(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

انسان شناسی و سینما

کنش و نظریه (16): کالبد «قهرمان»؛ تحول مفهوم بدن در سیرفرهنگی فیلم های داستانی عامه پسند

ناصر فکوهی
bruce-lee.jpg

آنچه به صورتی متاخر و در زبانی فاخر به «هنرهای رزمی» شهرت یافته است و در زبان عامیانه ما به آن «کاراته یا رزمی کاری» گفته شده و از همین جا اصطلاح «فیلم های کاراته ای» رایج شده است، دین بزرگی  در حوزه  فرهنگی به هنرپیشه آمریکایی – چینی، بروس لی دارد که تیر ماه نود و دو،  چهل سال از مرگ زود هنگام او در سی و سه سالگی می گذرد. بروس لی یکی از هنرپیشگانی بود که سوای قضاوتی که درباره 

بازتولید رازآلودگی برای سیطره بر بدن

فاطمه سیارپور
14.jpg

در سال های اخیر وجود شبکه ای پیچیده از رابطه ی میان بنیان های صنعت زیبایی، رسانه های جمعی و پیشرفت مهارت های پزشکی به ویژه جراحی زیبایی این ایده را تولید (Production) و بازتولید(Reproduction) می کنند که بدن ظرفیتی بی نهایت برای تغییر پذیری (Variability) دارد و بر همین اساس این ذهنیت در حال رنگ باختن است که : بدن هرکس در طول زندگی ثابت است و تنها تغییر آن نوعی تغییر طبیعی(Natural) در معنای

درباره فیلمنامه‌های سعید عقیقی:باز کردن زخم ها با حواس کامل

مهران چهرازي
سعید عقیقی

پیش در آمد:دیالکتیک هوشیاری و هشدار، مقاله ای ست که به یکی از جوان ترین چهره های مستقل سینمای ایران می پردازد: سعید عقیقی
این مقاله گاهی از جز به کل می رود و گاهی از کل به جز و در این مسیر سعی می کند با بررسی فیلمنامه های وی شمایی از آثار او را به نمایش بگذارد. هر کدام از فیلمنامه های عقیقی نیازمند تحلیل و بررسی دقیق و مفصل اند. اما اینجا با اشاراتی گاه کلی و گاه جزئی به تحلیلشان می

بازنمایی تصویری تهران در سینمای ایران

نسرین ریاحی پور
sagkoshi1.jpg

« امروز در رشته های علوم اجتماعی پیشرو نظیر انسان شناسی ، مطالعات فرهنگی و حوزه های مطالعات تخصصی نظیر مطالعات جوانان ، مطالعات زنان ، مطالعات جهانی شدن و غیره ، تاکید هر چه بیشتر بر آن است که استفاده از ابزارها و قابلیت های بازنمایی انسان برای درک و تحلیل فرآیندها از لحاظ نظام شناختی و پیگیری این فرآیندها در مسیر ادراک و ساخت بازنمود و سرانجام ترکیب این بازنمود با سایر بازنمودهای ذهنی و مادی انسان ها ، از مهم ترین راه های درک و  تحلیل فرهنگ ها [ است ] چه به صورت انفرادی و چه در چشم اندازی انطباقی انجام بگیرد . » ( فکوهی 11:1292  )

ژولیتای ارواح

نسرین ریاحی پور
fellini+spiriti5.jpg

مقدمه : ژولیتای ارواح فیلم بلندی به کارگردانی فدریکو فلینی است ؛ در باره ی زنی میان سال که در رابطه ی زناشویی خود با ابهام عشق و خیانت مواجه می شود . فلینی در این فیلم به دغدغه ها و ترس های ژولیتا ، واکنش های او و اعتقادات  مذهبی اش می پردازد . موجودات وهم الودی به ژولیتا هجوم می اورند در حالی که او تلاش می کند خود و همسرش رابشناسد و دریابد که حقیقت چیست : حقیقت روابط همسرش و حقیقت جهان

نگاهی به نمادِ "خانه" در تحلیل آثاری از سینمای روایی

معصومه بوذری
نمایی از فیلم دیگران
چکیده
 در این نوشته با نگاهی به پیام بصریِ بنای خانه در فیلم، به عنوان عنصری نمادین و با مفهومِ ضمنیِ مأمنی برای انسان، وارد دنیای سینمای روایی می‌شویم و نگاهی خواهیم داشت به برخی فیلم‌هایی که موضوعی مرتبط با خانه، یا بی‌خانمانی دارند؛ همراه با تفسیری از برخی تصاویری که در آن‌ها نمای خارجی خانه و یا فضای

طبقه‌ی متوسط و سینمای ایران

سالار کاشانی
cinema1.jpg

مقدمه: سینمای هر جامعه می‌تواند بازتابی از ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی مردمان آن باشد. تصاویری که بر پرده‌ی جادویی سینما نقش می‌بندد و روایت‌ها و شخصیت‌های موجود در فیلم‌های سینمایی جامعه اگر آیینه‌ی تمام‌نمای جامعه‌ نباشد؛ لااقل تصویری دور و بیگانه با زندگی اجتماعی مردمان آن هم نیست.

گفتگو با محمد حقیقت درباره ی سینمای ایران درجهان: شناختن یانشناختن، مسأله این است

حبیب باوی ساجد
IMG_2479.JPG

تصویر: حفیفت(سمت چپ) همراه با باوی ساجد در جشنواره کن  2012                                         
اشاره: سینمای ایران آن قدر دررویدادهای جهانی حضورداشته و دارد، که وابسته به هیچ دولتی نیست تا با تغییر دولت، حضورجهانی اش متوقف گردد. هنوز در میان خیل فیلم بین های دنیا هستند کسانی که سراغ فیلم های مهم سینمای ایران در سی سال اخیر را می گیرند. چنان که "نوری

سینما و نگاه خیره"امر تصویری"

امین حامی‌خواه
ژاک لکان

تصویر: لاکان
هنگامی که بر پرده سینما خیره می‌نگریم احساس می‌کنیم که بر روند دگرگونی تصاویر (از جامپ‌کات گرفته تا پلان‌ـ‌ سکانس) تسلط داریم. اما مساله اینجاست که سینما به واسطه "امر تصویری" خود به ابژه‌ای مبدل می‌شود که خیره در چشمان‌مان می‌نگرد آن هم از موضع و جایگاهی که ما نمی‌توانیم آن را ببینیم. سینما در این زمینه شباهت هراس‌آوری با "مرحله آینه‌ای" ژاک لاکان دارد.

نگاهی نشانه-معناشناختی به فیلم "گذشته" اصغر فرهادی با تاکید بر نقش حاضرسازی و غایب سازی فضا-مکان و زمان

سعید اسلامی راد
v_le_passe.jpg

فیلم روایت گذشته یا بهتر است بگوییم گذشته های انسان هایی ست که همگی در زمان حال حضوردارند. گذشته به مثابه ی زمان پشت سر نهاده همواره شکل دهنده هویت ما در مسیر گذر زمان است، زمانی که با انتقال از گذشته به حال و از حال به آینده استمرار یافته و هیچ گاه محو و نابود نمی شود و در قالب هویت افراد، خاطرات و دلمشغولی های آنان بروز و تجلی می یابد. اما گذشته هرچه باشد چه در قالب خاطرات و چه در سطح هویت همواره با

پیوست: 

مقالات قدیمی: فیلم های استنلی کوبریک (1350)

جمشید ارجمند
عکس: 

فیلم «پرتقال کوکی(پرتقال کوکی ) ساخته «استنلی کوبریک» کارگردان انگلیسی الاصل آمریکایی ، در این ماه جایزه سال 1971 «مجمع منتقدین نیویورک» را به خود اختصاص داد.
«استنلی کوبریک» ، خالق فیلمهایی چون «راههای افتخار» «لولیتا» «دکتر استرنج لاو» و «2001، حماسه فضایی» با فیلم تازه اش «پرتقال کوکی » به مقامی همشان کارگردانان بزرگ سینما رسیده است.

ماخذشناسی سینمای سال های 1320 تا 1332

نسرین ریاحی پور
imagesCAFU0HAJ.jpg

تهیه ماخد با موضوع « رویکردی سیاسی به سینمای سال های  1320 تا 1332» بسیار مشکل است . منابع محدودی به این موضوع پرداخته اند . کتاب هایی که در زیر می آیند ، درباره ی این موضوع کمک کننده هستند . بعضی از آنان فاقد سال چاپ و یا نویسنده است که به دلیل قدیمی بودن آن هاست . لازم است بدانید که کتاب های مورد نظر در کتاب خانه ی ملی هم فاقد موارد یاد شده هستند .   

با آخرین نفس هایت: نشانه شناسی اراذل بی آبرو اثر کوئنتین تارانتینو

امین حامی‌خواه
inglourious_basterds-wallpaper.jpg

برای خلق واقعی امر نو نیاز به نوعی کسر کردن و فاصله گرفتن از واقعیت موجود است و باید صحنه را از میراث آن پاک کرد.این همان تجربه ایست که مدرنیزم هنری در شکل های گوناگون خود در شعر ، با مالارمه و در نمایش با بکت، و در سینما با پازولینی و گدار به آن دست یازیده است

بازنمایی تصویری تهران در سینمای ایران

نسرین ریاحی پور
sagkoshi1_0.jpg

مقدمه :« امروز در رشته های علوم اجتماعی پیشرو نظیر انسان شناسی ، مطالعات فرهنگی و حوزه های مطالعات تخصصی نظیر مطالعات جوانان ، مطالعات زنان ، مطالعات جهانی شدن و غیره ، تاکید هر چه بیشتر بر آن است که استفاده از ابزارها و قابلیت های بازنمایی انسان برای درک و تحلیل فرآیندها از لحاظ نظام شناختی و پیگیری این فرآیندها در مسیر ادراک و ساخت بازنمود و سرانجام ترکیب این بازنمود با سایر بازنمودهای

عشق ذن واره در آثار کیم کی دوک

راضیه مهدی زاده
کیم کی دوک

عشق از مناقشه برانگیزترین مفاهیم بشری می باشد و هنر سینما در طول تاریخ خود به طرق گوناگون،خواستار بازنمایی این مفهوم بوده است.یکی از این بازنمایی ها در آثار کیم کی دوک(کارگردان معاصر کره جنوبی)می باشد.در فیلم های او علاوه بر فضای مملو از سکوت و تصاویر شاعرانه که به نوعی اشاره ای ست به مضمون عشق و دوست داشتن،روابط خاص میان شخصیت ها نیز روی این نکته تاکید دارد.روابطی که به مثابه ی

معرفی کتاب "تهران، سینما و مدرنیته شهری"، بهارک محمودی.

زهرا ملوکی
تصویر جلد کتاب "تهران، سینما و مدرنیته شهری"

در این کتاب پس از طرح مسئله‌ی اولیه در مقدمه، نویسنده به توضیح روش‌های مورد استفاده در این پژوهش و نظریه‌پردازان مهمی که از آراءشان استفاده کرده است پرداخته است؛ هم‌چنین برخی از کلیدواژه‌های اصلی پژوهش یعنی شهر و مدرنیته به تفصیل تعریف و تصریح شده اند و آثار فیلم‌سازان موج نو که کارشان را در کنار جریان اصلی فیلم‌سازی در ایران (فیلم فارسی) به تصویر شهر از زوایای گوناگون انجامیده است، نقطه‌ی عزیمت کتاب فرض شده اند.

معرفی کتاب «سینمای فرسایشی – خانه ی نمایشی»

مهدی امیری مطلق
سینمای فرسایشی –  خانه ی نمایشی

مقدمه کتاب: در سال 1357 و با پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار دولت جمهوری اسلامی، سینما نیز چون سایر حوزه­های فرهنگی ابتدا مورد نقد جدی و محکم دولت مردان قرار گرفت و سپس برای گذراندن دوره­هایی از رکود و بی مهری، با ذوق هنری برخی از مدیران مجددا به کانون توجه بازگشت. در همان سال­های آغازین انقلاب، نیروهای جوان و پرشور انقلابی برای احیای سینما، سعی در تعریف و ایجاد سینمای اسلامی / انقلابی

نگاهی به فیلمنامه پنهان اثر میشائیل هانکه: فرافکنی"خود" در "دیگری"!

رامتین شهبازی
نمایی از فیلم پنهان

تقابل خود (Self)و دیگری (Other)یکی از مضامین مورد علاقه میشائیل هانکه محسوب می‌شود که می‌توان آن را در فیلم‌های وی از مناظر مختلف مورد بازنگری قرار داد. نگاهی که در فیلم‌ها و فیلمنامه‌هایی هم‌چون بازی‌های خنده دار(1997و2007) و پنهان(2005) به اوج خود می‌رسد و در آثار دیگر هم‌چون روبان سفید(2009) و عشق(2012) شکلی کم‌رنگ‌تر به خود گرفته،اما هیچ‌گاه محو نمی‌شود.

"گذشته" در حال!

شیرین احمدنیا
le-passe-15-05-2013-2-g.jpg

تماشای فیلم جذاب اما سنگین و نفس گیر "گذشته" ی اصغر فرهادی، لذتی وافر به همراه دارد. فیلمی است که مدام فرد تماشاگر را با تک تک لحظه های فیلم، و همچنین شخصیت های فیلم، آن هم در نقش ها و روابط و نسبت هایی که خواسته یا ناخواسته در آن "گرفتار" آمده اند و به ویژه "زمان" که هر لحظه در چرخش از حال به گذشته و از گذشته به حال است، با هنرمندی شگرفی درگیر می کند.

روزشمار سینمای 1320 تا 1332 ایران

نسرین ریاحی پور
DSC01062_0.jpg

در این ماه ( به احتمال ) با شروع جنگ دوم جهانی و حضور نیروی متفقین در آبادان سینمای بدون نامی ساخته می شود . این سینما که به سینما متفقین مشهور است توسط سربازان هندی اداره و در آن فیلم های هندی به نمایش در می آید . اما بعد از جنگ و خروج متفقین از ایران تعطیل می شود . همچنین در دهه ی 1320 چهار سالن دیگر سینما به نام های نور ، آسیا ، شهرزاد و سعدی در شهر آبادان افتتاح می شود .

نگاهی به مقوله انتقاد اجتماعی در فیلم «راک اند رول» ساخته گای ریچی

محمد هاشمی
نمایی از فیلم راک اند رول

فیلم «راک اند رول» (Rock n Rolla) یک فیلم گنگستری و اکشن محصول سال 2008 کشور انگلستان است. فیلمی ساخته گای ریچی، کارگردانی که با کارگردانی فیلم پست مدرنیستی «قاپ زنی»(2000) شهرت جهانی یافت. وی همچنین، در فیلم «شرلوک هولمز»(2009) به خاطر بازخوانی متفاوتی که از این کاراگاه کلاسیک انگلیسی، مخلوق آرتور کانون دویل داشت، بسیار مورد توجه منتقدان قرار گرفت.

تحلیل سه فیلم چهارشنبه سوری، درباره الی و جدایی نادر از سیمین با رویکرد تحلیل روایت و ایدئولوژی

آیدا حسینی فر
نمایی از فیلم چهارشنبه‌سئری

شاید فیلم های اصغر فرهادی را ضدایدئولوژی بدانند اما این تفکر درست نیست چرا که هیچ اثری جدا از جهان بینی خالق آن نیست و جهان بینی خالق اثر یعنی ایدئولوژی او. تنها ویژگی منحصر به فرد آثار فرهادی این است که در بیان مقصودش اما و اگر و زیرا های بسیاری می آورد و بیشتر تلاش دارد تا از جایگاه قضاوت درباره جریانی خاص دوری کند. همین ویژگی تحلیل آثار او را از منظر تحلیل ایدئولوژیک بسیار دشوار می کند. اما آنچه در تمامی

پیوست: 

پرونده ی سینمای 1320 تا 1332 در ایران

نسرین ریاحی پور
0243.jpg

مقالات زیر  با رویکردی سیاسی – اجتماعی به تحلیل سینمای  1320 تا 1332 ایران می پردازد . تحولاتی که به واسطه ی سینما به عنوان پدیده ای نو ظهور در زمان مورد اشاره ایجاد شده و واکنش های اجتماعی که نسبت به آن روا داشته شده ؛ در مقالات زیر به روشنی بیان شده است .

گفت و گو با امیر بدیع پیرامون سینمای 1320 تا 1332

نسرین ریاحی پور
DSC_3375.JPG

امیر بدیع فرزند محسن بدیع سازنده ی نخستین دستگاه اتوماتیک چاپ فیلم سیاه و سفید ودستگاه اپتیکال صداگذاری روی فیلم در ایران (1327) در ایران است . او هم اکنون مدیر مرکز خدمات صنایع فیلم ایران است و از نزدیک در جریان وقایع سینمای ایران بوده است . گفتگوی زیر پیرامون مسائل سینمایی ایران و رخدادهای اجتماعی-سیاسی سال های 1320 تا 1332 با آقای امیر بدیع انجام گرفته است .

سینما و رنگ

محمد تهامی نژاد
Sans titre.jpg

  ابراهیم مرادی در صحنه ای از فیلم سینمای ایران ، از مشروطیت تا سپنتا با گذشته خودش در حال گفتگو است
در پژوهش های روزگار جوانی ،  مؤسسه" کودک پاد" ، مدرسه و محل زندگی مرحوم  مرادی  را یافتم ودر سینمای ایران از مشروطیت تا سپنتا ،  تنها سند از فعالیت مرادی و نحوۀ  استنباط وی  از کارکرد این مدرسه، ثبت شده است. چند سال پس از فوت آن مرحوم به خانه خواهرشان دعوت

هر حیات، اشارتی است به مرگی دیگر! (1)/نگاهی به کاربرد دراماتیک نشانه های نمایه ای در فیلم نامه ی «برف روی کاج ها»

محمد هاشمی
نمایی از فیلم برف روی کاج‌ها

1. به روایت مارتین اسلین در کتاب «دنیای درام» (ترجمه ی محمد شهبا)، نشانه شناسی امروز که پیرس آن را پی ریخته و نشانه شناسان معاصری همچون رولان بارت، امبرتو اکو، اریکا فیشتر-لیخته، و پاتریس پاوی آن را دسته بندی کرده اند و نظام بخشیده اند، میان سه گونه ی بنیادین این نشانه ها جدایی می گذارد: ساده ترین نشانه ها آن است که بی درنگ بازشناخته می شود چون تصویر مستقیم موضوع است و از همین رو

پیوست: 

«گذشته» یا روایت یک «جدایی» دیگر

شیما شیرخدایی
th.jpg

موفقیتی که اصغر فرهادی در سال 2011 با فیلم «جدایی نادر از سیمین» کسب کرد، سینمای ایران را در سطح بین‌المللی از اعتبار تازه‌ای برخوردار کرد. چنین موفقیتی در ایران نیز اهمیتی چشمگیرتر داشت و سبب آشتی جمع کثیری از تماشاگران ایرانی با سالن‌های سینما شد. فرهادی فیلمسازی است که به جای آنکه در جامعه‌ای محتضر برای هر فرد کورکورانه آرام‌بخشی تجویز کند، با او و نه برای او به مشکلات ایرانی و در

زاون قوکاسیان: کارهایی بیش از یک عمر

محمد تهامی نژاد
n00521011-b.jpg

(یک نگاه تاریخ سینمایی)
برای شناخت زاون بیش از سی سال وقت در اختیار داشتم از هنگامی که اورا  در جریان    اولین جشنواره دانشجویان کشور دیدم تا هنگامی که دانشجویانش شاخه های گل نثارش کردند  . اما همیشه  در پی معنای نام زاون بودم . با خودم می گفتم اگر بخواهم یک شخصیت را بشناسم بهتر نیست   با معنای "نام" او شروع شود ؟ در فرهنگ ها به دنبالش گشتم : زاون از مشهورترین نام های ارمنی  و تغییر شکل یافته ساوین است که

مقالات قدیمی: گفتگو با فرخ غفاری (خرداد 1349)

مجله فرهنگ و زندگی/ آماده سازی برای انتشار : نسرین راستگو
عکس: 

سینما شاید در میان وسایل ارتباط جمعی ، پیشرفته‌ترین و تواناترین آنها باشد .
سینما زبانی است مستقل و وسیع – هرچند به گفتهء «پازولینی» برای این زبان ، لغت‌نامه‌یی تدوین نشده تا سینماگر با مدد گرفتن از آنها جمله‌یی سینمایی بسازد ، و البته چنین تدوینی هم امکان ندارد .

معرفی فیلم "عمو سیبیلو" بهرام بیضایی، 1349.

زهرا ملوکی
تصویر: صحنه ای از فیلم "عمو سیبیلو"، بهرام بیضایی. (10 دقیقه و 5 ثانیه)

"عمو سیبیلو"ی میانسال و کم حوصله که برای کسب آرامش و دوری از شلوغی شهر به تازگی به خانه ای جدید در حاشیه ی شهر نقل مکان کرده است با سر و صدای فوتبال بازی پسربچه ها در زمین خالی مقابل خانه اش مواجه می شود در نتیجه میان آن ها کشمکشی طنزگونه درمی گیرد و حاصل این جدال به نفع تثبیت شیطنت های کودکانه تمام می شود.

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.