Dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi İspanya ile İtalya’da yaşanan rekolte kaybını da etkisiyle yüzde 30’lara varan fiyat artışı yaşıyor.
ÜRETİCİDEN çıkış fiyatı 13 liralarda olan zeytinyağının, market raflarında 20-25 liralara satılması, sektörde ‘üreticiyi bırak, aracıya bak’ yorumlarına neden oldu. Raftaki yüksek fiyat tüketiciyi tedirgin ederken, zeytinyağı pazarı da yılın ilk dört aylık verilerine göre yüzde 6 küçüldü. Tüketici, fiyatı artan sızma yerine ise riviera ve rafine zeytinyağına yöneldi. Sızma zeytinyağı tüketimi yüzde 33 düşerken, riviera ve rafinede tüketim yüzde 45 arttı.
FATURAYI ÜRETICIYE KESMEYIN
Zeytinyağında yaşanan fiyat artışını değerlendiren Tariş Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Başkanı Cahit Çetin, “Bu artışın birçok nedeni var. Bunların başında dünya zeytinyağı üretiminin yüzde 50’sini yapan İspanya’da yaşanan rekolte kaybı. Türkiye’de kişi başı zeytinyağı tüketimi 1 kiloyu aştı. Bu arz talep durumu sonucu. Yüzde 35’lere varan bir artış söz konusu. Tabii birçok tarımsal üründe fiyat artışı söz konusu. Sadece zeytinyağına has bir durum yok. Bugün üretici zeytinyağını ortalama 13 liradan satıyor. Bu market rafından 20-25 liralara ulaşıyor. Asıl konuşulması gereken aradaki fark. Süpermarket Yasası çıkmış olsaydı bu tür dalgalanmalar olmazdı. Faturayı kimse üreticiye kesmesin” dedi. Cahit Çetin, araştırma şirketlerinin verilerine göre bu yılın ilk dört ayında zeytinyağı pazarının yüzde 6 küçüldüğünü aktararak, “Tabii zeytinyağı pahalı diye çözümü tüketici yine zeytinyağında bulmuş. Sızma zeytinyağının tüketimi yüzde 33 azalmış. Ama rafine ve rivieranın tüketimi yüzde 45 dolayında artmış. Sızmadan kaçan kendine göre bir çözüm bulmuş.
ÜRETICIDE YAĞ YOK
Zeytinyağını üreticinin elinde tuttuğu söylemlerinin doğru olduğunu belirten Çetin, “Şu anda zeytin ağacının üzerinde leblebi tanesi büyüklüğünde ürün var. Böyle bir ortamda üretici elinde mal tutmaz. Avrupa’da üretici stok yaptığında devlet o maliyeti karşılasın diye destek veriyor. Bizde öyle bir şey de yok. Tabii yıllardır zarar eden üretici bu sezon ilk kez para kazanmaya başladı. Geçmiş yıllarda zeytinyağı para etti diye alakasız sektörlerde ürün alıp stoklamalar yaşanmıştı. Bu sezon öyle bir şey de yok” diye konuştu. 2014-2015 sezonu için tahmin edilen 190 bin tonluk zeytinyağı rekoltesinin de tam gerçekleşmediğine dikkat çeken Çetin, 150-160 bin ton dolayında olduğunu sözlerine ekledi.
BU FORMÜL ÖNEMLİ
Hem üreticinin hem de tüketicinin mağdur olmaması adına da öneride bulunan Cahit Çetin, şu bilgileri paylaştı: “Temel mesele, üreticinin alın terinin ve emeğinin karşılığını alması tüketicinin de ulaşılabilir fiyatlardan ürüne ulaşması. Prim sistemi yeniden gözden geçirilerek, amaca uygun seviyelere getirilmeli, yüzde 8 olan KDV oranı sıfıra veya 1’e çekilebilir. Bu tedbirlerin alınmasıyla hem üretici küstürülmemiş olur, hem de tüketicinin makul rakamlarla ürüne ulaşması sağlanır.”
DESTEKLENSİN SORUN KALMAZ
Cahit Çetin, ihracatta yaşanan gerilemenin üreticiye fatura edilmeye çalışıldığını dile getirerek, şöyle devam etti; Eğer ihracatta gerileme var ise bunu üretici elindeki malı satmıyor ile çözmezsiniz. İhracattaki gerilemenin önüne geçmek için devlet ambalajlı ihracatı teşvik etmeli. Böyle olursa sorun kalmaz”