(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

انسان‌شناسی اشیا و موزه‌شناسی

لذت و درد: میدان شهری به مثابه نظم سیاسی

ناصر فکوهی
10416656_1499222396976312_8473166862363088897_n.jpg

حوادث فوریه 2013 تا ژانویه  2014 (کمی پیش از بهار 1393) در اوکراین که تا به امروز ادامه دارد و به بحرانی بین المللی تبدیل شده است، به همراه خود  واژه ای  عجیب را نیز به ارمغان آورد: «میدان»  یا در روسی (майдан) با همین تلفظ؛ زیرا  نقطه مرکز شورش ها و تظاهرات در میدان اصلی در شهر کی یف  رخ می داد که نامش دقیقا همین «میدان» بود. این یادگار دوره عثمانی که خود ریشه از واژه ای عربی و در اصل

لاک‌تراشی در مازندران به روایت فرهنگستان هنر

رجبعلی مختارپور
a9c6638e4e842cac78428376629c6e70.jpg

چوتاشی، لاک‌تراشی یا قاشق‌تراشی، نام یکی از هنرهای صناعی اصیل بومی است که از گذشته‌ای نامعلوم در شمال ایران وجود داشت. لاک‌تراشی را هنر گالش‌ها (دامداران جنگل‌نشین) نامیده‌اند، نیازی که این گروه به ظروف و ابزارهای خاص داشتند و شناخت عمیقشان از درختان جنگلی، باعث شکل‌گیری لاک‌تراشی و تکامل آن شد. در واقع لاک‌تراشان حجم لاک (ظرفی شبیه تشت با کارکردهای متنوع) و انواع ظروف و ابزارشان را از

جامعه و تولید فرهنگی

ناصر فکوهی
images6.jpg

شاید نخست لازم باشد تعریف خود را از جامعه و به خصوص جامعه معاصر ارائه دهیم تا سپس بتوانیم به این پرسش که در جامعه معاصر تا چه حد حق دارد در تولید فرهنگی اعضای خود دخالت کند، پاسخ دهیم. تاکید بر معاصر بودن جامعه،  ضرورت یک تفکیک را روشن می کند: جامعه باستانی، جامعه صنعتی  و جامعه پسا مدرن یا اطلاعاتی که هم اکنون در آن زندگی می کنیم هر یک می توانند تعاریف متفاوتی داشته باشند،

بررسی نقش برج میلاد و برج آزادی در مختصات دهی به فضای بازنمایی

وحید میهن پرست
images4.jpg

چکیده: آیا ساختن برج میلاد و برج آزادی ناشی از ضرورتی عملی بوده است؟ و اگر چنین ضرورتی وجود داشته است آیا این ضرورت ناشی از منطق حاکم بر ذهنیت انسانی است؟ در این مقاله با استفاده از اصول روانکاوی ژاک لاکان، روانکاو فرانسوی، سعی می شود به نحوی به این پرسش ها پاسخ داده شود و در نهایت با الهام  از برداشت­های لاکان درباره  ذهن، دال، میل، متن و نحوه­ی تمامیت یابی متن به این نتایج رسیدیم که برج آزادی و خصوصاً برج میلاد در تمامیت بخشی و مختصات دهی  به کلان متن فضای بازنمایی شهر تهران نقش پررنگی دارند.

انتقام وایکینگ ها

ندا مرادی
Bastan Viking.jpg

تدفین های دسته جمعی (توده ای) در انگلستان به یک زمان آشفته یا شاید قتل عام مخوف قرون وسطی گواهی می دهند.
در 31 نوامبر 1002 بعد از میلاد، اتلرد دوم (اتلرد بد فهم)، فرمانروای پادشاهی انگلیسی وسکس، با توجه به منشور سلطنتی "دستور داد تا تمام مردان دانمارکی را که در انگلستان بودند، به قتل برسانند." این مرحله جدی از اقدام به یکباره گرفته نشده بود، بلکه حاصل 100 سال سرخوردگی و ترس آنگلوساکسونی بود.

پیوست: 

نگاهی به تندیس‌های تاناگرا

ناتالی چوبینه
tanagara.jpg

شواهد مادی و تجسمی به‌جامانده از فرهنگ‌های باستانی، از بناهایی مانند پرستشگاه‌ها و مقبره‌ها و کتیبه‌ها و نقش‌برجسته‌های در و دیوار آنها گرفته تا اشیای کاربردی در زندگی روزمره مانند ظرف‌ها و گلدان‌های سفالی تا اشیای تزئینی و تقدیمی مانند تندیس‌ها و پیکرک‌ها، علاوه بر تعبیرهای زیبایی‌شناختی به‌عنوان نوعی رسانه یا کارگزار  نیز گفتنی‌های زیادی برای ما دارند. این بحث که شواهد تصویری مانند نقاشی‌ها و..

پیوست: 

رستاخیز ماده: مادّه ­ی فرهنگی و فرهنگ مادّی در باستان­شناسی

مریم نعیمی
index.jpg

ماده می تواند فرهنگی یا طبیعی باشد. ماده می تواند بوی انسان بدهد و این بو را هزاران سال به امانت نگه دارد، مثلا ابزار، معماری، نقاشی، پیکره. هر چیزی که کنش انسانی، کارکرد و معنای آن را دگرگون کند ماده­ی فرهنگی است. چیزهایی که می سازیم، بازتاب باورهای ما از جهان است، چیزهای اطراف، فهم ما را از جهان تحت تاثیر قرار می دهد. گویی این تاثیر دوجانبه در دایره ای بی انتها اتفاق می افتد، حتی دقیق تر  بر یک

افسانه‏ دروغگویی ‏ایرانیان

کامبیز مشتاق گوهری
Bistun_inscription.JPG

داریوش در کتیبه بیستون به درگاه اهورامزدا دعا می‌کند که کشورش را از گزند دروغ، خشکسالی و دشمن ایمن نگاه دارد، دعایی که در طول تاریخ بلند ما ایرانیان گاه پذیرفته شد و گاه نه. گویا وجود و همراهی این سه پدیده، نظم و ثبات ایران را برهم زده و زمینه افول و سقوط اجتماعی-اقتصادی و سپس سیاسی ایران را در پی داشته است. به رغم تفسیر و تاویل‌های بسیار نسبت به این دعای باستانی یک نکته معمولا در غالب این تحلیل و تفسیرها از نظر

تکیه ی معاون الملک، گوهر کاشیکاری دوره ی قاجار

زینب مریخ پور
 الملک.jpg

برای من، کرمانشاه، همیشه شهر طاق بستان بود. هیچ گاه فکر نمی کردم به غیر از طاق بستان اثر تاریخی دیگری در این شهر بتواند این چنین من را شیفته ی هنر و زیباییش کند. پاییز 1392 تکیه ی معاون الملک را شناختم و از این بنای زیبا با آن کاشیکاری های بی نظیرش دیدن کردم. بنایی که قدمت آن به دوره ی قاجار می رسد و در بافت قدیمی و تاریخی شهر کرمانشاه قرار دارد. بنایی که تصاویری روایت گونه از صدر اسلام و شاهنامه و

گفتگو با بهروز غریب پور: قریب به ۸ سال روی موسیقی اپرای «لیلی و مجنون» کار کردیم

...
 و مجنون.jpg

احیای اپرای ایرانی نیازمند انتقال دانش به مخاطبان است. از سالها قبل بنده این را ذکر کردم که یکی از اپراهایی که سالها قبل قصد آنرا داشتم که بروی صحنه بیارم «لیلی و مجنون» بود٬ حتی پیش از اپرای مولوی. منتها ورژنی که کیفیت صدای فوق العاده داشته باشد را پیدا نمی کردم . به کشورهای جمهوری آذربایجان و انگلیس و روسیه رفتم… تا بالاخره یک ورژنی پیدا کردم که مناسب بود و ...

گزارش بیست و سومین یکشنبه انسان‌شناسی و فرهنگ: اپرای عروسکی

منیژه غزنویان
Neshast 23.jpg

تصویر: از راست به چپ: نیک‌گهر، بلوک‌باشی، غریب‌پور، فکوهی، علی پاکدست، مریم اقبالی، غزل اسکندرنژاد 
بیست و سومین نشست از «یکشنبه‌های انسان‌شناسی و فرهنگ» در روز 31 فروردین ماه 1393 و در مرکز مشارکت های فرهنگی هنری شهرداری تهران با عنوان «اپرای عروسکی» برگزار شد. در این نشست، فیلم «اپرای عروسکی مولوی» به کارگردانی بهروز غریب‌پور (نویسنده، کارگردان، استاد اپرای عروسکی و مشاور ارشد علمی انسان شناسی و فرهنگ) پخش شد

نشست بیست و سوم «یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ»: اپرای عروسکی

گروه اخبار
Untitled-11.jpg

طراح پوستر: محسن صف شکن
بیست و سومین نشست «یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ» با موضوع: «اپرای عروسکی» روز یکشنبه 31 فروردین ماه 1393، در زمان و مکان همیشگی(میدان ولیعصر، ابتدای بلوار کشاورز، مرکز مشارکت های فرهنگی هنری شهرداری تهران) از ساعت 4 تا 7 بعداز ظهر  برگزار خواهد شد. در این نشست فیلم اپرای عروسکی مولوی از بهروز غریب پور نمایش در خواهد آمد و سخنرانی آن به وسیله آقای بهروز غریب پور

فیروزه در بستر تاریخ و فرهنگ ایران

فرزانه لطفی
firouze.jpg

به نظر می رسد انسان ها از رنگ ها برای انتقال برخی پیام ها در بافت اجتماعی شان استفاده می‌کنند. یکی از دلایل استفاده انسان‌ها از سنگ­های طبیعی به جهت جذابیت رنگِ آن است. ماندگاری سنگ‌ها با رنگ‌های خاص در محوطه‌های باستانی این موضوع را نشان می دهد که از هزاره پنجم و ششم پیش از میلاد انسان‌ها جذب سنگ‌هایی با رنگ‌های خاص شده‌اند و معناها و کاربرد‌های مختلفی در بافت اجتماعی‌شان برای آن قائل

گفتگو با ناصر فکوهی : عکس و زندگی یا رویکرد انسان شناختی به عکاسی

منیژه پنج تنی و علی بابایی / اطلاعات حکمت و فلسفه
artistic-photography-317486.jpg

گسترش مفهوم «رسانه» از نیمه دوم قرن بیستم و به خصوص با ظهور تلویزیون روی داد و بیشترین تاکید در حوزه شناختی که بر این واژه هم متمرکز است، در  دو فناوری رادیو و تلویزیون، یعنی انتقال  صدا و تصویر انجام گرفته است. اما چه پیش از این زمان و چه پس از آن ما مفهوم رسانه ها را در مجموع گفتمان «ارتباطات» به شکل برجسته ای می بینیم.

قدرت لباس در یونان و روم باستان

جری دیبروهان برگردان ناتالی چوبینه
roman.jpg

آیا یونانیان و رومیان باستان اهل مُد بودند؟ ادعای سنتی متخصصان تاریخ پوشاک این است که مُد به معنای امروزین آن در یونان و روم باستان وجود نداشت، ولی مبنای این حکم بر نوعی برداشت نادرست از نگرش‌های نسبتن پیچیده‌ی یونانی – رومی نسبت به ظاهر اشخاص استوار شده، ضمن این‌که دامنه‌ی تعریف دو مفهوم «لباس» و «مُد» نیز بسیار محدود درنظر گرفته شده است.

موزه ملی ایران برگزار می کند: مجموعه­ های باستان جانورشناسی در موزه ها و اهمیت آنها در شناخت معیشت و زیست محیط جوامع گذشته

گروه اخبار
musee.jpg

دکتر مشکور متخصص باستان­جانورشناسی و دیرین زیست محیط شناسی از دانشگاه سوربن فرانسه، استاد و پژوهشگر مرکز ملی پژوهش­های علمی (CNRS ) و مدیر گروه جوامع، جانوران و گیاهان آسیا در موزه ملی تاریخ طبیعی (MNHN) فرانسه هستند. همچنین طی چهار سال گذشته مسئول طرح آموزش باستان جانورشناسی در آزمایشگاه باستان سنجی دانشگاه تهران بوده اند و  محور فعالیتهای پژوهشی ایشان از ۲۱ سال پیش بر باستان جانورشناسی فلات ایران و مناطق همجوار  از جمله جنوب آسیای مرکزی بوده است.

نقاب (43): افریقا (مردم ِ گورو)

ترجمه و تنظیم: نسترن محمودزاده
African-Guro-Mask-5aa.jpg

مردم گورو (Guro)، از منطقه‌ی ساحل عاج، در مناطق دره‌ای ِ رودخانه‌ی بانداما (Bandama River) ساکن هستند. شغل اصلی مردان آن‌ها، در گذشته، شکار بوده است؛ اما اکنون اغلب کشاورز هستند؛ برنج و سیب‌‌زمینی شیرین از محصولات آن‌هاست. وجه رایج آن‌ها برای معاملات، قهوه، کاکائو و پنبه است.

پیوست: 

پرسمان چرایی از عدالت تاریخی: باستان شناسی زندان

مهدی جاهد
In-Jail.jpg

علت یابی اینکه چرا افراد زندانی می شوند در نگاه اول آسان می نماید. دسته ای از ایشان کسانی هستند که بدلیل انجام اعمال مخالف قوانین کشورها دستگیر و برای گذراندن دوره محکومیت خود روانه محلی می شوند که ایشان را از جامعه و مردم عادی که در همان زمان عمل مخالف قوانین انجام نداده اند جدا می کند . هدف از این جداسازی علاوه بر ایجاد امنیت برای شهروندان عادی، ندامت فرد مجرم و جلوگیری از تکرار آن است.

نقاب (42): افریقا (مردم ِ مکونده)

ترجمه و تنظیم: نسترن محمودزاده
African-Makonde-Mask-6aa.jpg

پس از هفته‌ها، غرب افریقا را ترک کرده و به شرق این قاره‌ی پهناور می‌رویم؛ به موزامبیک و تانزانیا، محل استقرار مردم مکونده (Makonde People).

پیوست: 

سفرنامه افغانستان (12) کابل: پایتختی باستانی

امیر هاشمی مقدم
031020132129.jpg

در کُت‌سنگی که از موتر (خودرو) بامیان پیاده شدم، اول زنگ زدم به حسن آقا تا خیالش آسوده شود که سالم به کابل رسیدم. بعد زنگ زدم به رفیع، میزبان کابلی‌ام تا آدرس را بگیرم. گفت با یک تاکسی بروم به چهارراه انصاری و از آنجا بهش زنگ بزنم. یک تاکسی دربست گرفتم که با 150 افغانی (8.750 تومان) مرا از کت‌سنگی ببرد به چهارراه انصاری. خلیفه (راننده) ریش بلندی داشت با کلاه عرق‌چین به

نقاب‌ها (41): افریقا (با مکان نامعلوم)

ترجمه و تنظیم: نسترن محمودزاده
1.jpg

همواره در طول تاریخ، نقاب‌هایی بوده‌اند که با وجود کارکردهای فراوان در دوره‌ای از تاریخ در مکانی به‌خصوص،در زمانی دیگر، به‌کلی فراموش شده یا بخش اعظمی از کارکردهای خود را از دست داده‌اند. در مطلب این هفته، به سراغ چند نقاب افریقایی رفته‌ایم که مکان ساخت‌شان نامشخص است. در واقع، تمام آنچه می‌دانیم به اینکه متعلق به قاره‌ی افریقا هستند محدود می‌شود.

پیوست: 

دنیای وارکرفت ، مسیر بازیکنان

ماکزیم کولمب/گروه مترجمان پیشرو
world-of-warcraft-classic-box.jpg

آزروت (Azeroth) دنیای قرون وسطایی و خیالی دنیای وارکرفت (World of Warcraft) پر از ساحران قدرتمند ، هیولاها و شمشیرهای جادویی است. بازیکن ، برای ورود به این دنیا باید ابتدا نژاد شخصیت بازی خود را انتخاب نماید : الف         ( Elfe ) ، ارک (orc) ، کوتوله ( Nain) . . .  این اولویت عامل  بسیار مهمی است چرا که آزروت بین دو گروه رقیب تقسیم شده است :

نشست پانزدهم «یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ»: الوهیت زن و تندیسک های پیشا تاریخ

گروه اخبار
final-.jpg

طراح پوستر: محسن صف شکن
پانزدهمین نشست «یکشنبه های انسان شناسی و فرهنگ» با موضوع: «الوهیت زن و تندیسک های پیشاتاریخ » روز یکشنبه 6 بهمن ماه 1392، در زمان و مکان همیشگی(میدان ولیعصر، ابتدای بلوار کشاورز، مرکز مشارکت های فرهنگی هنری شهرداری تهران) از ساعت 4 تا 7 بعداز ظهر  برگزار خواهد شد. در این نشست فیلم «تمرین های ناپیدایی» اثر کلودیو پاتزینزا (محصول بلژیک و فرانسه،  به زبان فرانسه با زیر

موزه علوم طبیعی حیات وحش بابلسر

شکوفه جاویدقراچه
DSCF2031.JPG

موزه بابلسر در سال 1380 در یکی از مدارس قدیمی بیرون از شهر، زیر نظر آموزش و پرورش تاسیس شد و در سال 1385به علت قدیمی بودن مدرسه که باعث آسیب رسیدن به مجموعه آثار موزه می‌شد و همچنین اضافه شدن آثار، موزه را به ساختمان کانون فجر بابلسر منتقل کردند.

بازی میکنم پس هستم!

ماکسیم کلمب گروه مترجمان پیشرو
479e1fb6f5219d518aa4f59f2ef9b7c0-the-best-way-to-play-mario-kart.jpg

 اگر دنیاهای خارق العاده وجود داشته باشند ، بازی های آنلاین مثل دنیای وارکرافت (World of Warcraft )  جزو آنها به حساب می آیند. آنها دنیاهایی لذت بخش هستند که موجی از اعتماد به نفس را در وجود انسان پخش میکنند. بازی دنیای وارکرفت باعث ورود به دنیای جدید میشود. دنیایی با جغرافیایی خیالی و موازی با دنیای واقعی. دنیای وارکرفت هم مثل اکثر MMORPG ( بازی های ویدئویی آنلاین که

نقاب (40): افریقا (لیبریا)

ترجمه و تنظیم: نسترن محمودزاده
African-We-Mask-2a.jpg

در مطلب این هفته، نقاب‌های ساخت دست مردم ِ «وی» را معرفی خواهیم کرد.مردم «وی» در لیبریا، کشوری در غرب قاره‌ی افریقا، زندگی می‌کنند.

پیوست: 

در ستایش «ویرانگری»: نگاهی به «تهران هنر مفهومی» محمد رضا اصلانی

ناصر فکوهی
IMG14121596.jpg

در برابر نخستین پرسش یعنی اینکه: آیا «تهران هنر مفهومی» یک مستند است؟ به ناچار  باید پاسخی منفی داد. زیرا با معیار و مولفه هایی که عموما در فیلم مستند معرفی می شوند، خوانایی ندارد، حتی در گونه ای که «مستند شاعرانه» نامیده اند. فیلم، شعری از محمد علی سپانلو نیست که  تصویری بر آن سوار شده باشد و کمتر از آن  تصویر هایی نیستند  که با زنجیره ای از شعر به یکدیگر پیوسته و معنایی آفریده

فرهنگ خاطره ­ساز، خاطره‌های فرهنگ‌ساز

نعمت‌الله فاضلی
4426958-md.jpg

خاطرات، از مظلوم‌ترین مقولات مغفول مانده علوم انسانی و اجتماعی در ایران امروز هستند. گاهی خاطرات تنها چیزهایی ساده، کم‌ارزش و پیش پا افتاده که برای زنگ انشا، یا برای دختران دبیرستانی ارزش دارند تلقی می‌شوند. معمولا مقوله خاطره و خاطرات به گروه‌های فرودست اجتماعی مانند زنان یا سالمندان منصوب می‌شوند و از این طریق به نوعی این مقوله از حوزه جامعه‌شناسی و دیگر دانش‌های

موزه خانه یا خانه – موزه؟

گروه نویسندگان
Sans titre.jpg

در خیابان انقلاب شهر خرم آباد ، خانه ای بزرگ وجود دارد که بخشی از میراث فرهنگی قوم لر را در خود جای داده است. خانه ای که در گوشه ای از آن عده ای زندگی می کنند و بخشی نیز برای گردآوری یادگارهای کهن اختصاص یافته است؛ جایی که نه پر است از ویترین های شیشه ای و نه تنظیم نور و دمای مناسب برای نگهداری اشیا .

پیوست: 

گزارش دوازدهمین یکشنبه‌ انسان‌شناسی و فرهنگ: چالش‌های باستان‌شناسی معاصر

منیژه غزنویان
IMG_9514.jpg

دوازدهمین نشست یکشنبه‌های انسان‌شناسی و فرهنگ، با عنوان «چالش‌های باستان‌شناسی معاصر» در روز 8 دی ماه 1392 با حضور سه باستان‌شناس معاصر کشور در مرکز مشارکت‌های فرهنگی هنری شهرداری تهران برگزار شد. در این نشست که دکتر لیلا پاپلی یزدی و دکتر مریم دژمخوی (مدیران مشترک گروه باستان‌شناسی انسان‌شناسی و فرهنگ) و همچنین دکتر عمران گاراژیان، باستان‌شناس و مدیر گروه

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.