(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

فرهنگ کویر

کویر «مرنجاب» به روایت تصویر

طیبه ابراهیمی
maranjab.jpg

کویر مرنجاب، در استان اصفهان و در ۶۰ کیلومتری شمال شرقی شهر کاشان واقع شده و از نظر تقسیمات سیاسی- اداری، بخشی از شهرستان آران و بیدگل محسوب می‌شود. مرنجاب درواقع، نام کاروانسرا و قناتی است که در زمان شاه عباس صفوی بنا نهاده شده و از آن پس، مناطق پیرامونی این بنا نیز به نام همان شناخته می‌شوند.

پیوست: 

قصه ای مردمی : جاروی نوروزی

محمد سعید جانب ­اللهی
Kalantari-8.jpg

تصویر: نقاشی پرویز کلانتری
تازه از خواب بیدار شده بودم و داشتم مرفتم تک جو [1] که دس و صورت بشورم دیدم بابا شال وکلاه کرده خر را از تو طویله در آورده و مشغول پالون گذاشتن روی اونه  ماما هم پتو و خرجین رو دست انداخته که ببره رو خر بندازه گفتم ماما بابا کجا مخواد بره مادر گفت مخواد بره اردکون [2] حلوا ارده بخره پس صبا اسفنده نمبینی دره [3] باد اسفندی میاد. شب اسفند حکماً باید حلوا ارده بخوری که تا سال دگه اوقاتت

گزارش تصویری از شهر زواره

میترا نظام
Sans titre.jpg

بر سر راه کاشان و یزد که از کناره جنوب غربی کویر مرکزی می گذرد شهر کوچک زواره قرار دارد که در کتابهای مسالک و ممالک انساب قدیم آن را ازواره نوشته اند. زواره در یک فرسخی اردستان و جزء استان اصفهان است. ابوعلی بن احمد بن محمد بن رستم عامل خراج اصفهان و فارس در اوایل سده چهارم هجری زواره و تعدادی ازروستاها و ده های دیگر ولایت اصفهان را برحسب وقف نامه ای که شاید کهن ترین سند پایداری

نگاهی بر اوقات فراغت در شهر یزد

امیرحسین صالحی-نعیمه ملاحسنی
IMG_4485.jpg

مقدمه: با اتیمولوژی واژه Leisure  ( فراغت) به واژه لاتینLicere  میرسیم، به معنای اجازه دادن، رخصت دادن. گویی از قدیم الایام معنای فراغت متضایف معنای کار بوده. یعنی به وجه سلبی،آن چیز که کار نبوده فراغت بوده. همین گونه است که ارسطو میگوید " ما حرفه و کار و شغلی را در پیش می گیریم تا فراغتی داشته باشیم، جنگ میکنیم تا صلح داشته باشیم". حال باید دید که مراد از مفهوم فراغت چیست ؟آیا صرفا

ماخذ شناسی انسان شناسی شهری (شهر یزد )

زهره نظام محله
DSC09941.jpg

با توجه به انباشت علمی که از دوران گذشته آغاز شده و تا امروز ادامه یافته است نیازی ضروری است که نوعی کتاب شناسی در زمینه های گوناگون علمی به صورت تخصصی ارائه شود تا کمکی باشد بر پژوهش های علمی به گونه ای که دیگر هیچ چیزی از صفر آغاز نگردد. در زمان کنونی به دلیل رشد سریعی که در زمینه های علوم انسانی و اجتماعی در تولید آثار علمی پدید آمده بالاخص رشته هایی مانند انسان شناسی

پیوست: 

بازسازی بافت های فرسوده و توسعه شهری یزد (مطالعه موردی: میدان خان یزد)

شهره شکری
IMG_4012.jpg

یکی از جلوه های عینی و ملموس هویت تاریخی هر شهری دریافت های سنتی و کهن آن نمود مادی می یابد. تصویری که گویای پدیده های فرامنطقه ای و در عین حال بومی و محلی است. بالطبع در اثر گذشت زمان، چنین بافت هایی که حکم شناسنامه شهر را دارند، دچار فرسایش فیزیکی می شوند. از این رو ضرورت بکارگیری نوعی برنامه کاربردی و جامع جهت احیا، مرمت و بازسازی آنها بیش از پیش روشن می شود.

پیوست: 

مقالات قدیمی : نخل بندی و نخل گردانی درمیبد (1373)

محمدسعید جانب اللهی
عکس: 

تاریخچه نخل: درخت نخل یک منبع مهم غذایی است و از لحاظ کارآمد بودن همه¬ی¬ اجزای آن با گوسفند قابل مقایسه است مضمون داستان منظوم درخت آسوریک که از زبان پهلوی به یادگار مانده است نیز گویای همین نکته است موضوع کتاب مناظره بز و درخت خرماست که درآن هریک سودمندی خود را مطرح می کنند  ( نوابی : 63 ) برای اجزای نخل سیصد و شصت فایده بر شمرده اند ( هاکس : 347 ) درایران نقش

پیوست: 

بررسی انسان شناسی شهری: جغرافیای انسانیِ شهر یزد(1)

محمد مهدی نجفی خواه
taghsimat.jpg

مقدمه :
انسان شناسی شهری به مثابه یکی از زیرشاخه های اصلی انسان شناسی فرهنگی، مطالعه بر انسان را براساس محوریت پدیده ی شهر در دستور کار خود قرار می دهد. با این وجود نمی توان رابطه ی شهر و انسان را یک رابطه ی یک سویه درنظر گرفت بلکه باید آن را چرخه ای پویا و بسیار پیچیده شمرد که به گروهی بزرگ از دگرگونی های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، تکنولوژیکی و فرهنگی دامن می زند. بنابراین در این

مقالات قدیمی: ستاره شناسی و گاهشماری عشایر بلوچ و طوایف سیستان (پاییز 1377)

سعید جانب الهی
عکس: 

موقعیت جغرافیایی و گسترده بودن محیط زیست بلوچ، وجود بیابانهایی که در برخی موارد حتی هیچ عوارض طبیعی در آن به چشم نمی خورد، توجه بلوچ را به آسمان صاف و پرستاره جلب کرد. کمی بارندگی و صاف بودن آسمان در طول زمستان که بهترین فصل برای شناسایی صور فلکی است مزید بر علت شد و بلوچ را بیشتر با ستاره ها الفت داد به¬طوری که خود صور فلکی خاصی ابداع کرد و برای هر ستاره صفت و خاصیتی قایل شد. برخی از

حرکت تقدیمی(Precession) و نگاهی به متافیزیک فلات مرکزی ایران در دوره مس سنگی

علی حقیقت
Sans titre.jpg

معرفی و بررسی یک فرایند در آغاز شهرنشینی: توتگانیسم (Toteganism)
در این مقاله سعی شده است مفهومی متافیزیکی که حدفاصل بین مفاهیم و دوره های توتمیسم و پاگانیسم چندخدایی قرار می گیرد به طور اجمال معرفی شود. در کالکولیتیک خاور میانه بزکوهی از یک توتم قبیله ای به یک توتگان تبدیل می شود که به مرور زمان چند رب النوع پاگانی از آن سرچشمه می گیرند. تقدیم اعتدالین مفهومی نجومی است که به واسطه آن این فرایند تبدیلی یعنی (توتگانیسم بزکوهی) به وجود آید. از آن جا که این نمونه نخستین نمونه

سخنرانی و پخش فیلم درباره: سیستان و بلوچستان

مرضیه جعفری
Gozaresh.jpg

توضیح: روز سه ‌شنبه، 29 آذر 1390 سومین جلسه سخنرانی و پخش فیلم  در سال تحصیلی 1390-91 توسط «انسان شناسی و فرهنگ» با همکاری «انجمن جامعه شناسی ایران» برگزار شد. در این جلسه در بخش اول، دو فیلم مستند «آسکو» و «بهارگاه» ساخته محمدعلی هاشمزهی به نمایش گذاشته شدند که تصویری انسانی و عومی از منطقه را به نمایش گذاشت و مورد استقبال قرار گرفت. این دو فیلم پیش از این نیز بارها به

نمایشگاه عکس های فرشاد فداییان

گروه اخبار
429804_108564012605923_107668619362129_28207_972165005_n[1].jpg

از روز جمعه پنجم اسفند 90 نمایشگاه  عکس فرشاد فداییان با عنوان «تلماسه ها»  به روی دیوار نگارخانه افرند می رود.
فداییان در این نمایشگاه 16 عکس رنگی و سیاه و سفید از سه منطقه کویری ایران (کاشان، اصفهان و طبس) را با نگاهی شاعرانه از تلماسه های کویری در ابعاد 90×60 سانتیمتر به نمایش گذاشته است.

آداب سفر زیارتی حج در آوه

سید علیرضا هاشمی
Mardom- 14 Shahrivar 90_ Ave.JPG

از شهرستان ساوه که 24 کیلومتر به طرف سلفچگان برویم، جاده‌ای فرعی بطرف قم جدا می‌شود که به جاده جعفر‌آباد ـ قم معروف است. روستای آوه «âve» در شش کیلومتری این جاده قرار دارد.

روز جهانی کارگر و کارگران کودک: بخشی از رمان «نفیر کویر»

اکرم پدرام‌نیا
Sans titre.jpg

پدرام‌نیا، اکرم ، ۱۳٨٩،  «نفیر کویر»، نشر قطره، ۳٢٠ صفحه. 
... از ساعتی پیش توفان شن و ماسه عجیب شدت گرفته بود. پنجره‌ها را تکان می‌داد و خشت‌ها و کلوخ‌های لق را از روی دیوار کنار اتاق‌مان فرو می‌ریخت و با صدای مهیبش دل‌مان را می‌لرزاند. گلابتون زیر لب دعا می‌خواند و می‌ترسید که شیشه‌ها بشکنند یا دیوار فرو بریزد. اما من از ته دل خوشحال بودم.

گزارش تصویری: یزد و معماری آن در چند نگاه

زانیار عمرانی
yazd.jpg

یزد یا ایساتیس شهری کهن و کویری که در قلب ایران مدارا را به ساکنانش یاد داده است و به ما یادآور می شود انسان موجودی سازگار است که در هر شرایطی می تواند آفریننده ی زیبایی باشد!  از قدیم الایام شهر یزد را با عناوینی چون شهر قنات و  بادگیرها، بزرگترین شهر خشتی جهان، دارالعباده، شهر شیرینی و... می شناسند.

معرفی مستند: کاریز؛ تداوم حیات

مرضیه جعفری
tasvir -mostanad - 19 Bahman 89.jpg

کاریز؛ تداوم حیات؛ کارگردان: محمدرضا مقدسیان، پژوهش: سهراب فرسیو، تهیه کننده: ابراهیم حسن خانی، مجموعه ی دوم از مجموعه ی چهار قسمتی آب و آبیاری سنتی در ایران، 1361-63
«هر چه از کوهستان به سمت کویر پیش برویم از شیب زمین کاسته می شود، به طوری که در مرکز آن آب از حرکت باز می ماند، به این دلیل گفته اند: در کویر آب راکد و خاک جاری است.»

نفیر کویر

خسرو صادقی بروجنی
Ketab- Nafir.jpg

اکرم پدرام‌نیا، 1389 ، نفیر کویر، نشر قطره، 320 صفحه.
کز نیستان تا مرا ببریده‌اند   
 از نفیرم مرد و زن نالیده‌اند    
مولانا
رمان «نفیر کویر» نوشته‌ی اکرم پدرام‌نیا که توسط نشر قطره به چاپ رسیده است حکایت‌گر درد و رنج و عشق

بررسی گفتمان کسبه پنج شنبه بازار شهرستان ساوه

خدیجه کماللو
Panjshanbe bazar.jpg

گروههای اجتماعی یکی از پدیده های اساسی جامعه می باشند که وجودآنها نقش موثردر فرایندهای اجتماعی داشته است وبه مثابه یکی ازعوامل توسعه انسانی–اجتماعی نقش اصلی راایفا می کنند افراددریک مکان خریدوفروش  گردهم آمده وفرصت آن رامی یابند که بادیگران تماس برقرارکنندو به گوناگونی رفتارهای

پیوست: 

نخل گردانی

گروه کتاب و رسانه
Ketab - nakhlgardani.JPG

بلوکباشی، علی (1380)، نخل گردانی: نمایش تمثیلی از جاودانگی حیات شهیدان، تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.
اسطوره و نگاه به تاریخ از خلال آن، همواره در جوامع بشری منطقی بوده که در میان عامه ی مردم و در

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.