ریمون آرون : انقلاب یعنی [...] جایگزینی ناگهانی و خشونت آمیز یک قدرت با قدرتی دیگر، افیون روشنفکران
دوره های آموزشی و همایش های شهرکتاب
دورهی «مبانی تجربهگرایی: از جان لاک تا دیوید هیوم» با تدریس محمدمهدی اردبیلی در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار میشود.
پس از افول اندیشهی حاکم بر قرون وسطا، و همزمان با قدرتگیری شکل نوین و نظامیافتهای از دانش که بعدها به «علم تجربی» شهرت یافت، رویکرد انسان به جهان دچار تغییراتی ژرف شد. در نتیجهی این تغییرات عقل مَدرَسی جای خود را به تجربهی علمی و «آزمایش تجربی» داد. چنین رویکردی در انگلستان حامیانی پرشور یافت که شاید بتوان پدر آنها را فرانسیس بیکن دانست.
مبانی تجربهگرایی: از جان لاک تا دیوید هیوم
دورهی «مبانی تجربهگرایی: از جان لاک تا دیوید هیوم» با تدریس محمدمهدی اردبیلی در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار میشود.
پس از افول اندیشهی حاکم بر قرون وسطا، و همزمان با قدرتگیری شکل نوین و نظامیافتهای از دانش که بعدها به «علم تجربی» شهرت یافت، رویکرد انسان به جهان دچار تغییراتی ژرف شد. در نتیجهی این تغییرات عقل مَدرَسی جای خود را به تجربهی علمی و «آزمایش تجربی» داد. چنین رویکردی در انگلستان حامیانی پرشور یافت که شاید بتوان پدر آنها را فرانسیس بیکن دانست.
در این دوره پس از بیان مقدماتی در باب تجربهگرایی مدرن و اندیشههای پدر معنوی آن، یعنی فرانسیس بیکن، به سه متفکر شاخص این مکتب پرداخته میشود. ابتدا به جان لاک اشاره خواهد شد، که او را نخستین فیلسوف تجربهگرا میخوانند، و به حق نخستین کسی بود که توانست برای اصالت تجربه، پشتوانهای متافیزیکی فراهم آورد. پس از لاک نیز دو چهرهی مطلقاً متفاوت از این مکتب مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
در یک سو، بارکلی قرار دارد که با انگیزههای مذهبی به تجربهگرایی روی آورد و برای زیر سوال بردن مبانی ماتریالیسم، وجود هر نوع ماده را انکار کرد و عملا به این نتیجه رسید که جهانِ خارج چیزی جز تصور نیست؛ و بنابراین به رادیکالترین شکل ایدهآلیسم راه برد.
در سوی دیگر تجربهگرایی، دیوید هیوم قرار دارد که با زیر سوال بردن مهمترین و حیاتیترین مفاهیم فلسفی، همچون نفس، علیت و معرفت، عملاً به نفی کلیت خود فلسفه پرداخت و خود را به عنوان نمایندهی اصلی شکاکیت مدرن مطرح ساخت.
این دوره در پنج جلسه، روزهای یکشنبه ساعت ۱۴ تا ۱۶ برگزار میشود. آغاز آن ۱۷ شهریور است. علاقهمندان به ثبتنام در این دورهی آموزشی تا ۱۰ شهریور فرصت دارند در ساعات اداری به مرکز فرهنگی شهر کتاب واقع در خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمد قصیر (بخارست)، نبش کوچهی سوم مراجعه کنند و برای کسب اطلاعات بیشتر با شمارههای ۸۸۷۲۳۳۱۶ و ۸۸۷۱۷۴۵۸ تماس بگیرند.
همایش ایوان بونین در شهر کتاب
مرکز فرهنگی و بینالمللی شهر کتاب با همکاری بنیاد سولژنیتسین روسیه، همایش بررسی آرا و آثار ایوان بونین را در شصتمین سال درگذشت او در تهران برگزار میکند.
علیاصغر محمدخانی، معاون فرهنگی و بینالملل شهر کتاب با اعلام این خبر گفت: ایوان بونین یکی از صاحب سبکترین اما ناشناختهترین نویسندگان روسیه است که در سال ۱۹۵۳ درگذشت. بونین انتشار داستان و شعر را از اواخر دههی ۱۸۸۰ شروع کرد و مکانهای غریب بسیاری از داستانهایاش بازتاب سفرهای متعددش در آفریقای شمالی، خاورمیانه و هند است.
محمدخانی به مهاجرت بونین از روسیه اشاره کرد و گفت: بنیاد سولژنیتسین در روسیه به بررسی آثار و آرای نویسندگان و شاعران مهاجر روس میپردازد و با دیداری که ماه گذشته در مسکو با مدیران این بنیاد داشتیم، تفاهمنامهای میان مرکز فرهنگی و بینالملل شهر کتاب و بنیاد سولژنیتسین برقرار شد تا در دو کشور همایشهایی در حوزهی ادبیات مهاجرت برگزار شود.
وی گفت: ایوان بونین در سال ۱۹۱۸ از روسیه به فرانسه رفت و نویسندهی مهاجر برجستهای شد و به انتقاد شدید از رژیم شوروی پرداخت. استعداد شاعرانهی بونین در کل داستانهای پر آب و تاب و غناییاش طنینانداز است. متاسفانه بسیاری از آثار بونین به فارسی ترجمه نشده و قرار است که انتشارات هرمس آثار بونین را به فارسی منتشر کند.
معاون فرهنگی شهر کتاب گفت که ایوان بونین در سال ۱۹۳۳ جایزهی نوبل ادبیات را برد و داستانهای او مشخصهی سبک چخوف را دارد. معروفترین اثر او «روستا»، شاهکارش «آقایی از فرانسیسکو» و آخرین اثر برجستهاش خودزندگینامهنوشت داستانگونهی او به نام «زندگی آرسنیف» است که به فارسی ترجمه و در سال جاری منتشر میشود.
محمدخانی افزود که همایش ایوان بونین در روز سهشنبه ۱۹ آذر برابر با ده دسامبر با حضور دو تن از بونینشناسان روسیه و منتقدان و صاحبنظران ایرانی برگزار میشود و ضمن بررسی آثار بونین، فیلمهای مستند از زندگی و آثار او به نمایش درمیآید.
محمدخانی در پایان گفت که مرکز فرهنگی و بینالمللی شهر کتاب با همکاری بنیاد سولژنیتسین، بنیاد تولستوی، انیستیتو ماکسیم گورکی روسیه و اتحادیهی نویسندگان سنپترزبورگ، تفاهمنامههای همکاریهای مشترک برقرار کرده است که برنامههای فرهنگی و ادبی دربارهی ادبیات ایران و روسیه در شهر کتاب و بنیادهای مذکور برگزار شود.
برگزاری همایش سفرنامههای روحانی در تهران، رم و فلورانس
مرکز فرهنگی و بینالمللی شهر کتاب با همکاری موسسهی بینالمللی دانتهی ایتالیا و رایزنی فرهنگی دو کشور ایران و ایتالیا، همایش سفرنامههای روحانی را در شهریور و آبان سالجاری در تهران، رم و فلورانس برگزار میکند.
علیاصغر محمدخانی ـ معاون فرهنگی و بینالملل شهر کتاب ـ با اعلام این خبر گفت: در میان آثار ادبی جهان، آثاری پدید آمدهاند که به سفر روحانی انسان اختصاص دارد و مسالهی سفرنامههای روحانی در فرهنگ ایران و اسلام پیشینهای کهن دارد و بیگمان در ادبیات ملل دیگر نیز در این زمینه شاهکارهایی وجود دارد که کمدی الهی دانته در صدر آنها قرار میگیرد.
محمدخانی به آثاری چون ارداویرافنامه، سیرالعباد سنایی، منطقالطیر عطار، سفرنامههای روحانی ابنعربی، نجمالدین کبری، ابوالعلاء معری و بردسیریکرمانی در فرهنگ و تمدن اسلامی و ایرانی اشاره کرد و گفت: بررسی تطبیقی سفرنامههای روحانی در جهان اسلام با آثاری که در غرب در این حوزه منتشر شدهاند و مشابهتها و تفاوتهای آن از اهداف برگزاری این همایش است.
دبیر همایش سفرنامههای روحانی دربارهی موضوعات این همایش تصریح کرد: تحلیل و بررسی کتاب کمدی الهی دانته، مشابهتهای کمدی الهی دانته با سیرالعباد و ارداویرافنامه، چگونگی وصف سیر آفاقی و انفسی در این سفرنامهها، شباهتهای کمدی الهی و دیگر سفرنامهها در طرز تفکر و تالیف کلام، بررسی ویژگیهای نوع ادبی سفرنامههای روحانی، جایگاه سفرنامههای شاعران فارسی در غرب، تاثیر کمدی الهی دانته بر آثار ادبی فارسی، شناخت سفرنامههای روحانی در دیگر فرهنگهای جهانی، تاثیر معراج پیامبر اکرم (ص) بر سفرنامههای روحانی.
محمدخانی از محققان و دانتهشناسان و سناییشناسان که علاقهمند هستند در این همایش مقالات خود را ارائه کنند درخواست کرد تا پایان تیر ماه عنوان و چکیدهی مقالات خود را به صورت فایل ورد به نشانی الکترونیکی info@bookcity.org ارسال کنند.
وی دربارهی زمان برگزاری این همایش گفت: همایش سفرنامههای روحانی نوزدهم و بیستم شهریور ۱۳۹۲ (۱۰ و ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۳) در تهران برگزار میشود و ادامهی این همایش دوم تا چهارم آبان (۲۴ تا ۲۶ اکتبر) در شهرهای رم و فلورانس تشکیل میشود.
معاون فرهنگی شهر کتاب به حضور شش نفر از برجستهترین دانتهشناسان و سناییشناسان ایتالیایی در همایش تهران اشاره کرد و افزود: در همایش تهران، پروفسور مازی، مدیر کل موسسهی بینالمللی دانته، پروفسور فررونه، استاد و دانتهشناس دانشگاه ساپینزا، پروفسور ولیا، استاد و دانتهشناس دانشگاه بولونیا، دکتر وندر، مدیر امور بینالملل موسسهی دانته، پروفسور، کارلو سکونه، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بولونیا و مترجم سیرالعباد سنایی به ایتالیایی و برخی دیگر از محققان ایتالیایی حضور خواهند داشت و در کنار استادان و صاحبنظران ایرانی در باب سفرنامههای روحانی گفتوگو میکنند.
محمدخانی در پایان به برنامههای شهر کتاب در حوزههای بینالمللی اشاره کرد که به دنبال برگزاری همایش سعدی و پوشکین در تهران و مسکو و همایش سعدی و یونس امره در تهران، شیراز، آنکارا و استانبول، شهر کتاب در نظر دارد تا پایان سال ۱۴۰۰ شمسی، هر ساله با دو کشور همایش تطبیقی برگزار کند که دستاوردهای فراوانی در شناخت فرهنگ و ادبیات و گفتوگوهای ادبی میان صاحبنظران ایران و دیگر کشورها فراهم میکند.