Зая-Пандит: хүвлвр хоорндк йилһән

Аһулһнь уга кегдлә Аһулһнь немгдлә

Шуһмин

14:44, 17 Һаха сарин 2016-ә бәәдлин ясвр

Дөрвн хальмг ик багш Оһтрһун Дала Зая-Пандит Намхәжамцан яснь хошуд, отгнь гөрәчн, овгнь шаңһс. Тере шаргчн һаха җилд (1699) хуучн Зүн Һар нутгт төрсмн. Түүнә өвк аавнь тер цагин дөрвн өврдт цецнәрн алдршсн Күңкә-Заяч гиҗ бәәҗ. Күңкә-Заячин олн көвүдәс ууһн көвүнь Баавхин гиһәд бәәҗ. Эн Баавхинд нәәмн көвүн бәәснәс тавдгчнь Зая-Пандит мөн.

Зая-Пандитан баһин нернь Шар-Хавг бәәҗ. Тер 1616-ч җилд арвн долатадан тер цагт дөрвн өөрдиг ахлҗасн Бәәвһс баатрин үрнә төлә Манҗушри хутгтас сәкл күртҗ, Төвдт күрч һульд орсмн. Арвн җил хату зөргәр ном сурад, олнас ончирсн оюн-билгәрн болн гүүн медрләрн рабҗамба гидг буддин шаҗна гүүн-ухани деед цол харссмн. Түүнә хөөн төвдин олн дацңд багш лам болҗ йовхднь алдр нернь цуг Төвдт туурч, Зая-Пандит гиҗ күндлгдҗ дуудгддг болсмн, Зая-Бандида гидг нерн болхла буддын шаҗна тавьш уханд цәәсн күүнде зүүлгдг хамгин деед номин цол мөн.

Зая-Пандит Төвдт хөрн хойр җилиг давулад, 1638-ч җилд тавдгч дүриян Дала ламы болн Банчин богдын зәрлгәр тер цагин өөрд болн моңһлд бурхна сурһал делгрүлх даалһвр авад, Зүнһар нутгтан хәрҗ ирәд,буйнта ик үүләя эклсмн.

1640-ч җилд Зая-Пандита Оһтрһун Дала тууҗд алдршсн "Моңһл-өөрдин ик цаҗин бичг" тогталһнд орлцҗ, бурхна шаҗиг цааҗар батрулсмн. 1641—1642-ч җилд Моңһлд, 1645-чи болн 1657-ч җилд Иҗлиин хальмгт күрч бурхна ном дэлгрүлн үүлдсмн. 1650—1652-ч җилмүдт хойрдад Төвдт күрч Дала ламла болн Гүүш номин хаанла барлхсмн.

1648-чи хулһн җилин үвл Зүн-һарин нутг — Цүй һолын көвәд хамг моңһл келтнрт зөрүлҗ, теднд килвр болһхин төлә тодрха узг зокъян үүлдсмн.

1662-чи җилин намрин дунд сарин 22-ты Зая-Пандит Оһтрһун Дала Төвд тал мөрлх хаалһдан Көк-Нуурин Цәәдмд һаслңгас нөгцх йос үзүлв.

Дөрвн өөрдин ик багш Зая-Пандит хату чин, зөргәр сурһульд сурч, эрдмин түүлд күрч, хорҗи ирәд, хамгиги медгч бурхна шаҗиг мандлулҗ, хәр дөрвн өөрдин төр-йосиг батрулн үүлдсмн.

Зая-Пандит болхла, аһу ик гегәрүлгч, аһу ик номтн, аһу ик орчулгч, аһу ик олна үүлдәч, өөрд-хальмг улсин бичгин келнә улынь тәвегч мөн.

Зая-Пандитан насн туршдан орчулсн олн зәрлг, үндесн, шастр, түүнә. Үүдәсн тод үзг, тер цагас наран тод үзг деер бичгдҗ үлдсн ик зөөрмүд өдгә цагт мана уудлад баргдш уга уурхан саң болҗана.

@@ 29-гч мөр: / 29-гч мөр: @@
-<!--Дөрвен өөрдиин ике багши Огтырһун Дала Зая-Бандидан ясьнь хошуд, отгынь гөрәчин, овгынь
+<!--Дөрвен хальмгиин ике багши Огтырһун Дала Зая-Бандидан ясьнь хошуд, отгынь гөрәчин, овгынь
 шаңһыс. Тэре шарыгчин һаха җилде ([[1699]]) хуучин Зүүн-Һар нутыгты төрсемен. Түүнә өвке аавынь тэ-
 ре цагиин дөрвен өвредте цэцнәрен алдыршисын Күңкә-Заячи гиҗи бәәҗи. Күңкә-Заячиин олын көвүдәсе ууһын көвүнь Баавхын гиһәд бәәҗи. Энеи Баавхынды нәәмен көвүн бәәснәсе тавдыгчинь Зая-Бандида мөн.
@@ 38-гч мөр: / 38-гч мөр: @@
-[[1640]]-чи җилде Зая-Бандида Огтырһун Дала тууҗды алдыршисын "Моңһыл-өөрдиин ике цаҗиин бичиг" тогталһынды орылцыҗи, бурхына шаҗииги цааҗар батрулсымын. 1641—1642-чи җилде Моңһылды, 1645-чи болын 1657-чи җилде Иҗлиин хальмыгты күрчи бурхына ном дэлгерүлен үүлдесмен. 1650—1652-чи җилмүдты хойирдад Төведте күрчи Дала ламла болын Гүүши номиин хаанла баралхысмын.
+[[1640]]-чи җилде Зая-Бандида Огтырһун Дала тууҗды алдыршисын "Моңһыл-хальмгиин ике цаҗиин бичиг" тогталһынды орылцыҗи, бурхына шаҗииги цааҗар батрулсымын. 1641—1642-чи җилде Моңһылды, 1645-чи болын 1657-чи җилде Иҗлиин хальмыгты күрчи бурхына ном дэлгерүлен үүлдесмен. 1650—1652-чи җилмүдты хойирдад Төведте күрчи Дала ламла болын Гүүши номиин хаанла баралхысмын.
@@ 47-гч мөр: / 47-гч мөр: @@
 хаалһыдан Көке-Нууриин Цәәдемде һаслыңгасы нөгцехе йосы үзүлве.
-Дөрвен өөрдиин ике багши Зая-Бандида хату чин,зөргәр сурһульды сурчи, эрдемиин түүлде күрчи,
+Дөрвен хальмгиин ике багши Зая-Бандида хату чин,зөргәр сурһульды сурчи, эрдемиин түүлде күрчи,
 хорҗи ирәд, хамгииги мэдегчи бурхына шаҗииги мандылулҗи, хәре дөрвен өөрдиин төре-йосииги
 батрулын үүлдесмен.