اسپینوزا: تمامی سعادت ها و نگون بختی های ما در یک کلام خلاصه می شود: اینکه عشق ما را به چه چیزهایی پیوند داده است؟
|
|
پرونده اینترنتی یوسف اعتصام الملک
bougheiri
تهیه و تنظیم : سعیده بوغیری
یوسف اعتصامی )اعتصام الملک آشتیانی)، نویسنده، ناشر، و مترجم ایرانی، در سال ۱۲۵۳ به دنیا آمد و در ۱۳۱۶ در گذشت. او فرزند رئیس کل دارائی استان آذربایجان ابراهیم اعتصام الملک، برادر بزرگ نقاش و معمار ابوالحسن اعتصامی، و پدر شاعره پروین اعتصامی بود.
در اواخر دهه ۱۲۷۰، یوسف اعتصامی اولین چاپخانه حروفی تبریز را دائر کرد. در دورهٔ دوم (۳۰-۱۳۲۷) به وکالت مجلس شورای ملی انتخاب شد. در ۱۲۸۹ مجلهٔ بهار را تأسیس کرد و مدیریت آن را به عهده داشت. در مقاطع مختلف، ریاست کتابخانهٔ سلطنتی، دارالتألیف وزارت معارف، و کتابخانهٔ مجلس ملی را تقبل کرد.
مجلهٔ بهار ماهنامه‌ای بود شصت و چهار صفحه‌ای که در دو دوره، ۹۰-۱۲۸۹ و ۱-۱۳۰۰، منتشر شد. در شمارهٔ اول اهداف مجله بدین شرح آمده‌است )اعتصامی ۱۳۲۱، ۱): ”مقصود از تاسیس مجموعهٔ بهار این است که مطالب سودمند علمی و ادبی، اخلاقی، تاریخی، اقتصادی، فنون متنوعه را که امروز دانستن آنها دارای اهمیت بیشمار است... با نظار ارباب دانش عرضه بدارد، و تعمیم معارف را... بر عهده گرفته افکار عمومی را با معلومات مفیده آشنا نماید. “ اغلب مقالات مجله نوشته یا ترجمهٔ یوسف اعتصامی بود، و بخش وسیعی به فرهنگ غرب اختصاص داشت. به روایت ادوارد براون (۱۹۲۸ م، ۴۸۹) مجلهٔ بهار ”لحنی بسیار معاصر و اروپائی“ داشت؛ و در دانشنامه ایرانیکا، حشمت موید از آزادی خواهی و انسان دوستی مدیر مجله می‌گوید.
یوسف اعتصامی نزدیک به چهل جلد کتاب ترجمه کرده‌است، منجمله ترجمهٔ فارسی تربیت نسوان قاسم امین، کتاب اول تیره بختان ویکتور هوگو، خدعه و عشق فردریک شیلر، و سفینهٔ غواصهٔ ژول ورن. از دیگر آثار او تفسیری به عربی از اطواق الذهب ابوالقاسم محمود زمخشری، و فهرست کتابخانهٔ مجلس است.
منابع
- اعتصامی، ابوالحسن. اردیبهشت ۱۳۴۷. شرح حال آقای ابوالحسن اعتصامی. اخبار دانشگاه تهران، شماره ۳۸۴، ص ۷ـ۳۴.
- اعتصامی، یوسف. ۱۳۲۱. بهار، مجلهٔ ادبی، علمی، اخلاقی، سیاسی، تاریخی، اجتماعی، جلد ۱، طبع دوم.
- براون، ادوارد گرانویل. ۱۹۲۸ م. تاریخچه‌ای ازادبیات ایران، جلد ۴. کمبریج: کمبریج یونیورسیتی پرس.
- دهخدا، علی اکبر. ۱۳۵۶. یوسف اعتصامی، اعتصام الملک آشتیانی. در دیوان پروین اعتصامی، ویراستار ابوالفتح اعتصامی، ص ۳۴۲. تهران: ابوالفتح اعتصامی.
- موید، هشمت. اعتصامی، میرزا یوسف خان آشتیانی، اعتصام الملک. دردانشنامه ایرانیکا آنلاین.
- یوسفی، غ. بهار. در دانشنامه ایرانیکا آنلاین.
http://fa.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%85%DB%8C
شتیانی اعتصامالملک، یوسف
|
)ملیت: ایرانی قرن: 14 ) (1316 -1253 ش)، نویسنده، مترجم و روزنامهنگار. اصلا آشتیانى بود و در تبریز متولد شد. پس از فوت پدرش، که از مستوفیان آذربایجان بود، به اعتصامالملک ملقب گردید. در تبریز ادبیات فارسى و عربى و قدرى از فقه و اصول و حکمت قدیم و زبان فرانسه و عربى را آموخت. در ترجمه از عربى و فرانسه توانا بود. در جوانى مطبعهى سربى را در تبریز دایر کرد. وى در دورهى دوم مجلس وکیل بود و مدتى ریاست کتابخانهى مجلس شوراى ملى را داشت. از سال 1329 تا 1341 ق مجلهى ادبى علمى و اخلاقى و سیاسى «بهار» را انتشار داد. در تهران درگذشت و در آرامگاه خانوادگى در قم دفن شد. بعضى از تالیفاتش که به زبان عربى است ظاهر در مصر چاپ شده است. از عربى و فرانسه نیز چند کتاب به فارسى ترجمه کرده است. از آثار وى: «تربیت نسوان» که ترجمهاى است از «تحریر المراه»؛ «تیرهبختان»، اثر ویکتور هوگو؛ ترجمه «خدعه و عشق»، اثر شیلر شاعر آلمانى برگردان از ترجمه فرانسوى؛ ترجمهى «سفینه غواصه» اثر ژول ورن؛ ترجمهى «حال تولستوى»؛ «سیاحتنامهى فیثاغورث در ایران»؛ «فهرست کتابخانهى مجلس شوراى ملى»؛ «قلائد الادب»، در شرح «اطواق الذهب» زمخشرى، به عربى؛ «الثوره الهندیه»، ترجمه به عربى. |
|
برگرفته از کتاب: اثرآفرینان (جلد اول-ششم) منابع زندگینامه: از صبا تا نیما (117 -113 /2)، ایضاح المکنون (237/2)، دایرهالمعارف فارسى (167/1)، الذریعه (161/17 ،389/16)، ریحانه (850/1)، زندگینامهى رجال و مشاهیر (205 -203 /1)، شرح حال رجال (494 -493 /4)، مؤلفین کتب چاپى (881 -880 /6)، معجم المولفین (277/13)، یادگار (س 3، ش 3، ص 35)، یادداشتهاى قزوینى (264/8).
|
اِعْتِصامى، یوسف (1253-1316ش/1874-1937م)، نویسنده و از نخستین مترجمان آثار غربى به زبان فارسى. پدر وی میرزا ابراهیم مستوفى )عتصام‌الملک) اهل آشتیان بود که در جوانى با سمت استیفای آذربایجان به تبریز رفت و تا پایان عمر در آنجا ماند (دهخدا، «ج»؛ آرین‌پور، 2/113؛ مجتهدی، 17). یوسف در تبریز زاده شد و در همانجا زیر نظر پدر به فراگیری ادبیات فارسى، عربى، زبانهای ترکى عثمانى و فرانسه پرداخت و در اقلام چهارگانة نسخ، نستعلیق، شکسته و سیاق مهارت یافت و نیز علوم قدیم مانند فقه، اصول، منطق، کلام و حکمت را آموخت (دهخدا، همانجا) و از همان زمان پدر به لقب اعتصام دفتر و پس از او به اعتصام الملک شهرت یافت (مرسل وند، 1/203).
دهخدا او را نویسنده‌ای شیرین سخن در ترکى، مترجمى توانا در فرانسه و از ارکان زبان و ادبیات عرب خوانده، و نوشته است که وی در احاطه به این زبان در ایران، شام، عراق و مصر کم‌نظیر بود (همانجا). تسلط وی به عربى تا بدان پایه بود که کتاب قلائد الادب او - که در 20 سالگى تألیف کرده بود - در مصر به عنوان متن درسى مورد استفاده قرار گرفت و کتاب دیگر او ثورة الهند را بسیار ستودند (همانجا؛ آرین پور، همانجا). اعتصامى در همین اوان با صرفه‌جویى از خرج جیب که از پدرش مى‌گرفت، چاپخانه‌ای سربى در تبریز دایر کرد که پس از چاپخانة عباس میرزا که در همان آغاز کار از میان رفت، نخستین چاپخانة سربى تبریز به شمار مى‌آید. او در همین چاپخانه یکى از آثار خود، تربیت نسوان، را به طبع رسانید (مجتهدی، همانجا؛ دهخدا، «د»).
اشتیاق شدید اعتصامى به ترجمه و تألیف سبب شد تا از خدمات دولتى کناره گیرد و به کار فرهنگى بپردازد (همو، «ه»). در کنار این اقدامات با کتابخانة محمد على تربیت نیز که کانون روشنفکران و آزدی‌خواهان تبریز و مرکز مباحثات علمى و سیاسى آنان بود، همکاری نزدیک داشت (مجتهدی، 50). حاصل این همکاری مجلة گنجینة فنون بود که به یاری همفکرانش، چون محمد على تربیت و تقى‌زاده تأسیس شد و مدت یک سال (ذیحجة 1320-1321)، هر 15 روز یک بار انتشار مى‌یافت. این مجله در واقع مجموعه‌ای بود حاوی مطالب علمى و فنى و بخشهایى از 3 رساله به نامهای هنرآموز، نوشتة محمد على تربیت، تمدنات قدیمه، ترجمة تقى‌زاده و سفینة غواصه، ترجمة اعتصامى که در هر شماره قسمتهایى از آنها درج مى‌شد (صدرهاشمى، 4/167-169؛ براون، 3/50؛ سرداری نیا، 346).
به رغم آنکه اعتصامى تمایلى به خدمات رسمى و دولتى نداشت، به تشویق برخى از همفکران خویش در اواسط دورة دوم مجلس شورای ملى (1328ق) به جای میرزا اسماعیل نوبری (نک: امیر خیزی، 480) وارد مجلس شد (مرسل وند، همانجا)، اما در این سمت نیز از ترجمه و تألیف و دیگر کارهای فرهنگى بازماند. او مجلة بهار را که به نوشتة ملک‌الشعرا بهار پیش آهنگ مجلات ادبى ایران بود، در همین ایام بنیاد نهاد («یک سال...»، 565، نیز نک: آرین پور، 2/114).
اعتصامى در سالهای پایانى عمر، عضویت در کمیسیون معارف مجلس را پذیرفت و با تشکیل کتابخانة مجلس شورای ملى (1342ق)، به ریاست آنجا نیز برگزیده شد (دهخدا، همانجا). سرانجام در 11 دی 1316 (همو، «و») در تهران درگذشت و در آرامگاه خانوادگیش در جوار صحن حضرت معصومه به خاک سپرده شد (مشار، 6/881؛ مرسل وند، 1/205). از دخترش پروین اعتصامى قصیده‌ای شیوا در سوک وی در دست است (نک: ص 315).
آثار: اعتصامى بیشتر به ترجمه پرداخته، و کمتر تألیفى از خود بر جای نهاده است. وی متأثر از نویسندگان و ادبای ترک همچون نامق کمال و توفیق فکرت است، چنانکه برخى احتمال داده‌اند که زبان فرانسه را از طریق زبان ترکى فراگرفته باشد. تأثیر نویسندگان ترک، ادبای معاصر مصر و شام و نیز منشیان عصر قاجار در نثر او آشکار است (مجتهدی، 18). ترجمه‌های او برخى جداگانه و برخى دیگر در مجلة بهار به چاپ رسیده است. از جملة آثار او اینهاست:
1. مقدمه بر چند بند در مصیبت خامس آل عبا. اصل این اثر از میرزا على ادیب خلوت است که اعتصامى در 17 سالگى در مقدمه‌ای بر آن نوشته، و در 1311ق در تبریز چاپ شده است (صادق پور، 17).
2. تربیت نسوان، ترجمه‌ای است از کتاب تحریر المرأة از قاسم امین مصری که در 1318ق در تبریز چاپ شده است.
3. ثورة الهند یا المرأة الصابره. اصل این کتاب سرگذشت خانم هورتست است به زبان انگلیسى که در 1304ق در تهران با عنوان خانم انگلیسى توسط اعتمادالسلطنه به فارسى ترجمه و چاپ شده بود. اعتصامى این اثر را که پیش‌تر ملا روح‌الله بادکوبه‌ای به ترکیب ترجمه کرده‌بود، با عنوان ثورةالهند به عربى برگرداند. همین ترجمه است که در 1318ق در مصر همراه با تقریظ برخى از ادبای مصری به چاپ رسید.
4. قلائد الا´دب فى شرح اطواق الذهب، در شرح 100 مقامة اخلاقى و حکمى از زمخشری که نخستین بار در 1319ق در تبریز و بار دوم در 1321ق در مصر چاپ شد و جزو کتب درسى قرار گرفت.
5. سفینة غواصه، ترجمة کتابى است از ژول ورن (این اثر ژول ورن بعدها با عنوان بیست هزار فرسنگ زیر دریا نیز ترجمه شده است) که نخستین بار در 1320ق در مجلة گنجینة فنون تبریز چاپ شد.
6. خدعه و عشق، اثر فردریک شیلر شاعر آلمانى که در 1325ق از متن فرانسوی آن که پیش‌تر توسط الکساندر دوما از آلمانى ترجمه شده بود، به فارسى برگرداند و در تهران به چاپ رسانید.
7. مجلة بهار، نشریه‌ای بود علمى، ادبى و سیاسى که جنبة ادبى آن بر دیگر جنبه‌هایش برتری داشت. انتشار دورة اول این مجله که از ربیع الثانى 1328 آغاز شده بود، حدود یک سال بعد، در ذیقعدة 1329 پس از پایان گرفتن دورة دوم مجلس شورا و نشر 12 شماره، مانند دیگر مطبوعات و جراید متوقف شد (بهار، تاریخ...، 1/11-12؛ کهن، 2/617- 618). برخى از محققان یکى از علل توقف مجلة بهار را کمبود خوانندگان علاقه‌مند و همکاری نکردن دانشمندان در مجله ذکر کرده‌اند (محیط طباطبایى، 10). در این ایام حوادث بى‌شماری چون اشغال ایران توسط روس و انگلیس و روی کار آمدن دولت علاءالسلطنه (شعبان، 1335) به تشدید اعمال سانسور بر مطبوعات افزود (کهن، 2/652، 665 -669) و توقف مجلة بهار نیز که نمى‌توانست از تأثیر این حوادث دور بماند، مدت 10 سال، تا کودتای رضاخان (1339ق/ 1299ش) ادامه یافت. در شعبان این سال، اعتصامى دلخوش از آرامش نسبى اوضاع، نشر مجدد بهار را از سر گرفت، اما دورة دوم نیز، پس از انتشار 12 شماره، در 1341ق/1301ش از ادامة کار باز ماند (آرین پور، همانجا). امتیاز مجله در هر دو دوره به نام اعتصامى بود و مدیریت آن را در آغاز مدیر الممالک و سپس عباس خلیلى برعهده داشت (وحیدنیا، 213). مندرجات بیشتر شماره‌های بهار را ترجمة آثار نویسندگان اروپایى مانند ویکتور هوگو، ژان ژاک روسو و دیگر نویسندگان فرانسه دربر مى‌گرفت این اثر ظاهراً از متن ترکى یا عربى آنها به فارسى برگردانده شده بود (مجتهدی، 18؛ آرین‌پور، 2/114). این نشریه از نخستین تجربیات مجلات ادبى ایران است. ملک‌الشعرا بهار («یک سال»، 565) سهم و نقش این مجله را در آشنا ساختن ایرانیان با ادبیات جدید ستوده، و مجلة خود، دانشکده را دومین مجلة ادبى پس از بهار و مرهون تجربیات آن دانسته است. یکى از ویژگیهای قابل ذکر مجلة بهار نشرنخستین‌اشعارپروین‌اعتصامى‌و معرفى‌اوست (خلخالى، 1/67).
8. تیره بختان، ترجمة اثری است از ویکتورهوگو (این اثر ویکتورهوگو بعدها با عنوان بینوایان نیز ترجمه شده است) که ظاهراً اعتصامى در برگردان آن به فارسى، از ترجمه‌های عربى و ترکى این اثر به نامهای البؤساء و سفیللر بهره گرفته است. جلد اول این کتاب در 1303ش در تهران چاپ شده است (آرین پور، 2/113؛ قس: مرسل وند، 1/204).
9. سیاحت تحت البحر، این اثر ظاهراً همان ترجمة سفینة غواصه است که یک بار دیگر در تهران جداگانه چاپ شده است.
10. فهرست کتابخانة مجلس شورا، که مجلد اول آن در 1305ش و مجلد دوم در 1311ش در تهران به طبع رسیده، و مجلد سوم به هنگام مرگ اعتصامى (1316ش) در دست چاپ بوده است (دهخدا، «ه»).
11. سیاحت نامة فیثاغورس در ایران، آخرین اثر اعتصامى است. این ترجمه در 1314ش در تهران چاپ شده است.
مآخذ: آرین پور، یحیى، از صبا تا نیما، تهران، 1355ش؛ اعتصامى، پروین، دیوان قصاید و مثنویات، تهران، 1397ق/1977م؛ امیر خیزی، اسماعیل، قیام آذربایجان و ستارخان، تهران، 1356ش؛ براون، ادوارد، تاریخ مطبوعات و ادبیات ایران، ترجمة رضا صالح‌زاده، تهران، 1341ش؛ بهار، محمدتقى، تاریخ مختصر احزاب سیاسى ایران، تهران، 1357ش؛ همو، «یک‌سال‌تمام»، دانشکده، تهران، 1298ش، شم 11-12؛ خلخالى، عبدالحمید، تذکرة شعرای معاصر ایران، تهران، 1333ش؛ دهخدا، على اکبر، «تاریخچة زندگانى یوسف اعتصامى (اعتصام الملک)»، بهار، تهران 1321ش، ج 1؛ سرداری نیا، صمد، مشاهیر آذربایجان، تبریز، 1370ش؛ صادق‌پور، وجدی، محمد و جمشید فرآذین، فهرست کتابخانة ملى تبریز، 1352ش؛ صدرهاشمى، محمد، تاریخ جرائد و مجلات ایران، اصفهان، 1364ش؛ کهن، گوئل، تاریخ سانسور در مطبوعات ایران، تهران، 1360ش؛ مجتهدی، مهدی، رجال آذربایجان در عصر مشروطیت، تهران 1327ش؛ محیط طباطبایى، محمد، «مطبوعات و اقبال آشتیانى»، راهنمای کتاب، تهران، 1355ش، س 19؛ مرسل وند، حسن، زندگى‌نامة رجال و مشاهیر ایران، تهران، 1369ش؛ مشار، خانبابا، مؤلفین کتب چاپى فارسى و عربى، تهران، 1344ش؛ وحیدنیا، سیف‌الله، «تاریخ نشریات ادبى ایران»، ارمغان، تهران، 1350ش، شم 2. على میرانصاری
http://www.cgie.org.ir/shavad.asp?id=130&avaid=3668
(1316 -1253 ش)، نویسنده، مترجم و روزنامهنگار. اصلا آشتیانى بود و در تبریز متولد شد. پس از فوت پدرش، که از مستوفیان آذربایجان بود، به اعتصامالملک ملقب گردید. در تبریز ادبیات فارسى و عربى و قدرى از فقه و اصول و حکمت قدیم و زبان فرانسه و عربى را آموخت. در ترجمه از عربى و فرانسه توانا بود. در جوانى مطبعهى سربى را در تبریز دایر کرد. وى در دورهى دوم مجلس وکیل بود و مدتى ریاست کتابخانهى مجلس شوراى ملى را داشت. از سال 1329 تا 1341 ق مجلهى ادبى علمى و اخلاقى و سیاسى «بهار» را انتشار داد. در تهران درگذشت و در آرامگاه خانوادگى در قم دفن شد. بعضى از تالیفاتش که به زبان عربى است ظاهر در مصر چاپ شده است. از عربى و فرانسه نیز چند کتاب به فارسى ترجمه کرده است. از آثار وى: «تربیت نسوان» که ترجمهاى است از «تحریر المراه»؛ «تیرهبختان»، اثر ویکتور هوگو؛ ترجمه «خدعه و عشق»، اثر شیلر شاعر آلمانى برگردان از ترجمه فرانسوى؛ ترجمهى «سفینه غواصه» اثر ژول ورن؛ ترجمهى «حال تولستوى»؛ «سیاحتنامهى فیثاغورث در ایران»؛ «فهرست کتابخانهى مجلس شوراى ملى»؛ «قلائد الادب»، در شرح «اطواق الذهب» زمخشرى، به عربى؛ «الثوره الهندیه»، ترجمه به عربى.
اعتصام الملک 1253- 1316 )خورشیدی):
یوسف اعتصامی معروف به اعتصام الملک فرزند ابراهیم خان مستوفی در تبریز
چشم به جهان گشود. وی در ادبیات عربی، فقه، اصول، منطق، کلام و حکمت
استاد بود و به زبان های ترکی اسلامبولی، فرانسه و عربی تسلط کامل داشت. همچنین وی از استادان مسلم خط نستعلین و شکسته و سیاق بوده است. وکالت
مجلس وریاست کتابخانه ملی نیز از جمله مسؤلیت های اعتصام الملک بود.
کتاب معروف تربیت نسوان و داستان الئوره الهند و شرح کتاب قلائدالادب
فی شرح اطواق الذهب زمخشری از آثار اوست. ترجمه‌های مهمی چون
بختان، خدعه و عشق و بینوایان، سقراط، ناپلئون سوم و خزینه مخفی را عهده دار بوده است.
یوسف اعتصامی پدر شاعرة معروف ایران، پروین اعتصامی می باشد. او در
دیماه 1316 شمسی دارفانی را وداع گفت و آرامگاهش را در صحن
حضرت معصومه در قم بنا نمودند.
http://farabanafsh.blogfa.com/post-20.aspx
عربی، فقه، اصول، منطق، کلام و حکمت قدیم و زبانهای ترکی و فرانسه را در تبریز آموخت. به لغت عربی احاطه ای کامل یافت و هنوز بیست سال از عمرش نگذشته بود که کتاب قلائد الادب فی شرح اطواق الذهب را ( رساله ای در شرح صد مقاله از مقامات محمود بن عمر زمخشری) به زبان عربی نوشت ( این کتاب در مصر به طبع رسیده و تدریس می شد). مرحوم اعتصامی در همان اوان به ترجمه کتاب هایی از زبان عربی، ترکی و لاتین پرداخت و کتاب ویکتور هوگو و چندین کتاب دیگر را ترجمه کرد.
اعتصام الملک در دوره دوم مجلس شورای ملی (1288ش) از سوی مردم تبریز به نمایندگی مجلس انتخاب شد و به تهران آمد. وی علاوه بر امور نمایندگی مجلس همچنان به ترجمه و تالیف پرداخت و در سال 1289ش مجله بهار را در تهران منتشر نمود و شماره اول آن را "مجله ادبی، اخلاقی، تاریخی، علمی، سیاسی و اجتماعی" نامید. این مجله در تعمیم معارف تاثیر شایانی داشته است. در دو دوره انتشار مجله بهار، اکثر مقالات و ترجمه های این مجله به قلم خود اعتصام الملک بوده است.
او از تاریخ 1287 تا 1290 در کتابخانه سلطنتی مشغول به کار بود و در سال 1300ش به ریاست اداره تالیفات وزارت معارف منصوب گردید. در سال 1304ش به پیشنهاد قاسم صوراسرافیل و علی اکبر دهخدا از سوی ارباب کیخسرو شاهرخ بنیانگذار کتابخانه مجلس، به مدیریت آن انتخاب شد و تا 12 دی ماه 1316ش که دارفانی را وداع گفت در این سمت باقی ماند. در دوران مدیریت ایشان سه جلد از فهرست نسخ خطی به چاپ رسید که جلد دوم را خود شخصا انجام دادند.
پروین اعتصامی شاعر نامدار معاصر ایران و ابوالقاسم اعتصام زاده مترجم برجسته فرزندان خلف مرحوم یوسف اعتصام الملک (اعتصامی) هستند. مرحوم یوسف اعتصامی در سال 1311 جلد دوم فهرست نسخه های خطی را در 539 صفحه تدوین نمود که نسخه های از شماره 1 تا 788 در آن معرفی شده اند و 267 نسخه خطی که در جلد اول معرفی شده مجددا شناسانده شده اند.
در این جلد سعی شده که نسخه های مربوط به یک موضوع در کنار هم قرارگیرند. و به همین سبب در مجموعه هایی که حاوی چند رساله در موضوعات گوناگون بوده است، رساله اول در موضوع مربوط ذکر شده و بقیه رساله ها معرفی نشده اند
http://www.iketab.com/authers.php?Module=SMMPBWriters&SMMOp=AuthersDB&SMM_CMD=&AuthId=24994
پدر پروین میرزا یوسف اعتصامی (اعتصام الملک) پسر میرزا ایراهیم خان مستوفی ملقب به اعتصام الملک از اهالی آشتیان بود که در جوانی به سمت استیفای آذربایجان به تبریز رفت و تا پایان عمر در همان شهر زیست.
یوسف اعتصام الملک در 1291 هـ.ق در تبریز به دنیا آمد. ادب عرب و فقه و اصول و منطق و کلام و حکمت قدیم و زبانهای ترکی و فرانسه را در تبریز آموخت و در لغت عرب احاطه کامل یافت. هنوز بیست سال از عمرش نرفته بود که کتاب (قلائد الادب فی شرح اطواق الذهب) را که رساله ای بود در شرح یکصد مقام از مقامات محمود بن عمر الزمخشری در نصایح و حکم و مواعظ و مکارم اخلاق به زبان عربی نوشت که بزودی جزء کتابهای درسی مصریان قرار گرفت. چندی بعد کتاب (ثورة الهند یا المراة الصابره) او نیز مورد تحسین ادبای ساحل نیل قرار گرفت .
کتاب (تربیت نسوان) او که ترجمه (تحریر المراة) قاسم امین مصری بود به سال 1318 هـ.ق انتشار یافت که در آن روزگار تعصب عام و بیخبری عموم از اهمیت پرورش بانوان در جامعه ایرانی رخ می نمود.
اعتصام الملک از پیشقدمان راستین تجدد ادبی در ایران و به حق از پیشوایان تحول نثر فارسی است. چه او با ترجمه شاهکارهای نویسندگان بزرگ جهان، در پرورش استعدادهای جوانان، نقش بسزا داشت. او علاوه بر ترجمه بیش از 17 جلد کتاب در بهار 1328 هـ.ق مجموعه ادبی نفیس و پرارزشی بنام (بهار) منتشر کرد که طی انتشار 24 شماره در دو نوبت توانست مطالب سودمند علمی- ادبی- اخلاقی- تاریخی- اقتصادی و فنون متنوع را به روشی نیکو و روشی مطلوب عرضه کند.
دوست و همکار گرامی
چنانکه از مطالب و مقالات منتشر شده به وسیله «انسان شناسی و فرهنگ» بهره می برید و انتشار آزاد آنها را مفید می دانید، دقت کنید که برای تداوم کار این سایت و خدمات دیگر مرکز انسان شناسی و فرهنگ، در کنار همکاری علمی، نیاز به کمک مالی همه همکاران و علاقمندان وجود دارد. برای اطلاع از چگونگی کمک رسانی و اقدام در این جهت خبر زیر را بخوانید
http://anthropology.ir/node/11294