(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

فرهنگ کرد

از لیموها متنفرم!

ناصر فکوهی
13920408000492_PhotoL.jpg

هفتم تیر ماه 1366، است. شهر سردشت. چند هواپیما، صدای گنگ چند انفجار و دودی که به هوا بلند می شود: بوی ترش لیمویی که هوا را پر می کند.  جنگی ناخواسته، مرگی که گویی نباید هر گز از راه برسد، اما حالا درست زمانی که در انتظارش نیستی، از راه می رسد؛ اما نه برای آنکه زندگی ات را بگیرد و یک بار برای همیشه خلاصت کند.

آسمان در باورهای عامیانه مردم کرمانشاه

شهلا جواهري
519702CK142.jpg

 در میان مردم شهرها و مناطق مختلف کرمانشاه عقاید و باورهای متفاوتی در مورد آسمان وجود دارد. آسمان نام ایزد نگهدارنده سپهر است، آسمانی که وظیفه­ ی دشوارش زندانی ساختن اهریمن است. در میان روستاییان گیلان غرب اهالی بر این باورند که در ابتدا آسمان و زمین نزدیک یکدیگر بوده ­اند و این نزدیکی به ­قدری بوده است که انسان می­توانسته است آسمان را لمس کند

گزارش تصویری از مراسم عاشورا در روستای زاویه کرد در استان اردبیل

رضا بیات
IMG_0294.JPG

مقدمه: کشف و ثبت تنوع­های فرهنگی در جوامع انسانی یکی از دغدغه­های اصلی مردم­شناسان در طول تاریخ این علم بوده است. امروزه علاوه بر کشف این تنوع­ها،   تحلیل و کشف چرایی آنها نیز تا حد زیادی مورد بحث است. همانطور که پیش از این نیز بیان شد، مراسم عاشورا نیز به عنوان یکی از جنبه­ های فرهنگی و عناصر هویت­بخش دینی ایرانیان، تنوعات زیادی در شکل، محتوا و کارکرد را در نواحی گوناگون داراست. با وجود عناصر مشترک،

گیاهان بهاری و نقش آن در تغذیه مردمان کردستان

بیان علایی حسینی
Untitled1.jpg

مردم استان کردستان بواسطه طبیعت و محیط زیست شان همواره از انواع گیاهان منطقه ای و بومی بهره مند بوده، و با روییدن این گیاهان خودرو در فصلهایی از سال، چه به صورت خام و چه به صورت پخته از آنها در تهیه انواع غذاها و خوراک ها استفاده کرده اند. غذا و خوراک هر منطقه ای نشان دهنده یکی از ویژگی های فرهنگی آن دیار و سرزمین است. بطوریکه از نحوه تغذیه می توان با محیط زیست، اقتصاد و فرهنگ آن سرزمین آشنایی پیدا کرد.

تکیه ی معاون الملک، گوهر کاشیکاری دوره ی قاجار

زینب مریخ پور
 الملک.jpg

برای من، کرمانشاه، همیشه شهر طاق بستان بود. هیچ گاه فکر نمی کردم به غیر از طاق بستان اثر تاریخی دیگری در این شهر بتواند این چنین من را شیفته ی هنر و زیباییش کند. پاییز 1392 تکیه ی معاون الملک را شناختم و از این بنای زیبا با آن کاشیکاری های بی نظیرش دیدن کردم. بنایی که قدمت آن به دوره ی قاجار می رسد و در بافت قدیمی و تاریخی شهر کرمانشاه قرار دارد. بنایی که تصاویری روایت گونه از صدر اسلام و شاهنامه و

موزیکی فۆلکلۆری (بەشی دووهەم)

بابەک ئەحمەدی، وەرگێڕان: ساماڵ عرفانی
IMAGE634652608118927500.jpg

یەکێک لە ئیشە بەناوبانگەکان لە بواری گواستنەوەی موزیکی فۆلکلۆری بۆ ناو داوێنی موزیکی کلاسیک، ئیشی کەسێکە بە ناو ژۆزێف کانتێلۆب، کە مێلۆدییە فۆلکلۆرییەکانی ناوچەی شاخاوی ئووڤێرن لە فەڕانسای کۆ کردەوە و ناوی نا " گۆرانییەکانی ئووڤێرن (٥٤- ١٩٢٣) و بۆ سووپێرانۆ و ئۆرکێسترا، دابەشی­کرد. گۆرانییەکانی ئووڤێرن، لە بەرهەمە هەرە گرینگە مۆسیقاییەکانی فەڕانسا، ئەژماردەکرێ کە رێگەی نەک

موزیکی فۆلکلۆر

بابەک ئەحمەدی، وەرگێڕان: ساماڵ عرفانی
IMAGE634652608118927500.jpg

موزیکی فولکلۆری بە مانای <<موزیکی بومی>> یان <<موزیکی خەڵک>>، ترادیشنێکی مۆسیقاییە ( کە زۆرتر بناغەیێکی لادێیی، شوانی و قەرەچی هەیە) کە نەنووسراوەتەوە و لە کۆمەڵگەگەلێک کە  گۆڕانکارییەکی چاندی ئەوتۆ بە خۆوە نابینن، بە شێوازێکی پراکتیک (بە بێ بایەخ­دان بە لایەنە تیۆرییەکەی)، لە نەوەیێک بۆ نەوەیێکی­تر دەگوازرێتەوە.

تغییر برنامه نشست بیست و یکم «یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ»

گروه اخبار
logo - Copie-last.jpg

بیست و یکمین نشست «یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ»  با موضوع «آیین های نوروزی» با نمایش مستند «نوروز در بلوچستان» به کارگردانی محمدعلی هاشم زهی روز یکشنبه 17 فروردین ماه 1393، در زمان و مکان همیشگی (میدان ولیعصر، ابتدای بلوار کشاورز، مرکز مشارکت های فرهنگی هنری شهرداری تهران) از ساعت 4 تا 7 بعد از ظهر با سخنرانی دکتر علی بلوکباشی و دکتر مهرداد عربستانی برگزار خواهد شد.  موضوع قبلی به دلیل آماده نشدن نسخه فارسی فیلم جلسه به تعویق افتاد و پس از آماده شدن در یکی از جلسات آینده نمایش داده خواهد شد.

بیۆموزیکۆلۆجی زۆرتر بناسین (بەشی یەکەم)

وەرگێران و کورتکردنەوە: ساماڵ عرفانی
images.jpg

موزیکناسی گەشەکردن، باس دەکات لە سەرەتای دروست­بوونی موزیک، دەنگی ئاژەڵەکان، هەڵبژاردنی ئەو زەختانەی کە بوونە هۆی گۆڕانکاری لە موزیک­دا و هەروەها باس لە گۆڕانکارییەکانی موزیک و گۆرانکارییەکانی دەنگی مرۆڤ دەکات. دەمارموزیکناسی، شرۆڤەکەی لەسەر ئەو بەشانەی مێشکە کە پێوەندییان بە شیکاری موزیکەوە هەیە و هەروەتر ئانالایزی ئەو دەمارانەی پێوەندییان بە موزیک و توانای گەشەکردنی موزیک و تەلێنتی موزیکەوە هەیە.

ئامێرناسی کەلتووری

مەنیژە ‌غەزنەویان وەرگێڕان لە فارسییەوە: ساماڵ عرفانی
20130707112510-9192612d.jpg

ئامێرەکانی موزیک، نەک تەنها دەنگ دروست دەکەن، بەڵکوو بەوێنەکردنی و بەمادەکردنی هەست، ئەرکێکیتریانە. هەربۆیە هەرلەسەرەتای ئێتنۆموزیکۆلۆجی­دا، لێکۆڵینەوە لە ئامێرەکان، لە بابەتە گرینگی پێدراوەکانی ئێتنۆموزیکۆلۆجی بووە.

علی‌آباد؛ یادمان هزاره‌ها

نادر فرجی، یوسف حسن زاده
Bukan .jpg

کاوش باستان‌شناسی محوطه پیش‌ازتاریخی علی‌آباد بوکان با قدمتی بیش از پنج هزار سال در بوکان در حال انجام است. این محوطه باستانی در یکی از محله‌های شهر بوکان به همین نام [علی‌آباد] در جانب شمالی این شهرستان واقع شده است. این محوطه در زیر بافت مسکونی منطقه علی‌آباد قرار گرفته است و به طور کامل از دید محو شده است و در اثر چاه‌های آبی که توسط اهالی علی‌آباد حفر شده بود، اطلاعاتی

اول بهار کردی

مینو سلیمی
SAM_5401.JPG

بر اساس تقویم کردی ومحلی فردا اول بهمن ماه خورشیدی مصادف با اولین روز بهار کردی است. این مراسم در بین مردم مناطق گرمسیری استان­های کردنشین­غرب کشورمانند قصرشیرین،گیلانغرب، سرپل ذهاب، مناطقی از ایلام و کردستان ولرستان با شکوه خاصی برگزار می شود. این مراسم ریشه در فرهنگ مردم این مناطق دارد وبا خود آداب وسنن خاصی را از گذشته دور تا به امروز آورده است گرچه مانند

روزمره شدن جنگ در جنگ

مینو سلیمی
Dieppe_Canadian_War_Cemetery.jpg

جنگ ایجاب می کند فرد برای کشتن و کشته شدن تربیت شود. در واقع او به طور مداوم میان دو فضا در رفت و آمد است که در هر دو، ‌مسئله مرگ جایگاه محوری دارد.او می تواند هم قاتل و هم مقتول باشد،‌ بکشد یا کشته شود. پس بایستی چنان شرایطی‌،به ویژه لحاظ اخلاقی،‌فراهم گردد که فرد تنش های ناشی از این دوگانگی را رفع کند و با روی گشاده هم جسارت کشتن و هم آمادگی برای کشته شدن را

مراسم سنتی پیر شالیار، نماد قدیمی از مشارکت اجتماعی و آیینی

شیلان حسنی فرد
pc53bb057eeadf5f477a90c34e6a865717_616553_orig.jpg
 

مراسم پیر شالیار در میان مردم اورامان تخت یکی از همان باورهایی است که پس از هزاره های پیچ در پیچ توانسته خودش را به دنیای امروز برساند تا بخشی از تاریخ نانوشته ایرانی را بازگو کند.جشن پیر شالیار یکی ازآیینهای کهنی است که هنوز رگه های باستانی در آن دیده میشود این مراسم نماد عینی از مشارکت های فعال مردم در مناسبتهای مختلف اجتماعی وفرهنگی و سابقه ای به قدمت تاریخ دارد هر

پیوست: 

ترجمه "مه م و زین " به زبان هلندی

ترجمه و تلخیص: محمد خضری اقدم
Mum-û-Zîn-Ehmedê-Xanî.jpg

شاهکار"مه م و زین" توسط احمد خانی(/Ehmedê Xanî1650م) در سال 1695  به صورت شعر  و در حجم 2700 بیت نوشته شده  است .این کتاب یکی ازآثار مهم در حوزه  زبان و ادبیات کردی است.احمد خانی حماسه سرایی که عارفانه و عاشقانه، مثنوی مم و زین را براساس اسطوره ی" مه م ئالان "که در قرن "چهار قبل از میلاد" اتفاق افتاده را تنظیم و به رشته تحریر درآورده است.این کتاب داستانی است عاشقانه که

کەسە ناودارەکانی ئێتنۆموزیکۆلۆجی: فرانسیس دێنیسمۆر

سامال عرفانی
346.jpg

دێنیسمۆر،  ئێتنۆگرافەرو ئێتنۆموزیکۆلۆجیست، کە پسپۆڕی چاند و موزیکی سورپێستەکانی ئەمریکا بوو. لە ئەیالەتی مینەسووتای ئەمریکا لە ١٨٦٧ لە دایک بوو. هەر لە منداڵییەوە، خۆشەویستی خۆی بۆ موزیک، بە گوێ­گرتن لە موزیکی هندییە سوورەکانی داکۆتا، نیشان دا.

معرفی انستیتوی میراث فرهنگی کُرد

سامال عرفانی
1419971_545651688859172_709177844_n.jpg

انستیتوی میراث فرهنگی کرد، یکی از مراکز غیردولتی پرکار در زمینه ­ی جمع ­آوری فرهنگ و آثارمنقول بجامانده از کردها از سراسر دنیا، است که  در شهر سلیمانیه در سال 2003 م. پایه­ گذاری شد و سپس در سال 2006 م. در شهر دهوک نیز یکی از شعبه­ های این انستیتو پایه­ گذاری شد. هم­ اکنون نمایندگی این انستیتو در روستاها و مناطق مختلف از جمله کشورهای سوریه، ایران و ترکیه نیز دایر می­باشند.

کەسە ناودارەکانی ئێتنۆموزیکۆلۆجی: بێلا بارتوک

حامد جلیلوند، وەرگێڕان لە فارسییەوە: ساماڵ عرفانی
images.jpg

بێلا بارتوک(١٨٨١-١٩٤٥)، پیانیست، ئاوازدانەر و ئێتنۆموزیکۆلۆجیستی بەناوبانگ، خەڵکی هەنگاریا بوو کەبە یەکێک لە بەناوبانگترین ئاوازدانەرانی سەدەی ٢٠،  و لە پێشاهەنگانی موزیکی نوێ و هەروەها  لە گەورەترین ئاوازدانەرانی وڵاتی هەنگاریا دادەنرێت. بارتوک لە ئیمپراتۆڕیەتی ئاسترۆ-هەنگاری لە دایک بوو، لە وڵاتیک کە دوای شەڕی جیهانی دووهەم پارچەپارچە بوو.

گزارش ششمین نشست «یکشنبه‌های انسان‌شناسی و فرهنگ»: نشانه‌شناسی و معنا

منیژه غزنویان
IMG_8615.JPG

ششمین نشست هفتگی از مجموعه برنامه یکشنبه­های انسان­شناسی و فرهنگ در روز 26 آبان ماه 1392 و با موضوع «نشانه و معنا» در مرکز مشارکت­های فرهنگی و هنری شهرداری تهران برگزار شد و طبق روال این نشست ها، با دو سخنرانی و پخش فیلمی مستند پیرامون بحث همراه بود. در این نشست، ابتدا با حضور کارگردان، فیلم مستندی با عنوان «چیغ» اثر « محمدرضا اصلانی» پخش شد و سپس دکتر حمیدرضا شعیری

جرم باستان شناسی: شاهدی بر یک نسل کشی

هیدر پرینگل ترجمه ی آروین مقصودلو
041012_mass_grave_hlg5p.grid-6x2.jpg

ماه مه 1988، زندانبان در لیستی که در اختیار دارد نام تیمور عبدالله احمد را علامت می­زند و او را به سمت اتوبوسی در کمپ نظامی  تاپزاوا، جنوب غربی کرکوک، هدایت می­کند. این کمپ یکی از دهشتناک­ترین زندان­های عراق بود. در طول مدت محکومیت یک ماهه­اش پسرک 12 ساله شاهد ضرب و شتم بیرحمانه زندانیان به وسیله کابل­های برق بود. او چهار کودک را دیده بود که از شدت گرسنگی جان دادند. او وقتی نگهبانی پدرش را برهنه کرد و سپس به قتل رسانید در آنجا حاضر بود.

معرفی کتاب کُرد، تاریخ، زبان و فرهنگ

افشین لطفی
Kurd minorski.jpg

مینورسکی متولد سال 1877 در روستای(کُراچوا)ی بخش شمال غربی مسکو می باشد. وی پس از به پایان رساندن تحصیلات ابتدایی اش در مسکو، وارد دانشکدۀ حقوق دانشگاه مسکو و آموزشگاه زبانهای شرقی لازاریف شده و توانست از هر دو مرکز علمی دانشنامه دریافت کند(ص19). طی سالهای 1904 تا 1908 به عنوان مستشار سفارتخانه و کنسولگری روسیه در تهران و تبریز به فعالیت پرداخت

کەسە ناودارەکانی ئێتنۆموزیکۆلۆجی: ئێریک فۆن هۆرن بۆستێڵ

حامێد جەلیلوەند وەرگێڕان لە فارسییەوە: ساماڵ عرفانی
Erich_Moritz_von_Hornbostel_0.jpg

ئێریک موریتز فۆن هۆرن بۆستێڵ  (١٩٣٥-١٨٧٧)، ئێتنۆموزیکۆلۆجیست، موزیکزان و موزیکدانەری نەمسایی بوو. گرینگترین و ناسراوترین ئیشی، داهێنانی سیستەمی پۆلێن­کردنی ئامێرەموزیکیەکان بە هاوکاری کۆرت زاکس بوو. هورن بۆستێڵ لە وێننا و لە بنەماڵەیێکی موزیک­پەروەر لە دایک بوو.

گذری بر احوال و آثار واسیلی نیکتین در حوزه ی مطالعات کرد

محمد خضری اقدم
nikitine.jpg1_.jpg

مطالعات مربوط به کردها  بخشی از مطالعات شرق شناسان بوده و در این بین حیطه مهمی را به خود اختصاص داده است و در دانشگاه های معتبر اروپایی به صورت رشته علمی و توسط استادان برجسته ای راه اندازی شده است که در این میان کشورهایی همچون اتحاد شوروی سابق،روسیه،آلمان،لهستان،فرانسه نسبت به دیگر کشورها سهم بیشتر را در این حوزه به خود اختصاص داده اند.به طوری که پژوهشگران مختلفی در

کشف پادشاهی باستانی در زیرخاک

اوون ژاروس ترجمه ی آرمان قنبری
1-ancienct-city.jpg

در منطقه کردستان عراق باستان شناسان بقایای شهری باستانی به نام ایدو را کشف کردند که مدفون شده در زیر تپه ای قرار داشت.
کتیبه ها و همچنین آثار هنری نمایانگر رونق و شکوفایی این شهر در هزاران سال قبل می باشند.
این محوطه در یکی از دره های ساحل شمالی روخانه زاب قرار دارد ، بقایای این شهر حالا تبدیل به تپه ای مصنوعی ( تل ) شده که از دشت های

معرفی استاد احمد ملا، مترجم اشعار شاعر و عارف نامی کرد" محوی"

محمد خضری اقدم
 احمد مه لا (600x450).jpg

در راستای تبادل فرهنگی میان ملت­ها و بخصوص در زمینه آشنایی اروپائیان با فرهنگ،ادبیات و عرفان کردی، نویسنده و آکادمیست کرد پروفسور احمد ملا استاد دانشگاه در اسپانیا، به ترجمه کلیه اشعار محوی شاعر و عارف نامدار کرد پرداخته اند. این پروژه با حمایت دانشگاه فرانسوی کنتی و توسط دستگاه نشرهارماتان در فرانسه انجام گرفته است. ترجمه اشعار عارف  نامدار کرد محوی(1906-1836) که خود پیرو طریقت نقشبندی و

ارمنستان زادگاه عه ره ب شه مو، پدر رمان نویسی کردی

محمد خضری اقدم
عه ره ب شه مو (عه ره ب شامیلوف)

رمان بعنوان یکی از  ژانرهای  ادبیات مدرن  در میان کردها یکی از متاخرترین انواع ادبی بوده که در میانشان متداول شده است،علل این تاخیر در پیدایش رمان کردی وابسته بوده به شرایط  اجتماعی و فرهنگی ای که کردها در آن بسر برده اند.در این میان ارمنستان بر خلاف سایر کشورهایی که  کردها در آنجا زندگی کرده اند، فضای باز فرهنگی را برای کردهای آن منطقه فراهم ساخته  که  نمونه اش را می توان در تاسیس نخستین انجمن در

دوو ئه شکه فته شوێنه وارێکی چاخی کۆنینه به ردی له ده شتی کرمانشان (همراه متن انگلیسی)

فه ره یدوون بیگله ری، سامان حه یدری وه گیر له ئینگلیسییه وه ڕه حمه ت نادری
Bastan- Kurd.jpg

له و کاته وه که خانمی «دۆرۆتی گارۆد»، هه وه ڵین هه نگاوی بۆ توێژه وانی شوێنه واره کانی چاخی کۆن به ردی له کوردستان هه ڵگرت و له ساڵی ۱۹۲۸دا، جێ وارگه یه کی ده ورانی مۆستری(Mousterian) له ئه شکه وتی «هه زار مێرد» له نیزیک سلێمانی، له روژئاوای زنجیره چیای زاگڕۆس دا دۆزییه وه و ناساندنی، تویژه وانی بۆ دۆزینه وه ی جێ گه لی تری کۆن به ردی نێوڕاستی(Middle Paleolithic) په ره پێدا و چه ند

لالایی ها در فرهنگ شفاهی کردستان با نگاهی به کتاب «ژانه ژین» لالایی های مادران کرد

محمد خضری اقدم
Scan0003.jpg

لالایی ها همچون یکی از انواع ادب شفاهی ملل جایگاه مهمی را در بیان احساسات، عواطف و روحیات یک ملت ایفا می نمایند. در این میان علاوه بر کارکرد تربیتی این نوع ادبی برای پرورش کودکان می تواند آینه ای باشد برای انعکاس فرهنگ یک ملت و تمدن و ابزاری برای ابراز آمال و اهداف  یک جامعه انسانی

توسعه یا تدفین!

سامال عرفانی
samal maghaleye sad.jpg

قدیمی­ترین روستای کردستان در منطقه­ ی باستانی حَسَن کِف در استان باتمان در شرق ترکیه،  که به دلیل ساخت سد ایلسو بر روی آب دجله، در خطر به زیرآب رفتن قراردارد، کشف شد. براساس اخبار رسانه­های کردی و ترکی در باتمان و دیاربکر، یک تیم باستانشناسی ژاپنی متشکل از 12متخصص و 6 دانشجو، در امتداد جستجوها و حفاری­هایشان در منطقه­ ی حسن کف، چندین قبر مربوط به دوران نوسنگی جدید را یافتند.

کورتەیەک سەربارەت بەڕێز دکتۆر ناسری فەکوهی: توندوتیژی و توندوتیژی سیاسی (همراه با متن فارسی )

لوقمان سەیفور ئەسکەندەر
r200811_769241.jpg

این گفتگو درباره «خشونت و خشونت سیاسی»  در ماه ژوئن 2013 با ناصر فکوهی انجام گرفته است و دربخش «کهکشان» روزنامه «کوردستانی نوی» کردستان عراق به انتشار رسیده است . 
دکتۆر ناسری فەکوهی لە ساڵی (١٩٥6) لە شاری تاران لەدایک بووە و (کۆمەڵناس و نووسەر و وەرگێڕی ئێرانیە) هەرەوەها یاریدەدەری گروپی کۆمەڵناسی بەشی زانستە کۆمەڵایەتیەکانی زانکۆی تارانە و بەڕێوەبەری سایتی کۆمەڵناسی و کەلتورە و ئەندامی ئەنجومەنی نێودەوڵەتی کۆمەڵناسی

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.