(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

سایر نظریات

یادداشتی کوتاه درباره­ ی انسان­ شناسان نودورکیمی

علی­مراد عناصری
url.jpg

تصویر: هالبواکس
در این نوشتار کوشیده ام به برخی از اندیشمندانی بپردازم که پس از دورکیم، و متناسب با دگرگونی های اجتماعی پس از او، کار دورکیم و اندیشه های او را پی گرفته اند. در کار این پژوهش گران، این پنداشت از دورکیم، که او جامعه شناسی است پوزیتیویستی و در پی روش های

تقارن و سازمان اجتماعی

گئورگ زیمل ترجمة مهرداد امامی
Emami- 25 Ord 91.jpg

[...] خاستگاه تمامی درون مایه های زیباشناختی در تقارن یافت می شود. پیش از آنکه انسان بتواند ایده، معنا و هماهنگی را وارد اشیاء کند، باید ابتدا آن ها را به گونه ای متقارن شکل دهد. بخش های گوناگون یک کل، در مقایسه با یکدیگر باید متوازن باشند و به طور یکسان پیرامون یک مرکزْ قرار گرفته باشند. بدین نحو نیروی شکل دهندة متعلق به انسان در اکثر اوقات، در برابر خصیصة پیشامدی و مغشوش طبیعت محض، به گونه-ای

فلسفه به زبان ساده (30)، ژان پل سارتر: «اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر»

زهره روحی
JPSDavidESchermanGetty460.jpg

تصویر: ژان پل سارتر و سیمون دوبووار
اگزیستانسیالیسم، فلسفه‌ای است که به هستی  یا «وجود» می‌پردازد، و یکی از مهمترین مکاتب فکری غرب به شمار می‌رود. با توجه به بحث‌های اخیر، اگر بخواهیم بستر تاریخی آنرا خلاصه‌وار توضیح دهیم، می‌توان گفت از آن زمان که «انسان» و وضعیتِ برخاسته از  شرایط اجتماعی او، مرکز توجه اندیشمندان قرار گرفت، خودِ این «عرصه‌ی توجه»، دائم دستخوش تغییر و دگرگونی شد. به بیانی هر

فلسفه به زبان ساده (29)، زیگموند فروید: «خود، نهاد و فراخود»

زهره روحی
el-profesor-freud.jpg

نظریه‌ی روانکاوانه‌ی زیگموند فروید (1856 ـ  1939 )، نمونه‌ی دیگری از تفکر مبارزه‌جویانه‌ی مدرنیستی نسبت به ساختار عقل و قدرت‌ منزه‌طلب و سلطه‌گر در فرهنگ‌ اجتماعی است. در معرفی نظریه‌ی فروید شاید بهتر باشد از اینجا شروع کنیم که دستاورد حرفه‌ی فروید به دلیل برملا ساختن بنیان‌های غیرعقلانی و غریزیِ رفتار انسانی، به مذاق عالمان فرهیخته‌ی زمانه‌اش‌ خوش نمی‌آید و در نهایت، نتیجه‌ی

دریدا و «جهان وطنی»

زهره روحی
دریدا

جهان وطنی، ژاک دریدا، ترجمه امیر هوشنگ افتخاری راد
در حال حاضر، عادت به پدیده‌ی «پناهندگی» و «مهاجرت»، باعث شده است که اگر هم روزی بخواهیم با نگاهی انتقادی به بررسی‌ آنها بپردازیم، معمولاً این بررسی‌ها، از افقی پدیدارشناسانه صورت می‌گیرد. شاید به نظر رسد، این مسئله، به خودی خود، اهمیت چندانی ندارد ـ

فلسفه به زبان ساده (28)،فریدریش نیچه: «حقیقت» ، «قدرت» و «شدن»

زهره روحی
فریدریش نیچه

بحث امروز درباره‌ی فریدریش نیچه (1844 ـ 1900 ) است؛ نابغه‌ای که در شکل‌گیری مبانی اندیشه‌ی انتقادی مدرنیته نقش مهمی داشته است. به معنایی صحیح‌تر پایه‌های انتقادی تفکر مدرن، به کمک او، مارکس و فروید ساخته شد. حال اگر بخواهیم به طور موجز و ساده، اما نه کاملاً دقیق، در یک عبارت، افق مشترک این سه متفکر را ترسیم کنیم، کافی است به قیام آنها علیه « نظم و وانموده‌ها»ی نظام‌های

فلسفه به زبان ساده (27)، شوپنهاور: «جهان همچون خواهش و نمایش»

زهره روحی
Arthur-Schopenhauer-Manoj-Sharma.jpg

گرچه آرتور شوپنهاور (1788 ـ 1860) ، همعصر هگل است. یعنی عصر جنگها و انقلابهای اجتماعی قرن نوزده، اما بر خلاف وی نه تنها نظریات فلسفی‌اش، متأثر از حوادث تاریخی ـ اجتماعی‌ِ زمانه‌اش نیست، بلکه به نظر می‌رسد، این نظریات به دلیل کلی و انتزاعی بودن‌شان فراتر از شرایط زمانی، تاریخی و اجتماعی بسر می‌برد.

خلق نظریه جامعه شناختی

جرج ریتزر ترجمه آرمان شهرکی
wp89600767_05_06.jpg

همگان پیرامون جهان اجتماعی ( و بسیاری چیزهای دیگر- رویدادهای طبیعی، احتمالات ماوارء طبیعی) در تمامی اوقات نظریه پردازی میکنند. غالبا این امر بدان معناست که مردم درباره موضوعات اجتماعی فکر و تدبر میکنند. ممکن است درباره روابط میان والدینمان، شانس تیم محبوبمان برای برنده شدن در لیگ برتر، و یا احتمال جنگ چین و تایوان اندیشه و تعمق نماییم. بر اساس چنین تاملاتی ( speculations) محتمل است که

هستی‌شناسی انسان در بازار

زهره روحی
بازار

در ادامه‌ی  بحثی که تحت عنوان «قلمرو عمومی، بازار و زندگی روزمره» پیشتر داشته ایم:(http://anthropology.ir/node/12835)،  به مناسبت اهمیت هستی‌شناسانه‌ی «ارتباط» در قلمرو عمومی (که در اینجا بازار، به‌منزله‌ی مهمترین نماد قدرت، ثروت و شاخص تعاملاتی در نظر گرفته شده است)، و همچنین معرفت‌شناختی هستیِ آدمی در آن (آگاه از فرصت‌های رابطه‌مندی)، در متن حاضر می‌کوشیم بی‌آنکه نیازی به

رولان بارت، روشنگر لذتِ متن

زهره روحی
Roland-Barthes-620x230.jpg

نقد و بررسی کتاب لذت متن، رولان بارت
«کیست که امروزه خود را کام‌جو بخواند و سر خود را هم بالا بگیرد»!؟....(رولان بارت، 1382:ص90).
شاید بتوان گفت کل کتاب «لذت متن»، تشویق ساختارشکنانه‌ای‌ست‌ در جهت کام جویی؛ کام‌جویی‌هایی که به دلایل ایدئولوژیکی و اقتصاد برخاسته

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.