Верхнеурал өйәҙе: өлгөләр араһындағы айырма
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
| 4 юл: | 4 юл: | ||
Идара итеүҙең кантон системаһы индерелгәс, Верхнеурал өйәҙе территорияһында 6‑сы башҡ. кантоны ойошторола; Ырымбур һыҙығының 1—2‑се дистанциялары частары урынлаша. <br\> |
Идара итеүҙең кантон системаһы индерелгәс, Верхнеурал өйәҙе территорияһында 6‑сы башҡ. кантоны ойошторола; Ырымбур һыҙығының 1—2‑се дистанциялары частары урынлаша. <br\> |
||
1866 й. өйәҙ терр‑яһында 237 торама пункт, 4 <em>стан</em> була. 1890 й. — 9 <em>улус</em> (Белорет, Күбәләк-Тиләү, Ҡағы, Ҡатай, Тамъян-Түңгәүер, Типтәр-Учалы, Тирлән, Үҙән, Әүжән-Петровск) һәм 9 <em>станица</em> (Березин, Варшавка, Велико-Петровск, Верхнеурал, Ҡарағай, Ҡыҙыл, Магнит, Наследницкий, Николаевка), 1917 й. 10 улус теркәлгән. Халыҡтың төп өлөшө <em>игенселек</em> м‑н шөғөлләнгән. 20 б. башында <em>Белорет заводы</em>, <em>Ҡағы заводы</em>, <em>Тирлән заводы</em>, <em>Үҙән заводы</em>, Үрге<em> Әүжән-Петровск заводы </em>эшләй. 10‑ға яҡын <em>йәрминкә</em> үткәрелә. 94 мәсет, 34 сиркәү һәм 5 часовня була (1866). Өйәҙ 1919 й. бөтөрөлә, терр‑яһы <em>Тамъян-Ҡатай кантоны</em> һәм <em>Силәбе губернаһы</em> составына инә. |
1866 й. өйәҙ терр‑яһында 237 торама пункт, 4 <em>стан</em> була. 1890 й. — 9 <em>улус</em> (Белорет, Күбәләк-Тиләү, Ҡағы, Ҡатай, Тамъян-Түңгәүер, Типтәр-Учалы, Тирлән, Үҙән, Әүжән-Петровск) һәм 9 <em>станица</em> (Березин, Варшавка, Велико-Петровск, Верхнеурал, Ҡарағай, Ҡыҙыл, Магнит, Наследницкий, Николаевка), 1917 й. 10 улус теркәлгән. Халыҡтың төп өлөшө <em>игенселек</em> м‑н шөғөлләнгән. 20 б. башында <em>Белорет заводы</em>, <em>Ҡағы заводы</em>, <em>Тирлән заводы</em>, <em>Үҙән заводы</em>, Үрге<em> Әүжән-Петровск заводы </em>эшләй. 10‑ға яҡын <em>йәрминкә</em> үткәрелә. 94 мәсет, 34 сиркәү һәм 5 часовня була (1866). Өйәҙ 1919 й. бөтөрөлә, терр‑яһы <em>Тамъян-Ҡатай кантоны</em> һәм <em>Силәбе губернаһы</em> составына инә. |
||
1919 йылда төҙөлгән БАССР-ҙын [[Тамъян-Ҡатай кантоны]]на [[Верхнеурал өйәҙе]] ҡараған Тамъян, Ҡатай, Тәңгәүер, Күбәләк, Телеү (үҙәге – [[Ҡарағужа]]), Көҙәй (үҙәге –[[Һөйәрғол]]), Ҡарағай-Ҡыпсаҡ, Бөрйән, Учалы-типтәр (үҙәге — [[Учалы (ауыл)|Учалы]]) улустары инә <ref> [http://ufagen.ru/places/uchalinskiy Троицкий уезд, Барын— и Кара—Табынские волости]</ref>. </br> |
1919 йылда төҙөлгән БАССР-ҙын [[Тамъян-Ҡатай кантоны]]на [[Верхнеурал өйәҙе]] ҡараған Тамъян, Ҡатай, Тәңгәүер, Күбәләк, Телеү (үҙәге – [[Ҡарағужа]]), Көҙәй (үҙәге –[[Һөйәрғол]]), Ҡарағай-Ҡыпсаҡ, Бөрйән, Учалы-типтәр (үҙәге — [[Учалы (ауыл)|Учалы]]) улустары инә <ref> [http://ufagen.ru/places/uchalinskiy Троицкий уезд, Барын— и Кара—Табынские волости]</ref>. </br> |
||
18:32, 20 февраль 2014 өлгөһө
Верхнеурал өйәҙе ( Үрге Урал өйәҙе), 1781 й. Өфө наместниклығы составында ойошторола. Өйәҙгә Өфө провинцияһының көньяҡ-көнсығыш өлөшө инә. 1796 й. алып Ырымбур губернаһы составында. 1784 й. В.ө. төньяҡ өлөшө — Троицк өйәҙенә, 1865 й. көнбайышы — Өфө өйәҙенә һәм Стәрлетамаҡ өйәҙенә, көньяғы Орск өйәҙенә инә. 18 б. аҙ. төньяҡ-көнбайышта — Өфө өйәҙе, төньяҡ-көнсығышта — Троицк өйәҙе, көнсығышта — Урта ҡаҙаҡ йөҙө, көньяҡта — Ырымбур өйәҙе, көнбайышта Стәрлетамаҡ өйәҙе м‑н сиктәш була. <br\>
Адм. үҙәге — Верхнеурал ҡалаһы. Майҙаны — 49962 км2 (1897). Халҡы: 1795 й. — 30157 кеше (ш. иҫ. 18790 башҡорт), 1897 й. — 223245 (башҡорттар — 44025, мишәрҙәр — 2528, мордвалар — 2945, татарҙар — 12102, типтәрҙәр — 13276, урыҫтар — 146126 һ.б.). 19 б. аҙ. өйәҙҙә 112787 крәҫтиән иҫәпләнә, мещандар — 25768, дворяндар — 869 һ.б.; мосолмандар — 56705, православие динендәгеләр — 157321 (ш. иҫ. 1129 старообрядсы) һ.б. <br\><br\>
Идара итеүҙең кантон системаһы индерелгәс, Верхнеурал өйәҙе территорияһында 6‑сы башҡ. кантоны ойошторола; Ырымбур һыҙығының 1—2‑се дистанциялары частары урынлаша. <br\>
1866 й. өйәҙ терр‑яһында 237 торама пункт, 4 стан була. 1890 й. — 9 улус (Белорет, Күбәләк-Тиләү, Ҡағы, Ҡатай, Тамъян-Түңгәүер, Типтәр-Учалы, Тирлән, Үҙән, Әүжән-Петровск) һәм 9 станица (Березин, Варшавка, Велико-Петровск, Верхнеурал, Ҡарағай, Ҡыҙыл, Магнит, Наследницкий, Николаевка), 1917 й. 10 улус теркәлгән. Халыҡтың төп өлөшө игенселек м‑н шөғөлләнгән. 20 б. башында Белорет заводы, Ҡағы заводы, Тирлән заводы, Үҙән заводы, Үрге Әүжән-Петровск заводы эшләй. 10‑ға яҡын йәрминкә үткәрелә. 94 мәсет, 34 сиркәү һәм 5 часовня була (1866). Өйәҙ 1919 й. бөтөрөлә, терр‑яһы Тамъян-Ҡатай кантоны һәм Силәбе губернаһы составына инә.
1919 йылда төҙөлгән БАССР-ҙын Тамъян-Ҡатай кантонына Верхнеурал өйәҙе ҡараған Тамъян, Ҡатай, Тәңгәүер, Күбәләк, Телеү (үҙәге – Ҡарағужа), Көҙәй (үҙәге –Һөйәрғол), Ҡарағай-Ҡыпсаҡ, Бөрйән, Учалы-типтәр (үҙәге — Учалы) улустары инә [1].
Иҫкәрмәләр
Әҙәб.: Список населённых мест по сведениям 1866 года. Т.28: Оренбургская губерния. СПб., 1871; Волости и гмины 1890 года. Оренбургская губерния. СПб., 1890; Первая всеобщая перепись населения Российской империи, 1897 г. Т.28: Оренбургская губерния. Т.28. СПб., 1904.