(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

شهر و فرهنگ

سهم ما از شهر چیست؟

سپیده پارساپژوه
Paris.jpg

دنیای زیر زمینی متروی پاریس، شهری یگانه را می سازد که در آن روزانه صدها هزار نفر دائما جابجا می شوند. راهروهای آن، آغشته به بوی ناخوش تلنبار شده هر گونه ترشح بدن انسان و حیوان و فوج عظیم ده هزار آدمی که هر لحظه به سرعت بدون هیچ توجهی به هیچ کس و هیچ چیز، با صورت هایی که بطور فجیعی بی تفاوت است، فقط از کنار هم عبور می کنند ... تصاویر سرگیجه آور تبلیغاتی، و صدای تکراری پیام های ضبظ

از مه میترا تا بابل

مسیح شیرافکن
 محمدحسن خان.jpg

مَه میترا
مه میترا از ترکیب دو کلمه مَه به معنای بزرگ و میترا به معنای فروغ دوستی و مهربانی، راستی و درستی است (برزگر ، ج 1 : 13). برزگر دلیل نام گذاری این شهر را به مَه میترا، وجود آتشکده ای در این شهر می دانست که جایگاه میترا بود. وی در ادامه کلمه مامطیر و مامطیرا را معادل کلمه مه میترا در زبان عربی می داند (همان).

محرمیت و خلوت در معماری ایرانی

مریم حسین یزدی
granhome2.jpg

مقدمه: « بنا داری سه ساحت است: ساحت اول نوعی سرپناه است در جهت حفظ و امنیت انسان در برابر گزندها . ساحت دوم ساختمان است که در آن علاوه بر کارکردهای مورد نیاز، عناصری از زیبابی شناسی و امنیت روانی ظهور می یابد . ساحت سوم معماری است یعنی بنایی که در آن معنا مقدم بر فرم است و به یک عبارت در معماری، معانی و مفاهیم صورت تجسمی می یابند. بنابراین معماری زبان و بیان معانی و مفاهیم است

«حقِ به شهر»

زهره روحی
david-harvey.jpg

نقد و بررسی «حق به شهر»، نوشته دیوید هاروی، ترجمه خسرو کلانتری، انتشارات مهرویستا
روند جهانیِ توسعه‌ی شهرها در چند دهه‌ی اخیر، ضمن بی‌خانمانی هولناک جمعیت کثیری از اقشار فرودست جوامع در سراسر جهان، به طرز فجیعی موجب تخریب محیط زیست شده است. هر دوی این امور نه تنها به وجود آورنده‌ی گفتمان‌های اعتراض‌آمیز از سوی جامعه روشنفکری بوده،

شهرهای تاریخی جهان اسلام (8): تهران (بخش دوم)

بوثورث، مینورسکی، کلمارد، هورکاد ترجمه ی ملیحه درگاهی
خیابان ولیعصر

6.به قدرت رسیدن قاجارها. کریم خان در 13 صفر، 2/1193 مارس سال 1779 درگذشت. بیستم ماه صفر آقا محمد خان در حرم شاه عبدالعظیم بود و یک روز بعد در منطقه ی تهران تاج گذاری کرد. هر چند تهران در قلمرو نفوذ علی مراد خان، برادر ناتنی جعفر خان زند، قرار داشت. در سال 1783/ 1197 آقا محمد خان قصد داشت برای نخستین بار ملک تهران را تصرف کند اما

توسعه پایدار، عدالت و برنامه‌ریزی فضایی

دُری ریوز ترجمه اولدوز نژادی
dory.jpg

تصویر: ریوز
دُری ریوز (Reeves, 2005) در کتاب خود "برنامه‌ریزی برای تنوع" به بررسی رابطه متقابل میان تنوع و عدالت در شهرها و تأثیر آن‌ها بر برنامه‌ریزی فضایی و توسعه پایدار می‌پردازد. به عقیده وی عدالت یک حکم ارزشی است که اساس و زمینه تنوع را تشکیل می‌دهد. عدالت یعنی اطمینان یافتن از اینکه انسان‌ها با نیازهای متفاوت، فرصت‌های برابر در اختیار دارند. تنوع بدون عدالت تنها به تفاوت منجر می‌شود.

درآمدی بر اقتصاد شهری

زهره نظام محله
DSC02613.JPG

درآمدی بر اقتصاد شهری نوشتۀ سعید عابدین درکوش
مقدمه: بنابر گستره و وسعت رویکردهای نظری در اقتصاد و اینکه چگونه بتوان آن ها را در جوامع شهری به کار گرفت، این نیاز احساس شد که درآمدی به اقتصاد شهری به منظور بررسی مسائل اقتصادی شهرها هم از لحاظ نظری و هم از نظر کاربردی به رشته تحریر درآید. در اقتصاد شهری

فضا/ رویداد/ مکان

محمد رسول موسی پور
rasoulpour.jpg

گروه معماری ماف (MUF) گروهی است که از سال 1994 در لندن کار خودش را با فعالیت هایی خصوصا در جهت تقویت زیرساخت های اجتماعی، فضایی و اقتصادی عرصه های عمومی شروع کرده است که نام گروه نیز مخفف بافت شهری جدید است. آنها معتقد و در واقع منتقدند که جریان غالب معماری به دنبال ارزشهای مصرفی و جنبه های فرمال معماری است ، لذا کاری که این گروه معماری در خیلی از پروژه ها انجام می

هنر و فرهنگ در کلان شهر: تدابیری برای پایداری

ملیحه درگاهی
arts and culture.jpg

هنر و فرهنگ در کلان شهر: تدابیری برای پایداری، نوشته ی کوین مک کارتی، الیزابت هنگان، جنیفر نواک
کتاب حاضر به بررسی وسعت و ساختار بخش های مختلف و نظام های حمایتی هنری در نواحی کلان شهری اصلی ایالات متحده ی آمریکا پرداخته و مکانیزم هایی را برای پایداری مشخص می کند، هدف از این مطالعه مطرح کردن خط مشی های سیاسی برای شهر

صدا در شهر: بررسی انسان شناختی تاثیر صدای مدرسه بر خانه های اطراف و دانش آموزان

فاطمه کلهر
footbal88.jpg

تحقیق درسی
دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، گروه انسان شناسی، دی ماه 1391
چکیده: در این تحقیق به بررسی مسائل اجتماعی، فرهنگی تاثیر صدای مدرسه بر خانه های مجاور آن و بررسی این صداها بصورت آلودگی صوتی

فوق تکثر و مفاهیم مربوط به آن (2)

استیون ورتووک ترجمه ی لایکا شریفی صادقی
92036d3938.jpg

سیاستهای دولتی، عملکرد بخش خدمات اجتماعی و درک عمومی  در مورد مهاجرین و اقلیتهای قومی شهر لندن بر پایه این تصور بوده که این قشر متشکل از جماعتهای گسترده و سازمان یافته افریقایی-کاراییبی و جنوب آسیایی می باشد که عمدتا از مستعمرات انگلستان و یا کشورهای مشترک المنافع به این کشور آمده اند. اما امروزه بریتانیا با نوعی "فوق تکثر" توصیف می شود، که عرصه سیاست گذاری و تحقیق را به چالش کشانیده است.

پیوست: 

تجربه زیسته ناشنوایان در شهر

طاهره انصاریان
Sans titre.jpg

تحقیق درسی
دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی، گروه انسان شناسی، درس انسان شناسی شهری، دی ماه 1391   
مقدمه: با آوردن نام شهر اولین خصوصیتی که به ذهن می آید شلوغی و سروصدای آن است که ناشی از تولید صدا توسط افراد برای برآوردن نیازهایشان می باشد. به عبارت دیگر انسان از طریق حواس پنج گانه خود با محیط اطراف ارتباط برقرار می کند که یکی از مهم ترین آنها حس

حافظه شهر شما در انسان شناسی و فرهنگ

گروه اخبار
memory of the city-logo_resized.jpg

انسان شناسی و فرهنگ در چارچوب پروژه  های خود در  تدوین تاریخ فرهنگی ایران مدرن  به ویژه در حوزه مدرن شهری و در طول صد سال اخیر از همه همکاران، علاقمندان و خوانندگان خود دعوت به  مشارکت می کند. هدف در مرحله نخست گرد آوری بیشترین تعداد ممکن  مواد اتنوگرافیک در حوزه شهری است.

شهرهای تاریخی جهان اسلام (8): تهران (بخش اول)

بوثورث، مینورسکی، کلمارد، هورکاد ترجمه ی ملیحه درگاهی
tehran-map.jpg

تهران که در متون عربی تیهران (Tihran) تلفظ می شود، شهری در شمال ایران است. طی اوایل دوران اسلامی تهران شهری مشهور و در اندازه ی متوسط بود، اما از اواخر قرن 18 بدل به پایتخت ایران، ایران مدرن و حالا جمهوری اسلامی ایران شده است. برای بررسی بیشتر در مورد ریشه شناسی نام تهران (هیچ یک متقاعد کننده نیست) رجوع شود به art  EI

فضا، شهر و نظریۀ اجتماعی

زهره دودانگه
faza nazarie ejtemai

فضا، شهرو نظریۀ اجتماعی، فرن تانکیس، ترجمۀ حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، انتشارات دانشگاه تهران،1390
شهر مهم ترین کانون اسکان اجتماعات انسانی است و از این رو تحلیل مناسبات درون شهری و برون شهری همواره با نظریات جامعه شناسانه پیوند دارد. تحلیل جامعه شناختی شهر می تواند در سطح کلان بر مبنای ساختارها و نظام های بالادست و در سطح خرد بر مبنای تفسیر کنش های افراد

بازنمایی تصویری تهران در سینمای ایران

نسرین ریاحی پور
sagkoshi1.jpg

« امروز در رشته های علوم اجتماعی پیشرو نظیر انسان شناسی ، مطالعات فرهنگی و حوزه های مطالعات تخصصی نظیر مطالعات جوانان ، مطالعات زنان ، مطالعات جهانی شدن و غیره ، تاکید هر چه بیشتر بر آن است که استفاده از ابزارها و قابلیت های بازنمایی انسان برای درک و تحلیل فرآیندها از لحاظ نظام شناختی و پیگیری این فرآیندها در مسیر ادراک و ساخت بازنمود و سرانجام ترکیب این بازنمود با سایر بازنمودهای ذهنی و مادی انسان ها ، از مهم ترین راه های درک و  تحلیل فرهنگ ها [ است ] چه به صورت انفرادی و چه در چشم اندازی انطباقی انجام بگیرد . » ( فکوهی 11:1292  )

برگزاری همایش معماری و شهرسازی انسانگرا

-
poster_1375727026_92551_file.jpg

همایش «معماری و شهرسازی انسانگرا» به همت دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین و سازمان نظام مهندسی این استان در آذر ماه سال جاری در قزوین برگزار خواهد شد.

محورهای اصلی همایش به گونه‌ای تنظیم شده که رشته‌های علوم انسانی، خصوصا علوم اجتماعی و روان‌شناسی نیز امکان حضور در برنامه و ارائه دیدگاه‌های خود را درخصوص معماری و شهرسازی معاصر خواهند داشت و از این‌رو، فرصتی برای ایجاد گفتگوهای بین‌رشته‌ای محسوب می‌شود.

شهرهای تاریخی جهان اسلام (7): نیشابور

هانگمن، بوثورث ترجمه ی ملیحه درگاهی
نیشابور

نیشابور که در عربی کلاسیک اغلب با عنوان نیشابور و در زبان فارسی نیشاپور تلفظ می شود یکی از چهار شهر بزرگ استان خراسان شرقی (به همراه مرو، هرات، و بلخ) از اوایل دوران اسلامی تا زمان حمله ی مغولها به ایران است. نیشابور مدرن واقع در استان خراسان فعلی به لحاظ وسعت کوچکتر بوده و از اهمیت کمتری برخوردار است، این شهر در عرض جغرافیایی

فوق تکثر و مفاهیم مربوط به آن (1)

استیون ورتووک ترجمه ی لایکا شریفی صادقی
92036d3938.jpg

عبارت "فوق تکثر" (super-diversity) برای تاکید بر نوع وسطح پیچیدگی شرایط کنونی جامعه بریتانیا استفاده شده است؛ شرایطی که مشخصه آن فعل و انفعال پویای متغیرها در هجوم فزاینده مهاجرین جدید در گروههای کوچک و پراکنده، با پیشینه های چندگانه و دارای زنجیره های ارتباطی فراملیتی، و متفاوت از نظر اجتماعی، اقتصادی و ساختار قانونی می باشد. برای حل مسایل مربوط به مهاجرین، در نظرگرفتن قومیت و یا کشور

بررسی انسان شناختی فرهنگ حاشیه نشینی و موقعیت تحصیلی دانش آموزان

شایسته مدنی
Untitled (2).jpg

حاشیه نشینی یک پدیده شهری مربوط به دهه های اخیر است که به علت مسائل و مشکلاتی که برای ساکنین آن و شهروندان بوجود می آورد، مورد توجه محققان قرار گرفته است. مسئله ای که این تحقیق قصد بررسی آن را دارد، بررسی انسان شناختی این پدیده با استفاده از روش کیفی و رابطه آن با موقعیت تحصیلی دانش آموزانی است که در این مناطق زندگی می کنند. برای انجام این کار منطقه حاشیه ای "حصار خط چهار" مورد مطالعه قرار گرفته است.

شهرهای تاریخی جهان اسلام (1): مشهد (بخش سوم)

م. استرک، ب. هورکاد ترجمه ی ملیحه درگاهی
shrine

حرم مطهر و مشهد به عنوان مرکز یادگیری و پارسایی شیعه:
 استقرار حرم امام هشتم علی الرضا در مشهد این شهر را بدل به مقصد اصلی زائرین ایرانی کرده است، فرآیندی که به موجب آن بر تکریم زیارتگاه افزوده شده، با این حقیقت اهمیت یافته است که برای حدود چهار قرن

سند قدیمی: گزارش مطالعه استراتژی دراز مدت طرح آمایش سرزمین (1355)

مهندسان مشاور ستیران/ سازمان برنامه و بودجه
1.bmp02.jpg

در اخرین سال های رژیم گذشته  شرکت مهندسان مشاور ستیران گزارش جامعی را بر روی الگوی طرح آمایش سرزمین فرانسه تهیه کرده بود که ضمن بررسی مسائل  برنامه ریزی شهری در ایران، چشم اندازی را برای ایجاد چندین کلانشهر در سطح  کشور ترسیم می کرد. این گزارش دارای ارزش  و اهمیت و حاوی اطلاعات بسیار مفیدی  درباره موقعیت شهری ایران در اواخر دهه 1350 است که خوانندگان می توانند در فرمت پی دی اف  آن را مطالعه کنند. 

پیوست: 

آماده سازی شهر برای کودکان

رویا آسیایی
 و شهر 2.jpg

شیعه، اسماعیل (1386)، آماده سازی شهر برای کودکان؛ نمونه مورد بررسی : تهران، تهران، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، نشر شهر
شهر برای چه کسی ساخته می شود؟ هرگونه پاسخ به این پرسش می تواند تفاوت های شگرفی در طراحی فضاهای شهری و پایه ریزی نهادهای شهری ایجاد کند. گروه های مختلفی در شهر زندگی می کنند، ثروتمندان، فقرا، کارگران، مردان، زنان، جوانان، سالمندان، بیماران و معلولان،

ارزیابی طرح مشارکتی تجمیع پلاک در نوسازی مسکن، محله اتابک (تهران)

زهره دودانگه
atabak

تصویر: محله اتابک، ماخذ: نگارنده
چکیده: طرح تجمیع پلاک یکی از شیوه های متداولی است که برای ساماندهی بافت های سکونتی ناپایدار،ریزدانه و همراه با گذرهای ناکارآمد بکار گرفته می شود. رویکرد مشارکتی در طرح تجمیع نیازمند توافق ساکنان و همکاری آن ها برای شراکت با یکدیگر و تجمیع پلاک های مسکونی شان است.

فضای عمومی و مفهوم "شهر باز" در طراحی شهری

ریچارد سنت ترجمه ی لایکا شریفی صادقی
sennett Colour photo.jpg

همه می خواهند در شهری امن و تمیز زندگی کنند، جایی که برای آنها امکانات رفاهی عمومی به اندازه کافی مهیا است، اقتصادی پویا دارد، مولد و محرک فرهنگ است و بر شکاف نژادی، قومی و طبقاتی جامعه مرهم می گذارد. اینها ویژگی شهرهایی که ما در آنها زندگی می کنیم نیستند. شاید چون اربابانی چون سیاستهای ملی دولتها، مشکلات عمیق فرهنگی و یا عوامل اقتصادی خارج از کنترل بر شهرها حاکم بوده و باعث شکست آنها در

شهرهای تاریخی جهان اسلام (3): شیراز (بخش دوم)

آ. لمبتون ترجمه ی ملیحه درگاهی
آرامگاه سعدی

بنا بر متون عربی شیراز، یکی از شهرهای تاریخی ایران است که در جنوب غربی استان فارس واقع شده. این شهر در عرض جغرافیایی 29 درجه و 36 دقیقه ی شمالی و طول جغرافیایی 52 درجه و 32 دقیقه ی غربی، ارتفاع 1524 متری و در انتهای غربی آبگیر بزرگی که در حدود 130 کیلومتر مربع طول و 24 کیلومتر مربع عرض دارد، قرار گرفته است

فعالیت در فضاهای شهری از دیدگاه یان گل

زهره دودانگه
faaliat dar shahr

اگر نظریه پردازی درباره شهر را به حوزه های زیبایی شناسی، عملکردی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی تقسیم کنیم، یان گل (1) در حوزه نظریه پردازان اجتماعی شهر جای می گیرد. او از شناخته شده ترین کسانی است که درباره کنش های هرروزۀ شهروندان و اهمیت فعالیت های اجتماعی در فضاهای شهری پژوهش کرده است. او در مقدمه کتاب خود «زندگی در فضای میان ساختمان ها» (2) تاکید می کند که «در همین

گفتگو با حسین کودک کار

نفیسه ایمانی
Sans titre.jpg

حسین کودک 5 ساله‌ای است که به همراه دو برادر دیگرش در پارک‌ها و خیابان‌های کرج فال می‌فروشند. او یک مهاجر غیرقانونی افغانی است  و اجازه تحصیل در ایران را ندارد، اما چند ساعت در هفته در یک موسسه غیردولتی به کلاس پیش دبستانی می‌رود. من در این موسسه با او شروع به صحبت کردم و او به راحتی و بدون خجالتی که از بیشتر بچه‌ها در این سن انتظار می‌رود با من وارد گفتگو شد. نکته‌ای که در صحبت با حسین

معرفی کتاب "تهران، سینما و مدرنیته شهری"، بهارک محمودی.

زهرا ملوکی
تصویر جلد کتاب "تهران، سینما و مدرنیته شهری"

در این کتاب پس از طرح مسئله‌ی اولیه در مقدمه، نویسنده به توضیح روش‌های مورد استفاده در این پژوهش و نظریه‌پردازان مهمی که از آراءشان استفاده کرده است پرداخته است؛ هم‌چنین برخی از کلیدواژه‌های اصلی پژوهش یعنی شهر و مدرنیته به تفصیل تعریف و تصریح شده اند و آثار فیلم‌سازان موج نو که کارشان را در کنار جریان اصلی فیلم‌سازی در ایران (فیلم فارسی) به تصویر شهر از زوایای گوناگون انجامیده است، نقطه‌ی عزیمت کتاب فرض شده اند.

گفتگو با ناصر فکوهی: بی هویتی شهری

سهيل سراييان
tehran 22.jpg

هویت شهری، خود یکی از بخش های هویت اجتماعی است. آنچه جامعه نامیده می شود نیز اگر اصل را بر ترجمه این واژه برای society در لاتین بدانیم، مربوط به نوعی از اجتماعی شدن است که با ظهور انقلاب صنعتی آغاز و رشد می کند و شکل بروز مادی آن عموما شهرنشینی است
    من و تویی که در شهر زندگی می کنیم و هر کدام از ما در نقطه یی از شهر شناخته می شویم، یک هویت داریم. این هویت ما را هم شغل و هم

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.