(Go: >> BACK << -|- >> HOME <<)

سرآغاز

فرهنگ آسیای میانه

ابوالقاسم لاهوتی و نوشته‌هایی از پژوهشگران تاجیک دربارة او و شعرش

مسعود عرفانيان
lahouti.jpg

ابوالقاسم لاهوتی شاعر بلند آوازة ایرانی که در سال 1300خ / 1922م مجبور به جلای وطن شد، نخست از راه جلفا به جمهوری خودمختار نخجوان در اتحاد جماهیر شوروی سابق رفت و سپس در سال 1925 به تاجیکستان آمد و تا زمانی که مجبور به رفتن به شهر مسکو شد در آن‌جا زیست. اما او هیچ‌گاه روابط خود با تاجیکستان و ادیبان و پژوهشگران آن‌جا را قطع ننمود.

الفبای زبان شغنی

محسن حافظیان
central_asia_map.gif

انگیزۀ بقا و دفاع از حیات انسانها را وادار ساخت تا زندگی اجتماعی داشته در برابر طبیعت و سائر عوامل تأثیرگذار بر روند زندگی، متحدانه ضروریات خود را تهیه و تلاش جمعی نمایند. روند اجتماعی این پروسه (کار و مبارزۀ مشترک) ضرورت معاشرت انسانی و فضای افهام و تفهیم را مهیا ساخت که در نتیجۀ گذشت زمان طولانی و تکامل فیزیکی و معنوی انسانها، اصوات ابتدائی آهسته آهسته موزون‌تر شده در قالب کلمات ابتدائی نوعی زبان به وجود آمد که اساس و سرچشمۀ تکامل فرهنگ بشریت است.

سه یار دبستانی در سمرقند امین معلوف

زهره روحی
روی جلد کتاب سمرقند

سمرقند، کتابی داستانی ـ تاریخی درباره‌ی برخی از شخصیت‌ها و جریانات اجتماعیِ ایران در دو دوره‌ی تاریخی است (قرن پنجم و چهارده هجری برابر با قرن دوازده و بیست میلادی)؛ و در این میان شاید حضور «سمرقند»  برای دو تن از شخصیت‌های داستان که در دو دوره‌ی جداگانه می‌زیستند (عمر خیام نیشابوری و بنجامین عمر لوساژ) به منزله‌ی نمادِ رویایی مشترک از شهر ـ جهانی باشد که هستیِ افسانه‌ای آن بر واقعیتش برتری داشته است....

زردآلوی پامیر با طعم لبخند!

شکوفه آذر
tajikistan-8040.jpg

به بکی(ربکا، همسفر امریکایی ام) گفتم که به این خانه برویم و کمی استراحت کنیم. با کمی کج خلقی پذیرفت. طبیعی بود در فرهنگ امریکایی او، هیچ کسی حق ندارد بدون دعوت به خانه یا باغ کسی برود. بکی غرغر کرد: "تو حق نداری بری توحیاط خونه مردم. اینجا دیوار نداره اما معلومه که مال کسیه!" گفتم: "می دونم".  اینجا خوشبختانه تاجیکستان بود و من آداب روستاییان آن را که بسیار نزدیک به آداب روستاییان خودمان بود، می دانستم.

مفهوم سکونت در مجموعه داستان های دده قورقود

رویا آسیایی
Dada.jpg

مجموعه داستان های دده قورقود قدیمی ترین اثر مکتوب به زبان ترکی است. این مجموعه مشتمل بر دوازده داستان و یک مقدمه است. داستان ها ویژگی حماسی دارند و در قالب نظم و نثر بیان شده اند. مضمون هر یک از داستان ها بیان دلاوری ها و رشادت های یکی از قهرمانان طایفه های ترکان اوغوز می باشد. دو داستان نیز مفهومی اسطوره ای دارد که با اسطوره های یونانی و اسطوره ی گیل گمش

زن روس در فنجان قهوه دختر قرقیز

شکوفه آذر
jpg.

در سرزمین چشم بادامی های مو مشکی، در خیابان های خلوت بیشکک، پایتخت قرقیزستان که تو هرگز نمی توانی در طول روز و در شلوغ ترین نقطه، جمعیتی بیش از 500 نفر ببینی، زنان بالا بلند روس با موهای بلوند، چشم های آبی و آرایش های تند، آنقدر به چشم می آیند که تو ناخوداگاه سرت را با آنها از این سو به آن سو  می چرخانی.

نمایش فیلم مستند: به‌رنگ انار

گروه اخبار
poster be rang Anar.jpg

نمایش فیلم مستند به‌رنگ انار در خانه هنرمندان ایران؛ سه شنبه 22 اسفند 1391: انجمن تهیه‌کنندگان سینمای مستند ایران، در ادامه نمایش‌های فیلم مستند در روزهای سه شنبه،  فیلم مستند به رنگ انار به تهیه‌کنندگی و کارگردانی رحیم مرتضی وند را سه شنبه، 22 اسفند، ساعت 18 در تالار ناصری خانه هنرمندان ایران به نمایش می‌گذارد. ورود به سالن برای علاقمندان آزاد و رایگان است.

کشف خزرستان

رحمت نادری
IMAGE0001.JPG

گرمی­لی­یرف، لف­ن، (1382)، کشف خزرستان، ترجمه ی ایرج کابلی، تهران: نشر آگه.
داستان سفر اکتشافی است که توسط لفن گومیلیوف در سال های 1959 برای کشف قوم ناپدید شده ی «خزر» ها به انجام رسیده است. خزر ها یکی از اقوامی هستند که تا سال های پایانی سده ده میلادی در ناحیه های اطراف رود ولگا در گستره­ی جغرافیایی بسیار وسیعی زندگی

چیستان: قِسمی از ایجادیّات دهنکی خلق

سید علیرضا هاشمی
Chistan.jpg

«چیستان قِسمی از ایجادیّات دهنکی [شفاهی] خلق است، که همچون واسطة استراحت، سنجش دانش و طبع آزمایی آدمان به وجود آمده است. این قِسم در اول های پیدایش خود، حِصَّه ای [بخشی، قسمتی] از ایجادیّات دهنکی [شفاهی] خلق باشد هم، با مرور زمان به ادبیات داخل شده یک ژنر [سبک، شیوه] مخصوصی را تشکیل داده است»(سرسخن،9).

جاواخک: منطقه ارمنی‌نشین گرجستان و موضوع تابعیت دوگانه

واهاگن کشیشیان ترجمه گارون سرکیسیان
F_126_Javakhk.jpg

وضع زندگی ارمنیان جاواخک روزبه روز نگران کننده‌تر می‌شود. نادیده گرفتن حقوق فرهنگی و زبانی آن‌ها از یک سو، کاهش برنامه ریزی شده جمعیت ارمنی از سوی دیگر، و برخوردهای غیرقانونی با ارمنیان جاواخک به حدی رسیده که دیگر نمی‌توان بیکار نشست. در این رابطه سازمان‌های جوانان ارمنی فعالیت می‌کنند و در روزنامه‌ها همیشه مطالبی درباره این موضوع چاپ می‌شود، مخصوصا زمانی که کلیسایی تخریب

موسیقی و جشن در فرهنگ‏های ایرانی‏ (بررسی نمونه‏ هایی از ایران،آسیای میانه،قفقاز و افغانستان)

ساسان فاطمی
Sound&music12.jpg

چکیده
جشن و موسیقی شبیه به هم‏اند.هر دو براساس طرحی کلی که اجازه بداهه‏پردازی در یک چارچوب‏ از پیش تعیین شده را می‏دهد"اجرا"می‏شوند.هر دو نقاط اوج و فرود و نقاط تنش و آرامش دارند و در زمان رخ می‏دهند.در ضمن،جشن،به عنوان محل عالی ارایه و اجرای موسیقی،یک کنسرواتوار

موسیقی ایران و خاورمیانه در تقابل با فرهنگ غربی

ژان دورینگ ترجمه ی آزاده دانش نیا
sound&music5.jpg

الزامات فنی و تأثیرات آن بر شیوه
مدت اجرای موسیقی و فرم آن قبلا متناسب با ضرورتهای‏ صفحه گرامافون تنظیم می‏شد.زمانی که صفحهء 78 دور وجود داشت،یک قطعه به دو قسمت 4 یا 5 دقیقه ‏ای تقسیم‏ می‏شد.مثلا اجرایی در یک دستگاه همراه با مدولاسیون‏ انجام می‏شد،(مثلا ابو عطا/حجاز و شور/شهناز)بعد قطعه‏ ای

پیوست: 

تأثیر موسیقی ایرانی بر موسیقی آسیای میانه

ژان دورینگ
wm_photo_genre_centralasianbardic.jpg

پیشگفتار
گرایش غالب در علوم انسانی و اجتماعی طبقه‏ بندی رشته‏ های گوناگون بر اساس ویژگی‏ های زبانی و یا جغرافیائی آن‏هاست.موسیقی‏ شناسی اقوام‏ (ethnomusicology)نیز،که زمانی موسیقی‏ شناسی تطبیقی  نامیده می‏شد،از همین‏ گونه طبقه ‏بندی پیروی می‏کند.امّا اگر موسیقی را نه تنها هنر بلکه یکی از رشته‏ های دانش به شمار آوریم،باید آن را چون دیگر دانش‏ ها پدیده‏ای تطبیقی‏ بدانیم.آراء فارابی،پدر علم موسیقی ملل،

در جست وجوی مستند های خاورمیانه و آسیای مرکزی الگوهای زمان ومکان در فیلم های بینا فرهنگی

محمد تهامي نژاد
tajik 6.jpg

 "فیلم مستند و نقش آن در تعامل فرهنگی (با عنایت بر فرهنگ و آیین مردم ایران ،  آسیای مرکزی و خاورمیانه )” عنوان نشستی تخصصی( پنجم اسفند 1389)در خانه هنرمندان بود که با تمرکزبر مستند های فرهنگ و آیین مردم ایران ، در آن حضور داشتم . در مورد سینمای آسیای مرکزی وخاورمیانه نیز  مقدمه ای فراهم آمد  تا دستمایه  برای طرح پرسش  در  آن جلسه  باشد  که چنین  امکان و فرصتی  فراهم  نشد   .

گرجستان؛ لب تشنه بر سرابِ توسعه‌ی نولیبرالی!

خسرو صادقی بروجنی
par2005051069474.n.jpg

تصویر: جرج دبلیو بوش و میخائیل ساکاشولی رئیس جمهور گرجستان (2005)
«این روزها چهارچوب بسته‌ی نظریه‌ی نولیبرالی که پس از 1980 بر تفکر اقتصادی مسلط شد، زیر سؤال رفته است، یعنی در واقع به طرز "مفتضحی" شکست خورده است» دیوید هاروی، دهمین فروم اجتماعی جهان، پورتوالگره، برزیل. ژانوبه 2010

انسان شناسی (10): انسان شناسی در جهان - انسان شناسی در آسیا

گروه نویسندگان ترجمه ی زهره دودانگه
pict788_b.jpg

انسان شناسی در آسیا محصول دوره ی استعماری بود، اما به سهولت از اروپا انتقال نیافت. انسان شناسی در تمام کشورهای آسیایی ویژگی های متمایزی را توسعه داده است که  این ویژگی ها سنت های فکری متفاوتی از آسیا را بازتاب می دهند.

نوروز: جشن جهانی

مینو سلیمی
Norouz dar jahan.jpg

سرزمین های نوروز، پهنه گسترده ای از مرزهای غربی و شمال غربی چین تا آن سوی میانرودان(بین النهرین) و جای جای تا کناره های مدیترانه و از ورارودان(ماورالنهر) و قفقاز، تا کرانه های سند و شمال هند و خلیج فارس را در بر می گیرد. نوروز کهن ترین و گسترده ترین جشن آیینی همه ملت های این حوزه گسترده

زبان و هویت ملّی در آسیا

علی مرشدی زاد
crw_0144_angkor_monks.jpg

چکیده:
کتاب زبان وهویت ملّی در آسیا که توسط گروهی از نویسندگان ومحققان حوزه زبان شناسی و دیگر حوزه های علوم اجتماعی نگارش یافته به بررسی کشورهای آسیای جنوبی و جنوب شرق آسیا می پردازد و الگوها و

قوم های کهن در قفقاز

گروه کتاب و رسانه
Book- Ghafghaz.jpg

قوم های کهن در قفقاز، ماورای قفقاز، بین النهرین و هلال حاصلخیز؛ رقیه بهزادی، تهران: نشر نی، 1382
پرداختن به قوم های کهن و شناختن ریشه های نژادی آن ها، هنر، اقتصاد، باورهای آئینی و... شان، ما را با پیشینه ی کشورها و تمدن ها و سرزمین های گوناگون که امروزه در آن ها به سر می بریم

گشایش صفحه فرهنگ قفقاز و اسیای میانه در انسان شناسی و فرهنگ

سعیده بوغیری (گروه بین المللی و ترجمه)
carte_caucase.jpg

منطقه قفقاز که از دوران باستان تا دوره ای متاخر بخشی از خاک ایران به حساب می آمد در قرن نوزده در جنگ های ایران و روسیه از کشور ما جدا شد، اما هنوز باید آن را در دنیای فرهنگی ایران قرار داد. بنابراین گشایش این صفحه در انسان شناسی و فرهنگ را باید

گشایش صفحه فرهنگ ترک: زبان ترکی

سعیده بوغیری( گروه بین المللی و ترجمه)
istanbul.jpg

در ادامه گشایش صفحات فرهنگ های جهانی، انسان شناسی و فرهنگ، از امروز صفحه فرهنگ ترک را می گشاید.  این فرهنگ به تشریح و ارائه ویژگی های کشورهای ترک زبان غیر ایرانی اختصاص خواهد داشت که عمدتا شامل کشور ترکیه،

آنتون سوروگین

sevruguin1.jpg

عکاس
1840-1933
متن سخنرانى دکتر محمدحسن سمسار در مراسم افتتاحیه نمایشگاه آثار عکاسى آنتوان سوریوگین در چادرخانه کاخ گلستان (بهمن 1380)
به نام آنکه هستى نام از و یافت‏ فلک جنبش زمین آرام ازو یافت‏
بسیار خرسندم که به من فرصت داده شد در پیرامون یک هنرمند روسى گرجى تبار که در ایران زاده شد، در ایران بالید، براى معرفى فرهنگ و هنر ایران بسیار کوشید و سرانجام در ایران چهره در نقاب خاک کشید سخن به گویم. هر چند سخن گفتن در پیرامون فرهنگ در پیشگاه فرهیختگان، زر به کان و زیره به کرمان بردن است. اما همیشه به هنگام اداى تکلیف جسارتى در بیان پدید مى‏آید که برخى از نهفته‏هاى دل را بر زبان مى‏راند.
ستایش از هنرمندان که از ستونهاى استوار فرهنگ هر قوم و ملت یا به زبان دیگر فرهنگ‏سازان آنانند، ستایش از فرهنگ آن قوم و ملت به شمار مى‏آید.

تمامی حقوق این پایگاه برای «انسان شناسی و فرهنگ» محفوظ است.