Yeni kuralların devreye girmesiyle ABD veya İngiltere’ye uçarken artık kabine cep telefonundan daha büyük elektronik aletleri alamıyorsunuz. Hayatımızın ayrılmaz parçaları diz üstü bilgisayarlar, tabletler, elektronik kitap okuyucuları gibi uzunluğu 16, eni 9,3 ve yüksekliği de 1,5 santimetrenin üzerindeki elektronik aletler bavulunuzla birlikte kargoya yüklenmek durumda.
Yolcular haklı olarak bilgisayar veya tabletleri hem maddi değeri hem de içindeki bilgiler-görseller nedeniyle bagaja vermek istemiyor. Zarar görebileceği veya çalınma ihtimali nedeniyle yanlarından ayırmaya soğuk bakıyor. Ama önünüze kurallar çıkıyor.
NASIL TAŞIMALISINIZ
TSA KİLİDİ: ABD’ye uçarken TSA kilit sistemine yani Amerikan Ulaştırma Güvenlik Dairesi onaylı kilitlere sahip bavulları tercih edin. Asma kilit kullanıyorsanız, TSA onaylı olanları takın. ABD’ye girişte veya çıkışta TSA zaman zaman bavulları açıyor. İçindekileri kontrol ediyor. Eğer onaylı kilidiniz yoksa TSA kilidi kırarak açıyor. Kontrolün ardından bu işlemin yapıldığına dair bir kâğıt bırakılıyor.
ETRAFINI SAĞLAMLAŞTIRIN: Elektronik eşyalarınızı eğer bavulunuza koymak zorunda kalırsanız, zarar görmesini önlemek için öncelikle olarak elektronik cihazını dış şoku alan malzemeye öreğin patlar naylona sarın. Veya cihazı sünger dokulu bir koruyucu kumaş-çanta içine yerleştirip çantanızda taşıyabilirsiniz. Bilgisayarın-tabletin etrafına köpük de koyabilirsiniz. Bu sayede cihazların bavullar atılırken zarar görmesini engelleyebilirsiniz.
Uçakta cildiniz kurur. Daha fazla su içme ihtiyacı duyarsınız. İndiğinizde ise yorgunluk sizi etkiler. Saat farkının yüksek olduğu, kıtalararası uçuşla gittiğiniz yerde biyoritminiz şaşabilir. Veya döndüğünüzde uyku saatleriniz değişebilir. Yani jet lag etkisi sizi kontrolü altına alır.
Bunun en önemli nedeni, kabin basıncı. Örneğin uçağınız 10 bin metrede uçarken kabinde size sunulan irtifa yaklaşık 2 bin 600 metre (8 bin feet). Sanki yüksek bir dağın zirvesindeymiş gibi bu yüksek irtifa, yolcuların önemli bölümünü rahatsız ediyor.
Akıllara hemen “Neden yolculara deniz seviyesindeki basıncı sunacak bir uçak yapılmıyor” sorusu geliyor. Böyle bir uçağın basınç farkını göğüsleyecek kalın gövdesini geliştirmenin, imal etmenin, mevcut motorlarla uçurmanın maliyeti çok yüksek.
Amerikan Boeing ve Avrupalı Airbus, yeni yolcu uçakları 787 Dreamliner ve A350XWB’de farklı bir teknolojiye imza attı. Her iki uçakta kullanılan hafif kompozit ve yeni nesil metaller sayesinde kabin basıncısı gövdeyi kalınlaştırmadan yaklaşık 2 bin metrede tutabilecek hale getirildi.
600 METRELİK FARK
Eski nesil yolcu uçaklarına göre 787 ve A350’deki 600 metrelik bu fark, ilk bakışta az gibi gözükebilir. Ama yolcular üzerinde jet lag etkisini azalttığı bilimsel olarak ispatlandı.
New England Journal of Medicine dergisinde yayımlanan makalede, klasik yolcu uçaklarındaki 2 bin 600 metreye eşit olan kabin basıncı, baş ağrısı, bulantı, halsizlik ve uyku bozukluğunu artırıyor. Tıp uzmanlarının ‘Akut Dağ Sendromu’ olarak adlandırdığı bu rahatsızlık, yaşlıları daha çok etkiliyor. İrtifa azaltıldığında ise bu rahatsızlıklar hemen geçmeye başlıyor.
JET-LAG’İ YENMEK İÇİN NE YAPMALI?
Havacılık kuralları gereği yolcu uçağının koltuk kapasitesi ne olursa olsun, acil bir durumda 90 saniye içinde tahliyenin tamamlanması gerekiyor. Uçaklar havacılık otoritelerinin testlerinde tahliyeler uygulamalı olarak yapılıyor. Sonuçlara bakılıyor.
Son yıllarda tahliye olaylarında 90 saniye kuralına uyuluyor. Ama en büyük problem, yolcuların yanlarına almaya çalıştıkları kabin bagajları. “Mal canın yongasıdır” diyen yolcular kabin bagajlarından ayrılamıyor. Tahliyelerde yolcu önce baş üstü bagaj kapağını açıyor. Bavulunu-çantasını indiriyor. Bavulunu sürükleyerek götürmek isteyenler, eli kolu dolu olanlarla koridorlar tıkanıyor. Arkadan gelen yolcular birbirini eziyor.
İkinci tıkanma, acil çıkış kapılarının önünde yaşanıyor. Özellikle kanat üzerindeki küçük acil çıkış kapılarından çantaları ile çıkmak isteyen yolcular akışı durduruyor.
YOLCULAR UYARILACAK
SHGM bu konuda havayollarının tahliye sırasında yanlarına kabin bagajlarını almamaları için yeni uyarılar oluşturulmasını istedi. Bu uyarılar, koltuk ceplerindeki acil durum kartlarından kalkış öncesinde oynatılan videolara daha dikkat çekici olarak eklenecek. Kabin memurları, tahliye sırasında çantasını almaya çalışan veya aldığı bagajını yanında taşıma isteğiyle hareket eden yolculara müdahale edecek.
HER AN KARŞILAŞABİLİRSİNİZ
- Kalkışta veya inişte, hatta uçağınız hareket etmeden bile yaşanan acil bir durum sonrasında tahliye operasyonu başlayabilir.
- Kimi zaman uçağın bir tarafındaki yangın nedeniyle tek taraftan tahliye yapılabilir.
İnternet arama motorlarında Türkiye’den Küba ile ilgili en çok sorulan soruların başında ‘THY Havana seferlerine ne zaman başlayacak’ artık cevap buldu. THY’nin Amerika kıtasındaki 16, toplamda da 295’inci uçuş noktası Küba’nın başkenti Havana oldu. Normalde aktarmalarla neredeyse 32 saatte ulaşılabilen Havana’ya artık 13 saatte duraksız gidebileceksiniz.
17 OCAK’A KADAR KAMPANYA
Türk Hava Yolları’nın ilk uçuş için düzenlediği kampanya ile ekonomi sınıfı, gidiş-dönüş, tüm vergiler dahil 699 dolardan başlayan fiyatlarla Havana’ya uçabilirsiniz. 17 Ocak 2017’ye kadar sürecek kampanyada satın alacağınız biletlerin son kullanım tarihi 20 Mart 2017.
HAVANA VE CARACAS
THY uzun süredir Küba’ya uçmayı planlıyordu. Ancak pazar araştırmaları, İstanbul-Havana hattının tek başına kârlı olmayacağını ortaya koyuyordu. Yaklaşık iki yıl süren uçuş izni, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Güney Amerika gezisinde çözüldü. Havana uçuşuna ayrıca Venezüella’nın başkenti Caracas bağlantısı da eklendi.
Ancak en büyük sorun, Küba’daki uçak yakıtı fiyatlarının yüksekliğiydi.
Küba uçak yakıtını Cezayir’den alıyor. Karşılığında doktorlarını gönderiyor. Okyanus aşıp gelen petrol nedeniyle yakıt fiyatları yüksek. THY kazanacağı parayı yakıtla Havana’da bırakmak yerine uçağını Caracas’a devam ettiriyor.
ÜÇ HAFTADA 12 BİN REZERVASYON
ABD’de yapılan araştırmada uçakların ortalama yolcu kapasitesinin 142’ye yükseldiği ortaya çıktı. İki yıl önce uçak başına koltuk ortalaması 137’ydi. Bu sürede havayolu filolarına ortalamayı değiştirecek kadar farklı uçak modelleri girmedi. Ama şirketler gelirlerini artırmak için koltuk kapasitelerini yükseltme yoluna gitti. Yoğun rekabet nedeniyle bilet fiyatları geçmiş yıllara göre pek fazla artırılamıyor. Büyük havayolları, düşük maliyetli şirketlerin kısa-orta mesafeden sonra uzun menzile de girmeye başlamasıyla fiyat baskısını enselerinde hissediyor. Havayolları, konfordan kısıp bilet fiyatını aşağıya çekmenin yolunu arıyor. Bu konuda şirketlerin elini kolunu havacılık otoritelerinin sınırlamaları bağlıyor.
KAPASİTE NASIL ARTIRILIYOR?
İNCE KOLTUKLAR: Koltuk aralığından 3 santimetrelik feragat, tek koridorlu bir uçakta neredeyse iki sıra yani 12 koltuk daha eklenmesine olanak sunuyor. Şirketler ince tasarımlı koltuklar sayesinde diz mesafesinden kısmadan bunu yapabiliyor. Havayolu da o uçuşta cirosunu yüzde 7 gibi bir oranda yükseltebiliyor. Havacılıkta maksimum kâr marjının yüzde 5 olduğu düşünüldüğünde bu ciddi bir miktar.
Uçağını bekleyen kadın yolcunun gözü, önünde oturan yolcunun okuduğu gazeteye takıldı. Kendi fotoğrafı manşette ‘Şüpheli kaçıyor’ başlığı verilmişti! Şaşkınlığıyla birlikte ‘Neler oluyor’ diye söylenmeye başladı. Sonra gözü haber kanalına takıldı. Ekranda aynı fotoğraf vardı. Spiker şüpheli yolcunun kaçtığını söylüyordu. Etrafındaki diğer yolcular ona bakmaya başlamıştı... Yüzü kızardı. İstemsiz olarak dudaklarından ‘Ben yapmadım’ sözleri çıkmaya başladı. Tabi ki bu bir kamera şakasıydı. Bir kozmetik şirketinin 2013’te hazırlayıp sosyal medya üzerinden ‘stres testi’ adıyla yayılan video, izlenme rekoru kırdı. Bu aynı zamanda insanların beklenmedik anlarda nasıl strese gireceklerini gösteren bir testti. Çekimlerin havalimanında yapılmasının nedeni, birçok kişinin uçuş beklerken stres oranının hızla yükselmesiydi...
HAVALİMANI STRESİ
Birçok yolcu, uçuş korkusu olmamasına rağmen havalimanında büyük stres yaşıyor. Uçağa geç kalmaktan korkuyor. Uzun sıralarda zaman kaybına dayanamıyor. Pasaport sıraları veya gümrükten geçerken stres katsayısı hızla tırmanıyor. Veya beklemediği anda yaşadığı rötar onu altüst ediyor. Ne yapacağını şaşırıyor. Elde olmayan nedenleri bir kenara bırakırsak alacağınız önlemler ile stresinizi yönetebilirsiniz.
NE YAPMALI
Uçağını bekleyen kadın yolcunun gözü önünde oturan yolcunun okuduğu gazete takıldı. Kendi fotoğrafı manşette ‘Şüpheli kaçıyor’ başlığı ile verilmişti! Şaşkınlığı ile birlikte ‘Neler oluyor’ diye söylenmeye başladı. Sonra gözü haber kanalına takıldı. Ekranda aynı fotoğraf vardı. Spiker şüpheli yolcunun kaçtığını söylüyordu. Etrafındaki diğer yolcular ona bakmaya başlamıştı… Yüzü kızardı. İstemsiz olarak dudaklarından ‘Ben yapmadım’ sözleri çıkmaya başladı.
Tabi ki bu bir kamera şakasıydı. Bir kozmetik şirketinin 2013’te hazırlayıp sosyal medya üzerinden ‘stres testi’ adıyla yayılan video, izlenme rekoru kırdı. Bu aynı zamanda insanların beklenmedik anlarda nasıl strese gireceklerini gösteren bir testti. Çekimlerin havalimanında yapılmasının nedeni, birçok kişinin uçuş beklerken stres oranının hızla yükselmesiydi…
HAVALİMANI STRESİ
Birçok yolcunun uçuş korkusu olmamasına rağmen havalimanında büyük stres yaşıyor. Uçağa geç kalmaktan korkuyor. Uzun sıralarda zaman kaybına dayanamıyor. Pasaport sıraları veya gümrükten geçerken stres katsayısı hızla tırmanıyor. Veya beklemediği anda yaşadığı rötar onu altüst ediyor. Ne yapacağını şaşırıyor.
Elde olmayan nedenleri bir kenara alırsak alacağınız önlemler ile stresinizi yönetebilirsiniz.
NE YAPMALI
Kim bedava uçmak istemez ki? Düşünün havayolunun internet sitesine girip rezervasyon yaptırır gibi bedavaya biletinizi ayırtıyorsunuz. Sonrasında uçuş tarihiniz gelince havalimanına gidiyorsunuz ve uçağa biniyorsunuz...
‘Ücretli uçak tuvaleti’, ‘Ayakta yolcu alımı’ gibi ilginç fikirleri ortaya atıp tartışılmasını sağlayan Ryanair’in patronu Michael O’Leary şimdi de ‘bedava bilet’ kavramıyla sektörü altüst etmeye hazırlanıyor. Londra’da gerçekleştirilen Havalimanı İşletmecileri Birliği’nin toplantısında konuşan O’Leary, 5 yıl içinde ciddi sayıda ‘bedava bilet’ vereceklerini iddia etti.
PEKİ NASIL PARA KAZANACAK?
Havayolu şirketleri bilet fiyatını çekebildiği kadar aşağıya indiriyor. Ama bir yandan da ekstra hizmetleri ücretli yapıyor. Yani bavulunuz ağır mı, cam kenarında mı oturmak istiyorsunuz veya uçakta ikram mı istiyorsunuz? Hemen ekstra ücretler devreye giriyor. Durum bazen öyle bir hal alıyor ki, bilet fiyatından daha fazla ek ücretlere ödüyorsunuz. Sadece düşük maliyetli değil artık tüm havayolları tarafından uygulanan bu politikaya yolcular da alışmış durumda.
