(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

לדלג לתוכן

אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פראנצויזיש"

פֿון װיקיפּעדיע
אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
מ r2.7.2+) (באט: לייגט צו roa-tara:Lènga frangese
אין תקציר עריכה
 
(19 מיטלסטע ווערסיעס פֿון 10 באַניצער נישט געוויזן.)
שורה 1: שורה 1:
'''פראנצויזיש''' (אדער '''פֿראַנצײזיש''') איז א [[שפראך]] וואס מען רעדט איבערהויפט אין [[פראנקרייך]]. אויך רעדט מען איר אין [[בעלגיע]], [[שווייץ]] און [[קאנאדע]]. היינט רעדן זי 77 מיליאן מענטשן ווי זייער [[מוטער שפראך]] און 128 מיליאן ווי א צווייטע שפראך.
'''פראנצויזיש''' (אדער '''פֿראַנצײזיש;''' פֿראנצויזיש: ''français'') איז א ראמאנישע [[שפראך]] וואס מען רעדט איבערהויפט אין [[פראנקרייך]]. אויך רעדט מען זי אין [[בעלגיע]], [[לוקסעמבורג]], [[שווייץ]] און [[קוויבעק]], [[קאנאדע]] און אויך אין פארשידענע לענדער אין אפריקע. היינט רעדן זי 77 מיליאן מענטשן ווי זייער [[מוטער שפראך]] און 128 מיליאן ווי א צווייטע שפראך. אזוי ווי אנדערע ראמאנישע שפראכן, די [[סובסטאנטיוו|סובסטאנטיוון]] זענען אדער מענלעך אדער ווייבלעך.


[[טעקע:Map-Francophone World.svg|upright=1.5|ממוזער|שמאל|''פראנצויזיש רעדערס איבער דער גארער וועלט''<br />'''טונקל בלוי''': מוטער שפראך; '''בלוי''': Verwaltungssprache; '''העל בלוי''': Verkehrssprache; גרין: Minderheitensprache]]


== היסטאריע ==
די רוימער האבן איינגענומען דאס לאנד גאַליע (היינטיקע פראנקרייך) און האבן עס צעטיילט אין פראווינצן. די רוימער האבן גערעדט לאטייניש און ביסלעכווייז איז לאטייניש געווארן די פארשפרייטע שפראך אין לאנד. די געוועזענע שפראך, גאַליש, האט מען וואס ווייניגער געניצט, און היינט ווערט א דיאלעקט פון גאליש, ברעטאניש, גערעדט נאר אין בריטאני.


אין פראנקרייך האט דאס ארויסרעד פון לאטיינישט זיך געענדערט ביז היינט וואס מ׳קען שווער דערקענען אז פֿראנצויזיש איז א ראמאנישע שפראך. נאכדעם וואס די רוימישע אימפעריע איז אונטערגעגאנגען האט זיך די שפראך אנטוויקלט אנדערשט אין די פארשידענע לענדער. אין מיטל־אלטער פראנקרייך האט די שפראך געהאט בעיקר צוויי דיאלעקטן: דער צפון־דיאלעקט ''langue d'oïl לאַנג ד׳אָאי'' און דער דרום־דיאלעקט ''langue d'oc לאַנג ד׳אק.''


== בוכשטאבן ==
[[טעקע:Map-Francophone World.png|350px|ממוזער|שמאל|''פראנצויזיש רעדערס איבער דער גארער וועלט''<br />'''טונקל בלוי''': מוטער שפראך; '''בלוי''': Verwaltungssprache; '''העל בלוי''': Verkehrssprache; גרין: Minderheitensprache]]<br />


== גראמאטיק ==


=== דער ווערב אויף פראנצויזיש ===
פֿראנצויזישע ווערבער האבן 8 צייטן (כולל אימפעראַטיוו), און יעדע צייט פון א ווערב האט 6 פֿארשידענע קאניוגאַציעס, לויטן סוביעקט פערזאן. ד״ה ס׳איז פֿאראן אינגאנצן 18 קאניויגאציעס פאר יעדן ווערב.

ס׳איז פֿאראן 3 גרופעס פון נארמאלע ווערבן: ווערבן וואס זייער פֿארעם לאזט אויס מיט &#x200E;~er, ~re, און &#x200E;.~ir אחוץ די דריי גרופעס איז אויך פֿאראן א גאנץ לאנגע רייע פון אויסנאמען וואס האבן אנדערע קאניוגאציעס.
{| border="1" cellpadding="1" cellspacing="0" style="font-size: 85%; border: gray solid 1px; border-collapse: collapse; text-align: center;"
! colspan="6" |aimer - האבן ליב, נארמאלער er ווערב
|-
! rowspan="2" |פערזאן
! rowspan="2" style="background: #00BAFF;" |יעצטיק
! colspan="2" |פֿארגאנגענהייט
! rowspan="2" style="background: #FFFF00;" |צוקונפֿט
! rowspan="2" style="background: #00BB00;" |קאנדיציאנעל
|-
! style="background: #FFBE9E;" |פשוט
! style="background: #C38AFF;" |ציענדיק
|-
! align="right" |ערשטער איינצאל (je)
| style="background: #00BAFF;" |aim'''e'''
| style="background: #FFBE9E;" |aim'''ai'''
| rowspan="2" style="background: #C38AFF;" |aim'''ais'''
| style="background: #FFFF00;" |aim'''erai'''
| rowspan="2" style="background: #00BB00;" |aim'''erais'''
|-
! align="right" |צווייטער איינצאל (tu)
| style="background: #00BAFF;" |aim'''es'''
| style="background: #FFBE9E;" |aim'''as'''
| style="background: #FFFF00;" |aim'''eras'''
|-
! align="right" |דריטער איינצאל (il/elle/on)
| style="background: #00BAFF;" |aim'''e'''
| style="background: #FFBE9E;" |aim'''a'''
| style="background: #C38AFF;" |aim'''ait'''
| style="background: #FFFF00;" |aim'''era'''
| style="background: #00BB00;" |aim'''erait'''
|-
! align="right" |ערשטער מערצאל (nous)
| style="background: #00BAFF;" |aim'''ons'''
| style="background: #FFBE9E;" |aim'''âmes'''
| style="background: #C38AFF;" |aim'''ions'''
| style="background: #FFFF00;" |aim'''erons'''
| style="background: #00BB00;" |aim'''erions'''
|-
! align="right" |צווייטער מערצאל (vous)
| style="background: #00BAFF;" |aim'''ez'''
| style="background: #FFBE9E;" |aim'''âtes'''
| style="background: #C38AFF;" |aim'''iez'''
| style="background: #FFFF00;" |aim'''erez'''
| style="background: #00BB00;" |aim'''eriez'''
|-
! align="right" |דריטער מערצאל (ils/elles)
| style="background: #00BAFF;" |aim'''ent'''
| style="background: #FFBE9E;" |aim'''èrent'''
| style="background: #C38AFF;" |aim'''aient'''
| style="background: #FFFF00;" |aim'''eront'''
| style="background: #00BB00;" |aim'''eraient'''
|-
| width="20%" |
| width="14%" |
| width="14%" |
| width="14%" |
| width="14%" |
| width="14%" |
|}
{{וויקיפעדיע|fr|פֿראַנצױזיש}}
{{וויקיפעדיע|fr|פֿראַנצױזיש}}
{{אפיציעלע EU שפראכן}}
{{אפיציעלע EU שפראכן}}
שורה 15: שורה 83:
[[קאַטעגאָריע:בעלגיע]]
[[קאַטעגאָריע:בעלגיע]]
[[קאַטעגאָריע:שווייץ]]
[[קאַטעגאָריע:שווייץ]]

{{Link FA|af}}

[[en:French language]]
[[he:צרפתית]]
[[de:Französische Sprache]]
[[ace:Bahsa Peurancih]]
[[af:Frans]]
[[als:Französische Sprache]]
[[am:ፈረንሳይኛ]]
[[an:Idioma francés]]
[[ang:Frencisc sprǣc]]
[[ar:لغة فرنسية]]
[[arc:ܠܫܢܐ ܦܪܢܣܝܐ]]
[[arz:لغه فرنساوى]]
[[ast:Francés]]
[[av:Француз мацӀ]]
[[ay:Phransiya aru]]
[[az:Fransız dili]]
[[ba:Француз теле]]
[[bar:Franzesisch]]
[[bat-smg:Prancūzu kalba]]
[[bcl:Tataramon na Pranses]]
[[be:Французская мова]]
[[be-x-old:Француская мова]]
[[bg:Френски език]]
[[bjn:Bahasa Parancis]]
[[bm:Faransekan]]
[[bn:ফরাসি ভাষা]]
[[bo:ཧྥ་རན་སིའི་སྐད།]]
[[bpy:পর্তুগীজ ঠার]]
[[br:Galleg]]
[[bs:Francuski jezik]]
[[ca:Francès]]
[[cdo:Huák-ngṳ̄]]
[[ce:Francuzhoyn mott]]
[[ceb:Prinanses]]
[[ckb:زمانی فەڕەنسی]]
[[co:Lingua francese]]
[[cr:ᐅᐱᔥᑎᑯᔮᐅᐊᔨᒧᐎᓐ]]
[[crh:Frenk tili]]
[[cs:Francouzština]]
[[csb:Frańcësczi jãzëk]]
[[cu:Франкїискъ ѩꙁꙑкъ]]
[[cv:Франци чĕлхи]]
[[cy:Ffrangeg]]
[[da:Fransk (sprog)]]
[[diq:Fransızki]]
[[dsb:Francojska rěc]]
[[dv:ފަރަންސޭސި]]
[[ee:Fransegbe]]
[[el:Γαλλική γλώσσα]]
[[eml:Francés]]
[[eo:Franca lingvo]]
[[es:Idioma francés]]
[[et:Prantsuse keel]]
[[eu:Frantses]]
[[ext:Luenga francesa]]
[[fa:زبان فرانسوی]]
[[fi:Ranskan kieli]]
[[fiu-vro:Prantsusõ kiil]]
[[fo:Franskt mál]]
[[fr:Français]]
[[frp:Francês]]
[[fur:Lenghe francese]]
[[fy:Frânsk]]
[[ga:An Fhraincis]]
[[gag:Franțuz dili]]
[[gan:法語]]
[[gd:Fraingis]]
[[gl:Lingua francesa]]
[[gn:Hyãsiañe'ẽ]]
[[got:𐍆𐍂𐌰𐌽𐌺𐌰𐍂𐌰𐌶𐌳𐌰]]
[[gv:Frangish]]
[[hak:Fap-ngî]]
[[haw:‘Ōlelo Palani]]
[[hi:फ़्रान्सीसी भाषा]]
[[hif:French bhasa]]
[[hr:Francuski jezik]]
[[hsb:Francošćina]]
[[ht:Lang franse]]
[[hu:Francia nyelv]]
[[hy:Ֆրանսերեն]]
[[ia:Lingua francese]]
[[id:Bahasa Perancis]]
[[ilo:Pagsasao a Pransés]]
[[io:Franciana linguo]]
[[is:Franska]]
[[it:Lingua francese]]
[[iu:ᐅᐃᒍᐃᕐᒥᐅᖅ]]
[[ja:フランス語]]
[[jbo:fasybau]]
[[jv:Basa Prancis]]
[[ka:ფრანგული ენა]]
[[kab:Tafransist]]
[[kbd:Фрэнджыбзэ]]
[[kg:Kifalanse]]
[[kk:Француз тілі]]
[[kl:Franskisut]]
[[km:ភាសាបារាំង]]
[[kn:ಫ್ರೆಂಚ್ ಭಾಷೆ]]
[[ko:프랑스어]]
[[koi:Франсуз кыв]]
[[krc:Француз тил]]
[[ku:Zimanê fransî]]
[[kv:Франс кыв]]
[[kw:Frenkek]]
[[ky:Француз тили]]
[[la:Lingua Francogallica]]
[[lad:Lingua fransesa]]
[[lb:Franséisch]]
[[lez:Француз чӀал]]
[[li:Frans]]
[[lij:Lengua françèise]]
[[lmo:Lengua francesa]]
[[ln:Falansé]]
[[lo:ພາສາຝະລັ່ງ]]
[[lt:Prancūzų kalba]]
[[ltg:Praņcīšu volūda]]
[[lv:Franču valoda]]
[[mdf:Кранцонь кяль]]
[[mg:Fiteny frantsay]]
[[mhr:Француз йылме]]
[[mi:Reo Wīwī]]
[[mk:Француски јазик]]
[[ml:ഫ്രഞ്ച് ഭാഷ]]
[[mn:Франц хэл]]
[[mr:फ्रेंच भाषा]]
[[ms:Bahasa Perancis]]
[[my:ပြင်သစ် ဘာသာ]]
[[mzn:فرانسوی زوون]]
[[nah:Franciatlahtōlli]]
[[nap:Lengua franzese]]
[[nds:Franzöösche Spraak]]
[[nds-nl:Frans]]
[[ne:फ्रान्सेली भाषा]]
[[new:फ्रेञ्च भाषा]]
[[nl:Frans]]
[[nn:Fransk]]
[[no:Fransk]]
[[nov:Fransum]]
[[nrm:Fraunceis]]
[[nso:Sefora]]
[[nv:Dáághahii bizaad]]
[[oc:Francés]]
[[os:Францаг æвзаг]]
[[pa:ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਭਾਸ਼ਾ]]
[[pap:Frances]]
[[pcd:Frinsé]]
[[pih:French]]
[[pl:Język francuski]]
[[pms:Lenga fransèisa]]
[[pnb:فرانسیسی]]
[[ps:فرانسوي ژبه]]
[[pt:Língua francesa]]
[[qu:Ransis simi]]
[[rm:Lingua franzosa]]
[[ro:Limba franceză]]
[[roa-tara:Lènga frangese]]
[[ru:Французский язык]]
[[rue:Французькый язык]]
[[rw:Igifaransa]]
[[sa:फ्रांसीसी भाषा]]
[[sah:Француз тыла]]
[[sc:Limba frantzesa]]
[[scn:Lingua francisa]]
[[sco:French leid]]
[[se:Fránskkagiella]]
[[sh:Francuski jezik]]
[[simple:French language]]
[[sk:Francúzština]]
[[sl:Francoščina]]
[[sm:Fa'afarani]]
[[so:Af-Faransiis]]
[[sq:Gjuha frënge]]
[[sr:Француски језик]]
[[ss:SíFulentji]]
[[st:Se-french]]
[[stq:Frantsöösk]]
[[su:Basa Perancis]]
[[sv:Franska]]
[[sw:Kifaransa]]
[[szl:Francusko godka]]
[[ta:பிரான்சிய மொழி]]
[[te:ఫ్రెంచి భాష]]
[[tet:Lia-fransés]]
[[tg:Забони фаронсавӣ]]
[[th:ภาษาฝรั่งเศส]]
[[tk:Fransuz dili]]
[[tl:Wikang Pranses]]
[[tpi:Tok Frens]]
[[tr:Fransızca]]
[[tt:Француз теле]]
[[ty:Reo farāni]]
[[udm:Француз кыл]]
[[ug:فرانسۇز تىلى]]
[[uk:Французька мова]]
[[ur:فرانسیسی زبان]]
[[uz:Fransuz tili]]
[[vec:Łéngua fransexe]]
[[vep:Francijan kel']]
[[vi:Tiếng Pháp]]
[[vls:Frans]]
[[wa:Francès (lingaedje)]]
[[war:Frinanses]]
[[wo:Wu-faraas]]
[[wuu:法文]]
[[xal:Пранцсин келн]]
[[xmf:ფრანგული ნინა]]
[[yo:Èdè Faransé]]
[[za:Vah Fazgoz]]
[[zea:Frans]]
[[zh:法语]]
[[zh-classical:法蘭西語]]
[[zh-min-nan:Hoat-gí]]
[[zh-yue:法國話]]
[[zu:IsiFulentshi]]

לויפיקע רעוויזיע פון 09:05, 26 פֿעברואַר 2024

פראנצויזיש (אדער פֿראַנצײזיש; פֿראנצויזיש: français) איז א ראמאנישע שפראך וואס מען רעדט איבערהויפט אין פראנקרייך. אויך רעדט מען זי אין בעלגיע, לוקסעמבורג, שווייץ און קוויבעק, קאנאדע און אויך אין פארשידענע לענדער אין אפריקע. היינט רעדן זי 77 מיליאן מענטשן ווי זייער מוטער שפראך און 128 מיליאן ווי א צווייטע שפראך. אזוי ווי אנדערע ראמאנישע שפראכן, די סובסטאנטיוון זענען אדער מענלעך אדער ווייבלעך.

פראנצויזיש רעדערס איבער דער גארער וועלט
טונקל בלוי: מוטער שפראך; בלוי: Verwaltungssprache; העל בלוי: Verkehrssprache; גרין: Minderheitensprache

היסטאריע[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

די רוימער האבן איינגענומען דאס לאנד גאַליע (היינטיקע פראנקרייך) און האבן עס צעטיילט אין פראווינצן. די רוימער האבן גערעדט לאטייניש און ביסלעכווייז איז לאטייניש געווארן די פארשפרייטע שפראך אין לאנד. די געוועזענע שפראך, גאַליש, האט מען וואס ווייניגער געניצט, און היינט ווערט א דיאלעקט פון גאליש, ברעטאניש, גערעדט נאר אין בריטאני.

אין פראנקרייך האט דאס ארויסרעד פון לאטיינישט זיך געענדערט ביז היינט וואס מ׳קען שווער דערקענען אז פֿראנצויזיש איז א ראמאנישע שפראך. נאכדעם וואס די רוימישע אימפעריע איז אונטערגעגאנגען האט זיך די שפראך אנטוויקלט אנדערשט אין די פארשידענע לענדער. אין מיטל־אלטער פראנקרייך האט די שפראך געהאט בעיקר צוויי דיאלעקטן: דער צפון־דיאלעקט langue d'oïl לאַנג ד׳אָאי און דער דרום־דיאלעקט langue d'oc לאַנג ד׳אק.

בוכשטאבן[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

גראמאטיק[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

דער ווערב אויף פראנצויזיש[רעדאַקטירן | רעדאַקטירן קוואַלטעקסט]

פֿראנצויזישע ווערבער האבן 8 צייטן (כולל אימפעראַטיוו), און יעדע צייט פון א ווערב האט 6 פֿארשידענע קאניוגאַציעס, לויטן סוביעקט פערזאן. ד״ה ס׳איז פֿאראן אינגאנצן 18 קאניויגאציעס פאר יעדן ווערב.

ס׳איז פֿאראן 3 גרופעס פון נארמאלע ווערבן: ווערבן וואס זייער פֿארעם לאזט אויס מיט ‎~er, ~re, און ‎.~ir אחוץ די דריי גרופעס איז אויך פֿאראן א גאנץ לאנגע רייע פון אויסנאמען וואס האבן אנדערע קאניוגאציעס.

aimer - האבן ליב, נארמאלער er ווערב
פערזאן יעצטיק פֿארגאנגענהייט צוקונפֿט קאנדיציאנעל
פשוט ציענדיק
ערשטער איינצאל (je) aime aimai aimais aimerai aimerais
צווייטער איינצאל (tu) aimes aimas aimeras
דריטער איינצאל (il/elle/on) aime aima aimait aimera aimerait
ערשטער מערצאל (nous) aimons aimâmes aimions aimerons aimerions
צווייטער מערצאל (vous) aimez aimâtes aimiez aimerez aimeriez
דריטער מערצאל (ils/elles) aiment aimèrent aimaient aimeront aimeraient
Wikipedia
Wikipedia
וויקיפּעדיע אויף פֿראַנצױזיש
אפיציעלע שפראכן פונעם אייראפעישן פארבאנד
 
אונגעריש · איטאליעניש · איריש · בולגאריש · גריכיש · דייטש · דעניש · האלענדיש · טשעכיש · ליטוויש · לעטיש · מאלטעזיש · סלאוואקיש · סלאוועניש · ענגליש · עסטיש ·
פארטוגעזיש · פויליש · פיניש · פראנצויזיש · קראָאַטיש · רומעניש · שפאניש · שוועדיש