Археалагічная разведка: Розніца паміж версіямі
[дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
др - ізаляваны артыкул |
афармленне |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
'''[[Археалогія|Археалагічная]] разведка''' |
'''[[Археалогія|Археалагічная]] разведка''' — форма правядзення і метад навукова-даследчай дзейнасці [[археолаг]]аў і прыраўнаваных да іх [[даследчык]]аў па выяўленню і вывучэнню археалагічных помнікаў, на аснове выяўленага археалагічнага матэрыяла. |
||
Праводзіцца паводле спецыяльных [[Адкрыты ліст|дазволаў]] з мэтай паўторнага абследавання ці выяўлення новых помнікаў, звычайна пешшу (з улікам патрабаванняў тэхнікі бяспекі), колькасцю не менш як 2 чал., сумесна з мясцовымі жыхарамі. Пры [[Археалогія Беларусі|археалагічнай]] разведцы асаблівая ўвага звяртаецца на абследаванне [[бераг]]оў старыц і тарфяных масіваў, якія ў далёкім мінулым былі вадаёмамі, іх берагі маглі быць заселены людзьмі. Стаянкі [[Каменны век|каменнага веку]] перыядаў [[палеаліт]]у і [[мезаліт]]у ў [[Беларускае Падняпроўе|Беларускім Падняпроўі]] звычайна знаходзяцца на 2-й надпоймавай тэрасе вышынёй 10 |
Праводзіцца паводле спецыяльных [[Адкрыты ліст|дазволаў]] з мэтай паўторнага абследавання ці выяўлення новых помнікаў, звычайна пешшу (з улікам патрабаванняў тэхнікі бяспекі), колькасцю не менш як 2 чал., сумесна з мясцовымі жыхарамі. Пры [[Археалогія Беларусі|археалагічнай]] разведцы асаблівая ўвага звяртаецца на абследаванне [[бераг]]оў старыц і тарфяных масіваў, якія ў далёкім мінулым былі вадаёмамі, іх берагі маглі быць заселены людзьмі. Стаянкі [[Каменны век|каменнага веку]] перыядаў [[палеаліт]]у і [[мезаліт]]у ў [[Беларускае Падняпроўе|Беларускім Падняпроўі]] звычайна знаходзяцца на 2-й надпоймавай тэрасе вышынёй 10 — 30 [[Метр|м]] і болей над летнім межанным узроўнем вады ў вадаёмах, больш познія помнікі — на 1-й надпоймавай тэрасе вышынёй да 10 м. |
||
Аднак у розных зонах лакалізацыі помнікаў могуць быць выключэнні. Так, у [[Тураў]]скім міжрэччы [[Прыпяць|р. Прыпяць]] |
Аднак у розных зонах лакалізацыі помнікаў могуць быць выключэнні. Так, у [[Тураў]]скім міжрэччы [[Прыпяць|р. Прыпяць]] — [[Сцвіга|р. Сцвігі]] ёсць помнікі ад ранніх перыядаў каменнага веку да Позняга [[сярэднявечча]], хоць вышыня тэрас там не перавышае 4 — 5 м над поймамі рэк. Могільнікі могуць знаходзіцца ў розных месцах. Археалагічная разведка дае асабліва плённыя вынікі пры абследаванні тых зямель, што разворваюцца, там спрактыкаваныя даследчыкі лёгка прасочваюць могільнікі і жытлы. Тэрыторыі распаўсюджвання пэўнага тыпу рэчаў дапамагаюць вызначыць прыкладныя межы археалагічных помнікаў. Пры дэталёвых абследаваннях кар’ераў для здабычы крэйды, пяску, гліны, жарствы, распрацовак торфу, на месцах прыкладвання дарог, будаўніцтва жытлаў, прадпрыемстваў і іншых земляных работ могуць быць выяўлены рэшткі паселішчаў, майстэрняў па апрацоўцы крэменю, могільнікі, скарбы, рэшткі чацвярцічнай фаўны і інш. |
||
Усе адкрытыя археалагічныя помнікі фатаграфуюцца, наносяцца іх планы маштабам 1:500 |
Усе адкрытыя археалагічныя помнікі фатаграфуюцца, наносяцца іх планы маштабам 1:500 см і 1:1000 см, на якіх пазначаюцца месцы пахаванняў, жытлаў, скопішчы знойдзенага матэрыялу і інш. Афармляюцца пашпарты, у якіх указваюцца мясцовыя назвы ўрочышчаў, рэк, азёр, прыводзяцца прывязкі да найбліжэйшых населеных пунктаў, цэнтраў сельсаветаў, пазначаюцца раён, вобласць, аўтар археалагічнай разведкі, месца захоўвання, а пасля рэгістрацыі і калекцыйныя нумары знаходак; у дзённіках падрабязна апісваюцца і замалёўваюцца знойдзеныя прадметы. Па выніках археалагічных разведак аўтар прадстаўляе кіраўніцтву арганізацыі, што выдала дазвол, навуковую справаздачу, якая захоўваецца ў навуковым архіве. Аўтар археалагічных разведак прымае захады па рэгістрацыі выяўленых помнікаў, іх ахове і ўвядзенні ў навуковы зварот. |
||
{{зноскі}} |
|||
== [[Літаратура]] == |
== [[Літаратура]] == |
||
* ''[[Леанід Давыдавіч Побаль|Побаль, Л.Д.]]'' Археалагічная разведка / Л.Д. |
* ''[[Леанід Давыдавіч Побаль|Побаль, Л. Д.]]'' Археалагічная разведка / Л. Д. Побаль // [[Археалогія]] і [[нумізматыка]] [[Беларусь|Беларусі]]: [[Энцыклапедыя]] / Беларуская Энцыклапедыя; Рэдкал.: В. В. Гетаў і інш. — [[Мінск]]: [[Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі|«Беларуская Энцыклапедыя» імя П. Броўкі]], [[1993]]. — 702 с. — С. 49. — ISBN 5-85700-077-7. |
||
{{commonscat}} |
|||
{{Бібліяінфармацыя}} |
|||
[[Катэгорыя:Археалогія]] |
[[Катэгорыя:Археалогія]] |
Актуальная версія на 15:20, 13 мая 2024
Археалагічная разведка — форма правядзення і метад навукова-даследчай дзейнасці археолагаў і прыраўнаваных да іх даследчыкаў па выяўленню і вывучэнню археалагічных помнікаў, на аснове выяўленага археалагічнага матэрыяла.
Праводзіцца паводле спецыяльных дазволаў з мэтай паўторнага абследавання ці выяўлення новых помнікаў, звычайна пешшу (з улікам патрабаванняў тэхнікі бяспекі), колькасцю не менш як 2 чал., сумесна з мясцовымі жыхарамі. Пры археалагічнай разведцы асаблівая ўвага звяртаецца на абследаванне берагоў старыц і тарфяных масіваў, якія ў далёкім мінулым былі вадаёмамі, іх берагі маглі быць заселены людзьмі. Стаянкі каменнага веку перыядаў палеаліту і мезаліту ў Беларускім Падняпроўі звычайна знаходзяцца на 2-й надпоймавай тэрасе вышынёй 10 — 30 м і болей над летнім межанным узроўнем вады ў вадаёмах, больш познія помнікі — на 1-й надпоймавай тэрасе вышынёй да 10 м.
Аднак у розных зонах лакалізацыі помнікаў могуць быць выключэнні. Так, у Тураўскім міжрэччы р. Прыпяць — р. Сцвігі ёсць помнікі ад ранніх перыядаў каменнага веку да Позняга сярэднявечча, хоць вышыня тэрас там не перавышае 4 — 5 м над поймамі рэк. Могільнікі могуць знаходзіцца ў розных месцах. Археалагічная разведка дае асабліва плённыя вынікі пры абследаванні тых зямель, што разворваюцца, там спрактыкаваныя даследчыкі лёгка прасочваюць могільнікі і жытлы. Тэрыторыі распаўсюджвання пэўнага тыпу рэчаў дапамагаюць вызначыць прыкладныя межы археалагічных помнікаў. Пры дэталёвых абследаваннях кар’ераў для здабычы крэйды, пяску, гліны, жарствы, распрацовак торфу, на месцах прыкладвання дарог, будаўніцтва жытлаў, прадпрыемстваў і іншых земляных работ могуць быць выяўлены рэшткі паселішчаў, майстэрняў па апрацоўцы крэменю, могільнікі, скарбы, рэшткі чацвярцічнай фаўны і інш.
Усе адкрытыя археалагічныя помнікі фатаграфуюцца, наносяцца іх планы маштабам 1:500 см і 1:1000 см, на якіх пазначаюцца месцы пахаванняў, жытлаў, скопішчы знойдзенага матэрыялу і інш. Афармляюцца пашпарты, у якіх указваюцца мясцовыя назвы ўрочышчаў, рэк, азёр, прыводзяцца прывязкі да найбліжэйшых населеных пунктаў, цэнтраў сельсаветаў, пазначаюцца раён, вобласць, аўтар археалагічнай разведкі, месца захоўвання, а пасля рэгістрацыі і калекцыйныя нумары знаходак; у дзённіках падрабязна апісваюцца і замалёўваюцца знойдзеныя прадметы. Па выніках археалагічных разведак аўтар прадстаўляе кіраўніцтву арганізацыі, што выдала дазвол, навуковую справаздачу, якая захоўваецца ў навуковым архіве. Аўтар археалагічных разведак прымае захады па рэгістрацыі выяўленых помнікаў, іх ахове і ўвядзенні ў навуковы зварот.
Зноскі
Літаратура[правіць | правіць зыходнік]
- Побаль, Л. Д. Археалагічная разведка / Л. Д. Побаль // Археалогія і нумізматыка Беларусі: Энцыклапедыя / Беларуская Энцыклапедыя; Рэдкал.: В. В. Гетаў і інш. — Мінск: «Беларуская Энцыклапедыя» імя П. Броўкі, 1993. — 702 с. — С. 49. — ISBN 5-85700-077-7.
Археалагічная разведка на Вікісховішчы |