به تحقیق، ورزش و تربیت بدنی در ایران از گذشته تاکنون هم از نظر ساختاری و هم از نظر ساز و کاری و کارکردی دارای آسیب‌ها و چالش‌های عمیق و سختی است که برون‌رفت از آن‌ها نیازمند عزم ملی همه نهادهای بالادستی و ورزشی و دانشگاهی و رسانه‌ای می‌باشد. ازجمله مهمترین این چالش‌ها، دوری و فاصله گرفتن بخش دانشگاهی و دانش و پژوهش از فرایند عمومی ورزش در سطوح ورزش تربیتی و دانش‌ آموزی، ورزش همگانی ، ورزش قهرمانی و حرفه‌ای است.

به نظر نگارنده، این  جدا افتادگی و بدقوارگی ناصواب و نامیمون دو سویه بوده و از طرفی ناشی از بی‌تفاوتی مراکز دانشگاهی به وضعیت ورزش و تربیت بدنی در جامعه و از طرف دیگر به سبب عدم توجه دستگاه‌های ورزشی و رسانه‌ای در راستای به کارگیری علم و دانش و یافته‌های پژوهشی برای اداره وتوسعه و ارتقای وضعیت ورزش و تربیت بدنی در ابعاد عمومی، ملی و فراملی می‌باشد.

مایکل برووی رئیس انجمن علمی بین‌المللی جامعه‌شناسی که چندی پیش به دعوت انجمن جامعه‌شناسی ایران (ازجمله جامعه‌شناسی ورزشی) به کشور ما آمد ، نظریه جالب جامعه‌شناسی مردمگرای را مطرح ساخت که به نظر بنده شامل همه رشته‌های علمی از جمله ورزش و تربیت بدنی می‌شود که در فرآیند آن باید نوعی مردمگرایی به معنای تعریف و تبیین جایگاه این رشته در کل نظام اجتماعی و کل جامعه بوجود آمده و توسعه یابد.

برمبنای نگرش ورزش و تربیت بدنی مردمگرای، این رشته علمی برای تقویت و ارتقای جایگاه خود در عرصه ورزش و تربیت بدنی کشور باید رویکردهای زیر را دنبال نماید:

الف) تولید علم نظری و آکادمیک و بومی سازی آن در دانشگاه‌ها و جامعه مبتنی برفرهنگ وارزشهای اصیل اسلامی - ایرانی

ب) تلاش برای سیاست پژوهی وپژوهشهای راهبردی و کاربردی در راستای کمک به تدوین طرح‌ها و برنامه‌های ورزشی کشور در نهادهای قانون گذار، برنامه ریز و اجرایی

ج) تعامل مستمر وصمیمی با افکار عمومی ورزش از طریق ارتباط با رسانه‌های گروهی کتبی و صوتی و تصویری

د) حضور عینی ، اثربخش و برجسته در نهادها و جامعه ورزش و در بین دست‌اندرکاران ورزشی

تاکید می کنم که این فعالیت‌ها را دانشگاهیان رشته ورزش و تربیت بدنی در درجه نخست باید خودشان با اراده و تدبیر و سخت‌کوشی و مسئولیت‌پذیری و فداکاری و نشان دادن روحیه خدمت و ورزش دوستی ایجاد نمایند، نه اینکه منتظر بمانند تا نهادها و دستگاه‌های ورزشی آن‌ها را دعوت کنند که البته دعوت نهادهای ورزشی نیز بسیار مهم و انگیزه بخش است.

پس در درجه اول جایگاه دانشگاهیان در ورزش کشور به خود آنان و عملکرد و فعالیت‌ها و موضوعات علمی و پژوهشی و مقاله‌ها و مجله‌ها و آموزش‌ها و پژوهش‌ها و رساله‌های تحقیقاتی آنان بستگی دارد و اگر جایگاه ما دانشگاهیان در عرصه ورزش کشور کم‌رنگ است در درجه اول به خود ما مربوط است و از ماست که برماست و در مرحله بعد به عدم توجه دستگاه ورزش برمی‌گردد. فرایند علمی و پژوهشی رشته ورزش و تربیت بدنی در دانشگاه‌ها مرا به یاد نمایشنامه کرگدن‌ اثر جذاب نمایشنامه نویس معروف فرانسوی اوژن یونسکو می‌اندازد که بسیار جالب است و حکایت آن شنیدنی است که به خوبی حال و روز رشته ورزش و تربیت بدنی در دانشگاه‌ها و جامعه ورزش را معرفی می‌کند. امید است هم دانشگاهیان رشته ورزش و تربیت بدنی به خود آیند ودر روند فعالیتهای علمی و آموزشی و پژوهشی خود بر اساس اصول ومبانی راستین ورزش و تربیت بدنی تجدید نظر نمایند و هم نهادها ی بالا دستی و دستگاه ورزش بویژه بخش رسانه‌ای آن متوجه شوند که تنها و تنها با دانش و پژوهش می‌توان ورزش و تربیت بدنی را از وضعیت کنونی نجات داد.

 درحال حاضر هم رشته تربیت بدنی وعلوم ورزشی در دانشگاهها و هم جریان عملی ورزش و تربیت بدنی در ساختار نظام اجتماعی به گونه بارز وبرجسته ای، دنباله روی و تقلید ی از کارناوال ورزشی پر زرق برق غربی با هیاهو های کرکننده رسانه ای و ژورنالیستی بی محتوای آن بر اساس مکتب اومانیسم، مکتب ماتریالیسم  و مکتب سکولاریسم با اصالت برد گرایی است که هرگز در شان نظام مقدس جمهوری اسلامی ومردم سرافراز و جوانان غیور و برومند ایرانی نمی باشد.

سید مهدی آقاپورعضو هیات علمی دانشگاه تهران است

دوست و همکار گرامی

چنانکه از مطالب و مقالات منتشر شده به وسیله «انسان شناسی و فرهنگ» بهره می برید و انتشار آزاد آنها را مفید می دانید، دقت کنید که برای تداوم کار این سایت و خدمات دیگر مرکز انسان شناسی و فرهنگ، در کنار همکاری علمی، نیاز به کمک مالی همه همکاران و علاقمندان وجود دارد. برای اطلاع از چگونگی کمک رسانی و اقدام در این جهت خبر زیر را بخوانید

http://anthropology.ir/node/11294