(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

انسان شناسی ادبیات

نظام تنشی و ارزشی از دیدگاه نشانه-معناشناسی سیال الگویی جهت تحلیل گفتمان ادبی

حمید رضا شعیری
images.jpg

این مقاله تلاشی است در جهت ارایة الگویی مناسب برای تحلیل گفتمان ادبی. در واقع، ما با تکیه بر رویکردی نشانه- معناشناختی و پساساختگرا نشان می‌دهیم که در صورت بکارگیری دید‌گاهی پدیداری در هنگام مطالعة نشانه می‌توان همة زوایای حضور زندة آن را مورد مطالعه قرار داد. تجزیه و تحلیل شعر "ققنوس" نیما تأکید بر این نکته

ارمنستان زادگاه عه ره ب شه مو، پدر رمان نویسی کردی

محمد خضری اقدم
عه ره ب شه مو (عه ره ب شامیلوف)

رمان بعنوان یکی از  ژانرهای  ادبیات مدرن  در میان کردها یکی از متاخرترین انواع ادبی بوده که در میانشان متداول شده است،علل این تاخیر در پیدایش رمان کردی وابسته بوده به شرایط  اجتماعی و فرهنگی ای که کردها در آن بسر برده اند.در این میان ارمنستان بر خلاف سایر کشورهایی که  کردها در آنجا زندگی کرده اند، فضای باز فرهنگی را برای کردهای آن منطقه فراهم ساخته  که  نمونه اش را می توان در تاسیس نخستین انجمن در

میراث ادبی روایی در ایران باستان

سارا قطبی راوندی
Mirase adabi .jpg

میراث ادبی روایی در ایران باستان. از ایران چه میدانم؟64/ زهره زرشناس/ تهران/ دفتر پژوهشهای فرهنگی/ 1384
در مقدمه نویسنده ابتدا سنت شفاهی یعنی انتقال سینه به سینه  ادبیات عامه را معرفی میکند و سپس زمان ودلیل و رویکرد پژوهش های انجام شده در این باره را شرح می دهد.پس از آن به شرح سنت شفاهی وپیشینه نوشتار در ایران میپردازد و در آخر روش کتاب را در بیان و تقسیم بندی این

دوران طلایی داستان نویسی ایران: یک تحلیل بوردیویی

آرش رضاپور
65834_480960616016_309096281016_6187627_958098_n.jpg

تصویر: آل احمد و ساعدی در تبریز
چکیده: اغلب پژوهشگران سال های 1330 تا اواسط 1350 خورشیدی را دوران طلایی ادبیات مدرن ایران می دانند. در مدتی کمتر از 30 سال، از نظر کمی به ناگاه حجم تولید ادبی در ایران چند برابر شد، و از منظر کیفی نیز آثاری پدید آمدند که برای همیشه در تاریخ ادبیات ایران ماندگار خواهند بود. در مقاله ی پیش روی تلاش شده است به یاری نظریه ی ادبی پیر بوردیو،

بازخوانیِ متنِ فارسی «داروی خرسندی»

سیما سلطانی
35927-22156.JPG

تصویر: مزداپور
ترجمه‌های متون پهلوی به فارسی، به دلیل زبانِ خاص و متفاوتی که دارند، کمتر توجه جوانان را به خود جلب کرده‌اند. مترجمان گرامی به حساب هرچه دقیق‌تر و سنجیده‌تر بودنِ کار ترجمه، زبانی را انتخاب می‌کنند که تنها پس از اخت شدن با آن و خواندن‌های متوالی است که پیچیدگی‌های خود را وامی‌نهد و اجازه می‌دهد که خواننده به آن سوی لفظ، یعنی محتوای متن دست یابد. اما واقعیت این است که بسیاری از این متون، اگر با خوانش

کارگاه ترجمه: از ماهیان تا پرندگان، درباره عکس های فتانه دادخواه

جلال ستاری ترجمه به فرانسه: ناصر فکوهی
Dadkhah202L.jpg

با تماشای این سفرههای رنگارنگِ آب، درخشان چون جواهر و ماهیهای قرمز خُرد و باریک، یادآور پروانه ماهی و پرنده ماهی و خورشید ماهی و زرین ماهی و عنبر ماهی، نفس تازه میکنم؛ چون از سویی، آب روشنایی است، آب آبادانی است، آب داند که آبادی کجاست و راهش را همواره به نرمی یا سیل آسا میگشاید و چون یکجا ماند، میگندد؛ ازینرو آب به غربال پیمودن و آب به ریسمان بستن و آب در قفس کردن و آب در هاون سودن

از ماهیان تا پرندگان: درباره عکس های فتانه دادخواه

جلال ستاری ترجمه به فرانسه: ناصر فکوهی

با تماشای این سفرههای رنگارنگِ آب، درخشان چون جواهر و ماهیهای قرمز خُرد و باریک، یادآور پروانه ماهی و پرنده ماهی و خورشید ماهی و زرین ماهی و عنبر ماهی، نفس تازه میکنم؛ چون از سویی، آب روشنایی است، آب آبادانی است، آب داند که آبادی کجاست و راهش را همواره به نرمی یا سیل آسا میگشاید و چون یکجا ماند، میگندد؛ ازینرو آب به غربال پیمودن و آب به ریسمان بستن و آب در قفس کردن و آب در هاون سودن

دورِباطلِ "طلای سیاه"

حبیب باوی ساجد
Mahmoud.jpg

نفت، فوتبال، جنگ، سینما وادبیات همگی از مشخصات یک خطه هستند، یک جغرافیای جهان شمول؛ خوزستان؛ جنوب جهان، وحالا تومانده ای حیران که از کجای داشته های یک خطه، که داشته های ملی ست سخن آغاز کنی؟ خاصه این که هنوز هستند کسانی بی خبر از این داشته ها. براستی نفت، غنیمت است یا نغمت؟ آن هنگام که موبورهای چشم رنگی از آن سوی جهان با کشتی های شان برآب راندند، گمان می

مقالات قدیمی: ریاضت به عشق در مکتب مولانا

نویسنده: مهین تجدد (جهانبگلو) / آماده سازی برای انتشار: شهراد رزاق پور
عکس: 

ریاضت عملی است که ضد عادتها انجام میگیرد و از مبارزه میان خواسته های نفس و عمل ریاضت تربیت عرفانی آغاز میشود.
بعقیده عرفان محصول بیماری عادت کندی و زنگار خوردگی ذهن و عدم تحرک اندیشه می باشد اعم از این که آن عادت در نتیجه یک عمل پسندیده و خیر پیدا شده باشد یا فعل ناپسند و مذموم.

کار انتقاد (3) (خرداد 1343)

تی.اس.الیوت / ترجمه: رضا سیدحسینی/ آماده‌سازی برای انتشار: نسرین راستگو
عکس: 

اگر آن عده را که به الهام و امتیازات خویش می بالند کنار بگذاریم و به سوی کسانی برگردیم که با شرمساری به عرف و حکمت انباشته شده در طول قورن تکیه می کنند ، و بحث مان را به عده ای که این حس قبول را با علاقه می پذیرند محدود سازیم ، می توانیم لحظه‌ای دربارهء استعمال عبارات «منتقد» و «آفریننده» از طرف کسی که بطور کلی در صف این هم قلمان متواضع جا دارد ، بحث کنیم . «ماتیو آرنولد» این دو فعالیت را

شانزدهمین جشنواره بین المللی نمایش های آیینی، سنتی و اهدای جایزه «جلال ستاری»

گروه اخبار
16418384_7682546caadf.jpg

شانزدهمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی از 24 تا 30 شهریور در تهران برگزار می شود. در  این برنامه جایزه «جلال ستاری» نیز به گروهی از پژوهشگران ایرانی و غیر ایرانی متخصص در این حوزه اهدا خواهد شد. در این مطلب گزارشی از این  جشنواره به نقل از روزنامه اطلاعات و فهرست کاندیداهای این جایزه را می خوانیم.

پیوست: 

دمی با ایناتسیو سیلونه و پاس‌داشت خاطرات گذشته

زهره روحی
ignazio-silone.jpg

نقد و بررسی روباه و گلهای کاملیا، اثر ایناتسیو سیلونه
آشنایی بسیاری با اینتاتسیو سیلونه (1978 ـ 1900) به سالها پیش از انقلاب برمی‌گردد. به کشاکش سالهای جنگ سرد. بنابراین با اطمینان می‌توان گفت در جهان دو قطبیِ آن روزگار وی یکی از نویسندگان بسیار محبوب نسل جوانِ ایرانی بود: نسل به اصطلاح «انقلابی» و «آرمان‌گرا». نکته‌ای

کار انتقاد (2) (اردیبهشت 1343)

تی.اس.الیوت / آماده‌سازی برای انتشار: نسرین راستگو
عکس: 

مسئلهء روابط اثر هنری با هنر ، اثر ادبی با ادبیات ، انتقادها با منتقد ، به همان صورت که مطرح کردم ، بنظر من طبیعی و فطی جلوه می کرد. درک قابل بحث بودن این مسئله یا بهتر بگوید: درک این نکته را که انتخاب صریح و قاطعی در این مسئله لازم است مدیون آقای «میدلتن موری» هستم . نسبت به آقای «میدلتن موری» دین روزافزونی بگردن خودم احساس می کنم. اغلب منتقدان دست اندرکارا بهامند . آنها سازش می کنند ، به

پای صحبت سودابه فضائلی

...
orginal-photo_report-4814.jpg

از شانزده سالگی شروع به نوشتن کردم، ولی‌ جز یکی‌ دو داستان از کارهایم در مجله فردوسی‌ و تلاش آن‌ زمان، کار دیگری از کارهایم به چاپ نرسید، به خصوص که در آن‌ دوران در ایران نبودم و معمولاً سپردن کار چاپ کتاب به دیگری، به نتیجه نمی‌‌رسد. در همین ایام به ترجمه پرداختم و دو کتاب گاسپار از پیتر هانتکه، و راهی‌ به سوی شمال از ادوارد باند را در ۱۳۵۲ برای کارگاه نمایش ترجمه کردم که آنها هم به چاپ نرسید و

حافظه شهر شما در انسان شناسی و فرهنگ

گروه اخبار
memory of the city-logo_resized.jpg

انسان شناسی و فرهنگ در چارچوب پروژه  های خود در  تدوین تاریخ فرهنگی ایران مدرن  به ویژه در حوزه مدرن شهری و در طول صد سال اخیر از همه همکاران، علاقمندان و خوانندگان خود دعوت به  مشارکت می کند. هدف در مرحله نخست گرد آوری بیشترین تعداد ممکن  مواد اتنوگرافیک در حوزه شهری است.

کار انتقاد (1) (فروردین 1343)

تی.اس.الیوت / آماده‌سازی برای انتشار: نسرین راستگو
عکس: 

در مقاله‌ای که سالها پیش دربارهء روابط میان کهنه ونو، در قلمرو هنر، نوشته شد نظری اظهار کرده بودم که هنوز به آن پای بندم. از این رو مانعی نمی‌بینم که این عبارات را در اینجا بیاورم، زیرا مقالهء حاضر تطبیق همان اصلی است که می‌گوید:
«آثار هنری موجود ، در میان خودشان نظم مطلوبی دارند که ورود اثر هنری تازه (واقعاً تازه) آنرا تغییر می‌دهد. تا وقتیکه اثر تازه از راه نرسیده

به یاد شیرکو بی‌کس

...
shirku.jpg

شاعر
1940-2013

در روزهای نیمه ماه مرداد 1392،  یکی از نامدارترین شاعران کرد، در گذشت و مرگ او بازتاب گسترده ای در میان  کردهای سراسر جهان و سایر دوستداران  فرهنگ و ادبیات و همه آزادیحواهانی که جسارت و آزادیخواهی او را در پذیرش تبعید می ستودند، داشت. انسان شناسی و فرهنگ با تاخیر به دلیل تعطیلات تابستانی خود ، یاد این شاعر ارزنده را گرامی داشته و فقدان او را به خانواده اش و به تمام فرهنگ دوستان جهان و به ویژه

آشیل و اسفندیار: دو همزاد اسطوره ای

مینو امیرقاسمی / گزارش از رویا آسیایی
نبرد رستم و اسفندیار

تصویر: نبرد رستم و اسفندیار
در جهان بیکران اندیشه­ ی بشری همه­ چیز از نیک و بد و زشت و زیبا از وحدتی عجیب برخوردار است؛ و آنچه برخی از اندیشه­  ها را هم جاودانه می­ سازد، همان پیوندی است که ایران را به یونان، یونان را به مصر، مصر را به روم و نهایتاً تمام جهان را فراتر از حدومرز و رنگ و نژاد به هم متصل می­ سازد، و کمربندی شگفت از اندیشه­  های روشن و تیره و نشانه­ های فرهنگ­ های متفاوت بر کمر حیات بشری می­ بندد.

فتح یا سقوط: ترکی سازیِ کنستانتینوپُل (قسطنطنیه)

اورهان پاموک ترجمه از ترکی استانبولی: کیوان حق نظری
pamuk1.jpg

مقدمه ی مترجم:آنچه در پی می آید ترجمه ای است از یکی از فصل های سی و هفت گانه ی کتاب «استانبول، خاطرات و شهر»، که سه سال پس از انتشار، جایزه ی نوبل ادبیات « 2006» را برای پاموک به ارمغان آورد. او در این کتاب به خاطرات  خود و استانبول می پردازد. پاموک استانبول  دوران کودکی اش را  مثل عکس های سیاه و سفید، جایی نیمه تاریک و سربی رنگ  به یاد می آورد. کتاب  عکس های سیاه و سفید زیادی

بازی‌های گرسنگی

زهرا سادات ابطحی
suzanne-collins_320.jpg

تصویر: کالینز
سه‌گانه the Hunger Games نوشته سوزان کالینز که در ایران با ترجمه‌های مختلفی از جمله بازی‌های گرسنگی، بازی‌های عطش و بازی‌های فقر شناخته می‌شود مجموعه رمانی نوجوانانه درباره دختری 16 ساله به نام کتنیس اوردین(Katniss Everdeen) است که همراه مادر و خواهر کوچکترش؛ پریم (Prim)که  در منطقه دوازده  کشور پانم خیالی (Panem) زندگی می‌کند

مقالات قدیمی: آخرین دیدار با فرانتس کافکا(3) (دی 1352)

گوستاو یانوش/ ترجمه‌ی مصطفی اسلامیه/ آماده‌سازی برای انتشار: نسرین راستگو
عکس: 
درودهای فراوان من از سیاهچال کاغذ شما باد!
در بهار 1921 دو ماشین عکاسی خودکار که تازه اختراع شده بود در پراگ به کار افتاد. این ماشینها شش عکس مختلف از آدم می‌گرفت. من یک سری از این عکسها را به کافکا نشان دادم و با خوشحالی گفتم: «با چند کرون آدم می تواند از زاویه های مختلف عکس خودش را بگیرد. این ماشینها وسیله‌ای برای

تصویر زن ایرانی در دو داستان معاصر ایرانی: بازخوانی دو مجموعه داستان از زویا پیرزاد و فریبا وفی

دورتا سواپا
52bc707c37c0e8664ab7f4d3acf1284e.gif

تصویر: پیرزاد
«مثل همه عصرها» نوشته‌ی زویا پیرزاد و «حتی وقتی می خندیم» اثر فریبا وفی، هر دو در دهه‌ی 70 و با فاصله هشت سال از هم منتشر شدند. در اینجا قرار است نگاه مختصری به هر دو کتاب بیاندازیم تا ببینیم تصویر زنی که از لابه لای صفحات این دو کتاب بیرون می آید، چه زنی است؛ زندگی اش چطور است و آرزو هایش چیست. آیا روایت با واقعیت جامعه‌ی ایرانی همخوانی دارد؟ 

نوشته ای کوتاه درباره ی نمایش نامه ی «باغ آلبالو»

علی مراد عناصری
smallchekhov.gif

بنیاد همه چیز بر رنج و تباهی است. بر این باورم که همیشه نمی توان جلوی رنج و ویرانی و تباهی را گرفت. مشکل بنیادی است؛ و از دریافتن آن ناتوانم که چرا برخی آدم ها می اندیشند که هر چیزی را می «توان» ـ نه «باید» ـ به پیش از فاجعه باز گرداند؛ این پرسش، به معنای بالابردن پرچم تسلیم و سازش، و بی عملی نیست؛ و هم چنین، به معنای آغوش گشودن بر فاجعه و رهایی بخش دانستن آن نیست؛ به معنای ناممکن دیدن رهایی

بررسی تطبیقی روایات بین‌النهرینی آفرینش

رضا اسکندری
41906196.jpg

چکیده: روایات آفرینش، بخشی ارزشمند، جذاب و تاثیرگذار از اساطیر مذهبی و ملی هر قوم را تشکیل می‌دهند. این روایات، علی‌رغم شباهت‌های بسیار، در میان اقوام مختلف به طرق مختلفی ثبت و روایت شده‌اند. اما از این میان، اساطیر بین‌النهرینی به واسطه‌ی انتقال و بازگو شدن در سنت یهودی-مسیحی، و نیز پذیرش و تکرار در منقولات اسلامی، اعتباری جهانی یافته و بدین‌ترتیب، هر سه دین بزرگ ابراهیمی را متاثر از خود ساخته‌اند. در این جستار

آلبر کامو و فلسفه (5)

دانشنامه اینترنتی فلسفه ،ترجمه امیر غریب عشقی
camus1-249x300.jpg

اندیشه گناه و بی گناهی در آثار کامو اصول، ارتباط خاصی با دیگر افکار و دیدگاههای وی دارد: " مخالفت با اندیشه الهیات مسیحی و همچنین الحاد و تاثیرات و عواقب آنها ".کامو به عنوان کسی که قلباً ستایشگر طبیعت و از دیدگاه ذهنی فردی شکاک و غیر معتقد بود، هرگز در طول زندگی خود نتوانست به الهیات مسیحی و ادبیات مرتبط با این ایده اعتقاد پیدا کند.

ادبیات عاشق‌های ارمنی اصفهان

آزاد ماتیان
Adabiate_Asheghha.jpg

ارمنیان در حوالی قرن دهم هجری/ هفدهم میلادی به ادبیات عاشقی روی آوردند. اما موضوع جالب توجه آن است که اولین نمونههای شعر عاشقی، در نواحی ارمنینشین خارج از سرزمین ارمنستان و بدون شک، تحت تأثیر عاشقهای ترک زبان به وجود آمدند. تا به امروز، محققان ارمنی در این موضوع اتفاق نظر دارند که ادبیات عاشقی ارمنی ابتدا در جلفای اصفهان و بلافاصله بعد از کوچ ارمنیان از جلفای ارس به

مقالات قدیمی: سخنور دوران بیداری (ادیب الممالک فراهانی) (1354)

ابراهیم صفائی / آماده سازی برای انتشار: نسرین راستگو
عکس: 

انقلاب مشروطه ایران با آنکه انقلابی ناقص و رشدنیافته و بی برنامه و فاقد رهبری صحیح بود و اغراض شخصی و سیاسی و تحریکات خارجی رفته رفته مسیر آن را بسوی بیراهه تغییر داد، با این حال چهره های اصیل و درخشان و وطنخواهان پاکبازی در این نهضت پیدا شدند که صادقانه در راه تحصیل آزادی و انجام اصلاحات اداری و اجتماعی و ریشه کن کردن فساد و انحطاطی که در اثر جهل و فقر و خودکامگی دستگاه استبدادی بر

ویژه چهره ماه: از بعد زیبایی شناختی

هربرت مارکوزه ترجمه ی ملیحه درگاهی
 مارکوزه.jpg

در شرایطی که واقعیت تیره بخت تنها از طریق کنش سیاسی رادیکال تغییر می پذیرد، دغدغه ی زیبایی شناختی در پی توجیه است. انکار عنصر ذاتی ناامیدی در این مورد بیمعنی به نظر می رسد: عزلت گزیدن در جهانی خیالین، جایی که شرایط موجود دگرگون شده و فقط در قلمرو خیال مستولی می شود. هر چند این تصور ایدئولوژیکی محض از هنر با شدت فزاینده ای مورد تردید واقع شده است.

منظور از "مزرعه حیوانات" چه بود؟ » نامه اورول به مک دانلد

جرج اورول ترجمه ی محمد احمدی
animal-farm1.jpg

درباره پرسش شما درباره مزرعه حیوانات. البته مزرعه حیوانات را در اصل به عنوان هجویه ای بر انقلاب روسیه نوشتم. اما قطعا در پی  کاربست وسیع تری بودم، تا جایی که می خواستم نشان دهم که "آن شکل از انقلاب" (انقلاب خشونت بار توطئه آمیز که توسط افرادی که به شکل ناخودآگاه تشنه ی قدرت بودند هدایت شد) فقط می تواند به تغییر اربابان منجر شود.

درباره ی نقص هامارتیا، گناه،نقص عضو، جراحت، جنون،شالوده شکنی و تحریف

سپهر خلیلی
9781859841532-frontcover.jpg

تصویر: بتای
سراسر فهم تاریخی انسان از رنج نشان می دهد که نوعی نقصان در کار است که تقدیر تراژیک او را رقم می زند. نوعی سستی و ناتوانی، نوعی جراحت،یا گناه که زندگی انسان و خواست او را شکل می دهد،گویی به منزله ی صحنه ی خروج همسرایان یا همان لحظه ای که تقدیر اتفاق می افتد

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.