Галоўная старонка

Вітаем у Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі, якую можа правіць кожны. праект у альтэрнатыўнай літаратурнай норме беларускай мовы («тарашкевіца») знаходзіцца тут

17:10 UTC — панядзелак, 24 чэрвеня 2024 У беларускім раздзеле — 243 446 артыкулаў

Зборы асноўных правіл Вікіпедыі • Як пісаць артыкулы • Першыя крокі • Як шукаць інфармацыю • Пачаць новы артыкул

Выдатны артыкул Устава аб кіраванні, ці Канстытуцыя 3 ма́я — асноўны закон Рэчы Паспалітай, прыняты Чатырохгадовым соймам 3 мая 1791 годзе ў Варшаве, які змяняў форму праўлення Рэчы Паспалітай з абмежаванай манархіі (т. зв. «змешанай манархіі» — monarchia mixta) на канстытуцыйную манархію. Канстытуцыя рэгулюе перш за ўсе сферу палітычных адносін і вызначае падзел галін улады (заканадаўчай, выканаўчай і судовай), а самы вялікі і дэталёва прапісаны артыкул Канстытуцыі прысвечаны каралю (вялікаму князю) як кіраўніку выканаўчай улады. У Канстытуцыі дэталёва прапісана і вызначана важная роля караля (вялікага князя) у грамадстве і сістэме ўлады. Уводзілася спадчыннасць трона замест ранейшай выбарнасці манарха соймам. Была першым у Еўропе і другім у свеце (пасля Канстытуцыі ЗША) кадыфікаваным асноўным законам, зафіксаваным пісьмова і падзяляўшым тры галіны ўлады (на сучасны ўзор). Канстытуцыя адлюстроўвае адносіны раннекапіталістычнага грамадства (далей…). Іншыя выдатныя артыкулы · Кандыдаты Добры артыкул Роспіс сцен Спаса-Ефрасінняўскай царквы XII ст. з выявай святой пакутніцы Ефрасіння Полацкая, свецкае імя Прадслава (каля 1104 — 1167) — ігумення, першая жанчына кананізаваная Рускай праваслаўнай царквой (1547), пасля прылічаная да святых (1893). Дачка князя Святаслава Усяславіча. У юнацтве адмовілася ад шлюбу і пайшла ў манастыр. Пасялілася ў келлі Полацкага Сафійскага сабора, перапісвала кнігі, на думку некаторых даследчыкаў, і перакладала іх, а таксама вяла міратворчую і асветніцкую дзейнасць. Пабудавала на свае сродкі дзве царквы ў Полацку, заснавала паблізу Полацка жаночы і мужчынскі манастыры, якія сталі асяродкамі асветы Полацкай зямлі. На заказ Ефрасінні створаны напрастольны крыж, ахвяраваны ёю свайму жаночаму манастыру. Мужчынскаму манастыру ахвяравала абраз «Таропецкая ікона Божай Маці». У 1167 годзе паломнічала па святых мясцінах, памерла і пахавана ў манастыры Св. Феадосія ў Іерусаліме (далей…). Іншыя добрыя артыкулы · Кандыдаты Выдатныя спісы Спіс Папаў Рымскіх і антыпапаў Іншыя выдатныя спісы · Кандыдаты Выява дня Самец мухі Episyrphus balteatus.		Актуальныя падзеі Актуальныя тэмы: Уварванне Расіі ва Украіну · Чэмпіянат Еўропы па футболе У Дэрбенце і Махачкале (Расія) здзейснена серыя тэрарыстычных нападаў. (23 чэрвеня) Пірэнейскіх рысей выключылі са спісу відаў пад пагрозай вымірання і класіфікавалі як уразлівы від. (20 чэрвеня) Баскетбалісты «Бостан Селтыкс» сталі чемпіёнамі НБА ў рэкордны васямнаццаты раз. (17 чэрвеня) Караблекрушэнне на рацэ Ква ў ДР Конга прывяло да гібелі людзей. (12 чэрвеня) Іншыя актуальныя падзеі · Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць Дзень у гісторыі 24 чэрвеня 79: Ціт абвешчаны імператарам пасля смерці свайго бацькі Веспасіяна. 1404: Смаленск вярнуўся ў склад Вялікага Княства Літоўскага. 1497: Джон Кабат і яго каманда дасягнулі ўзбярэжжа Паўночнай Амерыкі, меркавана вострава Ньюфаўндленд. 1812: Армія Напалеона пераправілася цераз Нёман — мяжу Расіі, пачалася руска-французская вайна 1812 года. 1893: Пачатак экспедыцыі Фрыцьёфа Нансена да Паўночнага полюса. 1934: Сталіца Украіны перанесена з Харкава ў Кіеў. 1941: У СССР створаны знішчальныя батальёны для барацьбы з дэсантамі і дыверсіямі ў прыфронтавай паласе. 1945: У Маскве на Краснай плошчы адбыўся парад Перамогі. 1948: СССР перакрыў дарогі з Берліна на захад і ўстанавіў блакаду Заходняга Берліна. 1989: У Вільнюсе пачаўся I Устаноўчы з’езд Беларускага народнага фронту «Адраджэнне». Іншыя падзеі · Прагляд · Абмеркаваць Ці ведаеце вы, што… Адзіны ў свеце падводны пласціністы грыб расце ў верхнім басейне ракі Роўг у ЗША. Паводле генетычных даследаванняў сучасная буйная рагатая жывёла паходзіць ад васьмідзесяці тураў, прыручаных у Анатоліі і Сірыі. У многіх раёнах Аўстраліі сустракаюцца здзічэлыя коні. Пасля далучэння зямель Беларусі да Расійскай імперыі пачаліся масавыя падараванні сялян чыноўнікам. Лідскі аэрадром з’яўляецца адным з найстарэйшых у свеце. Беларускія спецслужбы дапамаглі літоўскім уладам затрымаць кіраўніка Камуністычнай партыі Літвы. Ужыванне трусінага малака можа дапамагчы людзям пасля трансплантацыі. Падрыхтоўка · Архіў · Прагляд · Абмеркаваць Вікітыдзень Праект WikiGap 2024 Belarus накіраваны на напісанне артыкулаў пра выдатных жанчын праект • кандыдаты • архіў • абнавіць • правіць Вікістужка Архіў
Тэмы   Прырода Жыццё Зямля Космас Матэрыя   Грамадства Народы Мовы Краіны Палітыка Сям’я Эканоміка   Беларусы Краіна Гісторыя Мова Культура Постаці   Гісторыя Падзеі Перыяды Гістарычныя вобласці   Чалавек Асобы Антрапалогія Веды Філасофія   Культура Архітэктура Літаратура Мастацтва Рэлігія Спорт   Навука Астраномія Біялогія Геалогія Матэматыка Фізіка Хімія Гуманітарныя навукі   Тэхніка Абсталяванне Зброя Інфарматыка Космас Транспарт Электроніка Іншыя Вікіпраекты Вікіслоўнік Слоўнікі і тэзаўрус Вікікнігі Падручнікі і дапаможнікі Вікіданыя База ведаў Вікіцытатнік Зборнік цытат Вікікрыніцы База тэкставых крыніц Віківіды Слоўнік біялагічных відаў Вікінавіны Свабодныя навіны Вікісховішча Мультымедыйныя файлы Метавікі Каардынацыя Вікіпраектаў MediaWiki Праграмнае забеспячэнне Вікіпраектаў