سینمای مستند ما امروز یکی از بزرگترین بخش ها از میراث فرهنگی کشورمان را تشکیل می دهد .  جند ده هزار فیلم مستند که در طول نزدیک به صد سال ساخته شده اند، گنجینه ای  بزرگ  برای مطالعات اجتماعی به شمار  می آیند که تا کنون جز به صورتی بسیار اندک مورد استفاده قرار نگرفته اند. هم از این رو تامل و تاکید بیشتر بر این میراث ارزنده وظیفه ای است که بر دوش همه ما سنگینی می کند.   «انسان شناسی و فرهنگ،» ویژه نامه «مستند و فرهنگ» را  به سردبیری آاقای محمد تهامی نژاد، پیشکسوت سینمای مستند ایران و  مدیر صفحه فیلم مستند «انسان شناسی و فرهنگ» و ویراستاری خانم مرضیه جعفری در اسفند ماه سال 1391 منتشر می کند. علاقمندان می توانند از هم اکنون مقالات و سایر مطالب خود را شامل  گفتگو ها، گزارش ها،  معرفی فیلم و کتاب  و... که تا کنون در محل دیگری منتشر نشده است را برای این ویژه نامه

به آدرس خانم جعفری (jafari.e.marzi@gmail.com) یا به آدرس سایت ارسال کنند . در صورت تممایل به همکاری با این ویژه نامه به صورت فعال تر نیز با ویراستار این شماره تماس بگیرید.  متن زیر برای فراخوان مقاله به وسیله آاقای تهامی نژاد نوشته شده است:

سینمای مستند به عنوان یک هنر مدرن عرصه های وسیعی را پیموده ودرثبت وضبط و شناساندن فرهنگ های ایرانی نقش عمده بر عهده داشته است. این نقش  چگونه ایفا شده ؟
 بخش مستند سایت انسان شناسی وفرهنگ ، ویژه نامه ای را باموضوع سینمای مستند و فرهنگ تدارک می بیند تا  این مقوله برای نخستین بار در ایران مورد بررسی های بینا رشته ای قرار گیرد .
 آنچه که  تحت سه  عنوان کلی :
  مباحث نظری ، بررسی موردی و در باره  مستند سازان  وآثار فرهنگی
 پیشنهاد می شود ، می تواند جزئی کوچک  از ارتباط تاریخی سینمای مستند وفرهنگ فرض شود و با این فراخوان  و با احترام تمام ، دانشگاهیان ،  علمای اجتماعی ، دانشجویان، سینماگران ومنتقدان  هنری به ارسال مقاله دعوت می شوند  تا  بر همین عرصه ها وعرصه های دیگر، پرتوی از دانش  بیفکنند .  
 الف - کلیات  و  مباحث نظری
*    تصور انسانشناسی از فرهنگ وتصویر فرهنگ چیست؟
*    نظریه های فرهنگی معاصر و بازتاب آن در شکل بخشی به  فیلم
*    تحلیل تاریخی فیلم های فرهنگی وفرایند رشد آن
*    قابلیت های فیلم مستند در مواجهه با فرهنگ
*    بحران بازنمایی
*     کدام شیوه های  مستند ( از جمله با تعریف بیل نیکولز)  برای بررسی و نمایش ویژگی های فرهنگی مناسب تر است ؟
*     الزامات پژوهش میدانی ( در ناحیه فرهنگی وجغرافیایی )
*    آیا سینمای مستند  در جهت یکسان سازی جهانی ی فرهنگ گام بر میدارد  در جهت بومی سازی   فرهنگ ملی است یا راهی یک سره  جدا گانه دارد ؟
*    تبدیل پژوهش های کیفی یا کمی  به مستند نامه
 *    تجربه های سینمای مستند مردمنگاری در ایران وجهان
*    تفاوت  عینی ی  تجربۀ کار با دوربین دیجیتال نسبت به گذشته
*     چگونگی  نمایش وتفسیر ارزش ها ونمادهای فرهنگی در فیلم
*    سینما وهویت خرده فرهنگ ها
*     سینما ابزارثیت رفتار های فرهنگی یا فراتر از آن ؟
*     تأثیر وسایل ارتباط جمعی در پنهان و یا آشکار شدن ارزش های فرهنگی
 *    اعتقادات ، دانش ها ،، هنر ، اصول اخلاقی ، قانون ، آداب وسنن
*    سینما وفرهنگ فقر
*     بیماری به عنوان فرهنگ
*    کاربرد فیلمهای فرهنگی چیست؟
*    تجربه دوربین در کف بومی
*    سینمای مستند وادبیات ( گفتار ، لحن ، زبان ، روایت  فرهنگ )
*    کدام جنبه های فرهنگ ایرانی مورد غفلت است ؟
*    ترجیح جوامع فرهنگی چیست ؟ آنها به طور عام چگونه تصویری از خود را می پسندند؟
*    فرهنگ های در خطر و مستند ها یا مردمنگاری های نجات
*     کالا سازی از فرهنگ و مفهوم اگزوتیسم در سینمای مستند

 ب –  بر رسی  موردی و  نظری در موضوع های فیلم مستند از جمله :
*     ورزش ، ورزشگاه و طرفداران
*    الگوهای رایج در فیلم های فرهنگ شهری ( حاشیه نشینی) ، ایلی و روستایی
*    سینمای مستند و اقوام ایرانی .
*    آموزش سینه به سینه در موسیقی
*    سینمای مستند وفرهنگ کار  ،کارخانه و بنگاه
*    مهاجران و مفهوم هویت مهاجر
*    تصویر شخصیت فرهنگی( تجلیل ، تنقید ، روش تاریخ شفاهی یا زندگی نامه ای) از طراحان قالی ، مینیاتوریست ها و اساتید ، هنرمندان .
*    فرهنگی های باستانی
*     فولکلور
*    موسیقی مدرن وزیر زمینی
*      مراسم سنتی و آئینی در باره ازدواج ، تولد ، مرگ  و شفا .
*       فیلم مستند  با نگاه امیک از یک گروه کوچک  مذهبی ( مثلا  عزاداران ، تعزیه گردان ها و یا پری خوان ها ) و کاربرد آن
*    فرهنگ تغذیه
سوم – بررسی موردی  در باره  مستند سازان و آثار فرهنگی
  سالیان سال  است که  مستند سازان ایران فیلم هایی مرتبط با فرهنگ  ایرانی می سازند . شیوه های متنوع مواجهه آنان با واقعیت ، امر در خور توجهی است   همچنان که شناخت تفاوت فیلم  هایی به   شیوه ژان روش ، جان مارشال ، دیوید مک دوگال و یا لوئی مال ، می تواند آموزنده و مهم باشد .

تاریخ دریافت مظالب : تا پایان پاییز 1391

تایید نهایی مطالب : زمستان 1390

انتشار: اسفند 1391 

مطالب ویژه نامه پس از انتشار در آن به تدریج در صفحه مستند نیز منتشر می شوند.

پرونده «محمد تهامی نژاد» در انسان شناسی و فرهنگ
http://anthropology.ir/node/9139

ویژه نامه های انسان شناسی و فرهنگ
http://anthropology.ir/magazine

دوست و همکار گرامی

چنانکه از مطالب و مقالات منتشر شده به وسیله «انسان شناسی و فرهنگ» بهره می برید و انتشار آزاد آنها را مفید می دانید، دقت کنید که برای تداوم کار این سایت و خدمات دیگر مرکز انسان شناسی و فرهنگ، در کنار همکاری علمی،  نیاز به کمک مالی همه همکاران و علاقمندان وجود دارد. برای اطلاع از چگونگی کمک رسانی و اقدام در این جهت خبر زیر را بخوانید

http://anthropology.ir/node/11294