(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

انسان شناسی سیاسی

نلسون ماندلا: مسیرهای غیرمنتظره (لوموند دیپلماتیک: اوت 2013)

آشیل مبمبه ترجمه ی شهباز نخعی
Nelson Mandela -1486155.jpg

زمانی که نلسون ماندلا خاموش شود، می توان پایان قرن بیستم را اعلام کرد.  مردی که امروز درغروب زندگی خویش است، یکی از چهره های نمادین قرن بیستم است.  به استثنای فیدل کاسترو، او شاید آخرین نفر ازشمار مردان بزرگ درحال ناپدید شدن است زیرا دوران ما برای رهاکردن اسطوره ها شتاب بسیار دارد.

ازدواج اهریمنی اینترنت و سرمایه‌داری

جان بلامی فاستر، رابرت مک‌چِسنی ترجمه ی اکرم پدرام‌نیا
site_internet.jpg

اکنون بیش از دو دهه از انقلاب اینترنت می‌گذرد و در این دو دهه گواه گسترش سرگیجه‌آور ارتباطات بوده‌ایم، از وبسایت‌های جهانی گرفته تا تلفن‌های همراه که به‌رغم کوچکی‌شان، رفته‌رفته به کامپیوترهای پرقدرت تبدیل می‌شوند. بنگاه‌هایی مانند گوگل، آمازون، کرگزلیست و فیس‌بوک فرا‌گیر شده‌اند. تنها راه موفقیت در جامعه، غرق شدن در دنیای دیجیتال است. دیگر کسی اینترنت را از نظر گسترش فن‌آوری برابر با تلویزیون

احتضار خاموش جمهوری افریقای مرکزی (لوموند دیپلماتیک: اکتبر 2013)

ونسان مونیه ترجمه ی حوا بختیاری
12-afrique_centrale.jpg

از الماس ها و گشت و شکار در افریقا خبری نیست،مقامات عالی رتبه کنسولگری ها راه کج می کنند
دویست و سی هزار نفر جابجا شده در داخل کشور، شصت و دو هزار پناهنده در کشورهای همسایه ...جمهوری افریقای مرکزی از زمان کودتای ۲۴ مارس، در هرج و مرج فرو رفته است. به نظر می رسد هشدارهایی که در طول تابستان از سوی سازمان ملل داده شده بود بالاخره « جامعه ی

منزلت طوطیان (لوموند دیپلماتیک: اکتبر 2013)

سرژ حليمي ترجمه ی شروين احمدي
AigleUS.jpg

هرکس می تواند هرچه می خواهد بگوید و بنویسد. بویژه در باره ایالات متحده. در عرض شش ماه، این کشور از مقام ققنوس برآمده از خاکستر خویش ( باز رونق اقتصادی، استقلال در حوزه انرژی، نفوذ شرکت های چند ملیتی انفرماتیک، بازگشت قدرتمند صنایع اتومبیل) به جایگاه امپرطوری رو به خاموشی ای تنزل یافت که رفتار متردد رئیس جمهور اش مسبب آن است(١).

درباره‌ی لیبی، بهار عربی و سوریه: مصاحبه با طارق علی

ترجمه ی مهرداد امامی
Tariq-Ali-011.jpg

من کاملاً از مفهوم انقلاب‌های سیاسی مطّلعم. با این همه، انقلاب سیاسی چیزی بود که امیدوارم بودیم در اتحاد شوروی و اروپای شرقی رخ دهد اما آنچه در واقع اتفاق افتاد بازگشت سرمایه‌داری بود. موضعم را در مورد ویژگی انقلاب‌ها در بحث چند ماه پیشم با آصف بیات در نیو لفت ریویو توضیح دادم و کسانی که علاقه‌مندند می‌توانند هر دو طرف بحث را در اینجا مشاهده کنند.

سوریه، منابع نفتی و ژئوپلیتیک

مهرداد جاویدی
587277_un-syrien-pres-d-un-puit-de-petrole-dans-la-province-de-deir-ezzor-le-15-avril-2013.jpg

بحران سوریه چگونه می‌تواند توجیه شود؟ مطمئناً یکی از علل تشدید این بحران، دخالت‌های قدرت‌های غربی نظیر آمریکا، فرانسه و انگلستان در مسائل داخلی سوریه و همچنین دخالت‌های کشورهای عربی قطر و عربستان سعودی به همراه ترکیه بوده است. با این وجود، هر تحلیلی که صرفاً بر نقش عوامل خارجی در این بحران مبتنی باشد، نهایتاً تحلیلی یک‌سویه خواهد بود.

ویژه چهره ماه اکتبر: تقدیر ساختارگرای آلتوسر و پی‌آمدها

زهره روحی
quote-ideology-has-very-little-to-do-with-consciousness-it-is-profoundly-unconscious-louis-althusser-4041.jpg

به مناسبت تولد لویی آلتوسر ، فیلسوف فرانسوی (16 اکتبر 1918)
تصویر: «ایدئولوژی ارتباط بسیار اندکی با «خودآگاهی» دارد و امری است عمیقا ناخودآگاه : لویی آلتوسر»
اختصاص این مقاله به آلتوسر صرفاً به دلیل نقد نگرش ساختارگرایانة وی نیست، بلکه در وهلة اول او را به عنوان فیلسوف منتقد سرمایه‌داری مورد

دولت و انقلاب لنین

لوچیو کولتی ترجمه ی مهرداد امامی
state and revolution.jpg

*مقدمه‌ی مترجم: لوچیو کولتی، فیلسوف برجسته‌ی ایتالیایی، مقاله‌ی پیش رو را در بحبوحه‌ی سال‌های 1967 که می‌رفت جهان شاهد اوج‌گیری طغیان جنبش‌های ضدامپریالیستی و دانشجویی باشد و به همین سبب امکان تصرّف قدرت توسط شورشیان و انقلابیون جوان وجود داشت، به رشته‌ی تحریر درآورد. صحبت از دولت و انقلاب لنین، متنی که در روزهای پرآشوب اوت و سپتامبر 1917، یک ماه پیش از انقلاب اکتبر، نوشته شد،

ویژه چهره ماه اکتبر: نظریه به زبان ساده (12) : «ساختارگرایی»، با نگاهی به نظریات لویی آلتوسر

زهره روحی
althusser_01.jpg

بحث امروز  با مثالی فرضی آغاز  می‌شود: تصور‌ کنید در سازمان بزرگی مشغول به کار هستید که مدیریت آن از طریق انتخابات و رأی گیری نمایندگانی از بین خود کارکنان ، هر چند سال یکبار تعیین می‌شود. معمولاً در چنین مواقعی، تجربه ای که آدمی از خود دارد، تجربة «کنشگر اجتماعی بودن» است.

ویژه چهره ماه اکتبر: مفهوم بازتولید در نظریات لویی آلتوسر و پیر بوردیو

خدیجه شرقی
althusser.jpeg

چکیده:  مفهوم بازتولید درنظریات لویی آلتوسر وپی یر بوردیو از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است و هر یک به گونه ای آن را در نظریات خویش به کار گرفته اند..در اینجا با استفاده از روش مقایسه نظریات آلتوسر و بوردیو، به بررسی این مفهوم پرداخته شده است.  به عنوان مثال آلتوسر با رویکرد ساختارگرایانه، بازتولید را در تحلیل هایش مطرح می کند و برای کنشگر نقش چندانی قائل نمی شود و معتقد است که بازتولید از

درسگفتاری درباره آزادی و سیاست (2)

هانا آرنت ترجمه عباس شهرابی فراهانی
Hannah.jpg

با وجود سنگینی این سنت و با وجود اضطرار حتی شدیدتر تجربه‌های خود ما، که هر دو در جهت یکسان جدایی آزادی از سیاست فشار می‌آورند، به نظر من، هنگامی که در آغاز گفتم علت وجودی سیاست، آزادی‌ست و این آزادی نخست

جزوه درس «انسان شناسی سیاسی»

ندا محمدی / بامداد لاجوردی
Sans titre.jpg

یکی از برنامه هایی که انسان شناسی و فرهنگ در آیده خواهد داشت، انتشار جزوه های درسی، است که به وسیله دانشجویان تهیه شده و اساتید نیز آنها را تایید کرده اند. این کار از پخش بی رویه جزوه هایی که معمولا هیچ نوع نظارتی بر آنها نیست جلوگیری می کند. هر چند که جزوه صرفا نوعی برداشت اولیه  از کلاس است و بنا بر  دوره و  دانشجویی که آن را تهیه کرده است متفاوت به شمار می آید. این جزوه ها صرفا جنبه کمکی را به دانشجویانی دارند که  می خواهند منبعی اضافه در کنار منابع رسمی هر درس داشته باشند و به هیچ عنوان جایگزین آن  منابع نمی شوند.

حریمِ "نه چندان" خصوصی در عصر ارتباطات

محمد احمدی
info privacy.jpg

چند ماهی است که فعالیت های سازمان های جاسوسی کشورهای "پیشرفته" جهان در میان خبرهای نخست رسانه های خبری بین المللی قرار دارد. زنجیره ای از رسوایی های اطلاعاتی که با افشا شدن شنود مکالمات و ایمیل های مردم توسط "سازمان امنیت ملی" آمریکا آغاز شد.

یک نویسنده، یک کشور: پرتغال، سرزمین آفتاب دلپذیر (لوموند دیپلماتیک: ژوئن 2013)

ژوزه لوئیس پی شوتو ترجمه ی شیرین روشار
Portugal-Spain_1.jpg

گذار از ۳۵ ساعت کار در هفته به چهل ساعت ، بالا رفتن سن بازنشستگی... با برنامه جدید ریاضتی که در ۱۲ ماه مه گذشته به تأئید رسید، اوضاع پرتغال همچنان رو به وخامت می رود. چه کشور را ترک کنند و چه بمانند، اهالی این کشور می بایست فاتحه رؤیاهای آینده خود را بخوانند.

ارتش مصر و انقلاب ۲۰۱۱

سارا سالم ترجمه ی مهرداد امامی
Army-Egypt-brotherhood.jpg

ارتش مصر به عنوان یکی از قدرت‌مندترین و پرنفوذترین کنش‌گران از بدو کار دولت مدرن مصر پدید آمده است. به‌رغم این موضوع، از اواخر دهه‌ی ۱۹۷۰ به بعد، آثار نسبتاً کمی در مورد زمینه‌مند کردن و تاریخی کردن ارتش وجود داشته، در حالی که ارتش همواره در حیات سیاسی و اقتصادی مصر به منزله‌ی یک نهاد و انجمنی از نخبگان ایفای نقش کرده است.(۱) در لحظه‌ی کنونی ما، اهمیت چنین خط پژوهشی

زندگی‌نامه هانا آرنت (بخش سوم)

الیزابت یانگ برول ترجمه بهنام ذوقی
images.jpg

وقتی مجادله بر سر «آیشمن در اورشلیم»، پس از چاپ آن در 1963 در نیویورکر و سپس در شکل کتاب (تجدید نظر شده در 1965)، به زندگی آرنت وارد شد، دوران آرام و پربارش به پایان رسید. دوره‌ای هنوز پربار ولی همچنین پرتلاطم آغاز شد که در طول آن غرق دعوت‌نامه‌هایی به سخنرانی بود ولی در گفت‌وگوهای عمومی همواره حالت تدافعی داشت. همزمان با آن که واکنش‌های وی به وقایع سیاسی، توسط شمار روزافزونی از

زندگی‌نامه هانا آرنت (بخش دوم)

الیزابت یانگ برول ترجمه ی بهنام ذوقی
Hannah-Arendt.jpg

در مقاله‌هایی که او در 1946 و 1950 نوشت و در کتابش استدلال کرد که عناصری – از جمله دولت-ملت – در اروپا گسترش یافته است که در نهایت در آلمان به شکل توتالیتاریسم متبلور می‌شود (و همچنین در بسط بیشتر استدلالش به اتحاد جماهیر شوروی، دیگر دولت امپریالیستی قاره‌ای،اشاره می‌کند.)توتالیتاریسم به عنوان نوع جدیدی از دولت، نمی‌توانست بدون بسط بنیان توتالیتری پا به عرصه بنهد.او جزئیات بغرنج اینکه

بررسی و نقد نظام دانشگاهی ایران در انجمن حامعه شناسی ایران

ایسنا / بهار
daneshjo.jpg

در نخستین نشست از سلسله نشست های کرسی  نقد سیاست های دولت که روز سه شنبه 16 مهر ماه 1392 در  انجمن جامعه شناسی ایران برگزار شد، چندین سخنرانی درباره وضعیت  نظام دانشگاهی کنونی و انتقاد هایی که بر آن وارد است به انجام رسید. این نشست  که صرفا با حضور  نمایندگان مطبوعات به انجام رسید در مطبوعات بازتاب قابل ملاحطه ای داشت. در زیر گزارش  خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) و  روزنامه بهار را از نشست می خوانیم.

آیا جنون سوریه راه برون‌رفتی دارد؟

اسلاوی ژیژک ترجمه ی امین درستی
17atwar-syria-chivers-1-blog480.jpg

جنبش‌های رادیکال-رهایی بخش و دلایل نادرست برای جنگ
همان‌گونه که پیش‌تر نوشته‌ام، همه ی ما چهره‌ی خندان و پر از امید و اطمینان پرزیدنت اوباما را آن‌گاه که پیاپی شعار کمپین انتخاباتی اولش را تکرار می‌کرد به یاد می‌آوریم: "بله، ما می‌توانیم!" ما می‌توانیم از شرِ کلبی‌مسلکیِ (cynicism) دوره‌ی بوش خلاص شویم و عدالت و رفاه را برای

جنگ بالکان، جمع بندی ناقص (لوموند دیپلماتیک: سپتامبر 2013)

ژان-آرنو درانس ترجمه ی شيرين روشار
bosansk2.jpg

سالگردها یکی پس از دیگری می رسند : بیستمین سالگرد شروع محاصره سارایوو، به زودی پانزدهمین سال آغاز جنگ کوزوو ... با این همه معلوم نیست زمان نوشتن تاریخ رسیده باشد ؟ پس از آنهمه شهادت های تکان دهنده، تحلیل های درهم، جانبداری از این یا آن کشمکش، آیا مطالعه ای بدون تعصب درباه آخرین نزاع مسلحانه در قرن بیستم در قاره اروپا، امکان پذیر است؟ آیا سرانجام دوران گفتمان های تبلیغاتی و ضدتبلیغاتی به سر آمده

درسگفتاری درباره آزادی و سیاست (1)

هانا آرنت ترجمه ی عباس شهرابی فراهانی
Hannah Arendt00.jpg

شرح رابطه آزادی و سیاست در زمانی به کوتاهی یک درسگفتار تنها به این دلیل توجیه‌پذیر است که یک کتاب هم برای این کار کفایت نمی‌کند. چه بدانیم چه ندانیم، همواره به هنگام سخن‌رانی درباره مسأله آزادی، مسأله سیاست نیز حاضر می‌شود؛ ما به سختی می‌توانیم بر یک موضوع سیاسی منفرد انگشت نهیم،

بازیابی مرکزیت طبقه

الن میک‌سینزوود ترجمه ی مهرداد امامی
social-class-wordle.png

زمانی که کتاب تشکیل طبقه‌ی کارگر انگلستانِ ای. پی. تامپسون در 1963 منتشر شد، همچنان فرهنگ ضد-امپریالیستی پویایی در چپ روشنفکر وجود داشت که از قدرتی ویژه در میان تاریخ‌نگاران مارکسیست بریتانیایی، گروه قابل توجهی که تامپسون به آن تعلق داشت، تغذیه می‌کرد. در خلال کمی بیش از یک دهه، به‌رغمِ (یا شاید به علت؟) جوشش‌های ستیزگرانه‌ی 1968 و مبارزات مهیّج و گوناگون کارگران در سال‌های متعاقب

درباره­ ی پیش­گفتار مارکس بر ویراست اول سرمایه

فروغ اسدپور
Lammert_Karl_Marx.jpg

نوشته ی حاضر تلاش می کند تا در پرتو گفتگویی انتقادی بین دیالکتیسین های نظام مند و رئالیسم انتقادی درباره‌ی پیش-گفتار مارکس بر ویراست اول سرمایه بحث کند. مارکس در این پیش گفتار اشاره های کوتاهی به روش خود می کند که به نظر می رسد مبنای علمی و فلسفی سرمایه را تاحدی روشنی می بخشد. اما برای انسجام بخشیدن به این مبنای فلسفی ـ علمی می توان از دستاوردهای جدیدی کمک گرفت که پیرامون سرمایه و

کشف دوباره الجزایر (لوموند دیپلماتیک: سپتامبر 2013)

علي شيباني ترجمه ی شيرين روشار
carte_algerie_ville_vegetation.jpg

 «بازگشت هائی به الجزایر» (١)، پیش از هر چیز مربوط به بازگشت خود نویسنده است : اکرم بالکئید، همکار لوموند دیپلماتیک، در سالهای ١٩٩٠ به دلیل تهدیداتی که روزنامه نگارها با آن روبرو بودند، کشور خود را ترک کرد و تا سال ٢٠٠٩ به آنجا بازنگشت. سپس ماجرای بازگشت صد نفر که اغلب خوانندگان هفته نامه «زندگی» (La Vie) بودند که پیش از استقلال در الجزیره زندگی می کردند پیش آمد که وی در سال ٢٠١٢

گفتگو با ناصر فکوهی: قانون‌مداری یا پوپولیسم: مسئله در این است!

حمید قهوه‌چیان / مرضیه جعفری
justice.jpg

حقوق و علوم انسانی به‌طور عام، و علوم اجتماعی به طور خاص، رابطه‌ای کلیدی و مهم با یکدیگر دارند. این رابطه اگر به صورتی موفق انجام بگیرد، بسیاری از موضوعات حوزه‌های اجتماعی و قانونی و حقوقی به خوبی در جامعه شکل می‌گیرند و مسائل و مشکلات این حوزه‌ها نیز حل خواهند شد.

از «گذشته‌»ی فرهادی تا «نیویورک» روحانی

فاطمه سیارپور
2-1-2013419165311.jpg

از هر سویی که نگاه کنیم، همه چیز در اطراف ما گذشته‌ای دارد. از پدیده‌های طبیعی مانند کوه و دشت و دریا و آسمان و غیره گرفته تا حیات وحش و گیاهان و همه و همه و البته انسان! گذشته جز ماست اگرچه به ظاهر غیرقابل دسترس باشد و ما هرچه باشیم بخشی از گذشته‌ایم زیرا  اگر گذشته را به شکل دیگری بنا می‌کردیم، حال دیگری داشتیم و به تبع آن آینده‌ی متفاوت دیگری. گذشته را فراموش می‌‌کنیم شاید چون قدرت رویارویی با آن

چگونه بودن (3): اخلاق

زهره روحی
ethics.jpg

چه ساده و آسان می‌توان در دیرینه‌ترین نافرمانی‌ها( نافرمانی آدم و حوا)، سرچشمه‌ی خودآگاهیِ اخلاقی را یافت...!
در زندگی روزمره، مواجهه‌ی با «اخلاق» چگونه اتفاق می‌افتد؟ با توجه به تجربه‌ی زیسته به نظر می‌رسد  این مواجهه،  همواره بستگی به کاستی و یا خللی دارد که در روابط اجتماعی رخ می‌دهد. به بیانی، بر خلاف تصور رایج، هر چند اخلاق و اخلاقیات اموری به ظاهر معنوی هستند، اما

مقاومت مسلحانه در برابر هولوکاست (3)

دیوید بی. کُپِل ترجمه عباس شهرابی فراهانی
12126.jpg

واندا کوچولو و روبان‌هایش: ویلنا، نمونه بود، از این جهت که عموماً جوانان بودند که می‌خواستند بجنگند و سالخوردگان اغلب درباره سختی‌های ناشی از مبارزه اندرز می‌دادند. اکثر رهبران و مبارزان چریکی جوان بودند.
نیوتا تایتل‌باوم (Niuta Teitelbaum) زن زیبای بیست‌وچهار ساله یهودی لهستانی بود، که شانزده ساله می‌نمود. او در نقل و انتقال مردم و

چهره ی ماه سپتامبر: موفقیت خیره‌کننده‌ی جنبش تسخیر وال‌استریت

امانوئل والرشتاین ترجمه ی پرویز صداقت
111015_xz8p3_occupons_wall_street_sn635.jpg

جنبش «تسخیر وال استریت» ـ در حال حاضر این یک جنبش است ـ مهم‌ترین رخداد سیاسی در ایالات متحده از هنگام خیزش‌های 1968 و حاصل یا استمرار آن است.
هیچ‌گاه به‌یقین نمی‌توان گفت که چرا این جنبش در این زمان در ایالات متحده آغاز شد ـ و نه سه روز، سه ماه، سه سال دیرتر یا زودتر. شرایط مهیا

چهره ی ماه سپتامبر: بررسی اوضاع ژئوپولتیک در بحران جهان عرب

امانوئل والرشتاین ترجمه ندا لاشیدایی
Wallerstein-Panel-200x250.jpg

در سال 1822، وزیر امور خارجه بریتانیا، جورج کنینگ، طی یادداشتی به نخست‌وزیر آن‌ زمان، دوک ویلینگتون، آن‌چه که به نظر وی باید به عنوان اصل سیاست خارجی بریتانیا در نظر گرفته می‌شد را این‌گونه ترسیم کرد:
"ما نباید خواسته هیچ دولت و یا منافع هیچ ملت دیگری را مدنظر قرار دهیم به‌جز مواردی که این خواسته‌ها و منافع، امکان هم‌سویی با منافع انگلیس

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.