ايران گشت

اين بناي تاريخي بر سر راه لاهيجان به لنگرود و بر دامنه كوه واقع شده است و به تاج الدين ابراهيم ملقب به شيخ زاهد گيلاني تعلق دارد.
تنها كتيبه موجود اين بنا روي صندوق چوبي قديمي مزار شيخ است كه تاريخ 832 ه.ق دارد.
سبك معماري اين اثر ويژگي هاي قرن هشتم يا نهم را نشان ميدهد.
سه طرف بناي اصلي داراي ايوان است. در حجره اول مشرف به ايوان شمالي قبر سيد رضي بن مهدي الحسيني الباشكجاني و صندوق چوبين منتسب به شيخ زاهد هم در انجا قرار دارد.
همچنين در همين اتاق و در كنار قبر اخير قبر بلند كاشي كاري شده اي قرار دارد كه به روايتي مدفن غلام شيخ زاهد و به روايتي ديگر ارامگاه پسر تيمور گوركاني است.
بناي اصلي بقعه از داخل به شكل مربع و به ابعاد 610 سانتي متر است وبا چهار گوشوار كه بر چهار كنج بنا ساخته اند طاق را جمع كرده و به شكل گنبد در اورده اند و بقيه بام سفالين است.

باغ‌ و كاخ‌ چهل‌ ستون‌ داراي مساحتي به وسعت 67000 متر مربع‌ مي باشد، قسمت اوليه بنا در دوره‌ شاه‌ عباس‌اول‌ ساخته‌ شده‌ است‌و در زمان‌ سلطنت‌ شاه‌ عباس‌ دوم‌، تالار آينه‌، تالار هجده‌ ستون‌، دو اتاق‌ بزرگ‌ شمالي‌ وجنوبي‌، تالار آينه‌، ايوان‌هاي‌ طرفين‌ سرسراي‌ پادشاهي‌ و حوض‌ بزرگ‌ مقابل‌ تالار باكليه‌ تزئينات‌ نقاشي‌،آينه‌كاري‌، كاشي‌ كاريهاي‌ ديوارها و سقف‌ها به‌ آن‌ افزوده‌ شده‌ است‌. . تالار و ايوان‌ اين‌ كاخ‌ در پنجمين‌ سال‌ سلطنت‌ شاه‌ عباس‌دوم‌ بناشده‌ است‌. انعكاس‌ ستون‌هاي‌ بيست‌گانه‌ تالارهاي‌ چهل‌ ستون‌ در حوض‌ مقابل‌ عمارت‌، مفهوم‌ چهل‌ستون‌ را القاء مي‌كنند. در چهار گوشه حوض اصلي شيرهاي سنگي قراردارند و تالار پادشاهي با تابلوهاي نقاشي از تصوير شاهان صفوي تزئين شده است.
قسمتهاي ديدني اين كاخ عبارت است از
تالار 18 ستون، تالار آئينه، شيرهاي سنگي چهار گوشه حوض مركزي،
تزئينات عالي طلاكاري و نقاشي هاي سالن پادشاهي، تصويري از شاه عباس اول با تاج مخصوص، آثاري مانند سر در مسجد قطبيه و سر درهاي زاويه درب كوشك و آثاري از مسجد درب جوباره و مسجد آقاسي كه بر ديوارهاي ضلع غربي و جنوبي باغ نصب شده است

مسجد شيخ لطف الله يكي از زيباترين و اعجاب انگيز ترين بناهاي تاريخي واقع در ميدان نقش جهان اصفهان است. اين اثر فوق العاده يكي از زيباترين آثار تاريخي مربوط به دوران صفويه مي باشد كه هر تماشا كننده‌اي را خيره مي ‌كند وبه تحسين هنرمندان اين بنا وا مي ‌دارد، اين بنا در ضلع شرقي ميدان نقش جهان مقابل عمارت عالي قاپو واقع شده و به واسطه كاشي كاري‌هاي معرق داخل و خارج گنبد و كتيبه‌هاي عالي كه مقداري از آن‌ها به خط عليرضاي تبريزي عباسي است از زيبايي و ظرافت كم نظيري برخوردار است. اين مسجد از شاهكارهاي معماري و كاشي كاري ايران در نيمه اول قرن يازدهم هجري بوده و به فرمان شاه عباس اول ساختمان آن شروع شده است. سر در زيباي آن در سال 1012 هجري به پايان رسيده است. سال اتمام ساختمان و تزيينات كاشي كاري آن به موجب كتيبه‌اي كه به خط ثلث با كاشي سفيد معرق بر زمينه لاجوردي نوشته شده، سال 1028 هجري قمري است. 

مسجد امام مهم ترين مسجد دوره صفويه درشهر اصفهان از لحاظ عظمت، جنبه معماري و كثرت تزيينات، است كه در ضلع جنوبي ميدان نقش جهان در سال 1020 هجري به فرمان شاه عباس اول ساختمان آن شروع شده و در سال 1025 ساختمان سر در و تزيينات كاشي كاري آن به منظور تكميل آرايش اطراف ميدان به اتمام رسيده است. ساختمان و تزيين ساير قسمت‌هاي مسجد تا آخرين سال حيات شاه عباس اول ادامه داشته و در زمان جانشينان او شاه صفي و شاه عباس دوم نيز ادامه يافته است. آخرين سال‌هاي تاريخي كه در مسجد امام از عهد صفويه ديده مي ‌شود سال 1077 در كتيبه محراب شبستان كاشي كاري ضلع غربي مسجد و سال 1078 هجري دركتيبه سر در مدرسه جنوب غربي مسجد است. گنبد مسجد امام عظيم‌ ترين گنبد در پيش مساجد اصفهان است. تارك جدار خارجي گنبد از سطح مسجد 54 متر ارتفاع دارد و ارتفاع جدارداخلي آن 38 متر است و بين دو پوشش گنبد، فضاي خالي موجود است. تزيينات كاشي كاري هفت رنگ داخل گنبد و منبر يك پارچه مرمري و قطعات بزرگ سنگ مرمر از تزيينات جالب داخل گنبد است و از نكات جالب ديگر انعكاس صوت در داخل گنبد است. گنبد مسجد امام با تزيينات جالب كاشي كاري پوشيده شده و كتيبه اطراف آن به خط ثلث سفيد بر زمينه كاشي خشت لاجوردي رنگ است.

عمارت عالي ‌قاپو، همزمان با ساير بناي ميدان امام (نقش جهان) احداث شده است. ساختمان بنا از سال 1006 هـ . ق در زمان شاه عباس اول آغاز شده است. عالي ‌قاپو داراي معاني چندگانه است، ولي عمدتاً به منظور دروازه عالي به مجموعه كاخ ها بوده است. تزيينات سطوح خارجي عالي ‌قاپو داراي نماهاي آجري با تركيبي از كاشي مي ‌باشد. ليكن سطوح داخلي داراي زيباترين انواع گچ بري و نقاشي مي ‌باشد. مينياتورهاي‌ هنرمندانه‌ رضاعباسي‌،نقاش‌ معروف‌ عهد شاه‌عباس‌، نقاشي‌هاي‌ گل‌ و بوته‌، شاخ‌ و برگ‌، اشكال‌ وحوش‌ و طيور و گچ‌ بريهاي‌ زيباي‌ آن‌به‌ شكل‌ انواع‌ جام‌ و صراحي‌ در تاق‌ها و ديوارها تعبيه‌ شده‌ است‌. اين قصر كه درعهد صفويه «دولت خانه مباركه نقش جهان» و قصر دولت خانه نام داشته نمونه منحصر به فرد و يكي از عجايب معماري كاخ‌هاي عهد صفوي است. عالي قاپو داراي 5 طبقه است كه هر طبقه آن تزيينات ويژه‌اي دارد. با آن كه بعد از دوره صفويه به تزيينات بناها خرابي ‌ها و لطمات جبران ناپذيري وارد آمده ولي هنوز شاه كارهايي از گچ بري ‌ها و نقاشي ‌هاي عهد صفويه را در بر دارد و تماشا كنندگان را به تحسين و تمجيد وا مي ‌دارد. گچ‌بريهاي‌ «اتاق‌ صوت‌» با هدف‌ آكوستيك‌طراحي‌ و اجرا شده‌اند تا نغمه‌ها و صداها به‌ طور طبيعي‌ بدون انعكاس صوت و دلنشين‌ شنيده‌ شوند. . تالار با شكوه آن در سال 1054 هجري در زمان سلطنت شاه عباس دوم به بناي اصلي افزوده شده است.