Politiek in Nederland

Deêze bladzie gaet over de politiek in Nederland.

't Parlement hiet de Staeten-Generaol en bestoôt uut d' Eêste Kaemer en de Twidde Kaemer.

De veuzitter van de Eêste Kaemer is Jan Anthonie Bruijn (VVD).

De veuzitter van de Twidde Kaemer is Vera Bergkamp (D66).

• 
  't Binnhof in Den Haeg
• 
  Twidde Kaemer
• 
  Eêste Kaemer
• 
  Trêveszael

Politieke partijen en fraocties

D'r binne 21 politieke partijen en fraocties in d'n Twidde Kaemer (november 2023).

Zie ok: Peilingen Twidde Kaemer.

Oliefkleur is reheriengspartij.

Politieke partij	'Ollandse naem	Ofkortieng	Ideologie	Partijleider	Twidde Kaemer 2023-noe				Twidde Kaemer 2021-2023
					Fraoctieveuzitter	Zeêtels verkiezinge 2023	Zeêtels noe	Opmerkienge	Fraoctieveuzitter	Zeêtels verkiezinge 2021	Zeêtels 2023	Opmerkienge
50PLUS	50PLUS	50+	Ouweren	Martin van Rooijen					/	1	0	Nae Fraoctie-Den Haan
BIE1	BIJ1	BIJ1	Minder'eden	Edson Olf					Sylvana Simons	1	1
BoerBurgerBewegieng	BoerBurgerBeweging	BBB	Boeren	Caroline van der Plas					Caroline van der Plas	1	4	2 van JA21, 1 van PVV
Chrissen-Democraotisch Appèl	Christen-Democratisch Appèl	CDA	Chrissendemocraotie	Henri Bontenbal					Henri Bontenbal	15	14	1 nae Lid-Omtzigt
ChrissenUnie	ChristenUnie	CU	Christelijk-sociaol	Mirjam Bikker					Mirjam Bikker	5	5
Democraoten 66	Democraten 66	D66	Links-liberaolisme	Rob Jetten					Jan Paternotte	24	24
DENK	DENK	DENK	Immigrante	Stephan van Baarle					Stephan van Baarle	3	3
Forum vò Democraotie	Forum voor Democratie	FVD	Populisme	Thierry Baudet					Thierry Baudet	8	5	3 nae Groep-Van Haga
GroenLienks	GroenLinks	GL	Ecologisme	Jesse Klaver					Jesse Klaver ¹	8	8
Juuste Antwoord 21	Juiste Antwoord 21	JA21	Populisme-liberaolisme	Joost Eerdmans					Joost Eerdmans	3	1	2 nae BBB
Partij van de Arbeid	Partij van de Arbeid	PvdA	Sociaoldemocraotie	Attje Kuiken					Jesse Klaver ¹	9	9
Partij vò de Dieren	Partij voor de Dieren	PvdD	Dierenrech'n	Esther Ouwehand					Esther Ouwehand	6	6
Partij vò de Vrie'eid	Partij voor de Vrijheid	PVV	Populisme	Geert Wilders					Geert Wilders	17	16	1 nae BBB
Sociaolistische Partij	Socialistische Partij	SP	Sociaolisme	Lilian Marijnissen					Lilian Marijnissen	9	9
Staetkundig Grifformeerde Partij	Staatkundig Gereformeerde Partij	SGP	Reformatorisch	Chris Stoffer					Chris Stoffer	3	3
Volkspartij vò Vrie'eid en Democraotie	Volkspartij voor Vrijheid en Democratie	VVD	Rechts-liberaolisme	Dilan Yeşilgöz					Sophie Hermans	34	34
Volt Nederland	Volt Nederland	Volt	Europeêse Unie	Laurens Dassen					Laurens Dassen	3	2	1 nae Lid-Gündoğan
Ofsplitsiengen
Fraoctie-Den Haan	Fraoctie-Den Haan		Ouweren	Liane den Haan					Liane den Haan	0	1	Van 50+
Groep-Van Haga (BVNL)	Groep-Van Haga		Populisme-liberaolisme	Wybren van Haga					Wybren van Haga	0	2	Van FVD, 1 nae Lid-Ephraim
Lid-Ephraim	Lid-Ephraim		Populisme-liberaolisme	Olaf Ephraim					Olaf Ephraim	0	1	Van Groep-Van Haga
Lid-Gündoğan	Lid-Gündoğan		Europeêse Unie	Nilüfer Gündoğan					Nilüfer Gündoğan	0	1	Van Volt
Lid-Omtzigt (NSC)	Lid-Omtzigt		Chrissendemocraotie	Pieter Omtzigt					Pieter Omtzigt	0	1	Van CDA
Totael										150	150
Totael reheriengspartijen										78	77

¹ Combinaotie PvdA-GL

Zetelverdeêlieng Twidde Kaemer

Oôrspronkelijke zeêtels, oliefkleur is reheriengspartij.

Partij	2023	2021	2017	2012	2010	(2007)	2006	2003	2002	1998	1994	1989	1986	(1982)	1982	1981	1977	(1973) ³	1972	1971	1967	(1966)	(1965)	1963	1959	1956
PVV	37	17	20	15	24	9	9
PvdA ¹	25	9	9	38	30	33	33	42	23	45	37	49	52	47	47	44	53	43	43	39	37	43	43	43	48	50
GL ¹ ²		8	14	4	10	7	7	8	10	11	5	6	3	9	9	9	6	16 (7)	16	10	9	8	8	8	5	7
VVD	24	34	33	41	31	22	22	28	24	38	31	22	27	36	36	26	28	22	22	16	17	16	16	16	19	13
NSC	20
D66	9	24	19	12	10	3	3	6	7	14	24	12	9	6	6	17	8	6	6	11	7
BBB	7	1
CDA ²	5	15	19	13	21	41	41	44	43	29	34	54	54	45	45	48	49	48 (41)	48	58	69	76 (63)	76 (63)	76	75	77
SP	5	9	14	15	15	25	25	9	9	5	2
DENK	3	3	3
PvdD	3	6	5	2	2	2	2
FVD	3	8	2
SGP	3	3	3	3	2	2	2	2	2	3	2	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3	3
CU ²	3	5	5	5	5	6	6	3	4	5	5	3	2	3	3	3	1	2	2	2	1	1	1	1
Volt	2	3
JA21	1	3
50+		1	4	2
BIJ1		1
LPF								8	26
AOV											6
CD											3	1
BP																	1	3	3	1	7	3	3	3
DS'70																	1	6	6	8
overig									2		1			1	1			1	1	2
Totael	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150	150
Totael reheriengspartijen	41	78	76	79	76	80	63	78	93	97	92	103	81	81	51	109	77	97	70	82	86	63	106	92	94	127
Opkomst	78%	79%	82%	75%	75%		80%	80%	79%	73%	79%	80%	86%		81%	87%	88%		84%	79%	95%			95%	96%	96%

Opmerkieng: geen verkiezinge in 1965, 1966, 1973, 1982 (twidde keer) en 2007.

¹ PvdA en GL saemen in 2023

² en voôrlopers

³ (1973): tussen aokjes reheriengszeêtels (KVP, ARP, PPR)

Zetelverdeêlieng Eêste Kaemer

Oôrspronkelijke zeêtels, oliefkleur is reheriengspartij.

Partij	2023	2019	(2017)	2015	(2012)	2011	(2010)	2007	(2006)	2003	(2002)	1999	1995	(1994)	1991	(1989)	1987	1986	1983	(1982)	(1982)	1981	1980	1977	1974 ³
BBB	16
PvdA ¹	14	6	8	8	14	14	14	14	19	19	15	15	14	16	16	26	26	17	17	28	28	28	26	25	21
GL ¹ ²		8	4	4	5	5	4	4	5	5	8	8	4	4	4	3	3	6	5	2	2	2	5	8	8 (4)
VVD	10	12	13	13	16	16	14	14	15	15	19	19	23	12	12	12	12	16	17	12	12	12	13	15	12
CDA ²	6	9	12	12	11	11	21	21	23	23	20	20	19	27	27	26	26	26	26	28	28	28	27	24	29 (22)
D66	5	7	10	10	5	5	2	2	3	3	4	4	7	12	12	5	5	6	6	4	4	4	2		3
PVV	4	5	9	9	10	10
PvdD	3	3	2	2	1	1	1	1
SP	3	4	9	9	8	8	12	12	4	4	2	2	1
CU ²	3	4	3	3	2	2	4	4	2	2	4	4	2	2	2	2	2	2	2				1	1
JA21	3
SGP	2	2	2	2	1	1	2	2	2	2	2	2	2	2	2	1	1	2	2	1	1	1	1	1	1
FVD	2	12
Volt	2
50+	1	2	2	2	1	1
OPNL / OSF	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1
LPF									1	1
AOV													2
BP																								1	1
Totael	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75	75
Totael reheriengspartijen	24	32	38	21	30	37	35	39	44	41	39	38	44	40	43	52	38	42	43	40	32	60	40	39	50

Opmerkieng: geen verkiezinge in 1982, 1989, 1994, 2002, 2006, 2010, 2012 en 2017

¹ PvdA en GL saemen in 2023

² en voôrlopers

³ 1974: tussen aokjes reheriengszeêtels (KVP, ARP, PPR)

Zetelverdeêlieng Provinciaole Staeten

Oôrspronkelijke zeêtels.

Partij	2023	2019	2015	2011	2007	2003	1999	1995	1991	1987	1982	1978	1974
BBB	138
VVD	63	80	89	112	101	138	182	207	116	112	150	118	131
GL ¹	51	61	30	34	32	51	77	36	36	32	57	24	65
PvdA	46	53	63	107	114	198	154	142	166	262	157	245	209
CDA	43	72	89	86	151	222	194	186	257	254	248	268	235
PVV	34	40	66	69
D66	32	41	67	42	9	31	39	67	116	45	54	31	2
PvdD	26	20	18	7	9
SP	23	35	70	56	83	38	19	12	1	1
CU ¹	22	32	31	24	38	31	40	34	29	19	19	4	11
JA21	20
SGP	16	14	18	12	14	19	22	19	18	16	17	13	15
FVD	15	86
Volt	11
50+	8	17	14	9
DENK		4
LPF						17
AOV/U55+							5	33
BP													17
overig	24	15	15	8	13	19	28	20	17	7	3	2	8
Totael	572	570	570	566	564	764	760	756	756	748	705	705	693
Opkomst	58%	56%	48%	56%	46%	48%	46%	50%	52%	66%	68%	80%	75%

¹ en voôrlopers

Zetelverdeêlieng gemeênteraeden

Oôrspronkelijke zeêtels.

Partij	Verkieziengsjaeren
	2022	2018	2014	2010	2006
lokale partijen	3117
CDA	1142
VVD	1034
PvdA	670
GL	660
D66	657
CU	361
SGP	279
SP	181
PvdD	63
PVV	63
BBB	60
FVD	58
FNP	49
DENK	24
50+	24
Volt	20
BVNL	19
BIJ1	5
AOV	4
JA21	2
VSP
overige partijen	20
Totael	8512
Opkomst	51%	55%	54%	54%	59%

Zeêtels van de liesteverbindiengen geliek verdeêld over de saemenwerkende partijen.

2022: maerte + 'erindeêliengsverkieziengen november 2020, november 2021 en november 2022

Zetelverdeêlieng Europeês Parlement

Oôrspronkelijke zeêtels.

Partij	2019	2014	2009	2004	1999	1994	1989	1984	1979
PvdA	6	3	3	7	6	8	8	9	9
VVD	5 (4)	3	3	4	6	6	3	5	4
CDA	4	5	5	7	9	10	10	8	10
FVD	4 (3)
GL ¹	3	2	3	2	4	1	2	2
D66	2	4	3	1	2	4	1		2
CU-SGP ¹	2	2	2	2	3	2	1	1
PvdD	1	1
50+	1
PVV	1 (0)	4	5
SP		2	2	2	1
ET				2
Totael	29 (26)	26	26	27	31	31	25	25	25
Opkomst	42%	37%	37%	39%	30%	36%	48%	51%	58%

¹ en voôrlopers

Kabinet'n

Mark Rutte (VVD) is de tehenwoordihe premier van Nederland

Kabinet'n sins 1945:

Oliefkleur is reheriengspartij.

Kabinet	Periode	CDA [1]	D66	PvdA	VVD	overig
Kabinet-Schermerhorn-Drees	(1945-)1946	KVP		x
Kabinet-Beel I	1946-1948	x KVP
Kabinet-Drees I	1948-1951	KVP, CHU		x
Kabinet-Drees II	1951-1952	KVP, CHU		x
Kabinet-Drees III	1952-1956			x
Kabinet-Drees IV	1956-1958			x
Kabinet-Beel II	1958-1959	x
Kabinet-De Quay	1959-1963	x
Kabinet-Marijnen	1963-1965	x
Kabinet-Cals	1965-1966	x KVP, ARP
Kabinet-Zijlstra	1966-1967	x ARP, KVP
Kabinet-De Jong	1967-1971	x
Kabinet-Biesheuvel I	1971-1972	x				DS'70
Kabinet-Biesheuvel II	1972-1973	x
Kabinet-Den Uyl	1973-1977	KVP, ARP		x		PPR
Kabinet-Van Agt I	1977-1981	x
Kabinet-Van Agt II	1981-1982	x
Kabinet-Van Agt III	1982-1982	x
Kabinet-Lubbers I	1982-1986	x
Kabinet-Lubbers II	1986-1989	x
Kabinet-Lubbers III	1989-1994	x
Kabinet-Kok I	1994-1998			x
Kabinet-Kok II	1998-2002			x
Kabinet-Balkenende I	2002-2003	x				LPF
Kabinet-Balkenende II	2003-2006	x
Kabinet-Balkenende III	2006-2007	x
Kabinet-Balkenende IV	2007-2010	x				CU
Kabinet-Rutte I	2010-2012				x	PVV
Kabinet-Rutte II	2012-2017				x
Kabinet-Rutte III	2017-2022				x	CU
Kabinet-Rutte IV	2022-noe				x	CU

• x = premier
• [1]: CDA en voorlopers ARP, CHU en KVP (tot 1977)

Zie ok:

• Lieste van Nederlandse kabinet'n
• Lieste van Nederlandse premiers

Plaetjes van Zeêuwse politici

Plaetjes van Nederlandse politici uut 't Zeêuwse taelhebied.

Gebore op Flupland

• 
  Ouw-burhemeêster Cees Roozemond (PvdA) († 2008)

Gebore op Goereê-Overflakkeê

• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid en oud-burhemeêster van Nieuwe Tonge Sebastiaan Hendrik Anemaet († 1863)
• 
  Ouw-burhemeêster Ad Bestman (D66) († 1988) (rechts)
• 
  Ouw-minister Elco Brinkman (CDA)
• 
  Ouw-burhemeêster Johan Jacob le Fèvre de Montigny (liberaol) († 1881)
• 
  Ouw-burhemeêster van Weumelinge, Goereê en Stellendam Petrus Johannes Keijzer (ARP) († 1966)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Jacob Johan van Kerkwijk († 1901)
• 
  Ouw-minister Ab Klink (CDA)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Henk van Rossum (SGP) († 2017)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Poulus Voogd (Boer'npartij) († 1976)

Gebore op Noôrd-Beveland

• 
  Gedeputeêrde van Zeêland Harry van der Maas (SGP)

Gebore op Schouwen-Duveland

• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Rie de Boois (PvdA) († 2010) (rechts)
• 
  Pensionaris van Middelburg en Dordt en raedpensionaris van 'Olland Jacob Cats († 1660)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Leen van Dijke (CU)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Hans van den Doel (PvdA) († 2012)
• 
  Minister Hugo de Jonge (CDA)
• 
  Ouw-minister Marinus Willem de Jonge van Campensnieuwland († 1858)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Carel Joseph van Kempen († 1955)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Fons Luijben (SP)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid en -raedslid van Goes Pieter Hendrik Saaymans Vader († 1891)
• 
  Ouw-minister Hendrik Albert IJsselsteyn († 1941)

Gebore op Tole

• 
  Ouw-staetssecretaris Willem Hendrik van den Berge († 1987)
• 
  Ouw-minister Eduard de Casembroot († 1883)
• 
  Voormaelig Eêste Kaemerlid Kees Slager (SP)

Gebore op Walchren

• 
  Voormaelig Commissaoris van de Konienginne van Zeêland Guus de Casembroot († 1965)
• 
  Raedpensionaris van Zeêland Wilhem van Citters († 1802)
• 
  Raedpensionaris van Zeêland Willem Aarnoud van Citters (Orangist) († 1811)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Tofik Dibi (GL)
• 
  Ouw-minister en voormaelig gouverneur van Zeêland Hendrik Jacob van Doorn van Westcapelle († 1853)
• 
  Voormaelig Kaemerlid Eduard Fokker († 1936)
• 
  Ouw-burhemeêster van Erremu, Wolfersdiek, Ter Veere en Aksel Adriaan Hack (CHU, CDA) († 2000)
• 
  Burhemeêster Jan Hamming (PvdA)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid en voormaelig Staetenlid van Zeêland Jan Cornelis Reinier van Hoorn († 1862)
• 
  Voormaelig Eêste Kaemerlid Ad Kaland (CDA) († 1995)
• 
  Ouw-burhemeêster van D'n Polder, Stroôskerke, Ter Veere en Aksel Adrie de Kam (ARP, CDA) († 1998)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid David Kodde (SGP) († 1967)
• 
  Pensionaris van Vlissienge Nicolaas Cornelis Lambrechtsen († 1823)
• 
  Ouw-wethouder van Vlissienge Leny Poppe-de Looff (CDA)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Adrien Jonathan Rethaan Macaré († 1932)
• 
  Voormaelig deelraedslid van Amsterdam-West Piet Rietman (D66)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Trix de Roos (SP)
• 
  Ouw-burhemeêster van Middelburg en ouw-gedeputeerde en -gouverneur van Zeêland Jacob Hendrik Schorer († 1822)
• 
  Twidde Kaemerlid Chris Simons (VVD)
• 
  Raedpensionaris van Zeêland en Holland Laurens Pieter van de Spiegel (Orangist) († 1800)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Pieter Lodewijk Tak († 1907)
• 
  Ouw-minister en wethouder van Amsterdam Frederik Cornelis Tromp († 1900)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid en ouw-gedeputeerde van Zeêland Jan de Vooogd (VVD) († 2015)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid en ouw-wethouder van Middelburg Albert de Vries (PvdA)
• 
  Voormaelig Eêste Kaemerlid Jurn de Vries (CU)
• 
  Voormaelig Eêste Kaemerlid en wethouder van Amsterdam Floor Wibaut (SDAP) († 1936)
• 
  Ouw-burhemeêster van Vlissienge Carel Albert van Woelderen († 1951)

Geboren in Wesvore

• 
  Voormaelig raedslid Volkert Simon Maarten van der Willigen († 1878)

Gebore in Zeêuws-Vlaonderen

• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Charles Ludovicus van de Bilt (RKSP) († 1949)
• 
  Ouw-gedeputeerde van Greunienge Marc Calon (PvdA)
• 
  Voormaelig raedslid van Terneuzen Honoré Colsen († 1980)
• 
  Ouw-burhemeêster Dick Dees (VVD)
• 
  Ouw-burhemeêster Gerard van Klaveren (VVD)
• 
  Voormaelig Eêste Kaemerlid David Luteijn (VVD) († 2022)
• 
  Ouw-minister Roelof Nelissen (KVP) († 2019)
• 
  Lid van de Nationaole Vergadering (Bataefse Rippebliek) Pieter Paulus (Patriot) († 1796)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Joyce Vermue (PvdA)
• 
  Ouw-minister Hans Wijers (D66)

Gebore op Zuud-Beveland

• 
  Ouw-premier Jan Peter Balkenende (CDA)
• 
  Ouw-burhemeêster van Oôst- en West-Soeburg Pieter Buteux († 1935)
• 
  Voormaelig Eêste Kaemerlid en -Staetenlid van Zeêland Peter van Dijk (CDA)
• 
  Voormaelig Kaemerlid Huib Eversdijk (CDA) Zuud-Beveland († 2012)
• 
  Ouw-premier Isaäc Dignus Fransen van de Putte (Liberaole Unie) († 1902)
• 
  Voormaelig Twidde Kaemerlid Sari van Heemskerck Pillis-Duvekot (VVD) (links)
• 
  Twidde Kaemerlid Jacqueline van den Hil (VVD)
• 
  Ouw-minister Jan Kees de Jager (CDA)
• 
  Ouw-burhemeêster Ies Keijzer (VVD) († 2013)
• 
  Voormalig Eêste Kaemerlid Ruud Koole (PvdA)
• 
  Burhemeêster Jan Luteijn (SGP)
• 
  Ouw-minister Pieter Adrianus Ossewaarde († 1853)
• 
  Ouw-burhemeêster van Flupland en Goereê Gerard van Velzen (SGP)
• 
  Ouw-burhemeêster van Goes René Verhulst (CDA)

Zie ok

• Politiek in Zeêland
• Nederlandse gemeênte
• Nederlandse provincie
• Rieksover'eid
• Europeêse Unie

Lienks nae buten

• Parlement.com
• Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP)
• Centrum voor Parlementaire Geschiedenis (CPG)
• Rijksoverheid
• De Nederlandse Grondwet
• Kiesraad
• NLverkiezingen

Bronn'n/noôten/rifferenties

Bron'n, noôten en/of rifferenties:

Nae-oôrlogse premiers van Nederland
Wim Schermerhorn (PvdA, 1945-1946) — Louis Beel (KVP, 1946-1948) — Willem Drees (PvdA, 1948-1958) — Louis Beel (KVP, 1958-1959) — Jan de Quay (KVP, 1959-1963) — Victor Marijnen (KVP, 1963-1965) — Jo Cals (KVP, 1965-1966) — Jelle Zijlstra (ARP, 1966-1967) — Piet de Jong (KVP, 1967-1971) — Barend Biesheuvel (ARP, 1971-1973) — Joop den Uyl (PvdA, 1973-1977) — Dries van Agt (CDA, 1977-1982) — Ruud Lubbers (CDA, 1982-1994) — Wim Kok (PvdA, 1994-2002) — Jan Peter Balkenende (CDA, 2002-2010) — Mark Rutte (VVD, 2010-2024) — Dick Schoof (partijloôs, 2024-noe)
Politiek in Nederland — Lieste van Nederlandse kabinet'n