+* ''b'' deroù-ger a vo neuze distaget ''p'', ha "pemp bloaz" a vez distaget "pemp '''p'''loaz"; heñvel e-barzh ''hent bras, mab-bihan, paotr bihan,  bep bloaz'' ha ''plac'h pihan'' (e-lec'h ''plac'h vihan'')
-** "dek gwenneg" a vez distaget "dek kwennek".
+* ''d'' deroù-ger a vo neuze distaget ''t'', hag "ed-du" a vez distaget "etu"; heñvel e-barzh ''miz Du, lagad du, gwinizh du, ed-du, a-hed-da-hed, 'gav din, me 'gred din'';
-** "ed-du" a vez distaget "etu".
 ** "Me gav din" a vez distaget "Me ga'''f t'''in".
+** ''pemzek dez'' hag ''eizh dez'' a skriver ''pemzektez, eizhtez'', hervez an distagadur.
+* ''g'' deroù-ger a vo neuze distaget ''k'', evel e ''pet gwech, dek gwech, kant gwech, miz Genver, dek gwenneg''
+* ''z'' deroù-ger a vo distaget ''s'' en troiennoù ''tud zo, patatez zo''.
 === Sandhioù diabarzh ===
@@ Linenn 29: / Linenn 32: @@
 * "en" + "penn" a ro "empenn". Dirak ar [[kensonenn-weuz|gensonenn-weuz]] ''p'' eo deuet ar [[kensonenn-dant|gensonenn-dant]] ''n'' da vezañ ar gensonenn-weuz ''m''.
 * "pred" + "ti" a ro "preti". Dirak ar gensonenn [[divouezh|zivouezh]] ''t'' eo deuet ar gensonenn [[mouezhiet]] ''d'' da vezañ [[divouezh]] ''t'', ha kendeuzet eo bet an daou ''t''.
+*''addont, addozv''
-== Sandh tonennel ==
+== Sandhi tonennel ==
-Sandhioù a c'hell c'hoarvezout gant [[tonenn (yezhoniezh)|tonennoù]] daou [[ger|c'her]] kichen-ha-kichen. Graet e vez ''sandhioù tonennel'' anezho.
+Sandhioù a c'hell c'hoarvezout gant [[tonenn (yezhoniezh)|tonennoù]] daou [[ger|c'her]] kichen-ha-kichen. Graet e vez ''sandhioù tonennel'' anezho {{daveoù a vank}}.
 == Gwelit ivez: ==