(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

فرهنگ عرب

مشکل هویتی در عربستان (لوموند دیپلماتیک: سپتامبر 2013)

آملی لورونار ترجمه ی آریا نوری
femme-saoudienne.jpg

دختران جوان سعودی که مثل پسر ها لباس میپوشند
دختران دانشجو در عربستان سعودی که تحت تاثیر سریال های تلویزیونی محلی و همچنین آمریکایی قرار گرفته اند ، بر خلاف جنسیت شان ، لباس های پسرانه میپوشند. آنها خود را « بویا » (۱) مینامند.

چهره ی ماه سپتامبر: بررسی اوضاع ژئوپولتیک در بحران جهان عرب

امانوئل والرشتاین ترجمه ندا لاشیدایی
Wallerstein-Panel-200x250.jpg

در سال 1822، وزیر امور خارجه بریتانیا، جورج کنینگ، طی یادداشتی به نخست‌وزیر آن‌ زمان، دوک ویلینگتون، آن‌چه که به نظر وی باید به عنوان اصل سیاست خارجی بریتانیا در نظر گرفته می‌شد را این‌گونه ترسیم کرد:
"ما نباید خواسته هیچ دولت و یا منافع هیچ ملت دیگری را مدنظر قرار دهیم به‌جز مواردی که این خواسته‌ها و منافع، امکان هم‌سویی با منافع انگلیس

چهره ی ماه سپتامبر: لیبی و چپ جهانی

امانوئل والرشتاین ترجمه ی نوژن اعتضادالسلطنه
bff6b_ap_libya_Gadhafi_480_12Jun10.jpg

در مورد وقایع لیبی تحلیل های فریب کارانه بسیار در کنار تحلیل های گیج کننده بسیار وجود دارند و همین امر سبب می شود تا در مطلع شدن از حوادثی که در آن کشور می گذرد با دشواری هایی مواجه شویم. در این مورد جنبه های بسیاری وجود دارند که از دید بخشی از چپ جهانی مورد غفلت قرار گرفته اند و

دلالت‌های تئولوژیک جنگ در خاورمیانه

رضا اسکندری
 بنیادگرای تکفیری.jpg

تصویر: نیروهای بنیادگرای تکفیری
1- مقدمه:جنگ میان اعراب و اسراییل، علاوه بر ریشه‌های مستتر یا آشکار خود در ساختارهای اقتصاد سیاسی و جغرافیای سیاسی جهان، دلالت‌ها و تلازمات فرهنگی-تئولوژیک بسیاری نیز دارد. این دلالت‌ها هرچند از سوی مفسرین و تحلیل‌گران علوم سیاسی عموما کنار زده می‌شوند؛ اما از منظر

بلبشوی دیپلماتیک، بر بالین مصر (لوموند دیپلماتیک: سپتامبر 2013)

آلن گرش ترجمه ی شهباز نخعی
egypte-chars070713.jpg

«دوستان دائمی درکار نیست.  آنچه هست منافع دائمی است».
آزادی، حتی مشروط، حسنی مبارک رییس جمهوری سابق مصر کاملا نمادین به نظر می رسد.  آنچه که با بسیج مردمی علیه محمد مرسی آغاز شد، شکل بازگشت به رژیم گذشته را به خود گرفته است.  قدرت حاکم نه فقط می خواهد کار اخوان المسلمین را یکسره کند، بلکه دستاوردهای قیام سال ٢٠١١ رانیز تهدید می نماید.  وضعیتی که اتحادهای بین المللی را بیش از پیش متزلزل می کند.

طرح المنصف المرزوقی برای تأسیس دیوان بین المللی حقوق اساسی: وادار کردن دولت ها به وفای به عهد(لوموند دیپلماتیک: سپتامبر 2013)

مونیک شومیلیه ژاندرو ترجمه ی منوچهر مرزبانیان
531314-Humanrights-1365136663-578-640x480.jpg

سرکوب خونین در مصر و سوریه، جاسوسی همگانی در ایالات متحده، سختگیری ها و عملکردی زیانبار در ارتباط با حقوق پناهندگی در اروپا، فروکوفتن مخالفان در شیلی: دولت هائی که سبکسرانه اصول حقوقی مدون در عهدنامه هائی را پایمال می کنند که خود تنفیذ کرده اند، از شمار بیرون اند. آیا وقت آن نرسیده است که، نه به زور توپچی ها، بلکه از راه توسل به سلاح حقوق، این قواعد را به کار بندند؟

ده نکته‌ای که آمریکایی‌ها باید در مورد سوریه بدانند (اگر می‌خواهند تهدید به بمباران را ادامه دهند)

خوان کول ترجمه ی مهرداد امامی
bigstock-syria-3770337.jpg

گفته‌ی معروف «جنگْ روش یزدان برای آموزش جغرافی به آمریکایی‌هاست» به آمبروز بیرس تعلق دارد. به‌رغم مباحث ملی پردامنه در باب مداخله در سوریه، پر بی‌راه نیست که اغلب آمریکاییان نتوانند سوریه را بر روی نقشه پیدا کنند. در ادامه نکاتی کلیدی در مورد سوریه می‌آید که کوشیده‌ام بر آن‌ها تأکید کنم.

خاطرات پر فروش مبارزان جنبش چریکی: خاطرات پر فروش مبارزان جنبش چریکی (لوموند دیپلماتیک: اوت 2013)

پیر دوم ترجمه ی منوچهر مرزبانیان
7-1.jpg

جنگ الجزایز از زبان رزم آورانش
طی چندین دهه، سرگذشت جنگ الجزایر را مورخان –و شاهدان– فرانسوی به انحصار خود درآورده بودند. اکنون روایات مجاهدین و «جنود» (سپاهیانی) رو به فزونی نهاده است که هشت سال در برابر [نیروهای] استعمار مقاومت کردند. این شهادت ها، با همه محدویت هایشان، آغاز دریدن پرده سنگین سکوتی است که تاریخ‌نگاری رسمی در الجزیره بر آن دوران افکنده. اما برخی پرهیزه [تابو] ها همچنان دست نخورده باقی مانده اند.

سرکوب اخوان المسلمین، بحران اسلام سیاسی: انقلاب مصر در سایه نظامیان (لوموند دیپلماتیک: اوت 2013)

آلن گرش ترجمه ی شهباز نخعی
ikhwan.jpg

کودتا؟  قیام عمومی؟  مرحله جدید از انقلاب؟  چگونه می توان جنبش گسترده علیه آقای مرسی و سپس خلع ۳۰ ژوئن نخستین رئیس جمهوری غیرنظامی مصر که به طور دموکراتیک انتخاب شده بود را توصیف کرد؟  اگرچه اخوان المسلمین مسئولیت سنگینی در شکست خود دارند، اما سایه نظامیان و رژیم پیشین نیز در پشت سر تظاهرکنندگان دیده می شود.

یک شبه جنگ

اسلاوی ژیژک ترجمه ی مهرداد امامی
Syria-Civil-War.jpg

تمام نادرستی ایده و عمل مداخلات بشردوستانه به شکلی فشرده در مورد سوریه منفجر شد. قبول، دیکتاتور بدی وجود دارد که (به‌اصطلاح) از گازهای سمی علیه مردم کشورش استفاده می‌کند- اما چه کسانی به عنوان مخالف با رژیم او در حال ستیزند؟ به نظر می‌رسد که هر آنچه از مقاومت دموکراتیک - سکولار بر جای مانده اکنون کم‌وبیش در آشفته‌بازار

ارتش، انتخابات، تظاهرات خیابانی (لوموند دیپلماتیک: اوت 2013)

سرژ حلیمی ترجمه ی شروین احمدی
Egypte.-Replique-de-la-revolution_article_landscape_pm_v8.jpg

قسم می خوردند که به دتبال  پست  ریاست جمهوری مصر نیستند. هرچند  اخوان المسلمین این عهد آغازین را زیر پاگذاشتند اما  وعده دادند که « نان، آزادی، عدالت» را به همراه می آورند. در دوران حکومت آنها اما عدم امنیت و فقر افزایش یافت. در نتیجه مردم به خیابان ها ریختند و خواستار استعفای رئیس جمهور محمد مرسی شدند( مقاله « انقلاب مصر در سایه نظامیان» در همین شماره را بخوانید). بعضی انقلاب ها این چنین آغاز می

ارتش مصر در پی فرونشاندن انقلاب است

کوین اندرسون ترجمه ی مهرداد امامی
egypte_02.jpg

در تاریخ 14 اوت 2013، دستگاه پلیسی ـ نظامی مصر به دو تظاهرات نشسته‌‌ی عمدتاً مسالمت‌‌آمیز اخوان‌المسلمین یورش برد و مهمات جنگی و بولدوزرهای مسلح را به کار گرفت تا هزاران تن را بکشد و هزاران تن دیگر را مصدوم کند. در آن روز فاجعه‌بار، تمام فرایند انقلابی‌ که در 2011 آغاز شد، به نقطه‌ی بحرانی رسید، نقطه‌ای که بعید نیست انقلاب در مواجهه با ضدانقلابِ علنی نابود شود.

چه کسی آبهای رودخانه نیل را تصاحب خواهد کرد ؟ (لوموند دیپلماتیک: ژوئیه 2013)

حبیب عایب ترجمه ی شیرین روشار
nile-river-2.jpg

اوضاع ژئوپلیتیک حوزه رودخانه نیل، با اعلام رسمی کشور اتیوپی مبنی بر آغاز کار ساختمان سد «رنسانس» بر روی نیل آبی، ناگهان دگرگون شده است. این تصمیم در مصر وحشت ریشه دار حاکی از محروم ماندن از آب را بیدار کرده است و به تشدید تنش های منطقه ای پیرامون کنترل رودخانه نیل دامن زده است.

فرهنگ شهرِ مهاجرنشین

محمد جواهرکلام
index.jpg

 فرهنگ اصطلاحات آبادان. تالیف احمد کعبی فلاحیه. تهران: تمدن پارس، 1391.  400 ص.
اگر منابع مربوط به گویش‌های دیگر خوزستان، از جمله لُر و بختیاری را در نظر نگیریم، کتاب واژه‌نامه‌ای از گویش  شوشتری  (1355) تألیف شادروان محمد باقر نیرومند، شاید از اولین منابع در زمینة گویش‌های خوزستان باشد. کتاب یادشده که به خط خود مؤلف و توسط ناشر معروفی چون

گفتگوی انسان شناسی و فرهنگ با لیلا ابولقود

احسان لر افشار
Sans titre.jpg

مرداد 1392 (اوت 2013)
لیلا ابولقود استاد انسان شناسی و مطالعات زنان دانشگاه کلمبیا است او شهرت خود را از پدر معروف (ابراهیم ابولقود) یا همسر سرشناسش (تیموتی میچل) کسب نکرده است، بلکه کارهای بی شمار و ارزنده او در خلال 30 سال گذشته در حوزه زنان مسلمان و خاورمیانه اعتبار کم نظیری برایش فراهم آورده است مخصوصا سه مردم نگاری او از زنان مصر(احساسات پوشیده، نوشتن از دنیای زنان و نمایش های ملیت) که به آثار پراهمیتی در

غرقاب خون در مصر و چشم‌های خیس جهان: از مصر بودن بهراسیم

اصغر زارع کهنمویی
egypt-5.si_.jpg

مصر شرمسار تاریخ خوشتن است
مصر برای همیشه شرمسار تاریخ خویش شد. مصر هیچگاه نمی‌تواند دامن خود را از این ننگ و اشتباه بزرگ بزداید. تراژدی قتل‌عام چهارشنبه‌ی سیاهِ مصر کار مشترک سه کارگردان بزرگ جنایت است: بنیادگرایان دینِ افراطی، دموکراسی‌خواهانِ پوشالی و چکمه‌پوشان ناارتشی. مصر برای

نو سلفی گرایی در تقابل با سکولاری شدن

هاوژین بقالی
30028.jpg

تصویر: سلفی های عرب
 اگر به پیروی از پیر بوردیو ( 1971) دین را به مثابه‌ی یک میدان1 در رابطه با سایر میادین اجتماعی چون میدان سیاست، میدان اقتصاد، میدان فرهنگ و ... در نظر بگیریم، آنچه که امروز موقعیت هر کدام از سرمایه‌داران دین اسلام سنی را در این میدان، در جامعه کردستان تعریف می‌کند، با آنچه که شاید تنها سه دهه پیش این موقعیت‌ها را تعریف می‌کرد، کاملاً متفاوت است.

کره‌ی زمین متعلّق به کیست؟

نوآم چامسکی ترجمه مهرداد امامی
earth.jpg

با وجود تراژدی‌هایی دردناک در چند مایل آن طرف‌تر، و همچنین به رغم فجایعی حادتر شاید در زمانی نه چندان دور، نادرست و یا حتی سنگ‌دلانه بنماید که توجهات را به سایر چشم‌اندزهایی معطوف کنیم که هر چند به صورت انتزاعی و محتمل، اما می‌توانند مسیری به سمت یک جهان بهتر- آن هم نه در آینده‌ای دوردست، ارائه دهند.

بررسی آثار(1): مقدمه ی ابن خلدون

حسین سراجی جهرمی
مقدمه ی ابن خلدون چاپ قاهره،1930

تصویر: مقدمه ی ابن خلدون چاپ قاهره،1930
مقدمه : ( به عربی: مقدمة ابن خلدون ) ، که همچنین با نام مقدمه ی ابن خلدون نیز مشهور است، کتابی است که در سال 1377/778 توسط ابن خلدون، مورخ مسلمان تونسی نوشته شده است و حاوی دیدگاه و نمایی اولیه از تاریخ جهانی (universal history ) است. برخی از اندیشمندان

تکثر تفسیر دینی و جامعه مدنی در خاورمیانه:گفتمان‌های بنیادگرایی جدید

زهره روحی
41485_Lahore20Pakistan20has20very20contaminated20drinking20water04052008080535_1.jpg

احمد مُصَلی، استادیار علوم سیاسی در دانشگاه آمریکایی بیروت است. وی در آثار متعدد خود کوشیده است تا با توجه به فضای متشنج و نابردبار خاورمیانه، نکات مثبت، خصوصاً «انعطاف‌پذیری» دین اسلام را آشکار ساخته و به مصاف  تفکراتی رود که دین اسلام را ناسازگار با مدنیت و مردم‌سالاری نشان می‌دهند و بدین ترتیب آگاهانه یا ناآگاهانه بر ناامنی در خاورمیانه و جهان عربی و مسلمان دامن می‌زنند. بر این اساس یکی از

معرفی کتاب مقدمه­ ای بر شناخت موسیقی نواحی ایران

احد اکبری
Sans titre.jpg

درویشی، محمد رضا، 1373، مقدمه ای بر شناخت موسیقی نواخی ایران، دفتر نخست، مناطث جنوب(هرکزگان، بوشهر، خوزستان)، تهران: واحد موسیقی حوزه ی هنری سازمان تبلیغات اسلامی

بخشی از مراسم تدفین مردم شهرستان شوش به روایت تصویر

قاسم منصور آل کثیر
هوسه مردان عرب

تصویر: سید مدیار شجاعی‌فر
مرگ در پی تولد و تاهل، جز یکی از سه مرحله مهم زندگی انسان است و برای رویارویی با تغییر بزرگی که در زندگی اطرافیان ایجاد می کند مراسمی مخصوص به خود دارد. پذیرش غیبت ابدی یک فرد از جمع برای خانواده و خویشاوندان او ناخوشایند است و مراسم مرگ برای آرام کردن این روال و آسان تر کردن چنین معیشتی کارکرد دارد. تفاوت در مناسک و مراسم سوگ، بیانگر باورها و آداب و رسوم در میان اقوام و در عین حال

زندگی و آثار لیلا ابولقود

مهزاد الیاسی
lila-300x246.jpg

تصویر: لیلا ابولقود
لیلا ابولقود  استاد امریکایی- فلسطینی  انسان شناسی و مطالعات زنان و جنسیت دانشگاه کلمبیا و نیویورک موضوع کار تحقیقی پیش روست.او دختر ابراهیم و جانت ابولقود  است. او در سال 1984 دکترای انسان شناسی خود را ازدانشگاه هاروارد دریافت کرد. کارهای

«علوانیه»، «تار» و پود این دیار

قاسم منصور آل کثیر
حسان اگزار چنانی زاده در حال نواختن ربابه

تنوع فرهنگی یکی از ویژگی‌های ایران است. این سرزمین از دیرباز زیستگاه اقوام، ادیان و مذاهب مختلف بوده است. این مردم طی سالیان با یکدیگر تعامل داشته و در نتیجه این تعامل بافت فرهنگی متنوعی به وجود آمده است.
هر یک از این جماعت‌ها فرهنگ، اساطیر، زبان، ادبیات و هنر منحصربه‌فرد خود را دارند و این همه آفرینش تلاشی برای یافتن پاسخی به

سال سوم انقلاب های عرب: آیا فردا نوبت نظام های پادشاهی عرب است ؟

هشام بن عبدالله العلوي ترجمه شهباز نخعي
2902244-4109234.jpg

درحالی که در تونس، مصر، لیبی و یمن دوران آشفته ای از گذار دموکراتیک آغازشده، نبردها در سوریه تشدید می شوند.  آنچه کمتر به آن توجه شده  ریشه دواندن اعتراض ها در نظام های سلطنتی اعم از اردن، مراکش یا کشورهای خلیج فارس است.
«بهار عرب» نه یک رویداد، بلکه یک روند است.  برای کشورهایی که بیش از دیگران درمسیرنفی وابستگی افتاده اند، پرسش اساسی چنین

مراسم عروسی بختیاری ها و لرها در سه منطقه از خوزستان

مهدی قتوانی
Sans titre.jpg

روستای آسیاب
روستای آسیاب ( واقع در جنوب شرقی استان خوزستان و 23 کیلومتری شهرستان امیدیه) است که در تابستان 1386 عکسبرداری شده است. ساکنان روستا عرب و لر هستند و به گویشی از زبان لری  سخن می گویند.

مزدوران آفریقائی در خدمت جنگ‌های آمریکا

الن ويکي ترجمه منوچهر مرزبانيان
iraq_war.jpg

دیدار با کار ورزان دور انداختنی اوگاندائی
وقتی ایالات متحده خود را درگیر «جنگ علیه تروریسم» ساخت و شمار فزاینده ای از سربازانش را به سرتاسر جهان، از عراق تا افغانستان، گسیل داشت با مشکل یافتن رزمجو روبرو گردید. در حقیقت، شهروندان آن کشور به آرمان مردن در راه وطن رغبت چندانی

گفتگو با حسین عباسی: افق های مشترک اندیشمندان عرب و ایرانی

سید حسین امامی
Arkoun.jpg

تصویر: محمد ارکون
*برخورد عرب‌ها با پدیده ی مدرنیته چگونه بوده است؟
اندیشه ی معاصر و نوین عرب با عصر نوزایی غرب که به تعبیر عرب‌ها، "عصر النهضة" نامیده می‌شود، گره خورده است. سرآغاز نوزایی

بررسی شکل‏ گیری هویت فرهنگی مهاجران عراقی در شهر تهران(بخش آخر)

هدي بصيري
Basiri 6.jpg

بررسی این بخش دریچه ای به سوی جامعه ی مبدأ و هویت بومی در نگاهی کلی پدید آورد.بعلاوه نشان داد که چگون عناصر هویت بومی در موقعیت جدید به صورتی انعطاف پذیر تغییر شکل داده و لایه های متفاوتی را به نمایش در می آورد.به طوریکه در عین حفظ هویت خویش به نحوی که به رابطه خدشه وارد نشود  کنشگر به صورت بی نشان وارد کنش متقابل می گردد.

پیوست: 

بررسی شکل‏ گیری هویت فرهنگی مهاجران عراقی در شهر تهران(5)

هدي بصيري
Sans titre.jpg

در این فصل گزارشات میدانی پژوهشگر از مراسم آیینی چون عزاداری‏های حسینی، جشن مولودی و جشن سال نو در میان مهاجرین عراقی ارائه می‏گردد. هدف از این گزارشات که حاصل مشاهدات و نقل قول‏های اطلاع‏رسانان است، برجسته‏سازی عناصر شکل‏دهنده و تبیین نقاط تمایز و اشتراک هویتی فرهنگی آنان در جامعه‏ی شهری چون تهران است.

پیوست: 
تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.