«ننه مخمل»صدایش می‌کردند. خانه‌اش سرپناهی بود برای کسانی که به شوق دیدن روستای «خفر» پا به دامن دنا می‌گذاشتند. همسرش سال‌ها پیش به رحمت خدا رفته بود. دیگر فرزندانش مستقل شده بودند و او به شوق دیدن نوه‌هایش که سکوت خانه را در جیب‌هایشان می‌گذاشتند روزها را تا نزدیک شدن پایان هفته می‌شمرد.

پیوست: 

nane makhmal.pdf

مقدمه: « بنا داری سه ساحت است: ساحت اول نوعی سرپناه است در جهت حفظ و امنیت انسان در برابر گزندها . ساحت دوم ساختمان است که در آن علاوه بر کارکردهای مورد نیاز، عناصری از زیبابی شناسی و امنیت روانی ظهور می یابد . ساحت سوم معماری است یعنی بنایی که در آن معنا مقدم بر فرم است و به یک عبارت در معماری، معانی و مفاهیم صورت تجسمی می یابند. بنابراین معماری زبان و بیان معانی و مفاهیم است

در یادداشت پیشن که از سلسله یادداشت‌های «خانه و تنوع فضایی مطلوب» بود، ذیل بحث نیاز به ارتباط با خود، مفهوم «خلوت» مطرح شد و با « فضای شخصی» پیوند برقرار کرد. یادداشت حاضر اما سعی بر تشریح بُعد دیگری از نیازهای شخصی دارد و این‌بار متمرکز بر «تَن» و نیازهای بیولوژیک است؛ مفهومی که بدون‌شک، بخشی از رونق کنونی خود را مدیون اندیشه‌های فیلسوف معاصر فرانسوی، موریس مرلوپونتی (Maurice Merlea- Ponty) است.

تصویر: سقانفار شیاده
چکیده: سقانفارها جزء بناهای مذهبی منطقه مازندران هستند که از مصالح کاملا چوبی و نیمه چوبی در دو طبقه ساخته می شدند. این بناها در مجموعه های مذهبی و به ویژه در کنار تکیه ها ساخته می شدند. سقانفارها دارای تزیینات بسیار زیبایی شامل تزیینات چوبی و نقاشی روی چوب

گروه معماری ماف (MUF) گروهی است که از سال 1994 در لندن کار خودش را با فعالیت هایی خصوصا در جهت تقویت زیرساخت های اجتماعی، فضایی و اقتصادی عرصه های عمومی شروع کرده است که نام گروه نیز مخفف بافت شهری جدید است. آنها معتقد و در واقع منتقدند که جریان غالب معماری به دنبال ارزشهای مصرفی و جنبه های فرمال معماری است ، لذا کاری که این گروه معماری در خیلی از پروژه ها انجام می

در یادداشت قبلی گفته شد که خانه می‌بایست تنوع یا گوناگونی فضایی را درون خود پذیرا بوده، به این معنا که نیازهای مختلف ساکنان را در نظر بگیرد. حال این نیازها کدامند و شکل مطلوب پرداختن به آن‌ها از نظر ساکنان چگونه است؟ مهم‌ترین نیاز هر شخص به خانه را می‌توان حفظ «خود» دانست که با مفهوم کلی «بقا» در ارتباط قرار می‌گیرد.

مقدمه: معماری و فرهنگ رابطه متقابل و دوسویه دارند، از یک طرف معماری بر فرهنگ تأثیر می گذارد و از طرف دیگر فرهنگ نسبت به معماری تأثیر گذار است. از اینرو، معماری نقش مهمی در شکل گیری روابط و فرهنگ مردمان دارد . مبحث اساسی در معماری ، فضا هست و از آنجا که تا حدی رفتار در درون فضا رخ می دهد ، می توان با مدیریت فضا ، رفتارهای داخل فضا را مدیریت کرد.

«اگر وظیفه هواپیما پرواز کردن است، وظیفه خانه چیست؟ لوکوربوزیه فهرستی از وظایف خانه تهیه کرد (درواقع خوانندگانش را به «لحاظ علمی» متقاعد نمود) و گفت سایر تمایلات، چیزی جز تار عنکبوت‌های تخیلی نیستند. به اعتقاد او وظیفه خانه این است که:

محمدکریم پیرنیا را بدون‌شک همه کسانی که به حوزه معماری ایرانی علاقمند هستند می‌شناسند، کسی که برخی عنوان «پدر معماری سنتی ایران» را به او منتسب می‌کنند. پیرنیا بیشتر با مجموعه کتاب‌هایی که درخصوص معماری ایرانی و اسلامی نوشت شهرت دارد، کتاب‌هایی چون «راه و رباط»، «شیوه‌های معماری ایران»، «گنبد در معماری ایران»،

همه می خواهند در شهری امن و تمیز زندگی کنند، جایی که برای آنها امکانات رفاهی عمومی به اندازه کافی مهیا است، اقتصادی پویا دارد، مولد و محرک فرهنگ است و بر شکاف نژادی، قومی و طبقاتی جامعه مرهم می گذارد. اینها ویژگی شهرهایی که ما در آنها زندگی می کنیم نیستند. شاید چون اربابانی چون سیاستهای ملی دولتها، مشکلات عمیق فرهنگی و یا عوامل اقتصادی خارج از کنترل بر شهرها حاکم بوده و باعث شکست آنها در

پیوست: 

2013-07-08 (Autosaved).docx

اگر نظریه پردازی درباره شهر را به حوزه های زیبایی شناسی، عملکردی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی تقسیم کنیم، یان گل (1) در حوزه نظریه پردازان اجتماعی شهر جای می گیرد. او از شناخته شده ترین کسانی است که درباره کنش های هرروزۀ شهروندان و اهمیت فعالیت های اجتماعی در فضاهای شهری پژوهش کرده است. او در مقدمه کتاب خود «زندگی در فضای میان ساختمان ها» (2) تاکید می کند که «در همین

کتاب «بوطیقای فضا[1]» اثر گاستون باشلار[2] و محصول 1958 فرانسه، پس از 54 سال، توسط مریم کمالی و محمد شیربچه ترجمه و در سال 1391، توسط انتشارات روشنگران و مطالعات زنان روانه بازار شده است. این کتاب که در ده فصل مجزا به طرح ابعاد مختلف مسئله درون می‌پردازد، از مهم‌ترین آثار موجود در زمینه انسان‌شناسی فضای خانگی است، فصل‌های کتاب به این شرح هستند: «خانه»، «خانه و جهان»،

در یادداشت‌های پیشین، ابعاد مختلف نفوذپذیری فضای خانگی به جهت بصری، شنیداری، بویایی و کالبدی  مورد بررسی قرار گرفت. مشکلات فضاهای مورد بررسی به روایت تجربیات ساکنان، توضیح داده شد و در مواردی هم اشاراتی به نفوذپذیری مطلوب از منظر آن‌ها پرداخته شد. یادداشت حاضر به عنوان جمع‌بندی‌ای از کلیه مباحث پیشین، درصدد است تا مدلی برای فهم نفوذپذیری مطلوب از منظر فرهنگی ارائه دهد.

مقدمه: از کهن ترین کتیبه های به جای مانده قرون اولیه اسلامی در بناهای اصفهان، کتیبه مسجد جامع اصفهان و مسجد جامع برسیان است که به خط کوفی ساده با تکنیک آجر،  اجرا شده که اولی بدون تزئینات و دومی با تزئینات محدود گچی است. استفاده از خط کوفی ساده، آغاز راه تیبه نگاری بود،

پیوست: 

نگاری، امیر رجایی.pdf

در یادداشت‌های پیشین، اشکال مختلف نفوذپذیری شامل دیداری، شنیداری و بویایی مورد بررسی قرار گرفت حال آن‌که ساده‌ترین درک از معنای این واژه، گذار کالبدی و فیزیکی افراد بین درون و بیرون است که به واسطه جسم آن‌ها و عمل حرکت صورت می‌گیرد. نفوذپذیری کالبدی، چه ابعادی دارد و به لحاظ فرهنگی چگونه تعبیر می‌شود؟ یادداشت حاضر به این موضوع خواهدپرداخت.

در یادداشت‌های پیشین، دو بعد از موضوع نفوذپذیری یعنی بعد بصری و بعد صوتی مورد بررسی قرار گرفت. یادداشت پیش‌رو، سعی دارد مسئله مذکور را این‌بار از بعد بویایی باز نموده و نشان دهد «بو» چگونه می‌تواند به مثابه موضوعی فرهنگی درنظر گرفته شود؟ مسئله‌ای که شاید حساس شدن نسبت به آن بتواند طراحی و ساخت خانه‌های معمولی شهرهای امروز را خاصیتی دیگر بخشد.

ناصر فکوهی: در ابتدای صحبت‌هایم لازم می‌دانم به این نکته اشاره کنم که دیدگاه‌هایی که اینجا مطرح می‌کنم طبعا با رویکردی معمارانه نیست، بلکه به انسان شناسی تعلق دارد و از این رو ممکن است انطباق کاملی چه در شکل و چه در مفهوم  با مفاهیم و مباحثی که معماران دارند، نداشته باشد. البته  پیش از انقلاب و از حدود 1340 شمسی تلاش‌هایی در جهت ایجاد روابط بین رشته‌ای میان حوزه فرهنگ و معماری صورت گرفته

بررسی‌ها گویای آنند که تعریف فضای درونی از نظر افراد، محدود به تجربه‌های بصری نبوده و احساس امنیت، فردیت و حریم خصوصی، به طور کلی با صدا نیز در ارتباط است. در یادداشت‌های پیشین، ابعاد مختلفی از مسئله نفوذپذیری بصری مورد بررسی قرار گرفت و تاکید شد که نفوذپذیری، انواع دیگری نیز دارد. از آن جمله می‌توان به نفوذپذیری صوتی اشاره کرد که تراوا بودن درون و بیرون را نسبت به موضوع صدا مورد بررسی قرار می‌دهد.

چکیده: هدف از ارایه این مقاله بررسی رابطه انسان و معماری (خانه و مسکن) در خانه مکرمه قنبری نقاش خودآموخته بابلی است که بخش زیادی از خانه خود را در روستای دریکنده بابل با نقاشی هایش زینت داده است. او در نقاشی های دیواری منزلش سرگذشت زندگی خود را به صورت تمثیل وار و گاها نمادین بیان کرده است.

پیوست: 

مربوط به مقاله نگاهی انسانشناختی به معماری خانه مکرمه قنبری شهرستان بابل نوشته احمد پیرزاد در وب سایت انسان شناسی و فرهنگ.pdf

در یادداشت پیشین، بخشی از ابعاد مسئله نفوذپذیری مورد بررسی قرار گرفت و توضیح داده شد که اولا، عموم ساکنان مطلقا تمایلی برای دیده شدن فضای درونی‌شان توسط افراد بیرون از این فضا ندارند و دوما، نداشتن دید نسبت به بیرون را مطلوب تلقی نکرده و مشتاق دیدن بیرون هستند. حال جای این پرسش مطرح است که کدام بیرون و چه عناصری از آن؟ آیا دیدن هر آن‌چه که بیرون از فضای خانه وجود دارد از درون، رضایت‌بخش است، یا تنها تماشای برخی عناصر، مجاز و مطلوب قلمداد می‌شوند؟

تصویر: خانه بهنام، تبریز
نگاهی به عناوین پژوهش های انجام شده در حوزه های مختلف از علوم انسانی تا هنر و شهرسازی، نشان می دهد که هویت یکی از پرمناقشه ترین و بحث برانگیزترین مفاهیم در چند دهه ی اخیر بوده است و به دغدغه ای مهم برای صاحبنظران و برنامه ریزان تبدیل شده است.

توضیح عکس: موقعیت خانه و خانه مقابل، به گونه‌ایست که فرد امکان باز گذاشتن پنجره اطاق خود را ندارد.
نفوذپذیری بصری، یکی از اشکال شناخته‌شده نفوذپذیری و از مهم‌ترین دغدغه‌ها و چالش‌های بسیاری از ساکنان خانه‌های معاصر است. منظور از آن، ارتباطی است که به لحاظ دیداری، بین درون و بیرون ایجاد شده و امکان بسط یافتن این دو فضا در امتداد یکدیگر را برای کاربران فراهم