(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)
Вікіпэдыя

Lua: розьніца паміж вэрсіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразьметка
Няма апісаньня зьменаў
Няма апісаньня зьменаў
Радок 7:
Lua быў створаны ў 1993 годзе Раберта Ерусалімскім, Луісам Гэнрыке дэ Фігуэйрэда і Вальдэмарам Салесам, членамі Tecgraf (Computer Graphics Technology Group - групы тэхналогій камп'ютэрнай графікі) у Папскім каталіцкім універсітэце Рыа-дэ-Жанэйра ў Бразіліі .
 
З 1977 па 1992 год у Бразілія праводзіла палітыку жорсткіх [[Гандлёвы бар'ер|гандлёвых бар'ераў]] (так званых рынкавых рэзерваў) у дачыненьні да камп'ютэрнагакампутарнага абсталявання і праграмнага забеспячэння, мяркуючы, што Бразілія можа і павінна вырабляць іх сама. З-за чаго кліенты Tecgraf не маглі дазволіць сабе, ні палітычна, ні фінансава, купляць індывідуальнае праграмнае забеспячэнне з-за мяжы; згодна з рынкавым рэзервам, кліенты павінны былі б прайсці праз складаны бюракратычны працэс, каб даказаць, што іх патрэбы не могуць быць задаволены бразільскімі кампаніямі. Гэта вымусіла Tecgraf да стварэння неабходных інструмэнтаў з нуля.
 
Папярэднікамі Lua былі мовы ''SOL'' (Simple Object Language - простая аб'ектная мова) і ''DEL'' (Data-Entry Language - мова ўвода даных). Яны былі незалежна распрацаваны ў Tecgraf у 1992–1993 гадах, каб дадаць некаторую гнуткасць у два розныя праекты (абодва былі інтэрактыўнымі графічнымі праграмамі для кампаніі Petrobras ). У SOL і DEL не хапала структур кіравання патокам, і Petrobras адчувала ўсё большую патрэбу ў тым, каб дадаць да іх поўную магутнасць праграмавання.
 
Lua 1.0 быў распрацаваны такім чынам, што яго канструктары аб'ектаў, якія ў той час крыху адрозніваліся ад цяперашняга лёгкага і гнуткага стылю, уключалі сінтаксіс апісання дадзеных SOL (адсюль назва Lua: ''Sol'' азначае «Сонца» на партугальскай мове, а ''Lua'' азначае «Месяц»). [[Сынтаксіс (мова праграмаваньня)|Сынтаксіс]] Lua для структур кіравання ў асноўным быў запазычаны з [[Modula]] ( <code>if</code>, <code>while</code>, <code>repeat</code> / <code>until</code> ), але таксама паспытаў уплыў [[CLU]] (множныя прызначэнні і множныя вяртанні з функцый, як больш простая альтэрнатыва параметрам[[Спасылачны перададзенымпараметар|спасылачным па спасылкепараметрам]] або яўным указальнікам[[Указальнік (машыннае праграмаваньне)|указальнікам]]), [[C++]] ("выдатная ідэя дазволіць [[Лакальная зменная|лакальнай зменнай]] быць аб'яўленнайяўленай толькі там, дзе яна патрэбна" ), [[SNOBOL]] і [[AWK]] ( [[Асацыятыўны масіў|асацыятыўныя масівы]] ). У артыкуле, апублікаваным у ''часопісе Dr. Dobb's Journal'', стваральнікі Lua таксама сцвярджаюць, што [[LISP]] і [[Scheme]] з іх адзінай універсальнай структурай даных ([[Спіс спісам(структура даных)|спісам]]) аказалі вялікі ўплыў на іх рашэнне выкарыстаць табліцу ў якасці асноўнай структуры даных Lua.
 
З цягам часу семантыка Lua падвяргалася ўсё большаму ўплыву Scheme , асабліва з увядзеннем ананімных функцый і поўнага лексічнага ахопу . У новых версіях Lua было дададзена некалькі функцый.
Радок 17:
Версіі Lua да версіі 5.0 выпускаліся пад ліцэнзіяй, падобнай да ліцэнзіі BSD . Пачынаючы з версіі 5.0 і далей, Lua распаўсюджваецца па ліцэнзіі MIT . Абедзве з'яўляюцца дазвольнымі ліцэнзіямі на бясплатнае праграмнае забеспячэнне і амаль аднолькавыя.
 
== Асаблівасьці ==
== Асаблівасці ==
Lua звычайна апісваюць як "[[Шматпарадыгмавая мультыпарадыгмавуюмова праграмаваньня|шматпарадыгмавую]]" мову, якая мае невялікую базавую функцыянальнасць, якая можа быць пашыраны ў адпаведнасці з вырашаемай праблемай. Lua не мае відавочнайяўнай падтрымкі ўспадкоўвання[[Успадкоўваньне (аб'ектна-арыентаванае праграмаваньне)|ўспадкоўваньня]], але дазваляе рэалізаваць яго з дапамогай [[Удзельнік:Хачапуры/Lua#Мэтатабліцы|мэтатабліц ]]. Аналагічным чынам Lua дазваляе праграмістам выкарыстоўваць [[Прастора імёнаў|прасторы імёнаў]], класы[[Кляса (праграмаваньне)|клясы]] і іншую функцыянальнасць з дапамогай табліц; першакласныя[[Першаклясная функцыя|першаклясныя функцыі]] дазваляюць выкарыстоўваць мноства метадаў [[Функцыянальнае праграмаваньне|функцыянальнага праграмавання]], а поўны лексічны[[ляксічны ахоп]] дазваляе схаваць дэталёвую інфармацыю для выканання [[Прынцып найменьшых прывілеяў|прынцыпу найменшыхнайменьшых прывілеяў]].
 
Увогуле, Lua імкнецца прадастаўляць простыя, гнуткія [[Мэтад (праграмаваньне)|мета-функцыі]], якія можна пашыраць па меры неабходнасці, а не набор функцый, характэрны для адной парадыгмы праграмавання. У выніку базавая мова выкарыстоўвае невялікі аб'ём памяці; скампіляваны [[інтэрпрэтатар]] займае толькі каля 247&nbsp;[[Кілябайт|kB]] .
 
Як мова з [[Дынамічная тыпізацыя|дынамічнай тыпізацыяй]], прызначаная для выкарыстання ў якасці [[Скрыптовая мова|мовы сцэнарыяў]], Lua досыць кампактная, каб змясціцца на розных хост-платформах. Яна падтрымлівае толькі невялікую колькасць атамарныхпростых структуртыпаў даных, такіх як лагічныя[[Булевы тып даных|булевыя]] значэнні, лічбы (па змаўчанні з плаваючай кропкай падвойнай дакладнасці і 64-бітныя цэлыя[[Цэлы лік|цэлыя]]) і [[Радок (тып даных)|радкі]]. Тыповыя структуры даных, такія як [[Масіў (структура даных)|масівы]], наборы[[Сэт (структура даных)|сэты]], [[Спіс (структура даных)|спісы]] і [[Запіс (структура даных)|запісы]], могуць быць прадстаўлены з дапамогай адзінай уласнай структуры даных Lua, табліцы, якая па сутнасці з'яўляецца гетэрагенным [[Асацыятыўны масіў|асацыятыўным масівам ]].
 
Lua рэалізуе невялікі набор пашыраных функцый, такіх як першакласныя[[Першаклясная функцыя|першаклясныя функцыі]], [[Зборка смецьця (машыннае праграмаваньне)|зборка смеццясмецьця]], замыканні[[Замыканне (інфарматыка)|замыканьні]], правільныя [[Хваставы выклік|хваставыя выклікі]], прымус[[Пераўтварэньне тыпу даных|пераўтварэньне]] (аўтаматычнае пераўтварэнне паміж радковымі і лікавымі значэннямі падчас выканання), супраграмы[[Карутына|карутыны]] (кааператыўная шматзадачнасць) і [[Дынамічная загрузка|дынамічная загрузка модуляў ]].
 
=== СінтаксісСынтаксіс ===
КласічныКлясычная [["Hello, World!" праграма]] можа быць запісана наступным чынам, з дужкамі або без:
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
print("Hello, World!")
 
</syntaxhighlight>
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
print "Hello, World!"
 
</syntaxhighlight>
 
[[Каментарый (машыннае праграмаваньне)|Каментарый]] у Lua пачынаецца з падвойнага злучка і працягваецца да канца радка, падобна да [[Ada]], [[Eiffel]], [[Haskell]], [[Slovnaft|SQL]] і [[VHDL]]. Шматрадковыя радкі і каментарыі абмежаваныя падвойнымі квадратнымі дужкамі.
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
-- аднарадковы каментарый
 
Каментарый у Lua пачынаецца з падвойнага злучка і працягваецца да канца радка, падобна да Ada, Eiffel, Haskell, SQL і VHDL . Шматрадковыя радкі і каментарыі абмежаваныя падвойнымі квадратнымі дужкамі.<syntaxhighlight lang="lua">
-- Single line comment
--[[
шматрадковы
Multi-line comment
каментарый
]]
 
</syntaxhighlight>У гэтым прыкладзе фактарыял рэалізаваны як функцыя:<syntaxhighlight lang="lua">
</syntaxhighlight>
 
У наступным прыкладзе рэалізавана функцыя вылічэньня [[Фактарыял|фактарыялу]]:
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
function factorial(n)
local x = 1
for i = 2, n do
x = x * i
end
return x
end
 
</syntaxhighlight>
 
=== Кіраванне патокам ===
Lua мае адзіную канструкцыю умоўнага тэсту: <code>if then end</code> з неабавязковым <code>else</code> і <code>elseif then</code>.
 
Lua мае адзіную канструкцыю [[Галінаваньне (машыннае праграмаваньне)|галінаваньня]]: <code>if then end</code> з неабавязковым <code>else</code> і <code>elseif then</code>.
Стандартны аператар <code>if then end</code> патрабуе ўсіх трох ключавых слоў:<syntaxhighlight lang="lua">
 
if condition then
Стандартны аператар <code>if then end</code> патрабуе ўсіх трох ключавых слоў:
--statement body
 
<syntaxhighlight lang="lua">
if умова then
-- сцьвярджэньня
end
</syntaxhighlight>
</syntaxhighlight>Ключавое слова <code>else</code> можа быць дададзена з суправаджальным блокам аператараў для кіравання выкананнем, калі ўмова <code>if</code> вылічваецца як <code>false</code> :<syntaxhighlight lang="lua">
 
if condition then
Ключавое слова <code>else</code> можа быць дададзена з суправаджальным блокам аператараў для кіравання выкананнем, калі ўмова <code>if</code> вылічваецца як <code>false</code>:
--statement body
 
<syntaxhighlight lang="lua">
if умова then
-- сцьвярджэньня
else
-- сцьвярджэньня
--statement body
end
</syntaxhighlight>

Множны выбар рэалізуецца канструкцыяй <code>elseif then</code> :

<syntaxhighlight lang="lua">
if conditionумова then
-- сцьвярджэньне
--statement body
elseif conditionумова then
-- сцьвярджэньне
--statement body
else -- optional
-- сцьвярджэньне
--optional default statement body
end
</syntaxhighlight>
</syntaxhighlight>Lua мае чатыры тыпы ўмоўных цыклаў: <nowiki><code id="mw-w">while</code></nowiki>, <code>repeat</code> (падобны на <nowiki><code id="mw_g">do while</code></nowiki> ), лікавы <nowiki><code id="mwAQA">for</code></nowiki> і агульны <code>for</code> .<syntaxhighlight lang="lua">
 
--condition = true
Lua мае чатыры тыпы ўмоўных [[Цыкал (машыннае праграмаваньне)|цыклаў]]: <code>while</code>, <code>repeat</code> (падобны на <code>do while</code>), лікавы <code>for</code> і агульны <code>for</code>.
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
while conditionумова do
-- сцьвярджэньне
--statements
end
 
repeat
-- сцьвярджэньне
--statements
until conditionумова
 
for i = first, last, delta do -- delta mayможа beбыць negativeадмоўнай, allowing the for loopдазваляючы toцыклу countлічыць downу orзваротны upбок
-- сцьвярджэньне
--statements
--example: print(i)
end
 
</syntaxhighlight>Гэты <code>for</code> будзе перабіраць табліцу <code>_G</code> з выкарыстаннем стандартнай функцыі ітэратараў <code>pairs</code> пакуль не верне <code>nil</code>:<syntaxhighlight lang="lua">
</syntaxhighlight>
 
Гэты <code>for</code> будзе перабіраць табліцу <code>_G</code> з выкарыстаннем стандартнай функцыі ітэратараў <code>pairs</code> пакуль не верне <code>nil</code>:
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
for key, value in pairs(_G) do
print(key, value)
end
 
</syntaxhighlight>Цыклы таксама могуць быць укладзенымі (змяшчацца ўнутры іншага цыкла).<syntaxhighlight lang="lua">
</syntaxhighlight>
 
Цыклы таксама могуць быць укладзенымі (змяшчацца ўнутры іншага цыкла).
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
local grid = {
{ 11, 12, 13 },
{ 21, 22, 23 },
{ 31, 32, 33 }
}
 
for y, row in pairs(grid) do
for x, value in pairs(row) do
print(x, y, value)
end
end
 
</syntaxhighlight>
 
=== Функцыі ===
 
Абыходжанне з функцыяй як сутнасцю першага класа паказана ў наступным прыкладзе, дзе паводзіны функцыі <nowiki><code id="mw_g">print</code></nowiki> зменены:<syntaxhighlight lang="lua">
Абыходжанне з функцыяй як сутнасцю [[Першаклясная функцыя|першае клясы]] паказана ў наступным прыкладзе, дзе паводзіны функцыі <code>print</code> зменены:
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
do
-- захоўваем функцыю print як oldprint
local oldprint = print
-- Store current print function aslocal oldprint = print
 
function print(s)
--[[ Redefine print function. The usual print function can still be used(s)
-- перанакіроўваем выклік print
through oldprint. The new one has only one argument.]]
oldprint(s == "foo" and "bar" or s)
end
end
</syntaxhighlight>Любыя будучыя выклікі <nowiki><code id="mwAZI">print</code></nowiki> цяпер будуць накіроўвацца праз новую функцыю, з-за лексічнага ахопу Lua старая функцыя <nowiki><code id="mw_g">print</code></nowiki> будзе даступная толькі цераз новаю змененую <nowiki><code id="mw_g">print</code></nowiki>.
 
</syntaxhighlight>
Lua таксама падтрымлівае замыканні, як паказана ніжэй:<syntaxhighlight lang="lua">
 
Любыя будучыя выклікі <code>print</code> цяпер будуць накіроўвацца праз новую функцыю, з-за [[Ляксычны ахоп|ляксычнага ахопу]] Lua старая функцыя <code>print</code> будзе даступная толькі цераз новаю змененую <code>print</code>.
 
Lua таксама падтрымлівае [[Замыканьне (інфарматыка)|замыканні]], як паказана ніжэй:
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
function addto(x)
-- вяртаем новую функцыю, якая дадае x да аргументу
-- Return a new function that adds x to the argument
return function(y)
--[[ Калі мы зьвяртаемся да зьменнай x па-за межамі яе ахопу,
--[[ When we refer to the variable x, which is outside the current
Lua робіць замыканьне. ]]
scope and whose lifetime would be shorter than that of this anonymous
return x + y
function, Lua creates a closure.]]
return x + yend
end
end
 
fourplus = addto(4)
print(fourplus(3)) -- Printsдрукуе 7
 
</syntaxhighlight>
--This can also be achieved by calling the function in the following way:
 
print(addto(4)(3))
Новае замыканне для зменнай <code>x</code> ствараецца кожны раз, калі выклікаецца <code>addto</code>, так што кожная новая вернутая ананімная функцыя будзе заўсёды мець доступ да ўласнага параметру <code>x</code>.
--[[ This is because we are calling the returned function from 'addto(4)' with the argument '3' directly.
This also helps to reduce data cost and up performance if being called iteratively.]]
</syntaxhighlight>Новае замыканне для зменнай <code>x</code> ствараецца кожны раз, калі выклікаецца <code>addto</code>, так што кожная новая вернутая ананімная функцыя будзе заўсёды мець доступ да ўласнага параметру <code>x</code> .
 
=== Табліцы ===
Табліца - адзіны убудаваны складаны тып даных у Lua, аснова усіх тыпаў, ствараемых карыстальнікамі. Яна ўяўляе сабой асацыятыўны масіў з наданнем аўтаматычнага лічбавага ключа і спецыяльнага сінтаксісу.
 
Табліца - адзіны убудаваны [[складаны тып даных]] у Lua, аснова усіх тыпаў, ствараемых карыстальнікамі. Яна ўяўляе сабой асацыятыўны масіў з наданнем аўтаматычнага лічбавага ключа і спецыяльнага сінтаксісу.
 
Табліцы ствараюцца з дапамогай сінтаксісу канструктара <code>{}</code> .

<syntaxhighlight lang="lua">
 
a_table = {} -- Creates a new, empty table
a_table = {} -- новая пустая табліца
</syntaxhighlight>Табліцы заўсёды перадаюцца па спасылцы (гл. Выклік праз абмен ).
 
</syntaxhighlight>
 
Табліцы заўсёды перадаюцца па спасылцы.
 
Ключ (індэкс) можа быць любым значэньнем, нават функцыяй, але не <code>nil</code> і не [[NaN]].
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
a_table = { x = 10 } -- новая табліца з адным значэньнем 10 па ключу "x"
print(a_table["x"]) -- друкуе значэньне па ключу "x", у гэтым выпадку 10
 
Ключ (індэкс) можа быць любым значэннем, акрамя <code>nil</code> і NaN, уключаючы функцыі.<syntaxhighlight lang="lua">
a_table = {x = 10} -- Creates a new table, with one entry mapping "x" to the number 10.
print(a_table["x"]) -- Prints the value associated with the string key, in this case 10.
b_table = a_table
 
b_table["x"] = 20 -- The value in the table has been changed to 20.
print(b_table["x"]) = 20 -- Printsзначэньне у табліцы зьменена на 20.
print(b_table["x"]) -- друкуе 20
print(a_table["x"]) -- Also prints 20, because a_table and b_table both refer to the same table.
 
</syntaxhighlight>Табліца часта ўжываецца як структура (або запіс ), выкарыстоўваючы радкі ў якасці ключоў. Паколькі такое выкарыстанне вельмі распаўсюджана, Lua мае спецыяльны сінтаксіс для доступу да такіх палёў. <syntaxhighlight lang="lua">
print(a_table["x"]) -- таксама друкуе 20, таму што a_table і b_table спасылаюцца на тую самую табліцу
point = { x = 10, y = 20 } -- Create new table
 
print(point["x"]) -- Prints 10
</syntaxhighlight>
print(point.x) -- Has exactly the same meaning as line above. The easier-to-read dot notation is just syntactic sugar.
 
</syntaxhighlight>Выкарыстоўваючы табліцу для захоўвання звязаных функцый, яна можа дзейнічаць як прастора імёнаў.<syntaxhighlight lang="lua">
Табліца часта ўжываецца як структура (або [[Запіс (структура даных)|запіс]]), выкарыстоўваючы [[Радок (тып даных)|радкі]] ў якасці ключоў. Паколькі такое выкарыстанне вельмі распаўсюджана, Lua мае спецыяльны сынтаксіс для доступу да такіх палёў.
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
point = { x = 10, y = 20 } -- новая табліца
print(point["x"]) -- друкуе 10
 
-- Тое самае што і радок вышэй. Кропкавая натацыя карацейшая і больш простая для ўспрыманьня.
print(point.x)
 
</syntaxhighlight>
 
Табліца можа падысьці у якасьці прасторы імёнаў, калі захоўваць у ёй функцыі.
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
Point = {}
 
Point.new = function(x, y)
return {x = x, y = y} -- returnвяртае { ["x"] = x, ["y"] = y }
return {x = x, y = y}
end
 
Point.set_x = function(point, x)
point.x = x -- point["x"] = x;
point.x = x
end
</syntaxhighlight>Элементам табліцы аўтаматычна надаюцца лічбавыя ключы, што дазваляе выкарыстоўваць табліцы як масівы. Першы аўтаматычны індэкс роўны 1, а не 0, як у многіх іншых мовах праграмавання (але яўны індэкс 0 магчымы).
 
</syntaxhighlight>
Лічбавы ключ <code>1</code> не тое самае што радковы ключ <code>"1"</code>.<syntaxhighlight lang="lua">
 
array = { "a", "b", "c", "d" } -- Indices are assigned automatically.
Элементам табліцы аўтаматычна надаюцца лічбавыя ключы, што дазваляе выкарыстоўваць табліцы як [[Масіў (структура даных)|масівы]]. Першы аўтаматычны індэкс роўны 1, а не 0, як у многіх іншых мовах праграмавання (але яўны індэкс 0 магчымы).
print(array[2]) -- Prints "b". Automatic indexing in Lua starts at 1.
 
print(#array) -- Prints 4. # is the length operator for tables and strings.
Лічбавы ключ <code>1</code> не тое самае што радковы ключ <code>"1"</code>.
array[0] = "z" -- Zero is a legal index.
 
print(#array) -- Still prints 4, as Lua arrays are 1-based.
<syntaxhighlight lang="lua">
</syntaxhighlight>Памер табліцы <code>t</code> вызначаецца як любы цэлы індэкс <code>n</code> такі што <code>t[n]</code> не <code>nil</code> і <code>t[n+1]</code> роўны <code>nil</code>; акрамя таго, калі <code>t[1]</code> <code>nil</code>, <code>n</code> можа быць роўным нулю. Для рэгулярнага масіву з ненулявымі значэннямі ад 1 да дадзенага <code>n</code> яго памер дакладна роўны <code>n</code>, індэксу яго апошняга значэння. Калі масіў мае "дзіркі" (нулявыя значэнні паміж іншымі значэннямі, выдатнымі ад нуля), то <code>#t</code> можа быць любым з індэксаў, які непасрэдна папярэднічае <code>nil</code> значэнню (гэта значыць, ён можа разглядаць любое такое нулявое значэнне як канец масіву). <syntaxhighlight lang="lua">
 
-- індэксы задаюцца аўтаматычна
array = { "a", "b", "c", "d" }
-- Друкуе "b". Аўтаматычныя індэксы ў Lua пачынаюцца з 1.
print(array[2])
 
-- Друкуе 4. # - аператар памеру для табліц і радкоў.
print(#array)
 
-- нуль - дазволены індэкс
array[0] = "z"
 
-- Усё яшчэ друкуе 4, так як масівы Lua індэксуюцца з 1.
print(#array)
 
</syntaxhighlight>
 
Памер табліцы <code>t</code> вызначаецца як любы цэлы індэкс <code>n</code> такі што <code>t[n]</code> не <code>nil</code> і <code>t[n+1]</code> роўны <code>nil</code>; акрамя таго, калі <code>t[1]</code> <code>nil</code>, <code>n</code> можа быць роўным нулю. Для рэгулярнага масіву з ненулявымі значэннямі ад 1 да дадзенага <code>n</code> яго памер дакладна роўны <code>n</code>, індэксу яго апошняга значэння. Калі масіў мае "дзіркі" (нулявыя значэнні паміж іншымі значэннямі, выдатнымі ад нуля), то <code>#t</code> можа быць любым з індэксаў, які непасрэдна папярэднічае <code>nil</code> значэнню (гэта значыць, ён можа разглядаць любое такое нулявое значэнне як канец масіву).
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
ExampleTable =
{
Радок 173 ⟶ 280:
{5, 6, 7, 8}
}
 
print(ExampleTable[1][3]) -- Prints "3"
print(ExampleTable[21][43]) -- Printsдрукуе "83"
print(ExampleTable[2][4]) -- друкуе "8"
</syntaxhighlight>Табліца можа быць масівам аб'ектаў.<syntaxhighlight lang="lua">
 
function Point(x, y) -- "Point" object constructor
</syntaxhighlight>
return { x = x, y = y } -- Creates and returns a new object (table)
 
Табліца можа быць масівам аб'ектаў.
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
-- канструктар Point
function Point(x, y)
-- вяртаецца новы аб'ект
return { x = x, y = y }
end
 
array = { Point(10, 20), Point(30, 40), Point(50, 60) } -- Creates array of points
-- ствараецца масіў кропак
-- array = { { x = 10, y = 20 }, { x = 30, y = 40 }, { x = 50, y = 60 } };
array = { Point(10, 20), Point(30, 40), Point(50, 60) }
print(array[2].y) -- Prints 40
 
</syntaxhighlight>Выкарыстанне хэш-табліцы для эмуляцыі масіву звычайна павольней, чым выкарыстанне фактычнага масіву; аднак табліцы Lua аптымізаваны для выкарыстання ў якасці масіваў, каб пазбегнуць гэтай праблемы.
-- друкуе 40
print(array[2].y)
 
</syntaxhighlight>
 
Выкарыстанне хэш-табліцы для эмуляцыі масіву звычайна павольней, чым выкарыстанне фактычнага масіву; аднак табліцы Lua аптымізаваны для выкарыстання ў якасці масіваў, каб пазбегнуць гэтай праблемы.
 
=== Мэтатабліцы ===
 
Пашыраемая семантыка з'яўляецца ключавой асаблівасцю Lua, а канцэпцыя мэтатабліцы дазваляе гібкую наладу табліц. У наступным прыкладзе дэманструецца "бясконцая" табліца. Для любога <code>n</code> <code>fibs[n]</code> дасць <code>n</code> -ы лік Фібаначы з дапамогай дынамічнага праграмавання і мэмаізацыі .<syntaxhighlight lang="lua">
Пашыраемая сэмантыка з'яўляецца ключавой асаблівасцю Lua, а канцэпцыя мэтатабліцы дазваляе гібкую наладу табліц. У наступным прыкладзе дэманструецца "бясконцая" табліца. Для любога <code>n</code> <code>fibs[n]</code> дасць <code>n</code>-ы [[лік Фібаначы]] з дапамогай [[Дынамічнае праграмаваньне|дынамічнага праграмавання]] і [[Мэмаізацыя|мэмаізацыі]].
fibs = { 1, 1 } -- Initial values for fibs[1] and fibs[2].
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
-- пачатковыя значэньні fibs[1] і fibs[2].
fibs = { 1, 1 }
 
setmetatable(fibs, {
 
__index = function(values, n) --[[__index is a function predefined by Lua,
-- __index - спецыяльная функцыя Lua, якая выклікаецца калі табліца не мае пазначанага ключа
it is called if key "n" does not exist.]]
__index = function(values, n)
values[n] = values[n - 1] + values[n - 2] -- Calculate and memoize fibs[n].
 
return values[n]
-- вылічаем і запамінаем fibs[n]
end
values[n] = values[n - 1] + values[n - 2]
 
return values[n]
end
})
 
</syntaxhighlight>
 
=== Аб'ектна-арыентаванае праграмаванне ===
Нягледзячы на тое, што Lua не мае ўбудаванай канцэпцыі класаў, аб'ектна-арыентаванае праграмаванне можа эмулявацца з дапамогай функцый і табліц. Аб'ект фармуецца шляхам размяшчэння метадаў і палёў у табліцы. Спадкаванне (як адзінкавае, так і множнае) можа быць рэалізавана з дапамогай метатабліц, дэлегуючы неіснуючыя метады і палі бацькоўскаму аб'екту.
 
Нягледзячы на тое, што Lua не мае ўбудаванай канцэпцыі [[Кляса (праграмаваньне)|клясаў]], [[Аб’ектна-арыентаванае праграмаваньне|аб'ектна-арыентаванае праграмаванне]] можа эмулявацца з дапамогай функцый і табліц. Аб'ект фармуецца шляхам размяшчэння метадаў і палёў у табліцы. [[Успадкоўваньне (аб'ектна-арыентаванае праграмаваньне)|Успадкоўваньне]] (як адзінкавае, так і множнае) можа быць рэалізавана з дапамогай метатабліц, дэлегуючы неіснуючыя метады і палі бацькоўскаму аб'екту.
У гэтым выпадку такога паняцця як «клас» не існуе; хутчэй, гэта падобна да прататыпнага спадкавання, як у Self або JavaScript . Новыя аб'екты ствараюцца альбо фабрычным метадам (які стварае новыя аб'екты з нуля), альбо шляхам кланавання існуючага аб'екта.
 
У гэтым выпадку такога паняцця як «кляса» не існуе; хутчэй, гэта падобна да [[Прататыпнае праграмаваньне|прататыпнага ўспадкоўваньня]], як у [[Self]] або [[JavaScript]]. Новыя аб'екты ствараюцца альбо [[Фабрычны мэтад|фабрычным мэтадам]] (які стварае новыя аб'екты з нуля), альбо шляхам кланаваньня існуючага аб'екта.
 
Стварэнне простага аб'екта, які апісвае [[вэктар]]:
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
Стварэнне простага вектарнага аб'екта:<syntaxhighlight lang="lua">
local Vector = {}
local VectorMeta = { __index = Vector }
 
-- Канструктар клясы Vector
function Vector.new(x, y, z) -- The constructor
function Vector.new(x, y, z)
return setmetatable({ x = x, y = y, z = z }, VectorMeta)
end
 
function Vector.magnitude(self) -- Another method
return math.sqrt(self.x^2 + self.y^2 + self.z^2)
end
 
-- стварэньне новага вэктара
local vec = Vector.new(0, 1, 0) -- Create a vector
local vec = Vector.new(0, 1, 0)
print(vec.magnitude(vec)) -- Call a method (output: 1)
print(vec.x) -- Access a member variable (output: 0)
</syntaxhighlight>Тут setmetatable загадвае Lua шукаць элемент у табліцы Vector, калі ён адсутнічае ў табліцы vec. vec.magnitude, што эквівалентна vec [ "magnitude" ], спачатку шукае элемент magnitude у табліцы vec. Табліца vec не мае элемента magnitude, але яе метатабліца дэлегуе элемент magnitude ў табліцу Vector, калі ён не знойдзены ў табліцы vec.
 
-- выклік мэтада
Lua мае некаторы сінтаксічны цукар для палягчэння апісання класу. Каб аб'явіць функцыі-члены ўнутры табліцы-прататыпа, можна выкарыстоўваць function table : func ( args ), што эквівалентна function table . func ( self , args ) . Для выкліку метадаў класа таксама можа выкарыстоўвац двукроп'е: object : func ( args ) эквівалентна object . func ( object , args ) .
print(vec.magnitude(vec))
 
-- доступ да поля x
print(vec.x)
 
</syntaxhighlight>
 
Тут <code>setmetatable</code> загадвае Lua шукаць элемент у табліцы <code>Vector</code>, калі ён адсутнічае ў табліцы <code>vec</code>. <code>vec.magnitude</code>, тое самае што і <code>vec["magnitude"]</code>, спачатку шукае элемент <code>magnitude</code> у табліцы <code>vec</code>. Табліца <code>vec</code> не мае элемента <code>magnitude</code>, але яе мэтатабліца дэлегуе элемент <code>magnitude</code> ў табліцу <code>Vector</code>, калі ён не знойдзены ў табліцы <code>vec</code>.
 
Lua мае некаторы [[сынтаксічны цукар]] для палягчэння апісання клясы. Каб аб'явіць функцыі-члены ўнутры табліцы-прататыпа, можна выкарыстоўваць <code>function table:func(args)</code>, што эквівалентна <code>function table.func(self, args)</code>. Для выкліку мэтадаў клясы таксама можа выкарыстоўваць двукроп'е: <code>object:func(args)</code>, тое самае <code>object.func(object, args)</code>.
 
Улічваючы гэта, вось адпаведны клас з <code>:</code> сінтаксічным цукрам:
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
Улічваючы гэта, вось адпаведны клас з : сінтаксічным цукрам:<syntaxhighlight lang="lua">
local Vector = {}
Vector.__index = Vector
 
-- Канструктар клясы Vector
function Vector:new(x, y, z) -- The constructor
-- Since the function definition uses aVector:new(x, colony, z)
--[[ Так як мэтад створаны пры дапамозе двукроп'я,
-- its first argument is "self" which refers
"self" няяўна перадаецца як першы аргумэнт. ]]
-- to "Vector"
return setmetatable({ x = x, y = y, z = z }, self)
end
 
function Vector:magnitude() -- Another method
return math.sqrt(self.x^2 + self.y^2 + self.z^2)
-- Reference the implicit object using self
return math.sqrt(self.x^2 + self.y^2 + self.z^2)
end
 
-- новы вэктар
local vec = Vector:new(0, 1, 0) -- Create a vector
local vec = Vector:new(0, 1, 0)
print(vec:magnitude()) -- Call a method (output: 1)
 
print(vec.x) -- Access a member variable (output: 0)
-- выклік мэтада
print(vec:magnitude())
 
-- доступ да поля "x"
print(vec.x)
 
</syntaxhighlight>
 
==== СпадкаваннеУспадкоўваньне ====
 
Спадкаванне у Lua таксама магчыма з дапамогай метатабліц. У наступным прыкладзе мы рэалізуем аперацыю памнажэння вектара на канстанту ў вытворным класе.<syntaxhighlight lang="lua">
Успадкоўваньне у Lua таксама магчыма з дапамогай мэтатабліц. У наступным прыкладзе мы рэалізуем аперацыю памнажэння вектара на канстанту ў вытворным класе.
 
<syntaxhighlight lang="lua">
 
local Vector = {}
Vector.__index = Vector
 
--- канструктар клясы Vector
function Vector:new(x, y, z) -- The constructor
function Vector:new(x, y, z)
-- Here, self refers to whatever class's "new"
--[[ Here, self refers to whatever class's "new"
-- method we call. In a derived class, self will
-- be the derived class; in the Vector class, self
-- will be Vector ]]
return setmetatable({x = x, y = y, z = z}, self)
end
 
function Vector:magnitude() -- Another method
return math.sqrt(self.x^2 + self.y^2 + self.z^2)
-- Reference the implicit object using self
return math.sqrt(self.x^2 + self.y^2 + self.z^2)
end
 
Радок 276 ⟶ 434:
vec:multiply(2) -- Multiply all components of vector by 2
print(vec.y) -- Access member again (output: 2)
 
</syntaxhighlight>Lua таксама падтрымлівае [[множнае спадкаваньне|множнае спадкаванне]] ; __index можа быць функцыяй або табліцай. Перагрузка аператара таксама можа быць зроблена; Метатабліцы Lua могуць мець такія элементы, як __add, __sub і гэтак далей.
</syntaxhighlight>
 
Lua таксама падтрымлівае [[Множнае успадкоўваньне|множнае ўспадкоўваньне]]; <code>__index</code> можа быць функцыяй або табліцай. [[Перагрузка аператара]] таксама можа быць зроблена; мэтатабліцы Lua могуць мець такія элементы, як <code>__add</code>, <code>__sub</code> і гэтак далей.
 
== Рэалізацыя ==
 
Праграмы на Lua не інтэрпрэтуюцца непасрэдна з тэкставага файла, а кампілююцца ў байт-код, які потым запускаецца на віртуальнай машыне Lua. Працэс кампіляцыі звычайна нябачны для карыстальніка і выконваецца падчас выканання, асабліва калі выкарыстоўваецца JIT-кампілятар, але ён можа быць выкананы загадзя, каб паскорыць загрузку або, прыбраўшы кампілятар, паменшыць аб'ём памяці хост-асяроддзя. Кампіляцыя у байт-код магчыма таксама ўнутры праграмы на Lua, выкарыстоўваючы функцыю <code>dump</code> з бібліятэкі радкоў альбо функцыі <code>load/loadstring/loadfile</code>.
 
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/Lua»