(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

انسان شناسی ادبیات

نظام تنشی و ارزشی از دیدگاه نشانه-معناشناسی سیال الگویی جهت تحلیل گفتمان ادبی

حمید رضا شعیری
images.jpg

این مقاله تلاشی است در جهت ارایة الگویی مناسب برای تحلیل گفتمان ادبی. در واقع، ما با تکیه بر رویکردی نشانه- معناشناختی و پساساختگرا نشان می‌دهیم که در صورت بکارگیری دید‌گاهی پدیداری در هنگام مطالعة نشانه می‌توان همة زوایای حضور زندة آن را مورد مطالعه قرار داد. تجزیه و تحلیل شعر "ققنوس" نیما تأکید بر این نکته

"این نوشته "خود" تو نیست!":"خود نوشتاری" به مثابه یک کنش گر اجتماعی

مهسا شیخان
df35a8c89592b6fa987eea410a782e37.jpg

اولین باری که در مورد "خود نوشتاری" آگاهی پیدا کردم، دومین جلسه کلاس روش تحقیق دوره کارشناسی ارشد بود که قرار بود متنی را در مورد تجربیات آموزشی پیشینم بنویسم. موضوع مقاله برایم عجیب بود؛ "تجربیات آموزشی خود را از مدرسه تا امروز چگونه می بینید؟" با توضیحات دکتر قهرمانی مشخص شد که این مقاله باید در قالب یک تجربه خاص و پررنگ شخصی در محیط های آموزشی و نقد نه تنها روش شناسی آموزشی

مترجمان معاصر ایران (فرانسه): رضا سیدحسینی

سعیده بوغیری
رضا سیدحسینی

رضا سید حسینی، از پژوهشگران و مترجمان گرانمایه ایران، مهرماه سال 1305در اردبیل متولد شد. در مدرسه پست و تلگراف تهران به تحصیل در رشته ارتباطات دور پرداخت و سپس به پاریس رفت تا دانش خود را کامل کند. پس از آن هم در دانشگاه یو اس سی آمریکا در رشته فیلم سازی به تحصیل ادامه داد. با آنکه رشته تحصیلی و زمینه حرفه ای سیدحسینی فنی بود، اما طبع لطیف و شوق ادبیات از کودکی در فطرت وی وجود

مقالات قدیمی: ز عشق هر که شوم کشته زادة وطنست ( 1352 )

نویسنده: ابوالقاسم عارف قزوینی / آماده سازی برای انتشار: شهراد رزاق پور
عکس: 

چهل سال از مرگ عارف، شاعر آزاده و ترانه سرای میهنی می گذرد. در بارة عارف بسیار گفته و نوشته شده است. اندیشیدیم که با گزینش تکه هایی از خود زندگینامه و آرای عارف در زمینه های گوناگون هنری، به تجلیل او بنشینیم و یادش را گرامی داریم.

بازتاب: آیا «بدهیبتی» در حیوانات، میتواند موجب آزارشان شود؟

آرمان شهرکی
3618080mqzxa.jpg

تصویر: صحنه ای از فیلم «مگس» (1986)دیوید کروننبرگ
تاملی بر موضوعات مطرح شده دردومین نشست کانون انسانشناسی و فرهنگ با موضوع «کردارشناسی جانوری و شهر»
در این نوشته این نکته که حیوان هراسی به احتمال زیاد به حیوان آزاری و یا کشتن حیوانات منجر میشود را بعنوان پیشفرض همواره مدّنظر داشته ام.در دومین نشست کانون انسانشناسی و فرهنگ پیرامون کردارشناسی جانوری به چند مورد از دلایل حیوان آزاری اشاره شده است؛ از جمله

یکشنبه های «انسان شناسی و فرهنگ»

گروه اخبار
Poster - Kanoun.jpg

 «انسان شناسی و فرهنگ» را در جهان واقعی تجربه کنید!
انسان شناسی و فرهنگ در تداوم  توسعه خود بر آن است که در فضای واقعی برنامه های جدیدی را از مهر ماه 1392 آغاز کند. هدف از این برنامه ها که هر هفته در روز و ساعت و محل  یکسانی تشکیل شده و به جز روزهای تعطیلات رسمی در کل سال از مهر ماه تا آخر خرداد ماه  ادامه خواهند داشت، ایجاد یک جریان سالم  بین رشته ای در حوزه فرهنگ و هنر و اندیشه، به دور از جریان های ایدئولوژیک، محفلی و مدگرایانه فکری و صرفا بر پایه  بحث، به دور از جنجال،  بر مسائل اساسی، عمومی و مورد نیازجامعه  ما و سایر فرهنگ ها است. فضایی همچون انسان شناسی و فرهنگ

یاد یاران

جلال ستاری
orginal-photo_report23859.jpg

اگر اشتباه نکنم پس از اتمام برنامة اعزام محصل به اروپا در زمان رضاشاه سپهبد رزم‌آرا که خود در فرانسه تحصیل کرده بود و قوام یافتن شخصیتش را مرهون آن دوران می‌دانست در نظر داشت آن کار را مجدّانه دنبال کند و بنابراین برنامه اعزام محصل را به همان شیوه سابق پی گرفت و این چنین از حسن اتفاق من جزو نخستین گروه محصلان اعزامی به اروپا در عهد پهلوی دوم شدم.

معناشناسی: زبانشناسی نوشتاری در خدمت انواع ادبی

استل ریکووا ترجمه ی گلرخ فولادی
Xxyv9ytadkEIqpMMhZEM_-thb5I.png

بانشناسی نوشتاری در خدمت انواع ادبی
گذر از ادبیات نوشتاری به ادبیات

سخن از ادبیات ، طرح موضوعی مرکب است که می تواند از خلال چندین نقطه نظر در زمینه ی متن و اجزای تشکیل دهنده اش مورد بررسی قرار بگیرد . از انجا که موضوع مورد بحث به مسئله ی زبان می پردازد، متن ادبی در نخستین گام پایه ای عملی از تحلیل زبانشناسی است.

مقالات قدیمی: ادبیات ژاپن در یکصد سال اخیر (2)(1350)

نویسنده: رنه سیفر/ مترجم: قاسم صنعوی/ آماده سازی برای انتشار: ترکان عینی زاده
عکس: 

تظاهر ناتورالیسم، قطعا با اهمیت ترین پدیدۀ تاریخ ادبیات معاصر ژاپن است. در این مورد باید توجه کرد که نام مکتب ناتورالیسم از زبان فرانسه ترجمه شده، ولی واقعیت این است که ناتورالیسم ژاپن با ناتورالیسم فرانسوی دارای تفاوت است. ناقدی هنگام یاد از کتاب «فوتون» Futon، رمانی که بهترین نحو نمایشگر ناتورالیسم ژاپنی است، آنرا با «اعترافات» ژان ژاک روسو مقایسه کرده است و باید گفت که در این مورد وی کاملا محق

حافظه شهر شما در انسان شناسی و فرهنگ

گروه اخبار
memory of the city-logo_resized.jpg

انسان شناسی و فرهنگ در چارچوب پروژه  های خود در  تدوین تاریخ فرهنگی ایران مدرن  به ویژه در حوزه مدرن شهری و در طول صد سال اخیر از همه همکاران، علاقمندان و خوانندگان خود دعوت به  مشارکت می کند. هدف در مرحله نخست گرد آوری بیشترین تعداد ممکن  مواد اتنوگرافیک در حوزه شهری است.

یک نویسنده، یک کشور: پرتغال، سرزمین آفتاب دلپذیر (لوموند دیپلماتیک: ژوئن 2013)

ژوزه لوئیس پی شوتو ترجمه ی شیرین روشار
Portugal-Spain_1.jpg

گذار از ۳۵ ساعت کار در هفته به چهل ساعت ، بالا رفتن سن بازنشستگی... با برنامه جدید ریاضتی که در ۱۲ ماه مه گذشته به تأئید رسید، اوضاع پرتغال همچنان رو به وخامت می رود. چه کشور را ترک کنند و چه بمانند، اهالی این کشور می بایست فاتحه رؤیاهای آینده خود را بخوانند.

مقالات قدیمی: ادبیات ژاپن در یکصد سال اخیر و نگاهی به قبل از آن(1)(1350)

مترجم: قاسم صنعوی/ آماده سازی برای انتشار: ترکان عینی زاده
عکس: 

تاریخ ژاپن و ادبیان ژاپنی، همآهنگ با حوادث و وقایع اجتماعی دستخوش تحول شده اند. اما بزرگترین واقعه را بدون شک باید در سال 1868 جست و جو کرد: کشوری که در به روی غیر بسته بود و هر گونه تماس با بیگانگان را بر خود منع می کرد، به طریقی نا معهود و غیر منتظره به روی بیگانگان در گشود؛ این طریق، از آن رو غیر منتظره است که نیروی زور و قدرت بیگانگان در امری خاص، یعنی انزواطلبی، به دخالت می پرداخت.

ادبیات علمی – تخیلی: افریقا، حضور آینده ها (لوموند دیپلماتیک: ژوئن 2013)

آلن ویکی ترجمه ی حوا بختیاری
TintinauCongo.jpg

 

ادبیات علمی- تخیلی امکانات و احتمالات  نهفته در زمان حال را  آشکار  کرده و اشکالی که آینده می تواند به خود بگیرد را متبلور می کند .  به این ترتیب ترس ها و امید های مشترک را ملموس می سازد، داستان علمی-تخیلی همیشه - به شیوه ی خود - سیاسی است. در حالی که انگلو ساکسون ها ادبیات علمی-تخیلی  را به شکل گسترده ای به نفع فانتزی و خیال پردازی رها کرده اند ، هنرمندان افریقایی بر آن تسلط  یافته اند .

بررسی کوتاه داستان «بهرام ایله گولو خندان» در ادبیات آشیقی زنجان

محمد رزاقی
4092.jpg

خلاصه ترجمه داستان «بهرام ایله گولو خندان» از زبان ترکی به زبان فارسی
بنا به گفته راویان نزدیک به هشتصد سال پیش در سلطانیه فردی به نام بهمن شاه حکومت می‌کرد. وی فرزندی به اسم بهرام داشت. روزی از روزها بهرام به همراه افراد قوشون خود به شکارگاه می‌رود. در شکارگاه در رویا حضرت علی (ع) را ملاقات می‌کند. حضرت علی دختر خاقان چین- ختن(گولو خندان) را به بهرام به عنوان معشوقه بوته می‌دهند. نام پدر گولو خندان نیز کافر شاه بود. به بهرام مسئولیت مسلمان کردن مردم آنجا

نقش ادبیات امروز در پیوند متون کهن با مخاطبان فردا

نغمه دادور
_و_دمنه.jpg

نخستین نسل از پژوهندگان دانشگاهیِ ادبیات در ایران به لحاظ ویژگی‌های علمی، فرسنگ‌ها با ادبیات‌پژوهان جوان امروز فاصله داشته‌اند. آنها غالباً به سائقۀ علاقه، استعداد و هوششان وارد این حوزۀ شده‌ و به گواهی آثار و اخبارشان جز تسلّط بر زبان فارسی و عربی و در حافظه داشتنِ بسیاری از متون و تبحّر در خواندن و شناختن نسخه‌های خطّی و برخورداری از فصاحت و بلاغتِ گفتاری و نوشتاری و دردمندِ ادبیات بودن، شعری هم

پدران و فرزندان (2) (آذر 1334)

ا.ع.دریا / آماده سازی برای انتشار: نسرین راستگو
عکس: 

جوانی است که از طبقهء خرده مالک که بازحمت و کوشش خود رشتهء علوم طبیعی دانشگاه را به پایان رسانده. بلند پروازی که آرزوهای دور و دراز بسر دارد: «جز اندوه و بغض وو کینه چیزی در خودم نمی بینم.1» او نه اصلاح طلب است ، نه انقلابی. بنا بگفتهء دوست و مریدش آرکادی: «یک نهیلیست است، یعنی کسی که بحرف هیچ آدم صاحب نظری تسلیم نمیشود و بدون استدلال هیچ اصلی را نمی پذیرد ولو آن اصل مورد قبول و احترام عدهء زیادی از مردم باشد».

مردم، شاهنامه و سلطه آمرانه ادبی

نغمه دادور
1785482.jpg

شاهنامه گواهی است دیرینه بر مبانیِ هویت فرهنگی ما. سندِ خوش‌آب و رنگ و موزونی که برای قرنها مایۀ اعتبار و افتخار ایرانیان بوده و همپای دیگر امهّات حکمی و ادبیِ فارسی، یکی از قافله‌سالارانِ کاروان رنج دیده و جنگ چشیدۀ ایران. این کتاب دفترچۀ خاطراتی باستانی است که هر فرهنگی بخت داشتنش را ندارد.

لولیتای ناباکوف: یک کودکی از دست رفته

لادن رهبری
 La inspiración según Nabokov, un viento boreal.jpg

تصویر: ناباکوف
لولیتا یک کودک در بدو ورود به نوجوانی و بلوغ است که در آستانه ی شناخت جنسیت خود قرار گرفته است و از این رو ناآرامی خاص دوره ی سنی خود را دارد. او در زمان اولین ملاقات با هومبرت به بلوغ جسمی نرسیده است و کودکی است که در دنیای کودکانه ی خود در باغچه ی خانه (که برای هومبرت هم چون باغ عدن جلوه می کند) به بازی مشغول است.

معرفی استاد احمد ملا، مترجم اشعار شاعر و عارف نامی کرد" محوی"

محمد خضری اقدم
 احمد مه لا (600x450).jpg

در راستای تبادل فرهنگی میان ملت­ها و بخصوص در زمینه آشنایی اروپائیان با فرهنگ،ادبیات و عرفان کردی، نویسنده و آکادمیست کرد پروفسور احمد ملا استاد دانشگاه در اسپانیا، به ترجمه کلیه اشعار محوی شاعر و عارف نامدار کرد پرداخته اند. این پروژه با حمایت دانشگاه فرانسوی کنتی و توسط دستگاه نشرهارماتان در فرانسه انجام گرفته است. ترجمه اشعار عارف  نامدار کرد محوی(1906-1836) که خود پیرو طریقت نقشبندی و

پدران و فرزندان (1) (آذر 1334)

تور گئنف/مترجم: م. ه. شفیعیها/ آماده‌سازی برای انتشار: نسرین راستگو
عکس: 

همیشه بین پدران و فرزندان بعنوان نماینگان دو نسل اختلاف و جود داشته است. این اختلاف گاهی کمتر و گاهی زیادتر ولی بهرحال، همیشه وجود داشته و هرگز بصفر نرسیده است و حدود آن بسته بحرکت جامعه و طبقات آن جامعه ، زیادتر یا کمتر شده است. این برخورد تنها یک اختلاف سطح نیروی حیاتی نیست. درست است که جوانان از نیروی حیاتی و قدرت زیست بیشتر و تازه تری برخوردارند و پیران فاقد چنین قدرتی هستند

ارمنستان زادگاه عه ره ب شه مو، پدر رمان نویسی کردی

محمد خضری اقدم
عه ره ب شه مو (عه ره ب شامیلوف)

رمان بعنوان یکی از  ژانرهای  ادبیات مدرن  در میان کردها یکی از متاخرترین انواع ادبی بوده که در میانشان متداول شده است،علل این تاخیر در پیدایش رمان کردی وابسته بوده به شرایط  اجتماعی و فرهنگی ای که کردها در آن بسر برده اند.در این میان ارمنستان بر خلاف سایر کشورهایی که  کردها در آنجا زندگی کرده اند، فضای باز فرهنگی را برای کردهای آن منطقه فراهم ساخته  که  نمونه اش را می توان در تاسیس نخستین انجمن در

میراث ادبی روایی در ایران باستان

سارا قطبی راوندی
Mirase adabi .jpg

میراث ادبی روایی در ایران باستان. از ایران چه میدانم؟64/ زهره زرشناس/ تهران/ دفتر پژوهشهای فرهنگی/ 1384
در مقدمه نویسنده ابتدا سنت شفاهی یعنی انتقال سینه به سینه  ادبیات عامه را معرفی میکند و سپس زمان ودلیل و رویکرد پژوهش های انجام شده در این باره را شرح می دهد.پس از آن به شرح سنت شفاهی وپیشینه نوشتار در ایران میپردازد و در آخر روش کتاب را در بیان و تقسیم بندی این

دوران طلایی داستان نویسی ایران: یک تحلیل بوردیویی

آرش رضاپور
65834_480960616016_309096281016_6187627_958098_n.jpg

تصویر: آل احمد و ساعدی در تبریز
چکیده: اغلب پژوهشگران سال های 1330 تا اواسط 1350 خورشیدی را دوران طلایی ادبیات مدرن ایران می دانند. در مدتی کمتر از 30 سال، از نظر کمی به ناگاه حجم تولید ادبی در ایران چند برابر شد، و از منظر کیفی نیز آثاری پدید آمدند که برای همیشه در تاریخ ادبیات ایران ماندگار خواهند بود. در مقاله ی پیش روی تلاش شده است به یاری نظریه ی ادبی پیر بوردیو،

بازخوانیِ متنِ فارسی «داروی خرسندی»

سیما سلطانی
35927-22156.JPG

تصویر: مزداپور
ترجمه‌های متون پهلوی به فارسی، به دلیل زبانِ خاص و متفاوتی که دارند، کمتر توجه جوانان را به خود جلب کرده‌اند. مترجمان گرامی به حساب هرچه دقیق‌تر و سنجیده‌تر بودنِ کار ترجمه، زبانی را انتخاب می‌کنند که تنها پس از اخت شدن با آن و خواندن‌های متوالی است که پیچیدگی‌های خود را وامی‌نهد و اجازه می‌دهد که خواننده به آن سوی لفظ، یعنی محتوای متن دست یابد. اما واقعیت این است که بسیاری از این متون، اگر با خوانش

کارگاه ترجمه: از ماهیان تا پرندگان، درباره عکس های فتانه دادخواه

جلال ستاری ترجمه به فرانسه: ناصر فکوهی
Dadkhah202L.jpg

با تماشای این سفرههای رنگارنگِ آب، درخشان چون جواهر و ماهیهای قرمز خُرد و باریک، یادآور پروانه ماهی و پرنده ماهی و خورشید ماهی و زرین ماهی و عنبر ماهی، نفس تازه میکنم؛ چون از سویی، آب روشنایی است، آب آبادانی است، آب داند که آبادی کجاست و راهش را همواره به نرمی یا سیل آسا میگشاید و چون یکجا ماند، میگندد؛ ازینرو آب به غربال پیمودن و آب به ریسمان بستن و آب در قفس کردن و آب در هاون سودن

از ماهیان تا پرندگان: درباره عکس های فتانه دادخواه

جلال ستاری ترجمه به فرانسه: ناصر فکوهی

با تماشای این سفرههای رنگارنگِ آب، درخشان چون جواهر و ماهیهای قرمز خُرد و باریک، یادآور پروانه ماهی و پرنده ماهی و خورشید ماهی و زرین ماهی و عنبر ماهی، نفس تازه میکنم؛ چون از سویی، آب روشنایی است، آب آبادانی است، آب داند که آبادی کجاست و راهش را همواره به نرمی یا سیل آسا میگشاید و چون یکجا ماند، میگندد؛ ازینرو آب به غربال پیمودن و آب به ریسمان بستن و آب در قفس کردن و آب در هاون سودن

دورِباطلِ "طلای سیاه"

حبیب باوی ساجد
Mahmoud.jpg

نفت، فوتبال، جنگ، سینما وادبیات همگی از مشخصات یک خطه هستند، یک جغرافیای جهان شمول؛ خوزستان؛ جنوب جهان، وحالا تومانده ای حیران که از کجای داشته های یک خطه، که داشته های ملی ست سخن آغاز کنی؟ خاصه این که هنوز هستند کسانی بی خبر از این داشته ها. براستی نفت، غنیمت است یا نغمت؟ آن هنگام که موبورهای چشم رنگی از آن سوی جهان با کشتی های شان برآب راندند، گمان می

مقالات قدیمی: ریاضت به عشق در مکتب مولانا

نویسنده: مهین تجدد (جهانبگلو) / آماده سازی برای انتشار: شهراد رزاق پور
عکس: 

ریاضت عملی است که ضد عادتها انجام میگیرد و از مبارزه میان خواسته های نفس و عمل ریاضت تربیت عرفانی آغاز میشود.
بعقیده عرفان محصول بیماری عادت کندی و زنگار خوردگی ذهن و عدم تحرک اندیشه می باشد اعم از این که آن عادت در نتیجه یک عمل پسندیده و خیر پیدا شده باشد یا فعل ناپسند و مذموم.

کار انتقاد (3) (خرداد 1343)

تی.اس.الیوت / ترجمه: رضا سیدحسینی/ آماده‌سازی برای انتشار: نسرین راستگو
عکس: 

اگر آن عده را که به الهام و امتیازات خویش می بالند کنار بگذاریم و به سوی کسانی برگردیم که با شرمساری به عرف و حکمت انباشته شده در طول قورن تکیه می کنند ، و بحث مان را به عده ای که این حس قبول را با علاقه می پذیرند محدود سازیم ، می توانیم لحظه‌ای دربارهء استعمال عبارات «منتقد» و «آفریننده» از طرف کسی که بطور کلی در صف این هم قلمان متواضع جا دارد ، بحث کنیم . «ماتیو آرنولد» این دو فعالیت را

شانزدهمین جشنواره بین المللی نمایش های آیینی، سنتی و اهدای جایزه «جلال ستاری»

گروه اخبار
16418384_7682546caadf.jpg

شانزدهمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی از 24 تا 30 شهریور در تهران برگزار می شود. در  این برنامه جایزه «جلال ستاری» نیز به گروهی از پژوهشگران ایرانی و غیر ایرانی متخصص در این حوزه اهدا خواهد شد. در این مطلب گزارشی از این  جشنواره به نقل از روزنامه اطلاعات و فهرست کاندیداهای این جایزه را می خوانیم.

پیوست: 
تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.