(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

فرهنگ آذری

موسیقی عاشیقی زنجان و میراث معنوی

محمد رزاقی
Sound&music29.jpg

ادبیات و موسیقی عاشیقی از حوزه‌های بکری به شمار می‌رود که نیازمند تحقیقات ارزنده علمی است. در ایران تا به امروز هفت حوزه عاشیقی تثبیت شده است. این حوزه ها عبارتند از: 1. قاراداغ/‌تبریز2.‌اورمیه 3. زنگان4. خراسان 5. قم- ساوا 6. قاشقایی 7.سولدوز .
ادبیات و موسیقی استان زنجان با توجه به داستانها و آهنگ‌های ویژه‌اش جایگاه خاصی را در بین حوزه‌های هفتگانه داخل کشور کسب کرده‌است.

روستای دوگیجان در عکس های مهناز برقان(بهار و تابستان 1389)

روزبه فرازمند
Tasvir- 13 Ordibehesht 90 - Rousta.jpg

روستای سرسبز دوگیجان در شهرستان مرند واقع شده است. برای رفتن به این روستا باید از بناب جدید که چند سالی است به کاشت زعفران مشهور شده،گذر کرد. در منطقه ییلاقی دوگیجان حدود 300 خانوار ساکن هستند. عده ای از ساکنین این روستا به علت تخریب خانه ها بر اثر زلزله مجبور به مهاجرت شده اند

روزنامه‌های مشروطة دوم و کاربُرد ترکی آذری: نگاهی گذرا به روزنامه‌های غیر فارسی این دوره

ناصرالدين پروين
 استانبولو تبریز-azerbaycan.jpg

شانزده سال و اندی فاصلة سقوط استبداد صغیر و به تخت نشستن پهلوی اول است. در این مدت، به جز فارسی، ده زبان مختلف دیگر (ترکی، کردی، عربی، ارمنی، سُریانی، فرانسه، انگلیسی، روسی، آلمانی، عبری) در پیآیندها (روزنامه‌ها و مجله‌ها)ی ایران به کار رفته است. از آن میان، وجود خبرنامه‌ای به آلمانی، از دایرة حدس بیرون نیست، اما آگهی‌های آلمانی در روزنامه‌ها دیده شده است. عبری نیز، جز به صورت متن‌های مذهبی سه

بازتاب هایی از دین مهرپرستی در فولکولور مردم منطقه سهند

سعید ستارنژاد
تصویر: نمای ورودی معبد روستای ورجوی، مراغه (عکس از اصغر ایزدی جیران)

تصویر: ورودی معبد روستای ورجوی، مراغه (عکس از اصغر ایزدی جیران)

از آنجا که فولکولور مردم جلوه های گوناگونی از داستان ها، تاریخ را در خود جای داده است که به نوعی می توان تاریخ شفاهی از آن یاد کرد، در این مقاله بر آن هستیم که مهم ترین بازتاب های مهرپرستی را در فولکولور مردم سهند (مراغه) نشان دهیم.

سوم شهریور 1320، ورود ارتش سرخ به تبریز و آغاز اشغال ایران

حمید ملازاده / گزارش از رویا آسیایی
red army in Tabriz.jpg

تصویر: ارتش سرخ در تبریز، 17 سپتامبر 1941
"ساعت 5:30 صبح تبریزی ها به صدای غرش هواپیماهایی که بر فراز شهر پرواز می کردند از خواب بیدار شدند. ابتدا مردم به تصور اینکه هواپیماهای خودی هستند دوباره سر به بستر راحت گذاشته به خواب فرورفتند. قبلاً در شهر شایع شده بود که هواپیماهای روسی جسته و گریخته در

تحلیلی بر فضای آیینی محوطه‌ی معبد مهر ورجوی- مراغه

سعید ستارنژاد‍‍
Sans titre.jpg

چکیده: فضاهای آیینی اول از همه مکان‌هایی برای ارتباط با الوهیت هستند. مکان‌هایی که مردم برای اجرای مراسم عبادی به‌ آن‌جا می‌روند. این کارکرد اغلب توسط نمادهایی بیان‌ می‌شوند که نشان‌دهنده یک ارتباط بین دنیای انسان‌ها و قلمروهای برتر هستند. چنین نمادهایی ممکن است اشیاء عمودی باشند که از زمین رو به آسمان بالا می‌روند مثل‌ کوه‌ها،درختان،ریسمان‌ها،ستون‌ها و دیرک‌ها.

پیوست: 

نگرشی بر توریسم در مراغه

سعید ستارنژاد
scan0047.jpg

گردشگری به عنوان رو به رشدترین صنعت اشتغال زا، و به عنوان دومین صنعت پس از نفت از نظر درآمدزایی مطرح است. و در حال حاضر به یکی از ارکان اصلی اقتصادی، تجاری جهان محسوب می شود. علاوه بر آن برنامه ریزان و سیاست گزاران توسعه نیز از گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه ی پایدار یاد می کنند. صنعت گردشگری زمینه رشد فوق العاده ای در مناطق گردشگری دارد. گردشگری در دنیای امروز یکی از بخش های مهم فعالیت‌های اقتصادی

مقالات قدیمی: مشخصات قهرمان در افسانه های آذربایجان (1347)

صمد بهرنگی / آماده سازی برای انتشار : رویا آسیایی
عکس: 

افسانه قسمت مهمی از فولکلور را تشکیل می دهد. در افسانه ها علاوه بر چیزهای دیگر که عموماً از فلکلور عاید جامعه شناسان و غیره می شود، می توان بهترین و اصیل ترین نثر زبان را پیدا کرد. به علاوه افسانه ها سرشار از ترکیبات زیبا و تعبیرهای لطیف آن زبانند.

معرفی آشیق مسلم عسگری

محمد رزاقی
moslem.jpg

دهمین روز تیر ماه سال 1317ه.ش(1938.م) در روستای «بادامیستان/Badamıstan»زنگان از مادر متولد می شود. پدر وی «آشیق سهراب» از آشیق های معروف زنگان بود. همانند دیگر بچه های روستا برای یادگیری علم به مکتب می‌رود. پس از اتمام درس مکتب در تاریخ1334 به شهر زنجان می آید و 6 سال در مسجد «دبغ‌لر»،«اسحق میرزا » و «سید» به یادگیری علوم حوزوی می‌پردازد.

بایاتی های آذربایجان (3)

رادبه پرنده
saz azerbaijan1.jpg

در نوشته های پیشین از سلسله مقالات« بایاتی های آذربایجان» به معرفی اشعار دو بیتی آذربایجانی پرداخته و گفتیم که این اشعار همواره از بدو تولد تا مرگ در کنار مردمان این دیار بوده و در شادیها و غم هایشان شریک بوده است.یکی از مضامین اجتماعی بایاتیها بیان درد و رنج ناشی از غربت می باشد که به خوبی مشکلات و سختیهای حضور در شهرهای دیگر را که گاه برای خدمت سربازی و در اکثر موارد به منظور کار بوده

نگاهی به رمان «توپ» نوشته غلامحسین ساعدی: هراس از مرگ تو را به کام خویش می کشد

ندا زندی
images.jpg

«توپ» رمانی است که در عین سادگی تو را به مضامین عمیقی رهنمون می سازد و برایت از عامل وحشتی می گوید که اگر مقابلش بایستی بر آن پیروزی و اگر از آن بهراسی، در کامش افتاده و سرانجامت مرگ است.
ماجرا از یکی از روستاهای آذربایجان شروع می شود. روستائیان وحشت زده از هجوم ایلیات به داخل غارها پناه برده اند و ملامیرهاشم با اسب خود

مقالات قدیمی: مسجد کبود تبریز یا عمارت مظفریه (خرداد 1327)

حاج حسین نخجوانی / آماده سازی برای انتشار: رویا آسیایی
عکس: 

تصویر: مسجد کبود تبریز، اثر ژول لورنس Jules LAURENS نقاش و جهانگرد فرانسوی، 1848-1858
یکی از آثار و ابنیه عالی و با عظمت ایران مسجد کبود تبریز است که از یادگارهای قرن نهم هجری است. نمونه بارزی از صنایع استادان و صنعتگران ماهر و آثار معماران هنرمند ایرانی بشمار است. بسیار مایه تأسف است که از این بنای عالی و زیبا که وقتی از عمارات باشکوه و مجلل

شهرهای تاریخی جهان اسلام (5): تبریز (بخش چهارم)

مینورسکی، بوثورث، بلیر ترجمه ی ملیحه درگاهی
باغ ملی تبریز، دوره قاجار

16.قاجارها.  با نزدیک شدن به پایان سال 1790/1205، آقا محمد، پایه گذار سلسله ی قاجار، عزم تصرف آذربایجان را کرد. در بین حاکمانی که برای ملاقات وی آمدند پادشاه موروثی خوی، حسین خان دامبولی (Dumbuli)، بود. آقا محمد تبریز را به ملک خود اضافه کرد. پس از قتل اولین پادشاه قاجار در سال 1796/1211 مشکلات آذربایجان شروع شد. صادق خان از قبیله

بایاتی های آذربایجان(2)

رادبه پرنده
co145725.jpg

در نوشته پیشین به معرفّی بایاتیها به عنوان یکی از ادبیات شفاهی مردم آذربایجان پرداختیم ،نوعی از فرهنگ عامه که مردم آذربایجان قرن ها سینه به سینه و نسل به نسل آن را حفظ کرده و برای ما به یادگار گذشته اند.میراثی که به خوبی توسط آباء و اجدادمان به ارث رسیده است و اینک وظیفه ما حفظ و انتقال آن به نسل های دیگر است، وظیفه ای بسیار سنگین تر از گذشته ،چرا که امروزه با از یاد بردن ارزش های فرهنگی و معنوی نسل

بازار تبریز

زهره نظام محله
Untitled (2).jpg

چکیده: در قدیم فضاهای شهری به گونه ای بوده است که افراد می توانستند پیاده و با صرف وقتی اندک از نقطه ای به نقطه ی دیگر جابه جا شوند. این فضاها همان فضاهای باز و یا  سرپوشیده ی شبکه ی ارتباطات  یعنی راه ها، میدان ها و فضاهای ورودی هستند که در شهرهای متوسط و بزرگ و گاهی در شهرهای کوچک یک یا چند راه اصلی شهر از این شبکه ی ارتیاطی به بازار اختصاص می یافت. گاهی بازارها در مرکز شهر واقع می شدند

جغرافیای تاریخی مراغه

سعید ستارنژاد
images.jpg

چکیده:  آثار و شواهد به دست آمده از شهر نشان می دهد که شهر مراغه از قدمت تاریخی زیادی برخوردار است. وجود قلعه بسیار بزرگ قزلار قلعه سی در جوار شهر، قدمت آن را به دوره ی ماناها می رساند. مطالعات انجام شده توسط مورخان نشان می دهد که این شهر در دوران اسلامی بخصوص قرن هفتم ه.ق دوران درخشان خود را گذرانده است. در این شهر رصدخانه بزرگی وجود داشت که از

بایاتی های آذربایجان(1)

رادبه پرنده
Ekinci.jpg

به ترانه های دوبیتی آذری که آذربایجانی ها هنگام کار، سر قبر، در عروسی، شادی و غصه، در تنهایی و میان جمع، عاشق برای معشوق، و معشوق برای عاشق، هنگام دوری از یار و دیار و مادر یا فرزند و در مقام پند و اندرز و ...می خوانند بایاتی گفته می شود. در گذشته هر آذربایجانی حداقل چند بایاتی را از حفظ می کرد و می خواند. در زمان های مختلف، بر طبق احوال و روحیات مختلف بایاتی های مناسبی در زبان ها

شهرهای تاریخی جهان اسلام (5): تبریز (بخش سوم)

مینورسکی، بوثورث، بلیر ترجمه ی ملیحه درگاهی
ائل گلی تبریز

13.آق قویونلو. در 12 ربیع الثانی 10/872، نوامبر 1467، جهان شاه در ارمنستان غافلگیر و توسط اوزون حسن بایندری، رئیس ترکمنهای آق قویونلو، کشته شد. دو دختر اسکندر برای برادر درویش خود حسینعلی در تبریز اعلان قدرت کردند اما بیگم خاتون، بیوه ی جهان شاه، به این نقشه پایان داد. هر چند تبریز توسط حسین علی، پسر دیوانه ی جهان شاه

جهانی شدن و زبان مادری

مینو امیرقاسمی گزارش از رویا آسیایی
chand zabani.jpg

ای بسا دو ترک چون بیگانگان­ / ای بسـا رومـی و تـرک هـمزبان
هرچه دنیا پیچیده­ تر و بزرگتر به نظر می­آید، انسان­ها در سراسر جهان به یکدیگر نزدیک­تر می­شوند. طبیعی است که این نزدیکی، ناشی از نوعی پیوند عاطفی نیست بلکه سرعت و تغییرات جهانی، وسایل ارتباط جمعی گسترده­ تر و پیچیده ­تر، و اهداف مشترک جهانی انسان­ها را

بررسی انسان‌شناختی شالوده هویت اجتماعی و فرهنگی دانشجویان دو گروه قومی (آذری و کرد) دانشگاه تهران

روح‌الله نصرتی- علی کاظمی
13.jpg

تحلیل هویت اجتماعی بر مبنای رفتارهای مصرفی و الگوی سبک زندگی موضوعی است که در دهه‌های اخیر در میان صاحب‌نظران علوم اجتماعی مطرح شده است. این رویکرد با تفکیکی که بین جامعه سنتی و جامعه مدرن قایل شده است مبنای هویت اجتماعی افراد بر اساس ویژگی‌های انتسابی را خاص جامعه سنتی و جایگاه فرد در نظام تولید و یا رفتارهای مصرفی را خاص جامعه مدرن قلمداد می‌کند.

مراسم "اکوز قوربانی" در روز سی و ششم از بهار، در روستای اسفنجان

لیلا صبوری
rousta.jpg

روستای اسفنجان آذربایجان شرقی، در دامنه رشته کوه‌های سهند غربی و در شش کیلومتری جنوب‌شرقی شهرستان اسکو، بر سر راه روستای کندوان قرار گرفته است. گفته می­شود هر سال در سی و ششمین روز از بهار مراسم خاصی در این روستا انجام می­گیرد. باید توجه داشت این تاریخ تقریبی بوده و تاریخ دقیق اجرای مراسم اولین پنجشنبه اردبیهشت ماه هر سال است.

شهرهای تاریخی جهان اسلام (5): تبریز (بخش دوم)

مینورسکی، بوثورث، بلیر ترجمه ی ملیحه درگاهی
 تبریز.jpg

9.ایلخان های مغول. هولاکو پس از گرفتن بغداد در سال 1265/645 به آذربایجان رفت و در مراغه اقامت گزید. در سال 1263/661 پس از اینکه نظامیان برک در شمال قزاقستان شکست را بر وی تحمیل کردند هولاکو به تبریز بازگشت و بازرگانان قیپچاقی را قتل عام کرد. در سال 1264/662 با توزیع مجدد املاک، هولاکو حاکمیت ملک صدرالدین بر استان تبریز را تأیید نمود.

عکاسی و زلزله: تصاویری از زلزله آذربایجان شرقی

محمود پورباقر
Sans titre.jpg

گاهی باید ساعت‌ها و روز‌ها دوربین در دست به دنبال سوژه‌ای برای عکاسی بود. سوژه‌ای روایت‌گر که می‌تواند دنیایی از معانی را به تصویر بکشد. اما قدم زدن در روستایی که حالا کاملا تخریب شده و دیواری در آن سالم نمانده است به یک باره انبوهی از کادر‌ها و سوژه‌ها را پیش رویت قرار می‌دهد که مقاومت برای شات نزدن کاری دشوار می‌شود.

پیوست: 

سیری در کوچه های خاطرات؛ تبریز از شهریور 1320 تا انقلاب اسلامی

رویا آسیایی
Sans titre.jpg

ملازاده، حمید (1391)، سیری در کوچه های خاطرات؛ تبریز از شهریور 1320 تا انقلاب اسلامی، تنظیم و گردآوری سعید ملازاده، تبریز، انتشارات ارک
خاطره نویسی شیوه ی نگارشی جدیدی در ادبیات به شمار نمی رود. می توان خاطره نویسی را شامل نگارش سفرنامه ها، خودزندگینامه ها، یادداشت های روزانه و مرتب یا گاه نگاری های پراکنده دانست. بر این اساس نمونه های بسیار موفق خاطره نویسی در ادبیات فارسی وجود

مفهوم سکونت در مجموعه داستان های دده قورقود

رویا آسیایی
Dada.jpg

مجموعه داستان های دده قورقود قدیمی ترین اثر مکتوب به زبان ترکی است. این مجموعه مشتمل بر دوازده داستان و یک مقدمه است. داستان ها ویژگی حماسی دارند و در قالب نظم و نثر بیان شده اند. مضمون هر یک از داستان ها بیان دلاوری ها و رشادت های یکی از قهرمانان طایفه های ترکان اوغوز می باشد. دو داستان نیز مفهومی اسطوره ای دارد که با اسطوره های یونانی و اسطوره ی گیل گمش

شهرهای تاریخی جهان اسلام (5): تبریز (بخش اول)

مینورسکی، بوثورث، بلیر ترجمه ی ملیحه درگاهی
 ترین نقشه ی تبریز.jpg

 بنا بر متون عربی تبریز شهری در شمال غربی ایران و پایتخت تاریخی استان آذربایجان است. این شهر در عرض جغرافیایی 38 درجه و 5 دقیقه ی شمالی و طول جغرافیایی 46 درجه و 18 دقیقه ی شرقی و در ارتفاع 1367 متری قرار دارد.

یاللی: حرکت و معنا در یک رقص آذربایجانی

ابراهیم فیاض - اصغر ایزدی جیران
Yalli.jpg

هدف مقاله حاضر بررسی رقص از دیدگاه انسان­‌شناختی با تاکید بر ارتباط میان عناصر حرکتی رقص و نظام‌های معنایی است؛ گرایشی که سعی در بررسی رقص در زمینه فرهنگی آن و فهم رقص بنا بر جامعه تولیدکننده دارد. رقص یاللی از کهن‌­ترین و رایج‌ترین رقص‌های قومی در آذربایجان است که به اشکال بسیار متنوعی اجرا می‌شود. روش‌­شناسی ما در بررسی رقص یاللی الگوی هفت مرحله‌ای گرترید کیوراث است

معرفی دو کتاب از سجاد آیدنلو، در زمینه شاهنامه پژوهی

علی کاظمی
upload_Shahnameh-1.jpg.gif

 

آیدنلو، سجاد، 1388، از اسطوره تا حماسه، تهران، انتشارات سخن
سجاد آیدنلو، نویسنده کتاب از اسطوره تا حماسه، شاهنامه‌پژوه و محقق دانشور در حوزه ادبیات فارسی است. وی متولد سال ۱۳۵۹ شهرستان اورمیه و استاد ادبیات فارسی در دانشگاه پیام نور ارومیه است. از وی تحقیقات و مقالات زیادی در حوزه شاهنامه‌شناسی در مجلات معتبر داخلی و خارجی منتشر شده و کتبی نیز در این زمینه‌ها دارد.

سازماندهی گروهی و خدمات بهداشت روانی در مناطق زلزله‌زده آذربایجان شرقی

امیر عسکری
80271739-2824153.jpg

بلایای طبیعی و به‌ویژه زلزله، پیوسته رخ می‌دهند و بحران می‌آفرینند. بحران یک رویداد اجتماعی دردناک است و فقط مربوط به افراد بحران‌زده نمی‌شود، بلکه کل جامعه را دربر می‌گیرد. ساده‌ترین پیامد بحران آن است که عده‌ای به اجبار شهر یا روستا و خانه خود را ترک کرده، مهاجرت می‌نمایند. علاوه بر پدیده مهاجرت، مشکلات روانی – اجتماعی دیگری نیز وجود دارند. این مشکلات شامل از دست دادن

سخنرانی: بعد اجرایی در نمایش های حماسی: ساختارها و کارکردها در تعزیه حرّ در روستای ماولان (منطقه قره داغ)

گروه اخبار
Horr_Mavlan Village_1390.jpg

خانه هنرمندان ایران روز 23 آذر 1391 همایش علمی «حماسه پژوهشی در هنر عاشورایی» را برگزار خواهد کرد. در این همایش مقاله ای از  اصغر ایزدی جیران (دانشگاه تهران) با عنوان «بعد اجرایی در نمایش های آئینی: تحلیلی مردم شناختی از تعزیه حرّ در روستای ماولان (منطقه قره داغ)» در این همایش ارائه خواهد شد که چکیده آن به شرح زیر است.

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.