محمود درویش، از بزرگ‎ترین شاعران نوگرای فلسطینی و جهان عرب است. از آن‎جایی که تاکنون چند مجموعه از اشعارش به فارسی ترجمه و منتشر شده است، برای خوانندة ایرانی ناشناخته نیست.

هر روز زاده میشوم،گفت وگو با محمود درویش و گزیدة اشعارش،ترجمة محمد حزباییزاده، انتشارات فرهنگ جاوید، چاپ اول 1389

در زیر فهرست و مقدمه مترجم را می خوانیم

فهرست

یادداشت مترجم    11

گفت‎وگو: هر روز زاده می‎شوم    13
درویش از چشم درویش                                                  15
شعر سیاسی    19
شاعر یا نماد؟    21
راز ماندگاری شعر    22
دربارة رمان    40
ادبیات صوفیانه    43
مدرنیسم و شعر    47
مجلة شعر و مواقف    51
آشفتگی در شعر    54
شاعران الهام‎بخش    57
پیش‎گامی در شعر    63
نظریه‎پردازی در شعر    65
زندگی‎نامه    66
عرب‎های 1948    69
شاعر عرب یا فلسطین؟    70
ادبیات عِبری    71
مقایسة ناتمام    74
شهروند فلسطینی    76
دوری از وطن    77
استشهادی یا انتحاری؟    79
یاسر عرفات    79
راه یا خانه    83
در ستایش راهِ خانه    87
سفر به مسکو    89
سفر به قاهره    90
نقد یا تخریب؟    92
سفر به بیروت    93
سفر به تونس    97
اقامت در پاریس    98
رابطة من با بیروت    99
بازگشت به فلسطین    100
مجلة الکرمل    101
شاعر عشق    103
جایزة نوبل    104
مرگ    106

گزیدة اشعار    107
راه. . .    109
نپرسیدند از پس مرگ چیست؟    111
این است فراموشی    113
همیشه کاکتوس    115
تا آخرین نفس‎های شب آواز خواندم    119
دو پرندة غریب در پرمان    123
هر صبحدم بر خودم سلام کنم و بگذرم. . .    127

نمایة اسامی     131
نمایة موضوعی                                                            137

یادداشت مترجم

محمود درویش، از بزرگ‎ترین شاعران نوگرای فلسطینی و جهان عرب است. از آن‎جایی که تاکنون چند مجموعه از اشعارش به فارسی ترجمه و منتشر شده است، برای خوانندة ایرانی ناشناخته نیست.
عبده ‌وازن، منتقد ادبی لبنانی و دبیر سرویس فرهنگی روزنامة الحیات با او گفت‌وگویی طولانی و مفصل انجام داده که ابتدا در پنج شمارة آن روزنامه و سپس در فصلنامة فرهنگی‎ـ‎ ادبی الکرمل به سردبیری خود محمود درویش به‎چاپ رسید. این گفت‌وگو، در غیبت کتاب خاطرات محمود درویش، می‌تواند غنیمت باشد. درویش در این گفت‌وگو از تحول جوانی انقلابی و آزادی‌خواه ‎ــ که در ایام کودکی از روستایش (البروه) در عکا رانده می‌شود و سپس نوجوانی‌اش را در شهر زیبای حیفا ‌می‎گذراند و نخستین فعالیت‌های شعری و نویسندگی‌اش را تجربه می‌کند ‎ــ به مشاور فرهنگی یاسر عرفات سخن می‌گوید. پس از آن، مهم‌ترین و چالش‎‌برانگیزترین دورة زندگی او فرا می‌رسد: خداحافظی با سیاست یا به‎تعبیر برخی منتقدان، پشت‎کردن به آرمان ملت فلسطین. او در این گفت‌وگو، پاسخ منتقدان را می‌دهد. درویش دوست دارد شاعر باشد تا تهیه‌کنندة خطابه‌های آتشین و سیاسی. او دوست دارد از عشق، زندگی و جاودانگی بنویسد.
محمود درویش در پاسخ به یک سؤال وازن از درونیات خود پرده‎برمی‌دارد. وقتی عبده از او می‌پرسد: کدام‎یک را بیش‎تر دوست‌داری خانه یا راه خانه؟ می‌گوید: «من وقتی خارج از وطن بودم، فکر می¬کردم راه به خانه می‌رسد و خانه از راه خانه زیباتر است؛ اما وقتی به آنچه خانه نامیده می‎شود و خانة حقیقی نیست بازگشتم، این گفته را تغییر دادم و گفتم راهِ خانه همچنان از خانه زیباتر است.»
او تمام عمرش را در سفر گذراند تا مگر به خانه‌اش بازگردد. خانه‌ای که خاطرات کودکی‌ ناتمام‌اش در آن شکل گرفته‌ بود. اما بازگشت به وطن (خانه) چندان آسان نمی‌نمود. آیا علت عشق او به شاعرانی چون سفریس، درک والکوت، هولدرلین و دیگران همین احساس مشترک نیست؟ او همچنان خود را در راه می‌بیند. محمود، کودک شش‎ساله‌ای بود که شبانه با خانواده از زادگاه‎اش می‌گریزد. جزئیات این سفر در چند شعر از مجموعة چرا اسب را تنها رها کردی آمده است. پس از طی طریق در شهرهای جهان که یک عمر طول کشید، به امید یافتن وطن به رام‌الله بازمی‌گردد، اما درمی‌یابد که این سفر را پایانی نیست و می‌پذیرد «راه، از خانه زیباتر است».
برای تکمیل این آشنایی با محمود درویش، اشعاری از مجموعة کامل و جدید او را برگزیده و ترجمه‌ کرده‎ا‎‎م. از هر کتاب شعری به حداقل بسنده کرده‎ام، به امید آن روزی که همة اشعار این شاعر به فارسی ترجمه شود. ضمناً تمام زیرنویس‌های کتاب از مترجم است.
در پایان لازم می‌دانم از راهنمایی و همکاری دوستان ارجمندم جناب دکتر جاسم پژوهنده، علی‌ یاری و عبدالقادر سواری که نکات بسیار ارزش‎مندی را چه در ترجمة گفت‌وگو و چه در ترجمة اشعار خاطرنشان کردند، سپاس‎گزاری نمایم.
محمد حزبایی‎زاده
بهار 1389