رولان بارت در کتاب لذت متن(1975)، تمایزی میان متن لذت‌بخش و متن سرخوشی بخش به‌وجود می‌آورد. متن لذت‌بخش گونه‌ای از متن است که با انتظارات خواننده و سنت‌های فرهنگی نهادی شده مطابقت دارد. از سوی دیگر متن سرخوشی بخش، انتظارات خواننده را تسهیل نمی‌کند و انگاره‌های

روان‌شناختی، فرهنگی و تاریخی وی را بر هم می‌زند و موجب بروز بحران در رابطه‌ی او با زبان می‌شود. بنابراین متن سرخوشی‌بخش، با ادبیات عامه‌پسند که جامعه و فرهنگ خواهان آن است، مطابقت ندارد.
•    متن وابسته به نویسنده
بارت در کتاب اس/ زد(S/Z) تمایزی بیشتر را میان متن وابسته به خواننده و متن وابسته به نویسنده ایجاد می‌کند. متن وابسته به خواننده به‌وسیله‌ی همسان شدن با انتظارات او و بنابراین به‌وجود آوردن خواننده‌ای منفعل، بر شخص{خواننده} متمرکز می‌شود. متن وابسته به نویسنده نوعی از متن است که در آن نویسنده به هوش خواننده احترام می‌گذارد و انگاره‌های خواننده را به‌وسیله‌ی فاصله گرفتن از سنت‌های نهادی شده به چالش می‌کشاند. بنابراین متن وابسته به نویسنده، خواننده را به‌منظور خلق معنای تازه برمی‌تاباند. کانون توجه متن وابسته به نویسنده، گشودن متن به‌منظور تفسیرهای متعدد از آن است.
•    تاثیر واقعیت
لوئیس(F.R. Leavis) و لوکاچ(Georg Lukacs) هر دو، این اعتقاد را که رئالیسم توانایی ارائه دادن بازتابی حقیقی از واقعیت را دارد، حفظ کردند. اگر چه با توجه به {اندیشه‌ی} رولان بارت، این مفهوم که ادبیات واقعیت را انعکاس می‌دهد، تنها انگاره‌ای خواسته شده به‌وسیله‌ی سنت‌های ادبی کاربردی ماهرانه‌ای است که آن‌چه را بارت "تاثیر واقعیت" می‌نامد، تولید می‌کنند. بارت استدلال می‌کند جزئیات زائدی که با آن‌ها در رمان‌های رئالیست مواجه می‌شویم، توهم واقعیت را می‎سازند. بنابراین رئالیسم، حقه‌ی خود را توسط ایجاد کردن احساس واقعیت از طریق زبان پنهان می‌کند. با توجه به {نظر} بارت، متن رئالیستی کلاسیک متنی وابسته به خواننده است، از این حیث که تلاش می‌کند به‌واسطهی تطابق با انتظارات خواننده بر او متمرکز شود. بنابراین متن رئالیستی کلاسیک، خواننده‌ای منفعل می‌آفریند و معنا را در مجموعه‌ای از قوانین و سنت‌های انعطاف‌ناپذیر محدود می‌کند.
•    پنج کد تفسیر ادبی
در کتاب اس/ زد، بارت بحث خود را به‌وسیله‌ی پرداختن به تحلیلی انتقادی از رمان سارازین(Sarrasine) بالزاک بیشتر بسط می‌دهد، بدین منظور که ثابت کند رئالیسم، بر جهان واقعی تاثیر نمی‌گذارد، بلکه در حقیقت، رئالیسم کدهای ارتباط را در جهت ایجاد توهم واقعیت به‌کار می‌گیرد. بارت اظهار می‌کند که به‌منظور نزدیکی به یک متن {از نوع} وابسته به نویسنده، پنج کد تفسیر وجود دارد:
-    کد هرمنوتیک، کد تفسیر ادبی و معمایی است که روایت(داستان) را در بر می‌گیرد.
-    کد معنایی به ساخت توصیفات و شخصیت‌پردازی می‌پردازد.
-    کد نمادین در ارتباط با پیکربندی‌ها و الگوهای مشابهی است که روابط میان شخصیت‌ها را مشخص می‌کند.
-    کد پرواِرِتیک{کنشی که به‌وسیله‌ی وقایع پیشین به‌وجود می‌آید و منجر به وقایع دیگر می‌شود} خواننده را قادر به بازشناختن وقایع و کنش‌های مشابه و پیش‌بینی کردن آن‌چه در راه است می‌کند.
-    نهایتا کد فرهنگی، پیکره‌ی دانش و تجربه را که افراد جامعه آن‌را ایجاد کرده‌اند در بر می‌گیرد.
بارت به‌وسیله‌ی به‌کارگیری نظریه‌ی خود برای یک متن رئالیست کلاسیک، اثبات کرد که رئالیسم آن‌چنان‌که خود را نشان می‌دهد بی‌شبهه نیست. وی تفسیرهایی بیشتر از آن‌چه که نویسنده برای خواننده ساخته است را می‌طلبد. رئالیسم بر‌این تصور پا‌فشاری می‌کند که آن‌چه به‌عنوان واقعیت تصویر شده است، به‌گونه‌ای برابر با آشکاری حقیقت است. بارت این تصور را با نشان دادن این‌که زبان بی‌شبهه{شفاف} نیست و آن‌چه که به‌عنوان واقعیت ارائه می‌شود، در واقع به‌شدت برساخته است، به چالش می‌کشد. همان‌طور که کاترین بلسی(Catherine Belsey) خاطر نشان می‌کند، رئالیسم واقعیت تجربه را به‌گونه‌ای که یک فرد(مخصوصا فردی با استعداد) آن‌را درک می‌کند، انعکاس می‌دهد، فردی که تجربه را در گفتمانی ابراز می‌کند که دیگران را قادر به بازشناسی حقیقی آن می‌سازد.
منابع متن:
Selden, Raman, Peter Widdowson & Peter Brooker. A Reader's Guide to Contemporary Literary Theory. Harlow: Pearson Longman, 2005.
ای‌میل مترجم: Me_ir_06@yahoo.com
مقاله‌ی اصلی:
Roland Barthes: The Pleasure of the Text
 http://www.suite101.com/content/roland-barthes-the-pleasure-of-the-text-a291322#ixzz1EE5v7ARt

پرونده ی «رولان بارت» در انسان شناسی و فرهنگ
http://www.anthropology.ir/node/2761